Vísir - 06.10.1955, Blaðsíða 4

VÍSIR
Fimmtudaginn 6. október 1955.
3

D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstoíur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
'SiAiWUVWVWWUWWVWW%ftAft«VW«%fVWV1«nrfV,^,JWUWU,i
A&alverkefni þingsins.
Alþingi keniur saman til funda eftir fáa daga, og liggur í
augum uppi, hvert mun verða helzta viðfangsefni þess.
Það er sú þróun, sem hefur átt sér stað í efnahagslífinu að
undanförnu. Síðan í vor hefur hver verðhækkunin rekið aðra,
eins og vænta mátti, þar sem laun hækkuðu til iriuná, og
síðast hafa allar landbúnaðarafurðir hækkað í verði meira
eða minna. Þetta hefur síðan haft í för með sér, að atvinnuvegir,
sem stóðu höllum fæti áður, hafa orðið að leita á náðir ríkis-
sjóðs til að fá aukna aðstoð, og það eykur þörf ríkissjóðs íyrir
fé, sem hvergi verður tekið nema úr vasa borgaranna.
Mál þetta var ræ-tt nokkuð á fundi fulltrúaráðs Sjálfstæðis-
félaganna á þriðjudagskvöldið. Frummælandi var Ólafur Thors
forsætisráðherra, og skýrði hann meðal annars frá því, að nú
sé unnið að því að afla gagna um þróunina í-fjár- og efnahags-
málum, og mundi verða athugað, hvað helzt væif hægt að
.gera til bóta beg'ar sú skýrslusöfnun væri um garð gengin, því
að ekki verður setið auðum höndum.
Fjöldi merkra bóka á uppboði.
Fyrsta uppbob Sigurftar Benediktssonar í
haust verður í dag í Sjálfstæðishúslnu.
sögu Bafns frá 1832, Lexicon
Poeficum Sveinbjarnar Egils-
sonar frá 1860, Sögu Ásmundar
kappabana frá 1722, Annála
Storms 1888, Ævintýri Gerings
frá 1882—84, Barlaams og Jó-
saphatssögu 1851, Þjóoíög
Bjarna Þorsteinssonar, bók-
menntasaga Poestion’s o. fl.
Tvær þýðingar eru þarna á
íslenzkum þjóðsögum, önnur á
ensku 1884, hin á þýzku 1923.
Ekki vinnst rúm eða tími til
að tína fleira til, en bækurnar
verða til sýnis í fundarsal
Sjálfstæðishússins í dag kl.
2—4 en uppboðið sjálft hefst
kl. 5.
I dag efnir Sigurður
Benediktsson til fyrsta list-
munauppboðs sins á þessu
hausti í Sjálfstæðishúsinu og
hcfst það kl. 5 e. h.
Að þessu sinni verða ein-
göngu seldar bækur, mest fá-
gætar, eftirsóttar og dýrmætar
bækur, ýmist íslenzkar eða um
ísland, og eru þær á annað
hundrað talsins.
Hugmynd Sigurðai- var upp-
haflega að bjóða á þessu upp-
boði einnig upp málverk og list-
muni, en vegna þess hve mikið
barst af dýrmætum bókum,
var ákveðið að skipta uppboð-
inu í tvennt og verða málverk-
in og listmuriirnir boðnir upp
þann 19. þ. m. og fer það upp-
boð fram í Listamannaskálan-
um.
Verulegur hluti þeirra bóka,
sem boðinn verður upp í dag,
eru ferðabækur um ísland,
mest enskar, en einnig nokkrar
þýzkar. Margar ferðabókanna
eru fágætar og eru í þeim
hópi flestir merkustu ferða-
bókahöfundar brezkir, sem
hingað hafa lagt leið sína, svo
sem Mackenzie, Hepderson,
Hooker, Forbes, Baring-Gould,
Vísir hefur áður sagt, að Sjálfstæðisflokkurinn hafi verk að j Coles, Watts, Angus Smith,
Waller, Barrow, Dillon, Sym-
ington, Shephard, Howell,
Russell, McCormick, Lord
Dufferin svo aðeins nokkrir séu
nefndir.
