Vísir - 18.03.1955, Blaðsíða 4

<nsm
Föstudaginn 18. marz 1955
WlSIE
D A G B L A Ð
Bitstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur),
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Ilæsíirt'íínr:
Franski togaraskipstjórinn
fékk 74,000,00 sekt.
VerkfaHið.
Þær vonir manna hafa brugðizt, að unnt yrði að leysa kaup-
deiluna án verkfalls eða að því yrði frestað enn um stund,
meðan frekari tilraunir yrðu gerðar til að komast að viðun-
andi samkomulagi. Yfir 7000 manns hafa nú lagt niður vinnu,
svo að athafnalíf bæjarins er lamað að miklu leyti, og smám
saman mun svo fara, að erfiðleikarnir fari enn í vöxt, þegar
samgöngutækin fara að stöðvast vegna eldsneytisskorts. Hins
vegar er það mikil bót, að ekki skyldi vera tekið fyrir dreif-
ingú mjólkur hér í bænum og afgreiðslu á henni, því að þá
hefðu erfiðleikarnir orðið margfalt þungbærari fyrir fjölmargar
fjöiskyldur.
Á þessu stigi er ekki rétt að ræða verulega um verkfall það,
sem hafið er. Allir eru sammála um, að slíkar aðgerðir eru hið
mesta böl, og því vandfarið með verkfallsréttinn, en þeir vilja
helzt beita honum, sem fylgja því þjóðskipulagi, sem afnemur
hann og sviftir alla menn hvers kyns réttindum til íhlutunar
um kjör sín. Er því ekki undarlegt, þótt almenningur gruni
slíka menn um græsku og telji, að ömiur sjónarmið ráði bar-
áttu þeirra en þau, sem þeir hafa mest á orði, að þeir berjist
fyrir. Forustu slíkra manna ætti þjóðin að varast, hvort sem er
í verkalýðsmálum eða á breiðari grundvelli þjóðmálanna, því að
málstaður þeirra er ekki málstaður þjóðarinnar, og getur aldrei
orðið það.
Það er alltaf hætta á því, að einhver óhappaverk verði unnin,
þegar til átaka kemur eins og verkfall er. Vonandi gæta allir
fyllstu stillingar, svo að ekkert það verk verði unnið á næst-
unni, sem menn kynnu síðar að harma við rólega íhugun,
Áfengisneyzlan 1954.
j í fyrradag var kveðinn upp í
i Hæstarétti dómur í málinu Á-
kæruvaldið gegn Jean-Baptiste
Germe, skipstjóra á togaranrun
Cabillaud, sem varðskipið I>ór
tók í landhelgi 4. janúar 1955.
I undirrétti var skipstjórinn,
Jean-Baptiste Germe, dæmdur
til að greiða 74,000,00 króna
sekt til Landhelgissjóðs íslands
og kæmi varðhald í 7 mánuði
í stað sektarinnar, yrði hún
ekki greidd innan fjögurra
vikna frá birtingu dómsins.
Allur afli og veiðarfæri tog-
arans var gert upptækt.
Dómsorð Hæstaréttar eru
svohljóðandi:
„Hinn áfrýjaði dómur á að
vera óraskaður að öðru en því,
að frestur til greiðslu sektar er
4 vikur frá birtingu dóms þessa.
Ákærði. Jean-Baptiste Ger-
me, greiði allan ófrýjunar-
kostnað sakarinnar, þar með
talin málflutningslaun sækj-
anda og verjanda í Hæstarétti,
hæstaréttarlögmannanna Ein-
ars B. Guðmundssonar og
Magnúsar Thorlacius, kr.
2000,00 til hvors.
Dóminum ber að fullnægja
með aðför að lögum.“
hrif á járnið og getur skemmt
dreifarana, ef hirðuleysi ríkir
í þessu efni. Áburður sá, sem
setzt hefur í dreifarann, nær
að harðna, ef skilinn er eftir
um tíma, og hættir þá við
stíflum í sáldursopum og botni
dreifarans. Til að hindra ofan-
greind vandkvæði er bezt að
þvo dreifarana með vatni.
