Vísir - 11.01.1956, Blaðsíða 3

VlSIB
'íiliðvikudaglnn 11. janúar 1956.
S
Hollusto og heílbrigði
Um hjiiskap
skyldmenna.
Yestan hafs er veitt fræðsla um
atriði.
þetta
í»egar systkinabörn verða
ástfangin, sem ekki er ótítt, er
fcætt við að: það skyggi á fram-
tíðarvonir iþeirra, er þau heyra
sitt af hverju imi ótrú manna
á skyldleikahjónaböndum.
Kannske hafa þau líka lesið
eitthvað um erfðarannsóknir,
sem leitt hafa í ljós, að skyld-
leikahjónaböndum sé hætt við
að fá sitthvað af erfðum, sem
ríkt er í fari beggja foreldra,
vegna skyldleika þeirra. Á hinn
Toóginn mætti það verða þeim
til uppörvunar að heyra sagt frá
því, að í hjónaböndum syst-
kinabarna eru oft öll börn vel
hraust andlega og líkamlega.
Hvernig -var ekki með Charles
Darwin? Hann og kona hans,
en þáu voru systkinabörn, áttu
sjö heilbrigð og vel gefin börn.
Og fjarri fer, að slíkt sé eins-
dæmi.'
oft koma fram ýmsir kvillar og
gallar í ættum, allt frá smá-
vægilegum augnkvillum upp í
alvarlega sjóndepru, eða hár
blóðþrýstingur kemur fram í
sömu ætt mann fram af manni.
Ef um erfðaeiginleika í þessa
átt er að ræða, hvort sem um
þessi mein er a ðræða eða önnur
í báðum ættum, er líklegt, að
það komi fram á börnunum.
Vel getur verið,“ segir hann,
,,að sérhvert okkar hafi tekið
eitthvað að erfðum, án þess við
vitum það, sem getur haft mið-
ur góðar afleiðingar fyrir heilsu
far barna og systkinabarna, en
hættan minnkar eftir því sem
skyldleikinn minnkar.“
fyrir það sérstaka mál, sem
hann hefir verið beðinn að vera
leiðbeinandi um.
Auðvitað er það fólkið sjálft,
sem tekur lokaákvarðanirnar.
Því er skýrt frá staðreyndum,
hvað í húfi er, og hvaða áhrif
það getur haft fyrir framtíð
þeirra og barna þeirx-a, sem um
er að ræða. „Allt sæmilega vel
gefið fólk tekur ákvörðun, sem
þáð télur hina réttu fyrir sig,“
segir dr. Hei'ndon, ,,eg er því
ekki alltaf sammála — en það
er engin þörf á bannákvæðum
laga, þegar um fólk, sem hefir
meðalgrind og menntun og þar
fram yfir, er að ræða.“
Plasthúð sprautað á
í stað umbúða.
sár
Algengara í sveitum.
Það er miklu óalgengara í
borgum en sveitutn Bandaríkj-
ánrxa, að systkinabörn gangi í
Nú er það hér sem svo oft á hjónaband, en í sveitum er það
bðrum sviðum, er reynt er að talsvert algengt, einkanlega þar
komast að niðui-stöðu, að sitt-
hvað má telja fram með og móti.
Er engin furða, að skylt ungt
fólk, sem orðið hefir ástfangið
og vill ganga í hjónaband, sé í
vafa um þessi mál — hálf
sem íbúatala sveita stendur í
stað. Engar áreiðanlegar tölur
eru fyrir hendi í Bandaríkjun-
um um hjónábönd, þegar hjón-
in eru fjarskyldari, og eins og
læknirinn bendir á má vel véra,
smeykt við að giftast, ef þaðjað mikill fjöidi hjóna sé eitt-
kynni á einhvern hátt að koma. hvað skyldur án þess að vitað
fram á böi-num þeirra, að þau sð um það_
Geísbvirkt joð
gegn hjartveiki.
Skýrt hefur verið frá því i
tímariti .Læknafélags Banda-
ríkjanna, að geislavirkt joð hafi
orðið hjartabiluðum sjúklingum
til mikillar hjálpar.
Höfðu sjúklingarnir hjarta-
kveisu (argina pectoris) eða
stíflu í hjartaæðum eða hvort
tvéggja. Joðið — sem gert hafði
verið geislavirkt í kjarnoi’ku-
ofrii — læknaði ekki hjartað
eða gerði á því breytingar. Það
dró hinsvegar úr starfi skjald-
kirtilsins, svo að öll líkams-
sarfsemin varð hægari,. en við
það þurfti hjartað ekki að hafa
eins mikið fyrir.
Kom bati sjúklingsins fram
á ýmsan hátt.
Brezkir visindamenn hafa
fundið upp nýja tegund af sára-
umbúðum — plast, sem spraut-
að er á sár manna.
Fóru tilraunir með umbúð-
ir þessar fram í heilt ár, áður
en farið var að nota þær við
St. Mai*ys-sjúkrahúsið í Lond-
on fyrir fáeinum vikum. Segir
í enskum blöðum, að tvær
deildir í sjúki-ahúsi þessu sé nú
hættar að nota umbúðir af
gamla taginu og noti einungis
plastumbúðirnar.
