Morgunblaðið - 10.01.1914, Síða 2

324
MÖRGUNBLAÖÍÐ
3=
Jens Christian Jensen og hafði hann
verið kaupmaður á yngn árum. Bjó
hann í lítilli íbúð, einsamall með
ráðskonu sinni. Engum datt í hug
að hann væri auðugur maður.
Þegar hann dó, fanst bankabók
og átti hann inni í bankanum rúma
hálfa miljón. Hann átti enga ætt-
ingja og hafði enga erfðaskrá gert.
Hvalveiðafélag eitt í Tönsberg i
Noregi, hefir greitt hluthöfum sín-
um 50 % fyrir árið í fyrra. Tekj-
ur félagsins voru alls 750,000 kr.
Félagið rekur hvalveiðar við Afríku-
strendur.
Sá, sem þar ætti hlutl
----!
Samningar eru að komast á milli
Norðmanna og Svía, um að Svíar
sendi öll Ameríkuskeyti sin um
Noreg !og þaðan með loftskeytum
til Ameriku. Norðmenn eru að
reisa feiknastóra loftskeytastöð á
Vesturströndinni og á hún að vera
i stöðugu sambandi við Ameríku.
Gera þeir ráð fyrir að hvert orð
muni aðeins kosta 80 aura frá Nor-
egi en 90 aura frá Svíþjóð. Er það
40—50 aurum minna en símskeyti
nú kosta milli Noregs og Ameríku.
Eldgos. Eimskipið Pacific, sem
síðást i fyrra mánuði kom til Sidney,
segir frá feikna-eldgosi á nýju
Hebride-eyjum. Er sagt að um 500
manns hafi farist.
Lðgreglan i Antwerpen hefir hand-
samað tvo þjófa, sem stolið hafa
gimsteinum og gullúrum fyrir hálfa
miljón króna.
Parlamentiö á Bretlandi á að koma
saman aftur 10. febr. 1914.
FJárprettir. Gjaldkeri stórblaðs-
ins »New York Herald«, Parísar út-
búsins, strauk i fyrramánuði og hafði
á brott með sér 125 þúsund franka.
20 þúðund krónum rænt. Tveim
dögum fyrir jól var ung stúlka í
Khöfn, dóttir mikils metins mála-
flutningsmanns, á leiðinni frá Land-
mandsbanken og heim til sín, með
20 þúsund kr. i lítilli handtösku.
Maðnr nokkur veitti henni eftirför
og réðist á hana í stiganum heima
hjá henni. Hrifsaði hann af henni
töskuna með öllu er í var og hljóp
svo á brott sína leið.
Síldveiöi við Noreg gengur mjög
vel. Fjöldi skipa er að veiðum við
Kristianssund og hefir eigi í fjölda
ára veiðst eins mikil síld og í des-
embermánuði.
Á fjárlðgum Norðmanna er stungið
upp á 8000 kr. fjárveitingu til þess
að launa nefnd, er koma á fram með
tillögur um, hvernig bezt verði bar-
ist gegn hringum (trusts). Kefir tölu-
vert borið á því þar í landi á seinni
tímum, að kaupmenn hafa gengið í
félagsskap og myndað hringa til þess
að fá hærra verð fyrir vöru sina, en
Norðmenn eru þeim gramir.
Poincaré Frakkaforseti og koná
hans ákváðu að bjóða til sín skóla-
börnum um jólin og halda þeim
jólagleði. Kennarar barnaskólanna,
sem margir eru jafnaðarmenn, töldu
eigi við eigá, að börnin væru í boði
hjá forseta, og gjörðu því fundar-
samþykt og sendu forseta, þar sem
skorað var á hann að hætta við þessa
fyrirætlun. Þótti kennurunum þetta
líkjast um of veizlum þeim, er róm-
verskir keisarar héldu til forna til
þess eins, að öðlast hylli fólksins.
Kongsvinger heitir bær í Noregi.
Þar er banki sem heitir Vingerbanki.
Ósætt nokkur varð milli bankans og
bæjarstjórnarinnar útaf reikningi, sem
bankinn taldi sig ekki skyldan að
greiða. Bæjarstjórnin hefir nú hefnt
sín á bankanum með því, að loka
allri vatnsveitu í hús bankans. Blöðin
vita mjög þessar aðfarir, því bankinn
er hæzti skattgjaldandi bæjarins.
„Ingimundur"
og THorgimblaðið.
Frá Nýári hefir ritstjórn blaðs
vors bætt við sig nýjum og nýtum
starfsmanni — hinum alþekta blaða-
manni In^imundi.
Oss er ánægja að flytja lesendum
vorum þessi gleðitíðindi.
Fyrsta grein hans birtist í blaðinu
á sunnudaginn.
Það eina —
Ung húsfreyja hokkur í Vermalandi
gekk á meðal nágrannakvenna sinna
til þess að fá þær til þess að skrifa
undir kosningarréttaráskorun.
Hún kom í hús, þar sem kona
sat í vefstóli og óf af kappi.
— Viltu ekki skrifa undir þetta?
segir gesturinn.
— Nei, það vil eg ekki, segir kerl-
ing, skýrt og skorinort.
— Hvers vegna ekki ?
— Eg skal segja þér nokkuð I Mér
finst það ekki nema sjálfsagt, að við
látum mennina kjósa, þvi að það er
nú það eina, sem þeir geta gert án
okkar hjálpar.
Hneikslismál í Frakklandi.
I haust voru nokkrir franskir her-
foringjar sviftir stöðu sinni, eða settir
frá um stundarsakir, eins og yfirvöld-
in komust að orði, vegna ónógrar
stjórnar við heræfiugarnar.