Ef einhverjir eigendur sáld-
dreifara hafa ekki lengur
handbæra ofangreinda botna
og plötur, en hafa hug á að
afla sér þeirra, væri öruggara
að gera það í tíma, því nokk-
urn tíma þarf til að afla slíkra
tækja erlendis frá og dreifa út
um land.
(Frá áburðarverksmiðjunni.)
Dreifing á-
burðar.
Vegná radda, er fram komu
á síðast liðnu ári um vand-
kvæði í sambandi við dreif-
ingu á hinum íslenzka áburði,
hefur Áburðarverksmiðjan gert
sjálfstæðar athuganir og til-
raunir með dreifingu áburðar-
TT aust fyrir miðjan febrúarmánuð var skýrt fi'á því, hversu
* J mikil umsetning Áfengisverziunar ríkisins hefði orðið á
síðasta ári, og koma þá í ljós, að veltan hafði enn aukist, orðið ins, miðað við notkxm sáld-
liðlega 84 milljónir króna og vaxið um næstum átta milljónir (dreifara og'skáladreifara.
á árinu, én á því tímabili mun ekki hafa verið um neina hækkun
á útsöiuverði áfengis að ræða, svo að þetta er hrein aukning á
áfengismagninu frá árinu 1953.
Ýmiskonar fróðl'eik nxátti fá úr þeim tölum, sem Áfengis-
verzlunin birti um viðskipti landsmanna við hana, og meðal
annars þá breytingu, sem orðið hafðí á viðslciptum við útsölur
þessa ríkisfyrirtækis á ýmsum stöðum á landinu. Svo sem menn
rekur minni til, var ákvæði eldri áfengislaganna um héraðs-
þönn látið koma til framkvæmda, þegar ekki fékkst fram
breyting á áfengislögunum 1953, og varð það til þess, að út-
eölum Áfengisverzlunarinnar var lokað á þrem stöðum úti um
land. Leiddi af þessu, að sala var engin á ísafirði og í Vest-
'mannaeyjum ó síðasta áii, en lokun á Akureyri kom síðar til
íramkvæmda, svo að þar var nokkur sala fyrst á síðasta ári, j
en þó aðeins brot af heildarsölunni áður. En það hefur orðið
Akureyringum „til bjargar“, að þaðan er ekki langt til Siglu-
íjarðar, og hefur útsalan þar stóraukizt vegna' lokunarinnar á
Akureyri.
Það var einnig eftirtektarvert við þær upplýsingar, sem
Áfengisverzlunin gaf, að salan hér í Reykjavík óx um næstum
ijórðung, og auk þess var skýrt .frá því, að afgreiddar höfðu
verið hvorki meira né minna en um tíu þús. póstkröfusend-
ingar út um land. Var verðmæti þeirra um það bil 5,3 millj.
Áróna og höfðu slikar sendingar aukizt um meira en 3 millj.
.króna að verðmæti. Sú aukning stafar vafalaust að mestu eða
ollu leyti af því, að útsölustöðunum fækkaði um þrjá á árinu,
án þess þó að heildarumsetning ÁVR drægist saman.
Þetta vírðist gefa ótvíræít í skyn, að héraðabönnin geri lítið
annað en að auka kostnað og umstang þeirra, sem vilja ná sér
;í áfengi, og komi því að harla litlu gagni, meðan uppsprettan
er enn aðgengileg fyrir alla menn með aðstoð póstsins eða án
hans. Og víða munu þeir einnig vera starfandi, sem sjá ekki
eftir þeirri fyrirhöfn að eiga jafnan nokkrar birgðir, sem hægt
er að selja náunganum af, ef hann þarf snögglega á víhi að
halda, og er fús til að greiða það nokkuð hærra verði en því,
sem það er selt á út úr búð. Það verður þess vegna að fara aðrar
ieiðir til að draga úr áfengisneyzlunni, og sennílega yrði
íræðslustarfsemi á þessu sviði happadrýgst.
