Alþýðublaðið - 22.10.1957, Blaðsíða 4

höndum, en þýðingu gerði Jón-
as Kristjánsson magister.
Tjechov er ökkur ekki: ókunn
ur sem rithöfúntíur'; margar af
sm’ásögum'' 'háns ' hafa vérið.
þýddar á islenzku. leikflokkuí’
hefur sýní -einn-, af éinþáttung-
um hanSj ;;Bónorðið“. viða Uni
land, eitt ->af' stærri' leikritum
hans, „Þrjár systUru,- vár valið
til afmælíSsýnihgaf ‘LR í Vetur
leið, — ög' nu 'er „Kifsuberia-
garðurinn" ‘sýntíur f Þjóðléik-
Þriðiii(la?ur 22. október 1957
Þj
o
>J’ 'íhúsið:
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson
ilaðamenn: Björgvin Guðmundsscn og
Loftur Guðmundsson
Lugl'ýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir
Ritstjórnarsímar: 14901 og 14902
Auglýsingasími: 14906
Afgreiðslusími: 14900
Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8-
-10
Stúdentaráðskosningarnar
OFT er því haldið fram,
að stúdentaráðskosningarn-
ar, sem fram fara ár hvert,
séu glögg vísbending um
stjórnmálaþróunina í land-
inu. Þess vegna er mjög
fylgzt með úrslitum þeirra.
Að þessu sinni þóttu þær
venju fremur tíðindum sæta.
Nú gafst kostur þess að sann
reyna þá fullyrðingu íhalds-
blaðanna, að Sjálfstæðis-
flokkurinn sé í mikilli sókn
og þess um kominn að fá
meirihluta í landinu. Morg-
unblaðið lagði líka ríka á-
herzlu á mikilvægi stúdenta
ráðskosninganna og leit ber-
sýnilega á þær sem undan-
fara bæjarstjórnarkosning-
anna í1 vetur. Enn fremur
var þeim óvenju mikill
gaumur gefinn vegna þess,
að öll stjórnmálafélög há-
skólans höfðu sérlista í kjöri
að þessu sinni. Og hver
reyndust svo úrslitin? Þau
urðu heyrinkunn á laugar-
dagsfcvöld, og nú bregður
svo við, að íhaldsblöðin láta
sem minnst á þessum atburði
bera. Þau munu hafa orðið
fyrir eftirminnilegum von-
brigoum og sízt að ástæðu-
lausu.
Stúdentaráðskosníngam-
ar leiða í Ijós, að Sjálf-
stæðisflokkurinn er í minni
hluta í háskólanum, þó að
hann héldi meirihluta í
stúdentaráði. Listi hans
fékk 314 atkvæði, en and-
stöðuflokkar íhaldsins sam
anlagt 338 atkvæði. í fyrra
urðu úrslitin hins vegar
þau, að Sjálfstæðisflokkur-
inn hlaut 307 atkvæði í há-
skólanum, en sameiginleg-
ur listi andstæðinga hans
263 atkvæði. Þannig eru
sigurvonir íhaldsins í Ijósi
veruleikans, ef taka á slikt
mark á stúdentaráðskosn-
ingunum, sem Morgunblað
ið vildi gera áður en há-
skólastúdentar gengu að
kjörborðinu og kváðu upp
sinn dóm. Sjálfstæðisflokk
urinn stendur höllum fæti
í þessu aðalvígi sínu og
má þakka fyrir að halcta
meirihlutanum, þar eð
fleiri tóskólastúdentar
greiða atkvæði á móti hon-
uxn en með.
Að öðru leyti leiða stúd-
entaráðskosningarnar í Ijós,
a5 kommúnistar hafa stór-
tapað fylgi í háskólanum, en
þar hafa þeir löngum mátt
sín mikils undanfarin ár.
Unga fólkið, sem þar nemur
og býr sig undir ævistarfið,
hefur lært af atburðunum í
Ungverjalandi og öðrum tíð-
indum.af óheillastefnu og ó-
fremdarverkum kommúnism
ans. Atburðir síðustu mári-
aða sýna og sanna, að komm
únisminn er' andstæða frels-
isins. Æskan vill vera frjáls. :
Hún krefst þess að mega
hugsa, tala og skrifa eins og
•henni býr í brjósti. Hún þrá-
ir framfarir og menningu ‘og
vill leggja sig fram um. að
nýtt og betra þjóðfélag komi
til sögunnar. Þess' vegna
snýr hún baki við kommún- ‘
ismanum eins og hún for-
dæmdi kúgun og harðstjórn
nazismans á sínum tíma. En
sú þróun verður ekki vátn á
myllu Sjálfstæðisflokksins,
þrátt fyrir áróður hans og of-
ríkiskennda baráttu um fylgi
og völd. Unga fólkið í há-
skólanum hafnar öfgunum
til hægri og vinstri. Og þess
vegna munu stúdéntaráðs-
kosningarnar í ár vekja at-
hygli o g þykja tíðindum
sæta um allt land.
Hitt er svo annaS mál,
hvort stúdentaráðskosning
arnar í núverandi mynd
eru ekki orðnar úreltar og
þar af Ieiðandi eins konar
vani. Margt mælir gegn
því, að stúdentar velji sér
málsvara með flokkspóli-
tískum kosningum. Þar
með er auðvitað ekki sagt
að stúdentar eigi að forð-
ast afskipti af stjórnmál-
um. En þau ættu fremur að
einkennast af fræðslu og
rökræðum en áróðri og at-
kvæðasmölun. Þekking er
grundvöllur lýðræðisins, og
hennar á sér í lagi að gæta
af hálfu þeirra, sem njóta
góðrar menntunar og langr
ar skólagöngu. Því kynni
að vera tímabært að breyía
fyrirkomulagi stúdentaráðs
kosninganna og láta hinna
raunverulegu hagsmuna
unga fólksins í háskólanum
gæta meii*a en nú er í dansi
flokkabaráttunnar, sem
skilar. litlum eða engum
raunhæfum árangri,
Stjórnmálafræðslan er
enn. allt of lítil á íslandi. Og
sannarlega færi vel á því,
að háskólastúdentar hefðu
forustu um að auka hana.
