Vísir - 14.03.1958, Síða 7

Föstudaginn 14. marz 1958
VtSIR
Hafmærin íslenzka stóð
í haliargarðinum í Flórens
En bráðlega must foún verðo
fll skraufs b Reykjavik.
Htabbaii r/ð IVttset Sttísstsendsaa
sat agst tih éétjeýwterts.
Nína Sæmundson hefir verið
hér heima undanfarið, en haft
|iljótt um sig. Vísir náði tali af
henni nýlega.
Það hefur verið hlutskipti
margra ágætustu íslenzkra
listamanna að dvelja lang-
<fvölum erlendis og koma heim
til fósturjarðarinnar, sem gestir.
Þótt þeir hafi dvalið í útlöndum
og aðeins staðið í tengslum við
land sitt og þjóð með stopulum
bréíaskiptum við ættingja og
■vini, hefir listsköpun þeirra
verið þjóðleg og á það sérstak-
lega við um listamenn hins tal-
.aða orðs.
Saga íslenzkrar höggmynda-
listar er ekki löng og hópur ís-
lenzkra myndhöggvara er
heldur ekki stór, en nokkrir
'listamenn í þeim hópi hafa
.getið sér frægð bæði hér heima
•og' meðal framandi þjóða.
Nina Sæmundson, er ein af
þessum hópi. Hún hefur dvalið
erlendis um nærri 30 ára skeið
og er meðal þekktustu lista-
manna íslenzkra. Á þessu
tímabili hefir listakonan nokkr-
um sinnum heimsótt ísland og
er nú stödd í Reykjavík. Vísir
átti nýlega stutt samtal við
hana á heimili Gunnars Stef-
ánssonar, stórkaupmanns, þar
sem hún dvelur.
Hafnar í
hallargarði.
— Eg kom frá Ítalíu um
jólaleytið og var eg búin að
vera þar mikið lengur en eg
ætlaði í fyrstu, sagði lista-
konan.
— Er þá búið að steypa
„Hafmeyna"?
— Já, nú er hún tilbúin.
Þegar eg fór frá Flórens á
Þorláksmessu stóð hún í hall-
argarðinum á Palazzo Stozzi.
Hún átti ekki að vera þar til,
sýnis nema í þrjá daga, en þeir
vildu endilega hafa hana þar
lengur.
— Hvernig stóð á því að
myndasyttan var sett á Pal-
azzo Stozzi?
— Það var gert fyrir atbeina
prófessor Alessandro Taccinis.
. Hann er forseti félagsskapar,
sem hefur að markmiði að
jkynna list frá ýmsum löndum.
i Höggmyndin fékk góða dóma í
Jitölsku blöðunum og svo þykir
það mikill heiður að fá að sýna
i verk sín í þessari fögru „ren-
aissance" höll.
I Varð að gera
myndina aftur.
— Var það upphaflega ætl-
unin að láta steypa myndina á
Ítalíu?
j — Það var fyrir tveimur ár-
um að Reykjavíkurbær ákvað
að kaupa höggmyndina og láta
gera afsteypu í branze. Eg leit-
■ aði fyrst fyrir mér um tilboð í
Danmörku en fékk svo miklu
lægra tilboð frá Florens.
Frummyndin var síðan send
þangað en þegar hún kom, var
hún mikið skemmd, hafði
brotnað i flutningnum. Eg sá
að það borgaði sig ekki fyrir
mig að vera að gera við form-
in, heldur ákvað að gera
myndina að nýju. Eg er ánægð
að hafa tekið þá ákvörðun og

Nina Sæmundsson myndhöggvari.
sé ekki eftir því ári, sem verkið
tók.
— Er nokkur munur á hinni
upprunalegu höggmynd og
þeirri sem þér gerðuð í Florens?
— Frummyndin var gerð
fyrir 10 árum. Eg var þá í Los
Angeles. Já, hún er nokkuð
breytt. Þessi er einfaldari að
formi og jafnframt sterkari. Eg
hneigist meir og meir að ein-
földum línum í formi. Það
verður ávallt sterkara ef vel
tekst.
