Vísir - 25.10.1954, Qupperneq 1

44. árg.
243. tbl.
Brennuvargar valda kart-
öflueigendum stórtjóni.
ICrakkar ollu þremur íkveikjuavi
í gær.
I gær ollu unglingsstrákar
tilfinnanlegu tjóni hjá kartöflu-
eigendum með íkveikju æði
sínu.
Var Slökkviliðið kvatt að
tveimur kartöflugeymslum í
Kringlumýri . samtímis um
miðjan dag í gær vegna þess
að pörupiltar höfðu lagt eld að
þeim.
Voru báðar þessar geymslur
við svokallaða G-götu í
Kringlurhýri. í annari þeirra
höfðu strákarnlr kvéikt í þak-
inu og var mikill eldur í
geymslunni þegar slökkviliðið
kom á vettvang. Tók það lang-
an tíma að kæfa eldinn, enda
var geymsluhúsið þá orðið stór-
skemmt og kartöflurnar sem í
því voru að langmestu eða,
öllu leyti eyðilagðar, en sam-
kvæmt frásögn eigandans
munu um 30 pokar af kartöfl-
um hafa eyðilagzt.
Skammt þarna frá höfðu
piltarnir kveikt í kartöflujarð-
hýsi og hlutust af miklar
skemmdir á húsinu, en kart-
öflunum varð bjargað að mestu.
Hafa eigendur beggja þess-
ara húsa orðið fyrir tilfinnan-
30.000 farþega-
Ijftnr i N.York.
New York (AP). — Nýjustu
skýrslur sýna, að í borginni eru
samtals 30,000 farþegalyftur.
Þær flytja á degi hverjum um
18 milljónir manna milli hæða í
byggingum borgarinnar, og veg-
arlengd sú, sem þær fara dag-
lega, er um 200,000 km.
legu tjóni og er leitt til þess
að vita að drengir skuli ganga
með skemmdarfýsn og brenni-
æði og þannig að yfirlögðu
ráði valda fólki stórtjóni.
Síðdegis í gær urðu krakkar
enn valdir að íkveikju í skúr
við Laugaveg 50B og var
Slökkviliðið kvatt þangað til
þess að kæfa eldinn. Sem betur
fór hafði eldúrinn ekkert
mágnazt og var hann strax
slöktur án þess að verulegar
skemmdir hlytust af.
Háhyrningor
spflltr enn
síMveði.
Akranesi í morgun.
Nóg síld virðist í Faxa-
flóá^ en háhymingur spillir
veiðinni og hefir valdið stór-
tjóni á netjum Akranesbáta.
í gær réru 8 Akranesbát-
ar og hugðust.veiða síld. Af
þeim misstu fimm net sín,
þrátt fyrin það að tveir vél-
bátar, mannaðir vopnuðum
mönnum, væru til þess að
verjast háhyrningunUm.
Vélbáturinn Reynir var
sá eini, sem slapp algerlega
við háhymingana, og fékk
hann 80 tunnur af ágætri
síld, 32—36 sm. langri og
vel feitri.
Ekki telja útgerðarmenn
á Akranesi sig geta stundað
síldveiðad eins og nú horfir.
M.-France slakaði til.
Samkomulag náðist í Saar-málinu.
Einkaskeyti frá AP.
París í gaer.
Þótt óvænlega þætti horfa í bili
náðist samkomulag milli þeirra
Méndes-Franee og Adenauers um
Saar, og var þar með ekkert til
fyrirstöðu, að undirritaðir væru
samningarnir um fullveldi Þýzka
lands, hið nýja Vesturevrópu-
bandalag og aðild Vestur-Þýzka-
lands að Norður-Atlantshafs-
varnarbandalaginu.
Er því almennt fagnað í lönd-
um hinna frjálsu þjóða, að óein-
ing um Saar skyldi ekki verða til
að ónýta það mikla starf, sem
unnið hefur verið að undanförnu
til að varðveita einingu vest-
rænu þjóðanna og efla varnar-
samtök þeirra.
Við samkomulagsumleitanirn-
ar um Saar slakaði Mendesr
France meira til, en búizt hafði
verið við. Verður Saar-héraðið
sett undir vernd Vestur-Evrópu-
bandalagsins og skipar það þar
laúdstjóra. Fellt verður niður
bann við starfsemi þýzku flokk-
anna, en bannaður áróður gegn
hinni nýpu skipan, sem sam-
komulagið gerir ráð fyrir, en um
það skal fara fram þjóðaratkvæði.
Hún skal vera í gildi þar til frið-
arsamningar hafa verið gerðir
við Þýzkaland og framtíð hér-
aðsins endanlega ákveðin. Sama
gjaldmiðils- og tollatilhögun verð
ur eins og áður í höfuðatriðum,
en þó er um nokkrar tilslakanir
að ræða af hálfu Frakka. Sömu-
leiðis er það tilslökun af hálfu
Frakka, að frjálsara skipulag
verður tekið upp á sviði kola- og
stálframleiðslu og samgangna o.
fl.
Mánudaginn 25. október 1954.
