Vísir - 10.07.1954, Side 5

-Laugardaginn 10. júní 1954.
VlSIB
(Lanagár'^lág-ssága
glóandi Suðurhafsvíti,
eftir Joseph Shaner.
Ég verð að segja, að enginnniður ölsopanum, þegar Irving
fagnaði komu Larry Irvings til
Kawieng innilegar en ég. Og
svei mér þá, — ég var feginn að
sjá Bandaríkjamann koma aftur
til eyjanna, vegna þess, að ég
held, að þeir gætu breytt hita-
beltislöndunum í lífvænlega
staði, ef hugur og fjármagn
fylgdi máli.
En það er nú svo, að sárafáir
Bandarikjamenn koma hingað
aftur. Fellur þeim ekki við
ókkur? Líkar þeim ekki eyjarn-
ar?
Það var á Evrópubar Ah Sees,
sama kvöldið og skipið Murda
skilaði honum þangað frá Rab-
aul, að Irving gortaði af því, að
hann væri þangað kominn til
þess að innheimta skuld, sem
eyjarnar stæði í við hann. „Ég
missti annað augað á hæðunum
við Finschafen,“ mælti hann.
„Þar var gufuhjópur yfir þétt-
um frumskóginum, svo að hann
var alveg eins að sjá og flug-
brautin í Deger. Ég stefndi flug
vélinni niður á við til þess að
sjá betur, en þá kom fjallið á
móti mér. Það var háðulegt. Ég
gat labbað á brott, en augað
skildi ég eftir. Ég held, að mér
sé óhætt að segja, að Nýjar
Guinea skuldi mér auga, og hún
verður að endurgreiða mér
það.“
Irving var við skál og hann
gaf á báða bóga. Ég átti ekki
von á ávísun frá ættmennum
mínum í Melbourne fyrr en eft-
ir 3 vikur, — þeir greiddu mér
fé fyrir að koma ekki heim, —
svo að ég átti erfitt með að
móðga hann með því að fara
að leggja honum heilræði. En
Edie hafði engar slíkar hömlur,
enda á faðir hans kopra-ekr-
urnar miklu við Woodlark.
Hann mælti: „Heyrðu mig. Ef
þú ætlar að reyna að berjast við
þessar eyjar, þá muntu tapa.“
Irving skaut auganu á Edie,
og beið þess, að hann héldi á-
fram. „Stundum finnst mér, að
maður sé einstæðingur hér,“
mælti Edie. „Það, sem ég á við
er þetta: Þegar þið Bandaríkja-
menn komuð hingað í stríðinu,
þekktuð þið ekki eyjarnar og
kynntust þeim ekki. Þið bjugg-
uð í borgum, eða því sem næst,
sem þið byggðuð með strönd-
unum, með holræsakerfi, brauð
gerðarhúsum, bíóum, nýmeti,
vegum, sem hér voru ókunnir.
Þið —“
„Ég veit þetta allt,“ sagði
Irving. „Ég er undir þetta bú
inn. Ég er reiðubúinn.“ Hann
kallaði á Ah Sing. „Skál
drekkið í botn.“
„Skál fyrir þér,“ sagði ég, og
vonandi, að engin leiðindimyndi
stöðva hinn' kalda ölstraum
Ah Sings. Irving þambaði hið
ástralska ölið, sem var 10% að
styrkleika. „Þetta er ærin á-
stæða fyrir Bandaríkjamenn til
að vilja búa í eða nálægt Ástra-
líu. Skál,“
„Skál,“ sagði ég.
í Ég var rétt búinn að renna
lét út úr sér frámunalega ó-
smekklega setningu: „Þú ert þó
ekki hræddur um, að aðkomu-
maður kynni að finna gullhérað
á borð við Morobe, eða rekast
á olíulindir, sem vafalaust er
nóg af í Nýju Guineu?“ spurði
hann Edie í hæðnistón, ögrandi
um leið.
Augu Edies skutu neistum
sem snöggvast, en sem Ástra-
líubúi er ég hreykinn af því,
hvernig Edie sniðgekk þessa
klaufalegu spurningu Irvings.
„Mér sýnist þú vera af réttri
manngerð, þess vegna ætlaði ég
að hjálpa þér,“ mælti hann.
Irving stóð með hendur á
mjöðmum, rétt eins og hann
ætlaði að svara Edie útúr, til
þess að hleypa honum upp. Ljós
brúnt andlit Ah Singhs varð
nær skjannahvítt. Hann æskti
ekki frekar áfloga en ég.
Edie kaus ekki að taka ögr-
uninni. „Það er erfitt að botna
í Kanakafólkinu", sagði hann,
„og ég á ekki við mannát. Mað-
ur ræður vel við þá. En stund-
um er það svo, að illmögulegt
er að fylgjast með hugsanagangi
þeirra, ef hugsun skyldi kalla,
meira að segja fyrir þá menn
hvíta, sem lengst hafa dvalið á
eyjunum.“
Irving bandaði hendinni. „Lát
um það gott heita,“ sagði hann.
),Horfið á —“.
