Vísir - 14.08.1956, Page 5

pTÍðjudaginn 14. ágúst 1956
TfSXB
» r
itgpvein i
efnahag Tékkéslévakiu.
Félkið snissir tréna á ein-
lægni Itéssa.
Paul Wohl, fréttavitari blað's.
Ens Christian Science Monitor,
segír m. a, í grein, sem hann
iritaði í Mað sitt fyrir nokkru,
aS stjórimiálalegt og efnahags-
legt öng’bveiti ríkti nú í Téltkó-
slóvakfu.
Wohl sagði, að þetta væri
siaðreynd, enda þótt „Tékkó-
slóvakía virðist á yfirborðinu
vera höfuðvígi kommúnismans
í Evrópu.“
„Atburðarásin er ekki eins
örlagaríki í Póllandi og Ung-
verjalándi. En það er svo. aug-
Ijóst, að fólk í þessu landi er
iarið að missa trúna á einlægni
Rússa og snýr baki við komm-
únistum, að hvorki leiðtogarn-
ir í Moskvu eða Prag geta látið
það afskiptalaust. Það var líka
þess vegna, að útvarpið í Prag
birti eftir óeirðirnar í Poznan
28. júní sl. eftirfarandi aðvör-
un til fólksins: „Hver sú hönd,
sem reist er í mótmælaskyni
gegn stjórninni, verður tafar-
laust höggvin."
Áhugaleysi.
Wohl sagði ennfremur:
„Fólk, sem nýlega hefir verið
á ferð í Tékkóslóvakíu hefir
skýrt svo frá, að óbreyttir
flokksmeðlimir kommúnista-
flokksins séu algerlega áhuga-
lausir. Tékknesk þjóðinni er
líkt farið og múlasna, sem dauf-
heyrist við blíðmælgi og hót-
unum. Stjórnin er skelfingu
lostin sökum þess að viðleitni
hennar til þess að auka iðnað-
arframleiðsluna er stöðvuð, og
hún ’getur ekki lengur haldið
þjóðinni í járngreip einræðis,
en síkt væri eina ráðið til þess,
að ráða fram úr þeim vanda-
máluin sem skapast hafa eftir
iitskúfun Stalíns. .. .
Stjórnin í Prag hefir nýlega
veitt landsmönnum smávægis
tilslakanir. Mikið magn af fjör-
efnaríkum fæðutegundum hefir
verið flutt til landsins. Margar
af aðal verzlunarvörunum hafa
Trípólibíó:
Svefngengillinn
verkamenn fá nú hærra kaup
en verkamenn í Póllandi og
Ungverjalandi. En ennþá er
stjórnin ekki úr hættu.“
Wohl segir, að eftir óeirðirn-
ar í Pilsen árið 1953 hafi verið
gerðar nokkrar umbætur, verð-
lag lækkað og meiri áherzla
iögð á aukna matvælafram
leiSslu, og líf manna hafi yfir-
leitt verið bærilegra um tíma.
Ént sagði hann:
Vinnustöðvanir.
,„Nýja stefnan* stóð ekki
lengUr en í tæpt ár. Fyrri helm-
ing ársins 1955, þegar Nikolai
A. Búlganin og flokksforinginn
Nikita Krútsjoff höfðu tekið
við yöldum' var róðurínn hertur
aftur, en nú voru átök stjórn-
arinnar misjöfn og hikandi, rétt
eins og hún væri að þreifa fyrir
sér, hve mikið hún mætti bjóða
íbúunum.
Uridirtektir landsmanna v oru
daufar, enda eru Tékkar að
eðlisfari yfirleitt harðgeðja og
flana að eng'u. Vinnustöðvaniv
og skemmdarverk drógu . úr
framleiðslunni. Það varð s+öð-
ugt erfiðara að fá aukinn vinnu
kraft til að starfa að mikilvæg-
ustu framkvæmdunum, en það
er eitt af mestu vandamálum
Tékkóslóvakíu.
