Vísir - 12.08.1954, Blaðsíða 8

VlSIR er ódýraita blaSið »g þó Sm8 f jöl- Þelr sem gerast kaupendur VtSlS eftfr
bnyttubu — HriaglS f dnu 1*M ®* gerist áskrifendur. 19. hveri mánaðar fá blaSiS ókeypis tíH mánaSamóta. — Siml lfM.
Fimmtudaginn 12. ágúst 1954.
Spánarstjórnin ræ&ir Marokkó
málin á 14 klst. fundi.
Setja Frakkar núverandi soldán af til að
friða andstæðinga sína og Spánverja ?
Gutenberg 50 ára í dag
Stofnui af tuttugu prent-
urum 12 ágúst árið 1904.
Einkaskeyti frá AP. —
San Sebastian í morgun.
A Spáni eru taldar nokkrar
líkur fyrir, að franska ríkis-
•stjórnin hafi til íhugunar að
Seysa vandann í Marokko með
jþví að láta núverandi soldán
íara frá, en setja á valdastól í
lians stað son hins útlæga sol-
-dáns, Mohammeds ben Yous-
ssefs.
Mundi verða litið á þetta sem
.sáttatilraun við Spán og and-
jstæðinga Frakka í Marokko.
Sagt er, að spænski utanrík-
isráðherrann Martin Artajo,
:hafi leitt athygli að þessu á
14 klst. fundi spænsku stjórn-
-arinnar, sem haldin var í gær
í sumardvalarstað Franco
einræðisherra. — Var hann
í forsæti á fundinum. Samkv.
samningum um verndarríkin
JFranska Marokko og Spænska
.Marokko ber bæði Frökkum og
Spánverjum að varðveita and-
Jega einingu Marokkobúa, en
jþetta ákvæði telja Spánverjar
að Frakkar hafi brotjð hinn 20.
-ágúst í fyrrasumar, með því að
^etja Mohammed ben Youssef
-af og gera hann útlægan og
igera Sidi Mohammed ben Moul-
.ay soldán, án þess að ráðgast
mokkuð um þessi mál við Spán.
Spánn hefur því neitað að
að viðurkenna hann sem
Drengur á reiðhjóli
slasast.
f morgun klukkan 7 varð slys
við bifreiðastöðina Þrótt.
Drengur á reiðhjóli rakst þar
á vörubíl, sem mun hafa stað-
ið ólöglega út í götunni. Hlaut
•dréngurinn áverka á höfði og
léttan heilahristing. Hann var
fyrst fluttur á landsspítalann,
■en síðan heim til sín.
f nótt var maður tekinn fyrir
ölvun við akstur, og einnig voru
nokkrir kærðir fyrir of hraðan
akstur og önnur umferðarbrot.
Einkaskeyti frá AP. —
Chamonix í yær.
pegar eftir að neyðarkall hafði
iborizt frá fjallgöngumönnum í
Frönsku Ölpunum, sem voru í
mikilli hættu, var flogið yíir
staðinn, þar sem þeir létu fyrir
iberast eftir mikla hrakninga.
Var varpað niður hjúkrunar-
vörum, teppum og matvæhun.
Fjallgöngumennirnir voru í sjálf-
heldu á Aiguille du Touter, í
3900 metra hæð.
Fvrst var flogið í lítilli fiug-
vél yfir staðinn, þar sem fjall-
.göngumennirnir, sjö svissneskir
•og fjórir spanskir, létu fyrir ber-
ast, eftir að hafa sezt þar að í
dögun í morgun. Loftskeyti barst
frá fjallgöngumönnunum um, að
þeir hefðu náð því, sem niður
var varpað. Einum Spánverj-
anna, sem Kafði fengíð lungna-l
soldán, en gert er ráð fyrir,
að einn soldán sé andlegur
leiðtogi allra Marokko-
manna. Hefur Spánn veitt
stuðning sem andlegum leið-
toga spænska Marokko Moul
ay Hassen el Mehdi.