Hann kuðlaði rauðum vasa-
klúti saman í lófa sér og dró
hann út hinum megin, og nú
var hann gulur. Hann endurtók
þetta, og varð klúturinn
grænn, síðan gulur og loks blár.
Að lokum breytti hann honum
í Bandaríkjafána, sem ég er
lifandi maður, og Irving stökk
upp og setti sig í hátíðarstell-
ingar og öskraði fyrstu tóna
þjóðsöngsins.
Fáir töframenn hefðu getað
skákað Irving á sýningu hans
þarna. Hin svörtu augu hans
sindruðu, bæði ger-viaugað og
hans eigin auga.
Hann galdraði smápeninga út
úr loftinu og eyrum Ah Sings,
sem stóð sem steini lostinn. Þá
lézt hann rifa af sér þumalinn
og éta hann. Hann réif hvert
hænueggið af öðru út úr mun-
inum á sér og raðaði þeir í
hrúgu á blautt afgreiðsluboi'ð
Ah Sings. Loks tók hann rýt-
andi grís út úr hattinum sínum.
„Þairna gáfuð þið mér góða
hugmynd,“ sagði Irving. „Ég
gæti ráðið við Kanaka-fólkið á
plantekru einhvers, þar til eg
hefði komið undir mig fótunum.
Það skyldi vinna fyrir mig.
Hvei'nig lízt ykkur á þetta?“
Hann tók glei'augað út úr
tóttinni og lét það á borðið. „Ef
ég ætla að fá mér hænublund,
þá læt ég augað hafa gát á Kan-
aka-fólkinu, og það mun kepp-
ast við. Ég hef meira að segja
varaauga.“
Mér flugu í hug svipir þeirra
Peytons, Chai'ley Booths, Bill
Towers og Bluey Errins, sem
höfðu brotizt í því að fá hina
innfæddu til þess að vinna fyrir
sig á fjarlægum ekrum með
ýmis konar brögðum. Peyton
notaði sama bragðið og Irving
hugðist nú beita. Hinir inn-
fæddu vinna ekki nema maður
hafi gát á þeim í fífellu. Þetta
vissi Peyton, og þess vegna
skildi hann augað eftir á trjá-
hnyðju, meðan hann sinnti öðr-
Éísenhowsr er ekki aðeins hershöfðingi og forseti, heldur bóndi
að auki. Á hann 80 hektara býli skammt frá Gettysburg, og
sést hann hér ásamt konu sinni og hiuta af áhöfninni.
um störfum. Kanaka-fólkið var
hrætt við þetta sívakandi, al-
vitra auga, og það þorði ekki
annað en að vinna, meðan augað
horfði á það.
Þremur dögum síðar fór Irv-
ing frá Kawieng á eimskipinu
Durwent með Joe Hooks skip-
stjóra. Leið hans lá til hins lítt
kannaða Sepiksvæðis, en þar
hugðist hann fara að taka til
starfa á plantekru Isbetts, sem
verið var að endurbyggja. Jap-
anar höfðu eyðilagt hana.
„Vertu ekki of örlátur við
Kanakana,“ sagði ég að skiln-
aði. „Þeir þekkja ekki þakk-
læti, og þú skemmir þá, ef þú
gefur þeim of mikið eða ofborg-
ar þeim.“
„Veit ég vel,“ mælti Irving.
„Átsralíumenn og Hollendingar
ætluðu að fá kast, þegar Banda-
ríkjamenn gáfu á báða bóga sig-
i arettur og .sælgæti. Ég hef aldr-
ei heyrt Suðurhafsbúa þakka
fyrir neitt, sem þeim er gert.“
Sumir geta þolað einvéru
plantekrulífsins árum saman,
án þess að missa vitið. Hinir
skynsamari bregða sér á kreik
annað veifið Fyrst og fremst til
þess að sjá annað fólk og gleyma
ekki, að til er hvítt kvenfólk.
Aðrir verða malaríunni að bráð,
eða láta bugast í við-leitni sinni
að gera of mikið á of skömmum
tíma.
Irving entist í tvo mánuði.
Hooks skipstjóri kom með
hann- í morgun, og við bárum
hann upp á loft í eitt af her-
bei’gjum Ah Sings. Honum verð
ur haldið þar, sjálfum honum
og öðrum til öryggis, þar til
Murden kemur aftur.
Hooks skipstjói'i hafði það
eftir Isbett, að Irving væri snill-
ingur, jafnvel enn snjallari en
hann sagðist sjálfur mundu
verða. Irving notaði tvo, stund-
um þi'jú gerviaugu til þess að
vakta vinnuflokka sína, og hann
var á góðri leið með að slá upp-
skerumetið. Töfrabrögð hans
skópu honum ægivald í augum
hinna innfæddu.
En svo bar við, sagði Hooks
skipstjóri, að eitursnakur beit
innfæddan unglingspilt. Menn
báru hann sem skjótast til Irv-
ings. Nú vissi Irving ekki, að
hinir innfæddu líta svo; að þeii'
sýni hvítum manni mikil for-
réttindi með því að leyfa honum
að fást við sjúkdóma með lyfj-
um. Þeir vænta þess að fá verð-
laun fyrir það, er þeir télja
þjáningar. Ef Irving hefði haft
grun um þetta, hefði hann ver-
ið varkárari.