Til vinstri sjást námumennirnir vinna á kolastálinu með loftbor og um leið þyrlast ryk út
frá bornum. Til hægri sjást þrír ungir námumenn með skóflur sínar.
Ákveðnir framtíðarmöguleikar
r r
ur
fólgnir
brúnkolum.
Lágmarkskolavinnsla úr Tindanám-
unni verði 40 lestir á dag.
Maður sendur uían til að kjnna
sér námuvinnslu ?
Gert er ráð fyrir að í náinni framtíð starfi að staðaldri 16
manns við námugröft í kolanámunum að Tindum í stað 7, sem
eru þar nú og að Iágmarksafköst þessara manna verði 40
lestir á dag.
Eins og Vísir skýrði frá s.l.
laugardag er fyrir nokkuru haf-
in vinnsla á brúnkolum úr hinni
nýju kolanámu á Tindum á
Skarðsströnd.
Er hér um mjög merkilega til-
raun að ræða, sem spara myndi
þjóðinni stórlega erlendan gjald-
eyri, auk þess sem námagröftur
yrði ný atvinnugrein i Iandinu.
Fréttamaður Vísis fór fyrir
helgina vestur að Tindum til
þess að skoða þau mannvirki er
þegar hafa verið reist þar vestra
í sambandi við námuvinnsluna
og þann fyrsta vísi sem komTnn er
að námu.
Eins og Visir hefur áður skýrt
frá hafa fundizt surtarbrandslög
í fjöruborði vestur á Skarðs-
strönd og m. a. var þesis surtar-
brandur notaður til eldsneytis í
heimsstyrjöldinni fyrri. Við nán-
ari eftirgrennslan og rannsóknir
hefur komið i ljós að brúnkola-
lög liggja á stóru svæði i jörð
þar vestra og einkum í landi jarð
arinnar Tinda.
Undirbúningur síðustu árin.
Árið 1941 var stofnað hlutafé-
lag, sem nefnist Kol h.f., til að
vinna þessi verðmæti úr jörðu,
jafnframt þvi sem námuréttindi
voru tryggð i landi Tinda. Aðal-
hvatamaður þesarar félagsstofn-
unar var Haraldur Guðmundsson
frá Háeyri og hefur hann verið
framkvæmdarstjóri félagsins frá
öndverðu.
Á undanförnum árum hefur
verið unnið að margháttuðuni
undirbúningsrannsóknum og
mælingum, jafnframt því sem
kolin voru efnagreind í erlend-
um rannsóknarstofuni. Þá voru
enn fremur grafin göng 16 metra
Fyrsta ljósmyndasýning Ljós-
myndafélags Reykjavíkur var
opnuð í Þjóðminjasafnshúsinu á
laúgardaginn, kl. 4 e. h.
Hjálmar Bárðarson, skipa-
skoðunarstjóri, bauð gesti vel-
komna og ræddi jafnframt um
listræna ljósmyndun almennt
og hlutverk sýningarinnar í þá
átt. Þá gat hann þess enn frem-
ur, að það væri í fyrsta skipti
hér á landi, sem atvinnu- og
áhugaljósmyndarar sýna hlið
við hlið og kvaðst Hjálmar
fagna því samstarfi.
Alls bárust dómnefnd sýn-
ingarinnar 160 ljósmyndjr, en
lóðrétt í jörðu niður, rétt við
fjöruborðið fyrir neðan Tinda
og ná þau um það bil 10 metra
niður fyrir sjávármál. Éru það
I hin raunverulegu námugöng og
er nú byrjað áð grafa eftir kol-
um út frá þeim.
Siðastliðið vor hófust svo
fj’rstu raunverulegu framkvæmd-
irnar í sambandi við kolavinnsl-
una. Um miðjaii maí var byrjað
að reisa skála fyrir starfsfólk
og síðan að koma fyrir vélum óg’
öðrum útbúnaði, byggja yfir yél-
ar og verkfæri og ganga frá lyft-
unni og lyftuútbúnaðinum. Eru
þetta allt mikil manvirki og dýr.
Þá hefur verið byggð bryggja
rétt framan við náfnuopið og get-
ur 100 lesta skip lagzt að henni
og athafnað sig þar, Bryggja
þessi er mjög rainger, enda nauð-
synlegt vegna ísruðnings í hin-
af þeim voru aðeins 90 valdar.
Sýnendur eru 36, víðsvegar af
landinu. Dómnefndina skipuðu.
2 atvinnuljósmyndarar og 3
áhugamenn.
Til tals hefir komið innan
Ljósmyndafélags Reykjavíkur
að næsta sýning, sem það efnir
til verði alþjóðleg, þannig að
ei'lendum atvinnu- og áhuga-
ljósmyndurum verði boðin þátt-
taka í henni, en þar myndi fást
nokkur samánburður hvar á
vegi við stöndum í Ijósmyndá-
gerð, auk þess sem það er ávallt
gaman að kynna sér viðfangs-
efni og tækni erlendra meistara.
Frh. á bls. 7.
Erfendum (josmyndurunt senni-
Sega boðið aft sýna hér.