vinna í þessu efni. Hann hefur safnað undir merki sín mönnum
úr öllum stéttum þjóðfélagsins, og er stærsti flokkurinn utan
þings og innan. Hann hefur ævinlega litið á hag allra, þeg'ar
henn hefur tekið afstöðu til mála, og hann hefur löngum mark-
að stefnuna í merkustu málum. Það mun hann einnig gera
að þessu sinni, enda þótt hann hafi ekki einn aðstöðu til að
ráða öílu um gang mála. En honum er líka bezt treystandi til
að hafa jafnan hag alþjóðar í huga, þegar málum er ráðið til
lykta, enda koma ráðstafanir ekki að g'agni, nema öllum sé
gert jafnhátt undir höfði.
’ *
Abyrgðarfaus afstaða.
Rauðliðar — kommúnistar og kratar — reyna að sjálfsögðu að
gera ríkisstjóminni eins erfitt fyrir á öllum sviðum og
þeim er unnt. Eru það kommúnistar, sem gefa tóninn í þessu,
en kratar þora ekki annað en að syngja með, því að ekkert ótt-
ast þeir meira hérna megin grafai- en kommúnista og reiði
þeirra. Er það ógæfa þeirra, að þeir hafa ekki um langan
aldur þorað að taka afstöðu án þess að hafa áður gengið úr
skugga um, hvernig kommúnistar muni snúast.
En þótt þessir iiokkar hafi staðið saman í andstöðu sinni
.gegn ríkisstjórninni, verður ekki sagt, að þeir hafi getað tekið
'afstöðu, sem lýsti því að þeir hefðu einhverja ábyrgðartil-
finningu. Öðru nær, því að þeir hafa aðeins gætt þess kyrfilega
að vera alltaf á móti öllu, sem ríkisstjórnin hefur gert.
Fyrir nokkru var tilkyrml, hverjar ráðstafanir ríkisstjórnin
mundi gera til þess að unnt yrði að gera út á síldveiðar hér
sumian og vestan lands. Var gripið til þess ráðs að veita út-
gerðarmönnum nokkum styrk, svo að af veiðum yrði eins og
menn muna. Þetta þótti rauðliðum vitanlega fráleit leið og fóru
ekki dult með þa5. En þegar horfur virtust á því, að veiðarnar
mundu stöðvast fyrir fáeinum dögum, af því að ekki hafði
verið gengið frá uppbótum fyrir meiri afla, en þá var kominn
■á land, þá var ríkisstjórnin vítt fyrir að ganga ekki nógu
langt í því, sem hún hafði verið fordæmd fýrir áður. Þeir
vita, hvað þeir viþja, þessir menn — það má nú segja.
Til að spara?
TT'ramsóknarmcnn hafa löngum haldið því fram, að þeir sé
r
menn einstaklega sparsamir, einkum þegar um fé almenn-
ings sé að ræða. Hafa þeir látið í veðri vaka, að þeir vilji t. d.
Spara með því að draga úr mannahaldi ríkisins. Fyrir skemmstu
kom til orða að sameina embætti húsameistara rikisins og
skipulagsstjóra. A£ því mátti þó ekki . verða, er'til kom, því að
sparnaður framsóknar var ekki svo mikill, að hann mætti við
hafa, er framsóknarmaður þurfti á embætti að halda. Einnig
hefur komið til orða að sameina einkasölur tóbaks og áfengis,
sömuleiois í sparnaðarskyni. Nú hefði verið tækifæri til þess, en
framsóknarmenn máttu ekki við þvví að spara þar heldur. Lausa- á hinum ýmsum
mann vantaði vinnu, og hann- fékk hana — sennilega út ný- efnum skorti dýpt
I fcrnfræðum og norrænu
eru stórmerkar bækur og má
þá fyrst geta Specimen Is-
landiae frá 1643 eftir Arngrím
lærða, Orkneyingasögu frá
1697 og Seriem dynastarum frá
1705 eftir Þormóð Torfæus, út-
gáfu Stephaniusar af Saxó frá
1644, Orkneyingasögu Jonaens-
Guðm. Pálma í
betri stöðu en
Pilnik
Fjórða umferð haustmóts
Taflfélags Reykjavíkur var
tefld í Þórscafé í gærkvöldi.