Og enn alvarlegra varð út.-
litið, þegar fyrirskipanir komu
frá Moskvu um að hefja þegar
af fullumkrafti hina miklu nýju
firnrn ára áætlun og þegar af
leiðingarnar af fordæmingu'
Krútsjoffs á Stalín fóru að koma1
í ljós. Afleiðingar af þessari
þróun eru skýringin á stefnu-
breytingu stjórnarinnar.“
ItliiiitiitSg:
Halldór Arnórsson,
norska bridgesveit hér.
Svertin kemur I. sept. o§ verður hér
í 2 vikur.
Nafn Fernandels er svo kunn-
úgt orðið, að ekki þarf að fjöl-
yi’ða um. Svo afburða snjall er
hann, þessi franski skopleikari,
að hver ný mynd, sem hann
leikur í; á mikla aðsókn vísa.
í mynd sem þessari er vitan-
lega svo frá öllu gengið, að allt
snýst um hann, atburðarásinni,
hverju orði.pg viðviki meðleik- um’
< ndanna, en það sem heldur at-
i hyglinni fastri er hvert' lát-
bragð, viðvik^ hreyfing. Fer-
nandel, það er hann og aftur
hann, sem dregur að sér at-
hygli manns hverja stund;
hann ber allt uppi, — og þó er
margt annað vel gert. Myndin
er spaugileg frá upphafi til
enda, en kostulegust er loka-
senan, af Fernandel sem
svefngengli, með alla krakk-
anna í lest í svefngöngú um
húsaþök borgarinnar. — Sænsk
ur texti er í myndinni. —1.
lækkað í- verði, og’ tékkneskir'
Á síðasta ársbingi Bridge-
sambands íslands var stjórn
sambandsins falið að reyna að
útvega hingað sterka erlenda
bridgesveít, á komandi hausti.
Stjórnin hefur nú heppnast
að ná í úrvalssveit norskra
bridgespilara, sem er væntan-
leg hingað laugardaginn 1.
september n.k., og dvelur hér
um tveggja vikna tíma.
Þessi norska sveit er skipuð
eftirtöldum mönnum: Eilif
Andersen, Odá Larsson, Gunn-
ar Haugen og Björn Larsen.
Fararstjóri, og jafnfrámt
varamaður sveitarinnar verður
Jörgen El.vig. Sveitin er öll frá
Sinsen Bridgeklubb í Osló, en
þetta félag hefur unnið norska
meistaratitilinn fimm sinnum á
síðustu 10 árum, óg hafa
bridgespilarar þessarar sveitar
allir verið í hópi norsku meist-
aranna a. m. k. þrisvar sinnum.
Allir hafa bridgespilarar
þessir tekið þátt í Evrópu-
meistaramótum oftar en einu
sinni, og i hitt eð fyrra voru
þeir allir í sveit Noregs á
Evrópumeistaramótinu í Sviss,
en þá varð norska sveitin nr. 5.
Þessi svéit vann einnig bæjar-
keppnina við Stokkhólm 1954.
Ennfremur má geta þess, að
þeir Björn Larsen og Eilif
Andersen hafa tvisvar orðið
Norðurlándameistarar, og þeir
Gunna Ilaugen og Eilif Ander-
sen Noregsmeistarar í para-
keppni með ýmsum meðspilur-
isform er nýtt hér, en á mikl-
um vinsældum að fagna víða
erlendis. Ætlunin er að keppt
verði í 3 riðlum, með allt að
15 sveitum í hverjum riðli.
Keppni í riðlum fer ekki fram
samtímis, og getur norska
sveitin því tekið þátt í þeim
öllum.
.3. Barómeterkeppni.
4. Sveitakeppni. í þeírri
keppni fá þátttöku 5 ísl. sveit-
ir, auk norsku sveitarinnar.
Einnig verður möguleiki á því
að gefa einstökum. sveitum kost
á að keppa við Norðmennina.
Stjórn Bridgesambands ís-
lands biður alla þá, sem áhuga
hafa á að taka þátt í einhverri
keppninni, að tilkynna þátt-
töku það sem allra fyrst, ann-
aðhvort til sambandsstjórnar-
innar eða formanns síns félags.