Arias Salgado upplýsinga-
málaráðherra sagði við frétta-
menn að loknum fundinum, að
Franco hefði þessi mál til sér-
stakrar athugunar.
Ekkert liggur enn fyrir um
afstöðu spönsku stjórnarinnar
til áforms Frakka, ef satt reyn-
ist, um að setja af núverandi
soldán og skipa nýjan.
Verkfallid í Hamborg
hefir staðið viku.
Einkaskeyti frá AP. —
Berlín í morgun.
Verkfallið í Hamborg hefur
nú staðið rúma viku og í dag
er fjórði dagur verkfalls málm-
iðnaðarmanna í Bayern.
í gær kom enn til át&ka á
nokkrum stöðum í Bayern milli
verkfallsvarða og verkamanna.
— Samkomulagsumleitunum er
haldið áfram til lausnar vinnu-
deilunum, en ekki verður enn
neinu spáð um árangurinn.
Síðari fregnir herma, að
verkfall bæjaifitarfsmanna í
Hamborg sé lokið. — Féllust
þeir á málamiðlunartillögur,
sem veita þeim allverulega
launabót.
Sprakk eftir 86 ár.
K.höfn. (A.P.). — Árið 1868
sökk i)ássneskt herskip við Jót-
land og voru menn minntir á
'það um siðustu helgi.
Unnið hefir verið að köfun-
arstörfum við skipið undan-
farið, til að ná málmum upp úr
því. Sprengikúla, sem náð hafði
verið upp úr skipinu, sprakk, er
komið var upp á björgunarskip
ið og slasaðist einn maður.
bólgu, var þegar gefið penicillin.
Nú bórust fregnir um, að 3
hefðu beðið bana, en fimm væri
saknað. Hiniv. látnu voru allir
fró Genf í Sviss.
Méðal þeirra, sem óttast er mn,
éru 3 menn úr Alpaklúbbnum i
Annecy, og 2 úr skóla, sem þ'jálf-
ar menn til fjullgöngu. Tveir
fjallgöngumenn fundust á lífi á
cfstu hlíðarsillu. — 20 aðrir
fjallgöngumenn hafa. skiiað sér
til ýmissa stöðva. Um lielgina
var fórviðri i fjöllunum og gekk
á rneð hagléljum.
Síðari fregnir herma, að tveir
franskir fjallgöngumennn hafi
fundist frosnir í hel á Mont
Blanc, hæsta fjalli álfunnar. Er
því kunnugt að 5 fjallgöngumenn
biðu bana í hretviðrinu um hélg-
ina.
Sumarslátrun
hefst í dag.
Kjötskorinr úr
sögititni.
Sumarslátifun hefst í dag og
má gera ráð fyrir, að nægt
kindakjöt verði á markaðnum
hér eftir. — Kjötið kemur í
búðirnar á morgun (föstudag).
Sumarslátrun hófst 18. ágúst
í fyrra og byrar því viku fyrr
nú, sumpart vegna kjötskorts-
ins, en annars hefst sumar-
slátrun vanalega um eða upp
úr miðjum ágúst. Verðlag á
kjöti í búðum lækkar vikulega
að venju meðan sumarslátrun
stendur (um 2 kr. kg.) og
gengur fyrsta verðlækkun í
í gildi næstkomandi þriðjudag.
Haustverð á kjöti verður
auglýst um miðjan september.
Réttir byrja sem kunnugt er
um og upp úri 20. september.
— Vænleiki dilka er talinn
svipaður og í fyrra.
Að undanförnu hefir verið
dálítið af nýju dilkakjöti á
markaðnum á föstudögum, og
mátti t. d. sl. föstudag sjá bið-
raðir við kjötbúðir, er opnað
var. Með sumarslátruninni er
kjötskortur sá, sem menn hafa
búið við, úr sögunni, og má
fullyrða, að nægt kindakjöt
verði á martkaðnum eftirleiðis.
Flaug undir tvæi
Thamesbrýr.
Einkaskeyti frá ; AP. —
London í gær.
