Vísir - 25.10.1954, Síða 7

Mánudsginr 25. október '1954, YlSIR
Baroamyodasýning Guiriínar
Brunborg í Nýja btó.
Enn einu sinni hefir frú Guð-
rún sýnt okkur og sannað hvað
góður vilji og gott málefni
getur áorkað. Þegar hin dásam-
lega mynd „Frumskógur og
íshaf“ hefir farið sigurför um
landið sumarlangt, þá hefur
hún yetrarstarfið með því að
gleðja börnin.
Sjaldan hefi ég séð barna-
myndasýningu jafngóða þeirri
sem sýnd er í Nýja Bíý» Þar er
Per Höst aftur á ferð með und-
urfagrar litmyndir af sjávar-
gróðri og lifnaðarháttum sjáv-
ardýra. Allt sem þessi náttúru-
vinur snertir við hefur ein-
hverja töfra að geyma. Bæði er
að hann skilur lögmál lífsins og
listarinnar og svo að hann talar
til hjartans — tilfinninganna.
Ævintýri litla krossfisksins
sem ekki fór nógu varlega í líf-
inu, er góður lærdómur fyrir
eldri sem yngri.
Þá er fræðslumyndin um litlu
stúlkuna sem verður fyrir'ó-
happi og þarf að ganga undir
erfiða læknisaðgerð, vel til þess
fallin að koma börnum í skiln-
ing um að læknar og hjúkrun-
arkonur eru verndarar þeirra,
— ekki ástæða til að hræðast,
þegar eitthvað kemur fyrir.
Þriðja og síðasta myndin er
þó bezt, Svo góð, að Walt
Disney hefir ekki gert öllu bet-
' ur með leikbrúðum (hann þarf
oftast að hræða börnin). Ævin-
týri Friðriks fiðlungs þekkja
allir, söguna um fátæka dreng-
inn, sem gaf beiningamönnum
(aleiguna, en hlaut að launum
þrjár óskir. Leikbrúður og svið
eru svo vel gerð, og tekstinn
(sem sagður er á íslenzku í
upphafi sýningar), hlýtur að
tala til hins bezta, bæði hjá
ungum og gömlum. Allt' er
þetta svo þjóðlégt og gott sem
1 verða má, og auðsjáanlega er
það Norðmönnum metnaðafmál
1 að gera þetta fagra ævintýri
sem bezt úr garði.
Myndin á erindi til okkar,
getum við ekki gert þannig
listaverk úr sögum af álfum og
dvergumj og ævintýrum fyrir
börn? Hætt að sýna þeim tyggj-
andi skammbyssubófa og ill-
þýði.
Að endingu óska ég frú Guð-
rúnu, að allir verði henni hjálp-
legir með hennar þjóðnýta starf.
Sem ávallt áður: Þökk fyrir'
skemmtunina.
Guðmundur Eiharsson
frá Miðdal.
næsta ári muni allt að 16 manns
geta unnið við námugröft á Tind-
um og lágmárksafköst þeirra
ætti að vei-ða 40 lestir á dag.
Hefur félagið þegar aflað sér
véla og álialda sem nægja myndi
þeim mannafla.
Þá liefur félagið tekið 100 lesta
skip á leigu til þess að flytja kol-
in frá námunni, en vegna þröngr
ar siglingar inn Gilsfjörð er erf-
itt að halda þar uppi siglingum að
vetri tii. Má því gera ráð fyrir að
regiulegir . flutningar geti ekki
háfizt fyr en i n.k. aprilmánuði
og að rekstur námunnar falli nið-
ur að niestu á meðan. Gera nu't
ráð fyrir, að skipið geti farið 3—4
ferðir milli Rvíkur og Tinda i
hverri viku og þannig flutt 300'
—400 lestir.
Stjórn h.f. Kol skipa: Haukurr
Þorleifsson bankamaður, formað-
ur, Friðrik Þorsteinson liús-
gagnasmíðameistari varaform.og
Magnús Brynjólfsson kaupmaðup
j ritari.