Brúðkaupsferðir
eru óheppitegar
ei’u skyld.
Einn þeirra, sem hafa kynnt
sér þessi mál vísindalega, er
dr. C. N'ash Herndon í Winston-
Salem, Norðxu’ Carolina, Banda
ríkjunum, forseti bandaríska
erfðarannsóknafélagisns. For-
eldrar skyldra ungxrienna og
ungmennin sjálf leita oft ráða
hans.
Áhættan —
mikil eða litil?
„Ef bæði foi’eldi'in eru hraust
og engir alvarlegir erfðaeigin-
likar hafa komið í ljós í ættun-
um, er ekkert að óttast, þótt
sýstkinabörn giftist," segir dr.
Hemdon; „En því er miður að
í.VWWWWVWVJVVWWWWWifl.VVWUVWVVWWWtfWVVV' '
En þeir, sem vita um skyld-
leika sinn og væntaniegs maka,
hafa vaknað til aukins áhuga
á að leita ráða, áður en út í
hjónaband er farið, ef um ná-
inn skyldleika er að ræða. I
Bandaríkjunum eru um 15
stofnanir við bandaríska há-
skóla eða læknadeildh’ þeirra,
þar sem fólk getur fengið ráð-
leggingar í þessum efnum frá
mönnum, sm sérþekkingu hafa
í erfðafræðum.
Ekki ætíð sammála.
Hinn sérfróði ráðunautur
kynriir sér þá erfðaeiginleika-
sögu ættarinnar, eftir því sem
tök eru á, og tekur þar næst
Hjartalínurit tek-
in við vinnu.
Amerískir herlæknar liafa
fundið upp nýtt tæki íbarátt-
unni við hjartabilanir.
Er þetta nokkurs konar út-
varpstæki, sem fylgist með og
setur á línurit upplýsingar um
starfsemi hjartans ,meðan menn
ei”u að starfa. Áður var aðeins
hægt að táka slík línurit, þegar
sjúklingar voru staddir í rann-
sóknarstofu, þ. e. höfðust ekki
að. Þykir þetta lofa góðu um
frekari upplýsingar um starf'
hjartans, en menn hafa kynnzt
áður.
Brezkur sálfræðingur (sem
líka er þingmaður), Regin-
ald Bennett, hefir ritað grein
í læknablaðið The Practiti-
óner, um ýmsa fyrstu erfið-
leika ungra Jhjóna, og iáð-
leggur þeim einkum, að fara
ekki að þeirri venju, sem
víða tíðkast, að fara í brúð-
kaupsför.
Telur hann það einkum
geta haft slæm áhrif á ung-
ar brúðir, eftir allt umstang
fyrir brúðkaup, brúðkaups-
veizlu, kannske með „til-
heyrandi“ glaum og drykkju,
svo að brúðguminn er „kol-
timbraður" að morgni, að
lokinni b-rúðkaupsnóttu.
Sannleikurinn sé, að allt
þetta verði oft til angurs og
leiða þeim stúlkúm, sem
gngið hafa dyggðarinnar
vegi, en öðru máli sé að
gengið hafa á dyggðarinnar
kynni hafa haft af iifinu.
Finnst sálfræðingnum þetta
miður gott —- og leggur ein-
dregið til, að ung hjón forð-
ist þreytandi ferðalög til að
„eyða hveitibrauðsdögunum“
kanske á hóteli í umhverfi
og návist fólks, sm ’þeim
ekki fellur, — og sé að öllti
ákjósanlegast, rólegast og
ljúfast, að stofna til fyrstu
náinna hjúskaparlífskynna á
framtíðarheimilinu.
Umbúðir þessar eru sterkar
og sveigjanlegar og geta þær
verið á sári í þrjár vikur, án
þess að sprungur myndist í þær.
Að þrem vikum liðmrni er hægt
að sprauta nýju plastlagi á það
gamla, og eru umbúðirnar þá
sem nýjar.
Ekki kemur að sök, þótt vatn,
komist að umbúðum þessum,
og kemur það sér vel, þegar
þarf að þvo sjúklingum. Lækn-
ar geta einnig fylgzt með því
gegnurn plasthimnuna, hvernig
I sár hafast við.
Umbúðir þessar eru seldar í
dósum, og ei’ mikill þrýstingur
í þeim, svo að ekki þarf nema
að þrýsta á lítinn hnapp, og
gýs þá fram úði, sem leggst á
þann líkamshluta, sem búa á
um. Er dósinni haldið í 60
sentimetra fjarlægð frá sárinú,
og myndar plastið þá þunna
húð, sem er viðkomu eins og
silki.
Yfirmenn fyi’irtækis þess í
Liverpool, sem fann plastum-
búðimar upp, höfðu óttazt, að
sjúklingar þyldu ekki að sjá
sárin gegnum plastið, en nú er
komið í ljós, að þeir hafa flest-
ir hina beztu skemmtun af að,
sjá sár sín gróa.