„Dáinn, horfinn“ —
harmafregn
hvílíkt orð mig dynur yfir.
Þessi upphafsorð hins hug-
Ijúfa erfiljóðs komu mér í hug,
þá er ég frétti lát föðurbróð-
ur míns og vinar, Halldórs
Arnórssonar limasmiðs í
Reykjavík.
Skyndilega og óvænt hafði
sigð dauðans lostið hann, með-
an hann enn var í fullu fjöri,
og kenndi sér einskis meins.
Mér fannst við þessa fregn
sem syrt hefði að: dimmt og
drungalegt ský hafði dregið
fyrir sólu og byrgði mér geisla
hennar.
En er þetta ekki einmitt
sagan, sem ávallt endurtekur
sig, þá er vér heyrum lát góðs
vinar? — Við slíka fregn er
sem tilveran verði auð og tóm;
lífið. allt kalt og snautt og missi
tilgang sinn. — Og þó þarf
enginn að láta sér koma á óvart
að fá slíka fregn. Því að ekkert
er vissara en það, að einmitt
þessa sktild eigum vér öll að
gjalda.
IiTtsa stat i Hiit'
&
Ætl’unin! er '"sú, áð ge'fa -sem
fl'estum íslenzkum bridgespil-
úi’um kóst á að' spila við hina
erlendu gesti ,og hefur stjórn
Bridgesambandsins því ákveðið
að stofna til fernskonar keppni
í Reykjavík, meðan norska
sveitin dvelst hér. Tilhögun
keppninnar hefur ekki verið
endanlega ákveðin, en verður í
aðalatriðum sem hér segir:
1. Bæjarkeppni milli Reykja-
víkur og Osló. Keppni þessi fer
fram sunnudaginn 2. septepr-
ber. ..
Rannsaka ástand
efnahagsmála.
Ríkisstjórnin hefir í samráði
við Alþýðusamband íslands og
Stéttasamband bænda gert ráð-
stafanir til að hafin er hag-
fræðileg rannsókn á ástandi
efriahagsmála þjóðarinnar, til
þess að fmidinn verði. traustur
grundvöllur undir ákvarðanir í
þeim málum.
Þá hefir ríkisstjórnin einnig
skipað þi'já. menn, — þá Jó-
hannes Elíasson, hæstaréttar-
lögmann, Karl .Guðjónsson, al-
þingismann og Magnús Ást-
marsson^ fqrmann Prentarafé-
lagsins, ásamt þeirn. Eðvarð
Sigurðssyni, ritara Verkamanna
félagsins Dagsbrúnar, tilnefnd-
um af Alþýðusambandi fslands;
og Sverri bónda Gíslasyni, til-
nefndum af Stéttasambandi
bærida^ til þess að starfa að
þessari rannsókn ásamt sérfræð
ingum.
Þessi tilhögun er við það
miðuð, að náið samstarf taldst
milli ríkisstjórnai’innar og
stéttasamtakana um lausn at
vinnu- og efnahagsmála þjóð
2. Hrsökeppni. Þetta' keppn-arinnar.
Halldór Arnórsson var fædd-
ur að Hesti í Borgarfirði 10.
marz 1887. Hann var sonur
séra Arnórs, sem þar var prest-
ur, Þorlákssonar, prest að
Undirfelli Stefánssonar, -—
og Guðrúnar Elísabetar Jóns-
dóttur Stefánssonar prófasts í
Stafholti Þorvaldssonar, prests
og skálds í Holti undir Eyja-
fjöllum, Böðvarssonar. Bar
hann nafn Halldórs prófast að
Hofi í Vopnafirði Jónssonar, en
séra Iialldór var móðurbróðir
séra Arnórs, föður Halldórs, og
ömmubróðir Guðrúnar móður
hans. — Var Halldór Arnórs-
son elzta barn í tíu systkina
hóp. Af systkinahópnum stóra
eru nú þrír bræður • horfnir
héðan, en 'eftir lifa fjórir
bræður og þrjár systur.