Þjóðverjar smíða „fljúg-
andi vélbát“.
IMáman á Tindum
Framh. af 1. síðu.
um mikla straumþiinga inn og út
Giisíjörðimi.
Lyftan ber 3 lestir.
I.yftuútbúnaðurinn sjálfur ber
3 lestir og er kÓhinnm mokað í
vagn niðri í n'ámuni sem síðan
rennur á teinum inn í lyftuna og
aftúr á feinum út úr henni eftir
éins konar palibryggju ’þar sem
steyþt er úr vagnimun í kola-
bing. Að því búnu fer vagninn
sömti leið til baka, niðúr í lyft- í
unni og inn í námuna. Er þegar
búið að vinná hátt á 2. lnmdrað
lcstir af kolum i suinar og koniu
fyrstu kolin úr námuni uin miðj-
an ágúst.
Kolin eru losuð ýmist með
dynamiti eða loftborum, en jarð-
lögin eru svo iiörð að ekki þýðir
að íosa þau með hökum eins og
gert er sums staðar erlendis. •—
Náman er nú orðin um 15 metra
löng, 3—4 métrá breið og vel
mannliæðar há. Kolastálið sjálft
er misþykkt. Hefur það reynzt
þykkast 220 cm. en þýnnst 60 cm.
•••
Þunnt grjótlag er viðasthvar í
kolalaginu og þarf að .skilja það
frá, én það némur sem næsl 29c
miðað við kölámaguið.
Dynamit reynist bezt.
Aí'ls vinna 7 karlniénn áð náma
greftri eða störfum í sambandi
við vinnsluna, en auk þess virina
2 stúlkur að matargerð. Verk-
stjóri er Iíarl Guðmiindsson frá
Reýkjavík, en hann var vei'lf-
stjórí við groft jarðganganna við
Sogsstöðina nýju og hefur því
raunhæfa þekingu og reynslu í
þessum efniim að baki sér.
Skýrði Kai’l fré.ttlamanni Yís-
is svo frá, að allt væri þetla enn
á tilrauna- og byrjunarstigi og
■kki væri að 'fullu séð hvaða að-
ferðir verði notadrýgstar við
vinnsluna, en fljótvirkastur ár-
ingur hefur fongizt með dynamit-
spi'engirigum til þesa. Mest hafa
verið losaðár 15 lestir á dag.
Karl ságði að flestir .væru rag-
ir við að fara niður i riámuna
til að byria með, enda cr þar há-
váði mikill og ólmgnaiilegur
þegar loftborarnir eru í fullum
gangi og rykið þyrlast um námu-
mennina, en þegar þéir. fará að
venjast þessu kunna þeir vel við
sig og þyki'r gaman að vinnunni.
Veðrátta er Jiarna alltaí hin sama,
hversu sem viðrar úti og hitastig-
ið alltaf það sama, á að gizka
4—5 stig. Vinnutíminn er frá kl.
8 að morgtti til kl. 7 að kvöldi
og nnm það vera samkvæmt ósk
námumanánna sjálfra, Þeir eru
flestir fi’á nærliggjandi bæjum,
en búa í starfsmannahúsinu nema
um helgar að þeir skreppa heim
til sín, enda er ekki unnið á laug-
ardögunp
Bærinn kaupir 3000 lestir.
Yísir 'hefur leítað frétta hjá
f ramk væmdarst jórá i'élagsins,
Haraldi Guðmundssyni frá Ilá-
eyri um næstu framtíðarmál
þess, m. a. um söliihorfur á kol-
um.