Þeir munu leggja þjóðínni
til marga málsvara og for-
ingja í framtíðinni, ef að lík-
um lætur. Og undir það hlut
verk ættu þeir að búa sig af
alvöru og festu.
'vC,-'--
vV
i HfH-í ‘i H i
UQíU'Uj
fanoi:
Jónas Kristjánsson.
, .KIRSUBER J AGARÐUR-
INN“, hið heimskunna leikrít
rússneska rithöfundarin's Ant-
ons Tjechovs, var frumsýnt í
Þjóðleikhúsinu síðastl. laugar-
dag að viðstöddum forseta ís-
lands og frú hans og íullu hús'
áhorfenda'. Leikstjórn hefur
Walter Hudd, kunnur, brezkur
leíkari og leikh.úsmaður með
höndum, en þýðingu
as
þýddar á íslenzku
hefur sýní
um .hans, ;;Bónofðið“
land, eitt -■ af stærri
húsinu.
Leikstjóf n*og öíl s'ViSsething,
að einu aíriði, — að vís'u ákaf-
lega mikilvægu atriði, — undan
skildu, er til mikils menntunar-
auka fyrir alla, er njóta mega,
áhorfendur sem leikendur.
Skiiníngur hins brezka leikhúss
manns á þessu verki Tjechovs
skal. ekki ræddur hér; hann
byggist bersýnilega meira á
frásögn Stanislavskvs varðandi
það hvern skilning Tjechov lézt (
vilja leggja í verkið en skoðun
Stanislavskys sjálfs. Mætti og ’
halda að hver höfundur væri
sjálfsagður hæstiréttur hvað
það snertir, og vitanlega er svo, -
ef höfundur vill eða þorir að
skýra verk sitt til hlítar. Tje-
chov samdi leikrit sín í skugga
zareinræðisins rússneska; eitt
leikrit hans, sem hann hafði
sjálfur viðurkennt að væri al-
varlegs eðlis, féll í ónáð þessa
valds og var lagt á það sýninga-
bann. Tjechov átti mjóa sillu að
feía; hann var heimsmaður að
mennt.un og viðhorfum; frjáls-
lyndur og skarpskyggn, en hirti
hin-s vegar ekki um að láta
merkja sig sem róttækan, og
þar með hættulegan þjóðskipu- j
laglnu; vildi sennilega ekki
einu sinni viðurkenna það fyrir ’
sjálfum sér að hann sæi fyrir, I
þaðan af síður að hann segði
„Kirsuberjagarðurinn“ —- Annar þáttur, Benedikí Árnason,
Herdís Þorvaldsdóttir, Bessi Bjarnason og Hildur Kalman í
hlutverkum.
fyrir, feigð þess skipuiags.
,,Kirsub&rjagarðúrinn“ var því
fyrst og frenist gamanleikur,
fuilyrti hann, og það bar að
sýna hann seni gamanleik. T’l
hvers, — til þess að það lægi
ekki um of í augum uppi að þar
var, ef til vill meira óafvitandi
en vitandi, um uppgjör helsjúks
rithöfundar við þjóð sína cg
samtið að ræða; uppgjörð þar
sem hin margþætta. rússneska
stéttaskapgerð, erfð og áunnin,
var ekki aðeins miskunnarlaust
kruiin, heldur og sögð fyrir.
þjóðarörlög, eins og þau birtust
sjáandanum, ýmist í táknum,
sem haiin þorði ekki að skilja,
eða svo augljóst að liann þorði
ekki annað en hjúpa þau. tákn-
máli. Hið mikla uppgjör, þegar 1
kirsuberjatrén verða höggvin ^
af rót, og ættarhöllin gamla
dæmd til niðurrifs; þegar arf-'
leifðin lendir í höndum misk- I
unnarlausra spekúlanta, sonurn
ánauðugra og hýrra þræla, sem
nú aðeins hugsa um sinn eigin 1
hag, þ.ótt þeir reyni að .heita
viðkomandi þeirri blekkingu að
þeir geri það með allra heill
íyrir augum, en óraunhæfir
draumóramenn telja sjálfum
sér trú um, að það séu þeir,
sem leiða þjóðina til óumræði-
iegrar hamingju. Og þegar sá
hinn sami þjónn, er alltaf vann
af trú og dyggð, hvort sem hahn
var ánauðugur i raun eða frjáls
í orði, gleymist; verður eftir
I sem áóur þótt allt bylltist til og
höfð séu endaskipti á öllu,
frjáls eða ófrjáis eftir því hvern
skilning menn vilja leggja í það
orð, það lifandi lík, sem tengir
íoriíð og framtíð. Gamanleík-
ur? Það fer víst nokkuð eftír
því, hvernig á það er ltið.
Sviðtjöld Paul Mayos, máluð
, af Lothar Grund, eru hiii feg-
urstu og falla vel að leiknum,
, Ijósbrigöi áhrifamikil. staðsetn-
I ingar leikara þaulhugsaðar.
Öðru máli gegnir um framsögn
leikara, en þar kem ég að því
Framhald á 7. síðu.
Áskriffasímar blaðsins
ery 14900 og 1490L
„Kisjuberjagarðurinn“ — Sviðsmynd,