Einhver afglapi, sem virtist
mjög óstyrkur og hikandi, flaug
í dag lítilli flugvél undir tvær
af Thamesár-brúm í London
og vakti skelfingu fjölda fólks,
sem á þetta horfði.
Flugvél kom úr austri upp
Thamesá í 6—7 metra hæð. Er
hún kom að Tower-brúnni,
flaug hún milli brúargólfsins og
„þaks“ brúarinnar, og virtist
hendast sitt á hvað, eins og flug
maðurinn væri í mesta máta
óstyrkur og hikandi, en síðan
þaut hún niður að vatnsborði
og undir London Bridge. Svo
hvarf flugvélin upp á við og út
í buskann. Ekki er enn vitað,
hver fór svo glannalega að, en
þetta atvik þykir minna á
Christopher gamla Draper maj
ór, sem flaug flugvél sinni und-
ir nokkrar af Thamesbrúm fyr-
ir tveim árum, þá á sjötugs-
aldri, til þess að sýna, að hann
væri ekki dauður úr öllum æð-
Prentsmiðjan Gutanberg er
50 ára í dag. Var hún stofnuð
12. ágúst 1904 af 20 prenturum.
Af þeim eru 9 á lífi og allir
hættir prentstörfum.
Upphaflega var Gutenberg
hlutafélag, stofnað af 20 prent-
urum og voru stefnendur þessir:
Jón Árnason, Sigurður Gríms
son, Hallgrímur Benediktsson,
Friðfinnur Guðjónsson, Hafliði
Bjarnason, Einar Hermannsson,
Einar Sigurðsson, Jón Einar
Jónsson, Guðjón Einarsson,
Þórður Sigurðsson, Guðmund-
ur Þorsteinsson, Jón Helgason,
Vilhjálmur Sveinsson, .Magnús
S. Magnússon, Egill V. Sand-
holt, Þorvarður Þorv&rðsson,
Helgi Þórðarson, Aðalbjörn
Stefánsson, Einar Kristinn Auð
unsson og Guðmundur Gunn-
laugsson.
I stjórn voru Þorvarður Þor-
varðsson, forstjóri, Friðfinnur
Guðjónsson og Þórður Sigurðs-
son.
Allir stofnendurnir eru hætt-
ir prentstörfum, en af þeim eru
9 enn á lífi, 8 í Reykjavík, en
1 í Kaupmannahöfn. Einn stofn-
endanna, Sigurður Grímsson, er
jarðsettur í d&g, á fimmtugs-
afmæli fyrirtækisins.
Haustið 1930 keypti ríkið Gut
enberg og hefur fyrirtækið síð-
an heitið Ríkisprentsmiðjan
Gutenberg. Sem ríkisprent-
Mesta pöntun á
enskum fhigvehim
Einkaskeyti frá AP. —
London í morgun.
Flugfélagið bandaríska Uni-
ted Airlines hefur gert mestu
flugvélapöntun, sem brezkar
flugvélaverksmiðjur hafa nokk
urn tíma fengið, og nemur pönt
unin 7—800 millj. kr. (16 millj.
stpd.).
Hefur United Airlines pantað
40 Vickers Viscount flugvélar
hjá Vickers Armstrong. — Þess
ar flugvélar
hafa f jóra gashverfilshreyfla
(gas turbines), sem er ein
helzta nýjung í flugvélafram
leiðslunni nú.
Flugvélar þessar geta flutt
40—50 farþega. — Auk þess,
sem samið hefur verið um smíði
40 flugvéla af ofannefndri gerð,
fær flugfélagið forgangsrétt að
framleiðslu á 20 flugvélum til
viðbótar.
[ smiðja á fyrirtækið því 25 ára
afmæli á þessu hausti.
Þegar ríkið keypti Gutenberg,
tók Steingrímur Guðmundsson
við forstjórn þess, og er hann
forstjóri ennþá. Ákvað hann
&ð halda nafninu og hélt prent-
smiðjunni áfram með sama
starfsliði og áður var.