Haraldur kvað þegar 3000 lest
ir vera seldar Reykjavikurbæ til
Toppstöðvarinnar við Eiliðaár, en
auk þcss hefðu fjölmargar aðr-
ar fyi’irspurnir borizt
að m. a. frá ýmsum bæjurn úr ná-
grenninu. Er það líka næsta skilj
anlegt þegar lest af erlendum
kohim kostar 600—700 kr. komin
til Salthólmavíkur, en Tindakol-
in ekki nenia 200 kr. þar á staðn-
um og 250 kr. komin til Reykja-
vikur. Munu Tindakolin þó liafa
um S0rv af liitagildi steinkola,
samkvæmt raúrisókn og efnagrein
ingu, sem gerð var á þeim vesl- :
ur í Randaríkjunum. Iiafa kolin
frá Tindiun líkað vel þar sem þau
liáfá vérið reynd,
Haraldur tjáði Vísi að framtíð-
ardraumur h.f. Ivol væri sá
koma upp ýmiskouár éfnavinnslu
úr kojimum. og fá lil þess marg-
i hátaðar vclar. Hefur við rarin-
, sókn á koluntim, sem framkvæmd
var bæði i Þýzkalandi óg Barida-
ríkjunum, ltomið í ljós að þau eru
óvenju rik af éfnurn sém notuð
eru til hvérs kónár iðnaðar.' —
Gæti með jjessu móti skápast
mei'kílegur iðnaður hér á iandi.
16 menn vinna.
Gert er ráð l'yrir að send
verði sérstakur rnaður héðan til
þess að kynna sér námurekstur
ei'lendis, i»æði aði'erðir og áhöld
og hvernig hagkvæmast iriyndi
verða að vinna kolin í námunni.
Ef til vill myndi sá sami
, kynria sér möguleika á cfna-
I vinnslu úr kohinum og hvað okk-
ur íslcndingum hentar bezt í
þeiiri ei'num.
i Haraldui' telur að þegar á
Þýzkt fyrirtæki hefur smíðað
vélbát, sem er frábrugöinn öðr-
um að því leyti, að þegar hami
hefur náð tilteknum hraða, um
35 km. á klst. lyftist hann upp
úr vatninu og „flýgur“ á
vængjum.
Fyrsti bátur þessarar tegund-
ár var nefndur „Brisk“ og var
smíðaður fyrir Norðmann, sem
ætlar að nota hann í samkeppni
við venjulega fa.rþegabáta á
Oslóar-firði (Víkinni).
Bátur þessi er 9 metra á
lengd og 2.65 m. á breidd, en éf
„vængirnir“ eru meðtaldir, er
breiddin 3.67 m. Hann ristir
1.4 ni. og vegur ekki nema
2% lest. Báturinn er smíðaður
úr krossviði, og honum er
sljórnað eins og bifreið.
Báturinn er knúinn 165 hest-
afla Chrysler-vél og getur far-
10 sekúndum getur báturinn-
komizt upp 1 35 km. hraða, ert-
þá tekur hann að lyftast upp
úr vatninu og þýtur síðan áfram,
á vængjunum einum samán.
Báturinn þykir lipur í stjórn,
og tekur beygjur eins og bíll.
Má snúa honum við a 50 metr-
um. — Uppfinningamaðurinrt
heitir Karl Vertens og er frá
Slésvík. Þýzk blöð hafa skýrt
frá því, að þýzki flotinn hafi
látið smíða slíkan bát í síðasta..
stríði, og komst hann upp í
100 km. hraða.
Fulltrúadeild íranska þjóð'
þingsins hefur staðfest olíu-
samningana og er þá lokið ad-
fullu oliudeilunni miklu ogr-
írönsk (persnesk) olía ogr
benzín þar með í þann veginn.
að koma aftur á heimsmark-
Lyftuturninn með vinduútbúnaðinum sem dregur lyftuna upp..
Á myndinni sést einnig kolaskúffan sem flytur kolin úr nám-
unni og upp á yfirborð jarðar. Undir hengi sést á kolabinginn.
Stjórn h.f. Kol. Talið frá vinstri Friðrik Þorsteinsson húsgagna-
meistari, Haukur Þorleifsson bankafulltrúi, sem er formaður
félagsstjói'nar og Magnús J. Brynjólfsson kaupmaður.