Einn þeirra hét Faurie general, og
lét hann sér ekki lynda þessi ástæða,
en sagði það opinberlegá, að hér
mundi liggja á bak við persónuleg
hefnigirni ýmsra undirforingja.
í fyrstu lögðu menn lítinn trúnað
á sögusögn hans, en þó fór svo, er
farið var að rannsaka málið, að
margt kom það t Ijós, er benti á
það, að hann hefði rétt fyrir sér.
Arið 1900 var Faurie skipaður
formaður herstjórnarráðuneytisins,.
og varð það til þess, að nokkrir
menn urðu að víkja þar sæti, og
voru flestir þeirra Jesúitar.
Þennan grikk hafa þeir ekki getað'
fyrirgefið Faurie, en stöðugt hugað
á hefndir. Þegar Etienne varð her-
málaráðherra, stóðu þeir feti nær
því marki, er þeir höfðu sett sér,
að svifta Faurie stöðu hans í hern-
um. Þeir gerðu nú alt sem i þeirra
valdi stóð til þess að gera honum
lífið sem örðugast, héldu njósnum
fyrir um alla háttsemi hans, sendu<
honum rangar skýrslur og sáu að<
síðustu svo um, að heræfingarnar
fóru fram i héraði þvi, þar sem
Faurie var öllum staðháttum ókunn-
ugur.
Og hið allra versta er það, að
þegar farið var að leiða vitni i mál-
inu, þá sáu þessir Jesúítar um það,.
að þeim mönnum væri varnað máls-
ins, er gátu gefið einhverjar upp-
lýsingar Faurie í vil.
Málið verður siðan rætt í þing-
inu, en seinustu fregnir herma það,
að útlit sé fyrir, að það muni hafas.
alvarlegar afleiðingar.
Hvert komast má.
Erindi nm
Helen Keller.
(Flutt i kven-stúkunni >Ársól< og viðar.
öll kunnum vér svo mikið í sálar-
fræði, að vér vitum, að skilningarvitun-
um eigum vér það að þakka, að vér get-
um orðið þe8s vör, sem í kringum os*
er. Og skilningarvit vor bera og boð frá
sál vorrí tíl annara sálna. Vér skiljum
því vel, að osa yrði örðugt að verða
vör við það, sem er og gerist kringum
oss, ef vér mistum sjón og heyrn, og
sömuleiðis, að torvelt yrði fyrir oss að
koma hugsunum vorum til anúaramanna,
ef vér, í viðbót við hitt tvent, mistum
málið. Þá væri ekki eftir af skilningar.
vitunum nema tilfinningin (þreifingin)
og ilmanin. 0g það eru ófullkomnir
boðberar milli vor og umheimsins. Og
enn ófullkomnari verða þeir hjá þeim
sem aldrei hefir lært að tala eða skrifa’
Eg ætla að reyna að segja yður ofur.
lítið úr þroskasögu barns, er misti þrjú
— 2 —
ékilningarvitin (sjón, heym og mál) á
öðru ári, en er nú samt fyrir hjálp þreif-
ingarínnar einnar, eins skilningarvits
— því að af ilmaninní hefir hún haft
lítil not til náms — kömin upp á hátind
mentunarinnar og orðin heimsfræg. Hún
er nú talin einhver allra-merkasta kon-
an, sem uppi er í heiminum, því að hún
er eigi að eins orðin kunnur rithöfund-
ur og jafnaðarmenskupostuli, heldur hefir
hún sýnt öllurn heiminum með dæmi
sínu, hvert komast má, er áhugi, vits-
munir, elska og óþreytandi þolinmæði
leggja saman. En vitanlega hefði hún
eigi komist þetta með einu skilníngar-
viti, ef hún hefði eigi verið frábærlega
gáfuð og að því akapi námfús.
En saga Helenar Keller er jafnframt
sagan um ógleymanlega þrautseigju og
óþrotlega elsku og þolinmæði annarar
konu, kenslukonunnar, sem með henni
hefir verið síðan hún byrjaði nám 7 ára
gömul. Saga þeirra er sagan um bar-
áttu, sem háð er við óvenjulega örðug-
leika. Og mér finst hún hugnæmari en
nokkur bardagasaga önnur, sem eg hefi
— 3 —
e*
lesið. Þær hafa engum öðrum vopnum
beitt eh þeim, er vitsmunasöm og þol-
inmóð mannelska þekkir bezt, en sigur-
inn, sem þær hafa unnið, er að flestra
dómi dýrlegur. En eg efast um, að sá
sigur hefði nokkuru sinni unninn verið,
ef kveneð(jð i sinni göfugustu mynd
hefði þar eigi komið til. Eg fyrir mitt
leyti er sannfærður um, að konur eru
gæddar enn meiri forða af þolinmóðri
elsku en karlmenn, og það var þessi
þolinmóða elska, sem hér reið svo mjög á.
Það sem eg segi hér frá Helen Keller,
hefi eg aðallega úr æfisöga hennar, sem
rituð er af henni sjálfri á enska tungu
(The story of my Life by Helen Keller.
New York 1905), en nú hefir þýdd verið
á ýms önnur tungumál, og sumt hefi eg
eftir enskum blöðum. Mynd kom eitt
sinn í fyrra af Helen Kellerí »Lögréttu».
Fyrir þá, sem fræðast vilja um sálar-
lífið, er saga Helenar mjög svo hugnæm.
Ef skilningur efnishyggjuspekinganna á
sálarlífinu væri réttur, og sál vor eigi
annað en samsafn af starfsemdum líkams-
líffæranna, skyldi maður ætla, að hún