Kfólaefni
crystal-rifs og nælon tjull.
VERZLUNIIN
FRAM
Klapparstíg 37. Simi 2937.
JVdVJVAVVWóVWWWVWWV
Pentngakassi—Hræpwéi
(búðarkassi) óskast til
kaups eða leigu, ennfrem-
ur hrærivél. Upplýsingar í
síma 3763 kl. 6—8 í kvöld
•a
og næstu kvöld. *,
■WVWWWU%ÍVW'-'"JWUV^ÍW
Tilviljun — eða handleiðsla?
eftir Theódór
Árnason.
Framh.
in með angurværðai’hreim í
röddinni,
„Mmrimi er sannarlega eng-
inn „vesalings bjálfi“, kona.
Hann sýndi það áðan.“
. Mummi hljóp nú, berhöfðað-
ur, í sprettinum inn fyri.r ló.nið
og yfir brúna. Þarna stóðu þau,
bæði foreldrar hans, á útidyra-
þrepunum og störðu á hann
undrandi. Hann ætlaði að
hlaupa mjög hart heim og láta
þau vita, lauslega, hvað gerzt
hefði og hvar hann væri að fara.
Mamma hans komst ekki að
með neinar ákúrur fyrir það,
a5 hann kom heim svona, —
eins og hundur dreginn al
sundi, — því að Mummi kallaði
til hennar áður en hann var
kominn heim að húsinu:
„Mamma, farðu heirn til henn-
ar mömmu hans Kalla og segðu
henni að flýta sér yfir í kaup-
mannshús. Hann Kalli litli vTar
rétt drukknaður og þeir ei’ii að
reyna að lífga hann, — en eg
ætla að skreppa eftir læknin-
urn, hann er úti á Eyri.“
Pabbi Mumrna varð fyrri til
að skilja hvað um var að vera
— og sagði:
„Þú þarft ekki að fara lengra,
Mummi minn, — eg' skal hlaupa
eftir lækninum, en þér er bezt
að flýta þér úr fötunum og
koma þér í rúmið. Þú virðist
hafa vöknað eitthvað,“ bætti
hann við og' horfði blíðlega til
Mumma. Hann fleygði at' sér
skóhlífum sem hann var í og
tók sprettinn, því að hann var
maður léttur í spori. Og nú fór
mömmu Mumma að rárna í það
líka, hvað myndi hafa gerzt.
Hún faðmaði hann að sér, svo
blautur sem hann var og kyssti
hann, en ýtti honum síðan imi
úr dyrunum og hljóp inn til
móður Kallá.
Nú fann Mumrni fyrst til
þreytu og einhvers máttleysis-
doða eftir allan spenninginn.
Hann fór úr fötunum í eldhús-
andyrinu, hlióp síðan nakinn
upp í svefnherbei’gið sitt og
þui’kaði sér vandlega með hand
klæði. Síðan tók hann teppið
ofan af i'iiminu sinu, henti sér
upp í það og breiddi sæng'ina
upp yfir höfuð.
Þegar mamma hans kom upp
til hans, var hann steinsofaað-
ur, og auðheyrt á andardræiti
hans, að hann var yfirkominn
af þreytu.
Konuna langaði til að vekja
di’enginn, láta hann nærast
eitthvað og hlúa betur að hon-
um, því að hann var nakinn í
rúminu. En hún hætti vTið að
vekja hann, bætti aðeins þykku
og hlýju teppi við, ofan á hann.
Svo settist hún niður við rúmið
| hans og beið þess með óþreyju.
að maður hennar kæmi heim
og hún fengi að heyra allt, sem
um þetta var að vita.
Biðin vai’ð ærið lör.g. en
loksins heyi’ði hún mannamál
úti fvrir, rétt undir svefnher-
bergisglugganum. Konan leit
út. Maðurinn hennar hélt á
Kalla í fanginu, reifuðum í ulL-
arvoðir, og var að afher.da hann
mömmu sinni.
Það var eltki blöðum um það
að fletta, að Kallí var bráðlií-
andi, því að hann barðist um á
hæl og hnakka og vildi komast'
til Mumma, að því er hann
sagði.
Þegar- faðir Mumma vTar bú-
inn að skila Kalla af sér og
kveðja mömmu hans, gekk hana
inn í húsið, en konan fór hljóð-=
lega niður stigann, til móts viíí
hann.
„.Hvernig líður honurft
Mumma?“ spurði maðurina
hvatlega, um leið og hann konB
inn úr dyrunum.
„Eg held, að honum líði ágæt...>
lega, en hann er víst ósköfa
þreyttur eða dasaður. Hann
var steinsofnaður, þegar eg
kom upp til hans. — Og Kalíi
er lifandi?“ bætti hún við.
„Já. og vel það, þó að seint
ger.gi að tuska hann til og
lemja i hann lífið. En það er að
þakka honum Mumma okkar,
sem alltaf hefir verið kallaður
„vesalingurinn hann Mummi“,
að Kalli liggur ekki á marar-
bptni; út af Búðarbrv'ggjUj.