Nú vinna í Ríkisprentsmiðj-
unni Gutenberg 54 manns. —•
Prentvélar eru 10 og setjara-
vélar, 5 og auk þess 1 lausalet-
ursvél, sú eina, sem til er á
landinu. Auk þess er þar bók-
band með tilheyrandi vélum.
Það hefir ekki verið neitt
smáræðisátak að hrinda þessu
fyrirtæki af stað fyrir fimmtíu
árum. Hefur prentsmiðjan allt-
af og er enn, rekin með hinum
mesta myndarskap.
Verkfall i USA
og Kanada.
St. Laurent forsætisráðherra
Kanada hefir boðað, að hann.
muni grípa til sérstakra ráð-
stafana vegna Jþess, að jám-
brautarstarfsmenn hafa boðað
verkfall um land allt, eh þeif
eru 160.000.
Ekki er enn kunnugt hverj-
ar ráðstafanir þær eru, sem St.
Laurent hefir í huga.
Verkföll boðuð
í kjamorkustöðvum.
Starfsmenn í kjarnorkustöð
í Kentucky, Bandarík j unum,
hafa boðað verkfall, og verk-
fall yfirvofandi í annari slíkri
stöð.
Talið er að Eisenhower
forseti muni láta Taft-Hart-
ley lögin koma til fram-
kvæmda til þess að hindra
vinnustöðvun þessa.
Mannskæðus:
kvikmynda-
bardagi.
Einkaskeyti frá AP. —«
Róm á sunnudag.
Tvö hundruð manns urðu
fyrir meiðslum við töku
myndarinnar „Helena í
Troju“ (sem Vísir sagði frá
fyrir nokkm), sem tekin er
um þessar mundir hér í Róm.
í myndinni erl sýnd orusta,
þar sem notaðir em hestar
með vígvögnum, og fældist
einn hestanna og stökk á
vígamennina með ofan-
greindum afleiðingum. Af
hinum slösuðu vom 43 svo
illa haldnir, að þeir voru
Iagðir í sjúkrahús.
Vísitalan 158 stig.
Kauplagsnefnd hefur retkn-
að út vísitölu framfærslukostn-
aðar í Reykjavík hinn 1. ágúst
s.l. og reyndist hún vera 158
stig.
Enn fremur hefur kauplags-
nefnd reiknað út kaupgjalds-
vísitölu fyrir ágúst, með tiíliti
til ákvæða 3. mgr. 6. gr. laga
nr. 22/1950, og reyndist hún
ver& 148 stig.
Viðskiptamálaráðuheytið,
11. ágúst 1954. j
um.
Staðhæfíngar Johns marklcysa
— allar sniðnar eftir kommúnistiskum
fyrirmyndum.
Einkaskeyti frá AP. —
Washington í morgun.
pví hefur verið algerlega neit-
aS af opinberri hálfu, aS þaS
hafi viS nokkuS aS styðjast, að
nokkrir leynisamningar í sam-
bandi við Evrópusáttmálann hafi
veriS gerSir milli Bandaríkja-
stjórnar og Bonnstjómar, og tal
hans um stríSsáform sé mark-
leysa ein.
Eftir blaðamannafundinn í
Austur-Berlín í gær telur Bonn-
stjórnin fullsannað, að dr. John
sé landráðamaður, sem setið hafi
á svikráðum við Vestur-þýzka-
land. Umræða urn málið fer fram
í þinginn og er talið, að innan-
ríkisráðherræhum sé hætt við
falli.
Sú skoðun hefur komið fram,
að dr. Johri hafi flúið vegna þess
að hann naut ekki fulls trausts
og bjóst við, að hann yrði að láta
af embætti sínu í V.þ.
Allar staðhæfingar dr. Johns
um leynimakk og stríðsáform
eru talin sniðin nákvæmlega
eftir kommúnistiskum fyrir-
myndum.
Fárviðri í Ölpunum verða
fjallamönnum að bana.
Birgðum varpað úr flugvél til
flokks fjallamanna í sí|álfheldu.