Athuganir þær, sem gerðar
voru með sálddreifara, leiddu
í Ijós, að dreifing á hæfilegu
áburðarmagni, en breytilegu
eftir vali, er engum vand-
kvæðum bundin, ef notaðar eru
sáld- og botnplötur, sem sér-
staklega eru gerðar fvrir fín-
gerðan áburð. Fyrir áburð, sem
framleiddur er í Áburðarverk-
smiðjunni henta bezt sáldplöt-
ur með skáopum 10x35 mm.
og botnplötur með 15x70 mm.
opum.
Tilraunir, sem gerðar voru
Framh. af 1. síðu.
tóbak og nokkuð af cnsku, en
notkun þcss hefir farið minnk-
andi á undanfömum órum.
Sala neítóbaks var nokkúð
svipuð árið 195-1 og árið óður eða
33.4 tonn. Er því hér um 1.400 kg.
aukningu að ræða á solu ncftó-
baks, sem Tóbakscinkasalon
framleiðir sjálf, en auk þess seldi
Tóbakseinkasálan nokktir hundr-
uð kíló af erlendu ncftóbaki og
var því öll neftóbakssalan árið
195-1 34.25 tonn. Munntóbakssalan
er hins vegar mjög lítil og fer
minnkandi.
Ef tekin er salan í kílóum, lítur
kílóatalan þannig út árið 195-1:
Sigarettur
Vindlar
Neftóbak
Munntóbak
Reyktóbak
134.304 kg.
12.126 —
34.250 —
1.125 —
18.254 —
eða notkun alls ó þessum tóbaks-
vörum 200.119 kg.
í krónurn hefir s||á Tóbaks-
einkasölunnar á þessum tóbaks-
vorum numið 68.5 milljónum.
íslendingar ekki
sérlegir tóbaksanenn.
Af þessu sést, að töbaksneyzla
íslendinga er að vísii nokkur en
íangt frá því að jafnast á við
nevzlu þeirra þjóða, er mest
reykja, Tóbaksnotkunin í heim-
inum undanfarið ár hefir að
mestu leyti staðið í stað, nema í
með skáladreifara, sýndu einn- t Bandaríkjitnum þár irtinnkaði tó
ig, að auðvelt er að dreifa hæfi
legu og breytilegu magni með
þeim.
í sambandi við ofanritað skal
tekið fram, að áburður sá, sem
nota skal í vor, er grófari en
fyrsta framleiðsla verksmiðj-
unnar fyrir ári, en uggur sá
um erfiðleika á dreifingu á ekk'i
við rök að styðjast, ef notaðar
eru þær gerðir af sáld- og
botnplötum, sem að oían grein-
ir, Þessi gerð af sáld- og botn-
plötum mun hafa fylgt öllum
nýjum sálddreifurum, en þær
munu hins vegar lítt haf a ve.r-
ið notaðar vegna grófari gerð-
ar áburðar, sem notaður hefur
verið undanfarin ár.
Ástséða ér til að benda sér-
staklega á, að nauðsyn ber til
að hreinsa dreifarana vel að
lokinni notkun í hvert sinn,
því áburður hefur tærandi á-
baksnoyzlan um 5% og færðist
nokkuð yfir á filteruðu sígarett-
urnar. Stafai' það af hinni svo-
nefndu krahbámeinshræðslu, sem
mjög hefir verið haldið á lofti
þar. Notkun liér hefir hins vcgar
vaxið, ])ó ckki sé vcrulega og
viiðist kra bbameinshræðslan lit-
iö gera vart. vig sig t. d. ma
segja að sala filteruðu síga-
rettnnnna hafi verið sv.o til eng-
in undanfarið ár.
Nýr messusalur
Bústaðasóknar.
Bústaðasókn heftir fengið til af-
nota messusal, sem bætir úr
brýnni þörf til bráðabirgða, eða
þar til söfnuðurinn fær eigin
kirkju.