Halldór kvæntist árið 1913
eftirlifandi eiginkonu sinni
Ingibjörgu J. Helgadóttur,
ættaðri af Akranesi, hinni
mætustu konu. Varð þeim
hjónum tveggja mannvænlegra
barna auðið, er fullorðinsaldri
náðu. Það eru þau Arnór, er
unnið hefur á vinnustofu föður
síns, kvæntur Selmu Ásmunds-
dóttur, — og Guðrún húsfreyja
'í Reykjavík, gift Kolbeini
Péturssyni forstjóra.
Eitt barn þeirra Halldórs og’
Irigibjargar dó á ungum aldri.
. Halldór andaðist af hjarta-
slagi sunnudaginn 22. apríl s.l.
og var jarðsettur í Reykjavík-
ur kirkjugarði 'föstudaginn 27.
s.m. I *;! ' di l:
Halldór hlaut í vöggugjöf
hágleiksgáfu í mjög ríkum
mæli. Varð sú gáfa til þess að
ráða lífsstarfi hans, því að hann
stundaði smíðar alla ævi sína,
allt frá bernsku sinni heima í
föðurgarði. Lagði hann gjörfa
hönd á hvað sem fyrir kom af
því tagi. Tuttugu og þriggja
ára að aldri tók Halldór, eftir
óvenju stutt nám, sveinspróf í
trésmíði og 1934 hlaut hann
meistararéttindi í vélsmíði.
prófi í trésmíðinni, réðst hann
til Landssjóðs og vann þar sem
verkstjóri við byggingu vita og
brúa víðsvegar um landið, þar
til hann fór til Magnúsar
Benjamínssonar úrsmiðs, en
það sagði Halldór sjálfur að af
engum manni hefði hann lært
meira að smíða, en honum og
dáðist mjög að honum fyrir
gáfna og hagleiks sakir. Þegar
hér er komið sögu er það að
Læknafélag Reykjavíkur fer
þess á leit við Halldór að hann
fari til Danmerkur að> kynna.
sér lima og umbúðasmíðar og
varð það úr að Halldór fór
utan árið 1921 til að nema þá
iðn.
Að ári liðnu kom Halldór
aftur heim og tók nú að vinna
að gervilima- og umbúðasmíð-
inni og var það ævistarf hans
síðan, og hafði hann jafnan
nokkurt starfslið á vinnustofu
sinni. Halldór varð þannig
fyrsti limasmiður og lengst af
sá eini, er við þessa iðn fékkst
á landi hér. Vann Halldór á
þessu sviði merkilegt braut-
ryðjandastarf.
Það má segja, að vel færi á
því, að Halldór tókst á hendur
starf, er að því laut að bæta
um fyrir vanheilum mönnum,
því um Halldór mátti segja með
sanni, að hann mátti ekkert
aumt sjá. En léleg var þessi at-
virina framan af, eða þangað
til ríkisvaldið tók sjúklingana
upp á arma sína. Þangað til
var ekki óalgengt, að Halldór
fengi lítið eða ekkert i sinn
hlut anna.ðún það að leggja til
efnið.
. Eri svona verzlunarmáti átti.
,1’aunar ekki svo iíla við Halldór
því í sjáli'u sér .féll hönum alla
tíð betur aft gefa en selja.
Halldór var níeð afbrigðum
gjöfull maður og s^órtækur í
gjöfum sínum. Segir mér hug-
ur um, að flestir sem kynntust
Halldóri nókkuð að ráði, haft
réyrit' þe’sáa' gjafmildi hans.
Sjálfur þáði ég af þeim hjón-
um húsaskjóí og margvíslega
aðhlynningu heilaii' skóla-vet-
ur, og fékk ekkert að gjalda.
Ef menn kynnu að ætla, að ég
hafi reynt þessa rausn eingöngu:
fýrir frændsemi sakir við hann,
get ég' upplýst, að annar skóla-
piltur, Halldóri með öllu ó-
skyldur, hafði á undari mér
þegið sama greiða með sömu
kjörum. Hann fékk ekki heldur
neitt að gjalda.
Nokkru eftir að Halldór lauk Þannig var Halldór Arnósson.