Leikar fóru þannig, að Jón
Þorsteinsson vann Guðmund
Ágústsson, og Ingi R. Jóhanns-
son vann Jón Einarsson.
Pilnik hafði hvítt gegn Guð-
mundi Pálmasyni og náði sókn-
arstöðu í upphafi skákarinnar,
en Guðmundi tókst að snúa
taflinu sér í hag' og hafði betri
stöðu þegar skákin fór í bið.
Biðskák varð einnig hjá Þóri
Ólafssyni og Ásmundi Ás-
geirssyni, og er skákin jafn-
teflileg. Fresta varð skákinni
milli Baldurs Möller og Arin-
bjarnar Guðmundssonar, vegna
utanfarar Baldurs, en hann er
væntanlegur aftur heim á
sunnudag.
í lcvöld verða tefldar bið-
ar frá 1780, Edduútgáfur þeirra skákir úr fyrstu fjórum um-
Goranssons frá 1746, Schim-
melriianns frá 1777, Finns
Magnússonar frá 1821—23,
Lúnings frá 1859, Munch’s frá
1847, Grundtvigs frá 1868, en
allt eru þetta meira og minna
merkar og eftirsóttar Eddu-
útgáí'ur.
Af öðrum ritum eftirsóknar-
verðum má nefna Færeyinga-
ferðunum, eftir því sem unnt
verður að ljúka þeim, en skák
Guðmundar Pálmasonar og
Pilnik verður tefld síðai-. vegna
þess, að Pilnik fer austur á Sel-
foss. og teflir þar fjölskák í
kvöld. .
Fimmta umferð í mótinu verð
ur ekki tefld fyrr en á mánu-
dagskvöld,
'*WWVfVVWWWVSiVW/tfWWVWV^\^MMíVVWWSA<VS(V\iV
Hljómleikar Ruggieros Rkcis.
Bandaríski
Ruggiero Ricci
síðastliðið mánudagskvöld í
Austurbæjarbíó á vegum Tón-
listarfélagsins. Undirleik annað
ist Ernest Ulmar. Á efnisskránni
voru verk eftir Vivaldi, Bramhs,
Bach, Smetana, Tshaikovsky,
Scriabin og Paganini.
Misjafnlega strangar kröfur
eru gerðar til hinna túlkandi
listamarma. og . kemur þar
margt til greina. Það, serh hægt
er-að sjá yfir hjá byrjanda, er
oft' ekki hægt hjá ' þeim sem
lengra eru komnir, ekki sízt ef
um heimskunna menn er að
ræða, enda. ósanngarnt að
dæma alla samkvæmt jafn
ströngum kröfum. Hr. Ricci
hefur góða tækni og vil eg í
því sambandi nefna I Palpiti
eftir Paganini. Túlkun hans
viðfangs-
og innsæi
fiðluleikarinn lítið eftir. Ef
hélt tónleika verk. þá' var
^engið vottorð frá hæstarétti.
og slúldi þar af leiðandi fremur
nefna á einstök
d-moll sónata
Brarnhs jafnbezt, þó að leikur
undirleikarans væiú hins vegar
miður góður, og er þar mikið
að kenna miður góðu samræmi.
Yfirleitt var samleik þeirra að
nokkru ábótavant, þar eð sam-
stilling sú sem hefði átt að véra
milli þeirra var ekki til staðar
og skapaði þar af leiðandi ekki
þá „heild“ sem verður að vera.
Á styrkleikasviðinu milli „p“
og „mf“ (píano- og mezziforte)
var tónninn góður, hinsvegar
í „forte“ og þar fyrir ofan var
hann hrjúfur og grófur. Hið
undurfagra tónverk- Bach
,-,Chaconne“ sem er samið fyrir
einleiks-fiðlu án undirleiks,
nauf sín sízt af þeirri tónlist,
sem flutt var á tónleikum þess-
um.