Til þessa hefur söfnuðiirinn
fengið inni i Fossvogskirkju, en
i
Það er várt talað um annað en
verkfallið, sem hefur verið yfir-
vofandi um nokkurt skeið, og nú
1 er skollið á. Og það er auðskilið,
að menn liafi rætt um það, þvi
það er ekkert smáræði þegar 7
Jnisund menn og konur leggja
niður vinnu, og ckki lítil stöðv-
un, sem á sér stað í því sam-
bandi. Talsvcrt hefur borið á
þvi, að fólk liefur verið i þeirri
irú að mikil vöruþurrð yrði, þeg-
ar í stað, er verkfídlið væri skoll-
ið á. Allar matvöruverzlanir hafa
verið fullar af fólki seinus^u dag-
ana, og sumar vörutegundir segja
menn að hafi gengið til þurrðar.
Óttast kaffileysi.
Einkum virðast húsmæður hafa
! óttast, að heimilin yrðu kaffi-
laus, og hefur svo mikið verið
hamstrað af kaffi, að víða var
það ófáanlegt i verzlunum í gær.
Það eru margar konurnar, sem
ekki geta hugsað sér að verða
kaffilausar, og það er um kaffið,
sem þær hugsa fvrst, þegar ótt-
ast er að til vöruþurrðar kunni
að koma. Og þó mun margt annað
hafa verið hamstrað, og hafa
kaupmenn sagt mér að fólk hafi
birgt sig alveg ótrúlega upp rétt
eins og von væri á umsútursá-
standi. En þegar einn fer af stað
og byrjar að kaupa óeðlilega
undir svipuðum kringumstæðum,
er skriðan oltin af stað og lióp-
urinn fylgir á eftir. Þetta er leið-
inlegt fyrirbrigði, þvi vitað er
að það eru aðeins þeir, sem nóg
hafa af peningum, sem geta leyft
sér hamstur.
Mjólk og brauð.
Margar barnamæður munu
hafa verið hræddastar við að
erfitt yrði að fá mjólk og brauð
handa börnunum. En nóðst hef-
ur samkomuíag um að ekki komi
til stöðvunar lijá mjólkur- og
brauðabúðum. Mun margri hús-
freyjunni liafa orðið að því mik-
ill léttir, að ekki skyldi hafa kom-
ið til stöðvunar á þeim vettvangi,
því margar munu þær eiga nóg«
erfitt með að ná í mjólkina í
næstu mjólkurbúð, þótt ckki bætt-
ist það á þær, að þurfa að afka
eftir lienni lengra, eða jafnvel
ekki fá neina.
Óskemmtilegir tímar.
Það eru sannarlega 5skemnrti-
legir tímar, 'þegar verkföll skella
á, og leitt til þess að .vita, þegar
mörg og' mikil verkefni eru fyrir
hendi, vinna fyrir alla, þá skuli
fjöldi vinnandi manna sitja auð-
um höndum. Þó mun unnið að
því sleitulaust, að komá á samn-
ingum. Yerða menn að treysta
því að nefnd sú, er skipuð liefur
verið til þess að reyna að finna
lausn á deilumálunum svo báðir
geti við unað, takist það. fyrr en
síðar. Það cr erfiít fyrir heiníil-
isfeður að ganga iðkdausa. þar
sem liver dagur táknar tap, sem
aldrei verður greitt. — kr.
þangað er að ýmsu lcyii beldur
óhentugt að sækja, bæði er kirkj
an frekar einangruð og engar
beinar strætisvagnaferoír þang-
að frá íliúðabvet'íum sóknarinn-
ar, Hefur Jónas B. Jónsson
fræðslufidltrúi orðið vlð tilinæl-
um Axeís L. Sveins, formanns
Bústaðasújtnar, um, að útvega
söfnuðinum messusal i smábarna
skólaniim iiýpa víð Háagerði, sem
heita má miðsvæðis i sókninni.
Næstkomandi sunnudag, 20. þ.
m. hefst svö starfið í hinum nýja
messusal, sem allur cr hinn vist-
legasti, snyrtilega máhiðúr, bjárí-
ur og viðíeldinn.