„Ein sit eg úti
á steini . . . .“
— Hvenær kemur „Haf-
mærin“ okkar Reykvíkinga
heim?
| — Eg bjóst við því að það
yrði nú í vetur og sennilega
verður það. Það er ekki búið
að velja henni stað svo eg viti,
^ en mér finnst hún þurfi að vera
við sjóinn eða Tjörnina, já,
einrversstaðar nærri vatni.
|,,Hafmærin“ er i hálfri annarri
jlikamsstærð og situr á steini úr
gráum marmara.
— Þegar „Hafmærin“ er
komin, þá verða tvær högg-
myndir eftir yður í Reykjavík,
„Móðurást“ í Mæðragarðinum,
sem einu sinni var og svo „Haf-
mærin“. Eru þær nokkuð lík-
ar?
— Nei, þegar eg bjó til
„Móðurást" hafði eg nýlokið
námi. Hún er ein af fyrstu
höggmyndunum minum. Eg
hefi tileinkað mér annað form,
eins og eg sagði áðan.
— Þér hafið líka búið til
brjóstmynd af Þorsteini Er-
lingssyni?
— Eg mótaði hana fyrir
tveimur árum. Eg fékk að hafa
vinnustofu í Sjómannaskólan-
um og þar bjó eg hana til.
Myndin er erlendis, en er
væntanleg til Islands nú í marz
og verður hún sett upp undir
Drífanda hjá Hlíðarendakoti,
sennilega í sumar.
Allt undir
einu þaki.
— Eruð þér kannski komnar
heim fyrir fullt og allt?
— Eg veit það satt að segja
ekki, eg hefði gjarnan viljað
vera hér, að minnsta kosti um
hríð, en mig vantar tilfinnan-
lega studio. Mér finnst það
nauðsynlegt að hafa íbúð og
studio undir sama þaki. Það er
svo þægilegt. að geta gripið til
vinnunnar þegar maður fær
einhverja hugmynd sem maður
vill festa í efni. Ef eg þarf að
hlaupa á milli húsa, eða jafnvel
fara í annan bæjarhluta er eg
kannski búin að gleyma öllu á
leiðinni.
— Þér voruð á þriðja áratug
í Hollywood og hafið kvnnst
einhverjum af hinum þekktu
kvikmyndaleikurum?
— Hollywood er vinalegur
bær, já, svo eitthvað sé nefnt
þá gerði eg brjóstmynd af Gretu
Garbo, og hún er sannarlega
eins ómannblendin og sagt er.
Svo gerði eg aðra af Hedy La-
marr, en hún vildi fá hana úr
svörtum steini, en eg gat ekki
fengið hann. Það var á striðs-
árunum. So eg á þá mynd enn.
Það er óþarfi að kynna lista-
Orðsending
tii stóreignaskattsgreiðenda
Með því að Skattstofan í Reykjavík og Fjármálaráðuneytið
hafa neitað að sýna skrá yfir stóreignaskattsgreiðendur,
fara undirrituð félagasambönd þess á leit við meðlimi
sína, að þeir gefi trúnaðarmanni samtakanna upplýsingar,
um stóreignaskatt, sem á þá er lagður.
Óskað er eftir að sent sé nákvæmt afrit (helzt ljósprentað)'
af tilkynningu, er þeir hafa fengið um greiðslu skattsina
frá Skattstjóranum í Reykjavík. Þeir, sem senda inn frum-
rit af tilkynningunni, munu fá þau endursend um hæl,
eftir að afrit hefur verið tekið af þeim.
Farið verður með upplýsingar þessar sem algert trúnaðar-
mál. Opinberlega mun þó verða skýrt frá, hvernig skatt-
urinn skiptist á verzlun, iðnað og aðrar atvinnugreinar.