Áheyrendur tóku listamönn-
unum mjög vel, og urðu þeir
að leika nokkur aúkalög.
Það er 'að heyra að fólk hafi
yfirleitt orðið óttaslegiS yfir
þeini mænusóttartilfellum, seni
vart hefur orðið hér í bænum.
ÞaS er heldur engin furða, því
mænuveikin er hættulegur sjúk-
dómur, scm læknar eiga enn erf-
itt með aS ráða við. Þær ráð-
staíanir hafa þó þegar verið
gcrðar, sem líklegástar þykja til
þess að liefta útbreiðslu veik-
innar. Þeim stofnunum, sem
heyra undir llið opiribera, jjar
sem margt manna eða barna
kcmur saman daglega, hefur ver-
ið lokað um stundar sakir. Skól-
ar hefjast ekki fyrr en um miðj-
an mánuð, Sundhöll Reykjavík-
ur hcfur verið lokað, og barna-
heimilin hafa einnig hætt starf-
seminnj um skeið, vcgna hætt-
'iinnar á útbreiðslu véikinnar.
Iíáðleggingar gefnar.
Enn fremur hefu'r skrifstofa
borgarlæknis gefið ut ráðlegg-
ingar fyrir fólk, sem síðan hafa
verið birtar í öllum blöðnm. Er
þar bent á ýmislegt sem sjálfsagt
er að gera, og öllum er liægt að
fara eftir, og myridi miða að því
y.ð varna útbreiðslu veikinnar. En
crinþá er ef til vill ekki nein
sérstök ástæða til þess að ótt-
ast að hér sé á ferðinni alvarleg-
lír faraldiir' 'en vegna þess að
mænusóttin er mjög hættulegur
sjúkdómur, er auðvitað sjálfsagt
að fara varlega og gera allt það,
er miðár að því að varria út-
breiðslu tiennar.
Samkomubann.
Finnist ástæða lil ætti auðvitað'
líka að fyrirskipa almennt sam-
komubann, því- várla liættir
æskulýðurinn að sækja samkom-
ur, néma.valdboð komi til, éf að
líltum lætur. Það er talsyert fjár-
. hagsatriði fýrir ýmsa hvort til
þess ráðs verði gripið eða ekki.
En sem sé, ef þörf er á þvi, og
þyki yfirleitt varlegra af læknis-
fróðunt. mörinum, ætti skilyrðis-
laust að fyrirskipa lokun almennt
á þeim stöðum, þar scm fólk
kemur saman í hópuin og íiætta
er á sýkingu.
Úmbúðalaus brauð.
í þessu sambandi er ekki úr
vegi að niinnast á atriði, sem nú
liefur undanfarið verið að
nokkru i'*tt i blöðum, en það er
sá leiðindaháttur, sem hafður er
á brauðasölunni. Flest, ef ekki
öll brauð, eru nú seld þannig, að
þcim er pakkað inn í brauðsölu-
jbúðumim. Jafnvcl þótt stúlkurn-
ár, sem afgreiða, sýni ýtrasta
hreinlæti, geta þær varla þvegið
| séi' í hvert skipti, sem þær taka
við óhreinum peningaseðluni. Þeir
| eru mjög hættulegir smitberar áð
| þessu leyti. Auðvitað ætti að vél-
I pakka ölltim brauðum, og það
þyrfti ekki að verða svo ó'skap-
,1'ega dýrt, að minnsta kosti með
tilliti til brauða, sem bökuð ieru
fyrii; ihargar ver'zlanir í einji.
Kökuterfgúr.
Og svo erii það kökuteng'urnar,
en þær ættu að vera til í hverri
köku- og' brauðsölubúð. Sums
staðar eru þcssar tengúr notað-
ar, en víða vantar þær enri og
stúlkurnar verða að tina kökiirn-
ar af fötunuin með fingrunum og
st'inga þeim ofan í pokana. Það
er skortur á hugmyndaflugi, að
vera ekki búinn að kaupá sér
tengúr í hrauðsölubúðiná . sína.
■. ■ .tvr.*,*’ i... .'. ■ ■. *— - .* i'. .