í stað þess taldi hann, að hér
væru hoi-fur á að bjarga lífi
drengsins, en jafnframt fá fólk-
ið til þess að bex-a enn meiri
lotningu fyrir sér. En öll til-
tækileg meðöl og öll vitneskja
til þess að hjálpa , drengnum,
brugðust. Að lokum studdi Irv-
ing hann á fætur og sagði hon-
um að hlaupa umhvei'fis sval-
irnar til þess að reyna að koma
eðlilegri hreyfingu á hringrás
blóðsins hjá drengnum. Hann
lamdi drenginn • flötum lófa er
hann hljóp framhjá, en þetta
kom ekki að gagni. Að lokum
hné drengurinn til jarðar- og dó
við fætur Irvings, um leið og
hann engdist í krampa teygj-
um.
Kanaka-fólkið tautaði, að
þessi furðulegi, hvíti maður
hefði drepið drenginn af ásettu
ráði.
Isbett rannsakaði málið og
Irving reyndist sýkn saka, eo>
næstu daga á eftir fann Irving,
að hinir innfæddu dreifðust út-
í buskann, er hann nálgaðist.
Engum líkar að vera kallað-
ur morðingi eða vera meðhöndl-
aður sem slíkur, og nú tókuu
taugar Irvings að bila. Það stoð-
aði ekki, þótt hann reyndi að-
skýra hinum innfæddu frá því,
að hann hefði viljað drengnum.
hið bezta. Þetta tók að orka á
hug hans, og hann hugðist finna.
nýja ógnþrungna merkingu íi
trumbuslættinum á næturþeli,.
sem ágerðist æ meira.
Um það bil viku síðar gerðistr.
atburður sá, er nú skal frá.
greint. Irving var auðvitað Ijós-
þörfin fyrir hvíld, þegar hitinn..
var sem ofboðslegastur um há-
degisbilið, og hann hafði lagzt-
til svefns í stól, en einn vinnu-
flokkur hans vann sér hægt þar
skammt frá. Á rótarhnyðju
glitti á gerviaugað. Unglings-
piltur einn, sem var svolítið-
djarfari en hinir, læddist að, og;
brá pjátursdós yfir augað. Nú.
horfði enginn á þá, og hinir
innfæddu tóku sér hvíld, þar til-
Irving vaknaði.
Vikapiltur Irvings, John að»
nafni, kom gangandi frá íbúð-
ai'húsi hans. Hann skipaði hin-
um innfæddu að hefja vinnuna.
á ný, en þeir neituð-u að verðæ
við skipunum hans. John hristi
Irving mjúklega til þess að'
vekja hann, en þegar Irving'
bandaði honum frá sér í svefn-
rofunum, svipaðist John um eft-
ir gerviauganu, en fann þac*'
ekki. John vissi, að honum yrði:
refsað fyrir sviksemi hinna, og'
nú ætlaði hann í barnaskap sín-
um, að taka hið óskémmda auga .
Irvings úr tóttinni með fingr-
unum og láta það á trjáhnyðju.
Þetta mistókst, og hann tók því
upp hníf sinn til þess að ná aug-
anu, eins og hann taldi víst, a»~
Irving sjálfur hefði gert.
Ii'ving rauk upp með andfæl-
um við að sjá hnif Johns blika.
við andlit sitt. Hann þaut á fæt-
ur, spai'kaði í vikapiltinn og'
öskraði upp yfir sig. Hann sá,
hina Kanaka-mennina standæ.
forviða umhverfis sig, ög hélt,
að þeir hefðu í hyggju að myrða.
sig. Hann hljóp eins og vitstolæ
maður til íbúðarhússins, þreif!
tvær skammbyssur og hóf skot-
hríð í allar áttir. Isbett hljóp út:
og tókst að berja Irving niður.
Það var öldungis tilgangslaust
að x-eyna að skýi’a samhengið x
málinu. Irving taldi víst, að hin-
ir innfæddu héldu hann morð-
ingja og ætluðu nú að gjalda-.
líku líkt. Irving vildi skjóta.
hvern Kanaka-mann á plant-
ekrunni.
Isbett varð að fela Kanaka-
mennina í hæðunum, þar til.
Hook kom. Síðan varð Joe.
að hafa Ii’ving í böndum alla:
leiðina til Kawieng, því að hann
þoldi ekki návist hinna inn-
fæddu.
Ef til vill lagast þetta hjá.
Irving, er hann kemst burt frá..
eyjunum. Eg skil vel, að óttinn:
við að missa heila augað haff
tryllt hann, en leitt er að hugsa
til ástands hans nú, því að það"
verður að halda vörð yfir hon-
um uppi í hei'bergi. Hann má.
ekki koma niður í drykkjustofu.
Ah Síngs, og það eru fullar þrjár
vikur, þar til ég fæ ávísun mína,.
svo að ég verð að afbera þorst-?
ann þangað til.