Samtökin hvetja meðlimi sína til þess að bregðast vel við
þessari málaleitan, þar sem upplýsingar um þessi mál erui
mjög þýðingarmiklar, m. a. í sambandi við væntanleg;
málaferli út af álagningu skattsins. Samtökin fara þess
ennfremur á leit við þá stóreignaskattgreiðendur, sem ekkí
eru meðlimir í undirrituðum félagasamtökum, að þeir sendi
upplýsingar á sama hátt um þann stóreignaskatt, sem á þá
er lagður. Tilkynningar eða afrit af þeim skulu sendar til
hr. Svavars Pálssonar, lögg. endurskoðanda, Tjarnargötui
4, Reykjavík, eigi síðar en n.k. mánudag.
Félag íslenzkra iðnrekenda
Félag íslenzkra stórkaupmanna
Húseigendafélag Reykjavíkur
Landssamband iðnaðarmanna
Samband smásöluverzlana
Verzlunarráð íslands
Vinnuveitendasamband íslands.
20-25% þjóðarteknanna
ekki talin fram.
Afnám tekjuskatts rætt á
Sameinuðu þingi.
Tillaga þingmanna Alþýðu-
flokksins um afnám tekju-
skatts var til umræðu í Sam-
einuðu þingi í fyrradag.
Emil Jónsson hafði fram-
sögu fyrir tillögunni. Rakti
hann sögu núverandi kerfis,
sem upp var tekið 1921. Var þá
farið að leggja á menn skatta
eftir þeirra eigin framtölum.
jAðalrökin, sem sett hefðu verið
fyrir þessu kerfi, hefðu verið
þau, að skatturinn kæmi rétt-
: látar niður, að hann væri tek-
inn af öllum tekjum og, að
feril Ninu Sæmundsson fyrir
íslenzkum lesendum. Hún hélt
sýningu á málverkum, högg-
myndum, tréskurðarmyndum
og teikningum í bogasal Þjóð-
minjasafnsins í október 1955.
Sýningin sem mörgum er enn
minnisstæð bar vott um fjöl-
hæfni listakonunnar og frjóa
sköpunargáfu. Að þeirri sýn-
ingu lokinni keypti rikið högg-
myndina ,,Á hverfanda hveli“,
sem komið hefur verið fyrir í
Listasafni ríkisins.
Það væri óskandi að Nina
Sæmundsson dveldi hér
framvegis, því litir íslenzlcrar
náttúru hafa fangað huga henn-
ar og eins og hún sjálf segir:
„ísland hefir svo mikið upp á
að bjóða“.
hann mundi verða miklu öfl-
ugri tekjustofn ríkissjóði en
áður var. Reynslan hefði hins-
vegar sýnt að þetta hefði
brugðdzt og væru það veiga-
mikil rök gegn honum. Hitt
væri þó alvarlegra, að framtöl-
in væru stórlega fölsuð af öll-
um sem það gætu. Einnig væri
algengt að mönnum með sæmi-
legar tekjur þætti ekki borga
sig að vinna allt árið og hættu
því vinnu nokkurn tíma á ári.
Næstur tók til máls Bern-
harð Stefánsson og spurði
hvaðan ætti að taka það fé, sem
þannig færi forgörðum. Nú.
vantaði bæði í ríkiskassann og
í útflutningssjóð, líklega um
200 milljónir.
Jón Pálmason var hlynntur
tillögunni. Kvað hann fram-
kvæmd skattalöggjafarinnar
eitt af vandamálum þjóðfélags
okkar. Minnti hann og á það að
í árslok 1956 hefðu verið eftir
að innheimta 37 millj. af tekju-
skattinum auk 7 millj. sem
felldar hefðu verið niður, svo
hann væri ekki svo stór liður.
Ólafur Björnsson kvað
merku máli hreyft. Væru
margir og miklir ágallar á
tekjuskattinum. Meginatriði
væri, að mikið af tekjum væri
ekki talið fram. Taldi þingmað-
urinn að 20-25% af þjóðartekj-