Morgunblaðið - 26.09.1914, Blaðsíða 2

1502
MORGUNBLAÐIÐ
Lögin verða staðfest.
Frumvarpið um heimastjórn ír-
lands var samþykt í þriðja sinn í
neðri deild enska þingsins í sumar.
Þarf það því ekki að fara til efri
málstofunnar til að fá staðfestingu
konungs.
Asquithstjórnin lagði í sumarfyrir
efri málstofuna viðbótarfrumvarp
(Amending Bill) við heimastjórnar-
arfrumvarpið, og voru í því ýms
ákvæði er miðuðu til þess að friða
Ulsterbúa. Efri málstofan breytti
viðbótarfrumvarpi þessu svo mjög,
að meirihlutanum í neðri deildinni
þótti það alveg óaðgengilegt. Var
byrjað að ræða málið þar þegar ófrið-
urinn hófst.
Bretar feldu þá niður allar flokka-
deilur, setr kunnugt er. En Asquith
hét þvi, að frumvarp þetta skyldi
rætt síðar áður en heimastjórnarlög-
in yrðu staðfest af konungi.
Til þess að heimastjórnarfrum-
varpið geti orðið að lögum, verður
það að öðlast staðfestingu konungs
áður en kjörtímabil þingsins er út-
runnið.
Nú stendur svo á að kjörtimabil-
ið er næstum á enda og þess vegna
lýsti Asquith yfir því áður þingi var
slitið um daginn, að stjórnin mundi
leita konungsstaðfestingar á heima-
stjórnarlögunum. Jafnframt lagði
hann fyrir þingið frumvarp til laga
um frestun á framkvæmd heima-
stjórnarlaganna (og laganna um skiln-
að rikis og kirkju i Welsh). Var
þar ákveðið að framkvæmd laganna
skyldi frestað um 12 mánuði eða
meðan ófriðurinn stæði yfir. Enn-
fremur lýsti Asquith yfir því, að
stjórnin mundi leggja nýtt viðbótar-
frumvarp (Amending Bill) fyrir næsta
þing, sem koma ætti til umræðu
áður en heimastjórnarlögin kæmu til
framkvæmda.
Minnihlutinn, íhaldsmenn, tóku
þessum ummælum Asquiths mjög
illa. Bonar Law hélt allsvæsna ræðu
í garð stjórnarinnar og kvað hana
hafa gengið á bak orða sinna um
að geta þinginu færi á að ræða við-
bótarfrumvarpið áður en heimastjórn-
arlögin yrðu staðfest. Kvað hann
stjórnina of mjög færa sér það í
nyt að andstæðingar hennar hefðu
lagt af allar flokkadeilur. Yrði stjórn-
in að bera ábyrgð á þessum gerð-
um, en andstæðingar hennar mundu
ganga af þingi.
íhaldsmenn gengu síðan af fundi,
en frestunarlögin voru sámþykt.
Hlutleysi Danmerkur.
The Scotsman 15. þ. m. flutti
svohljóðandi klausu, þýdda úr Ham-
burger Fremdenblatt:
»Vér getum líka sagt það um
Danmörku, að hún gerir alt til að
Hammalisíar
og Gardinusfengur
fæst bezt og ódýrast
i c£rasmíéavinnusíofunni JSaugavagi J.
JTlijndir innrammaðar fíjóff og vef. Jfvergi eins ódtjrf.
vera hlutlaus, hvort sem það er af
ótta við oss eða að það er henni
áhugamál. Hún lætur ekki sitja við
orðin tóm, heldur hefir gert her-
varnarráðstafanir á Jótlandi og hefir
líka lokað (að voru samþykki) belt-
unum með tundurduflum. Sést á
því að Danmörk ívilnar ekkert Eng-
landi, jafnvel þó að það hafi rokið
til og boðið henni Slesvig-Holstein*.
1=3 DAGÖÓfflN. =3
Afmæli í dag:
Kristín Bernhöft húsfrú.
Páll Steingrímsson bókb.
Stefán Gunnarsson skósm.
Stefán Ólafsson verzlm.
Kristján X konungur íslands og
Danmerkur 44 ára.
Tungl f. kv. kl. 11.3 f. m.
Sólarupprás kl. 6.22.
Sóiarlag — 6.19.
Háf lóð kl. 10.17 f. m.
og 11.1 e. h.
P ó s t a r í dag:
Kjósarpóstur fer.
Keflavíkurpóstur fer.
Á m o r g u n :
Ingólfur til Borgarness.
Kjósarpóstur kemur.
Kong Helgi á að koma frá útl.
V e ð r i ð í gær:
Ym. nv. st. gola, hiti 6.5.
Rvk. v. gola, hiti 6.4.
ísf. v. gola, hiti 4.2.
Ak. logn, hiti 6.0.
Gr. n. kul, hiti 3.4.
Sf. logn, hiti 7.6.
Þh. F. ssv. stormur, hiti 10.2.
M e s s a ð á morgun:
í Fríkirkjunni í Hafnarf. kl. 6. e. m.
síra Ólafur Ólafsson.
E k k e r t skeyti hefir hingað borist
enn um Hermod, að hann væri lagður
af stað frá New York. En fráleitt
verður þess langt að bíða að eitthvað
fróttist til ferða hans.
Egill Gunnlaugsson frá Ara-
bæ, lózt í gærmorgun. Var hann lengi
sunnanpóstur og þótti dugandi maður
mjög. Var hann fjörmaður og skemt-
inn og vel gefinn.
í t i 1 e f n i af afmæli konungs vors
verður flugeldum Bkotið frá Islands
Falk í kvöld kl. Ql/V Á hádegi verða
skotin nokkur fallbyssuskot og skipið
verður flöggum skreytt.
Skallagrímur kom hingað í
gær frá Eyjafirði. Flutti hann lík
Jóns heitins Þórðarsonar skipstjóra.
D á i n n : Gísli Jónsson, Skólavörðu-
stíg 45, 72 ára gamall.
D r e s d e n flutningaskip G. Gísla-
son & Hay, kom hingað í fyrradag frá
Vestfjörðum. Skipið tekur fiskfarm
hóðan til Bretlands.
G e i r Z o e ga rektor flytur þessa
dagana í rektorsbústaðinn í Menta-
skólanum. En þar hefir Jóhannes Sig-
fússon búið undanfarin ár.
Hús rektorsins við Tjarnargötu hefir
Carl Olsen kaupm. tekið á leigu.
Páll Sveinsson kennari er ný-
kominn til bæjarins austan úr Skaft-
ártungu.
N j ö r ð u r seldi afla sinn í Fleet-
wood í gær á 760 sterlingspund. For-
maður útgerðarfólagsins hefir vátrygt
skipið gegn stríðshættu fyrir 100 þús.
kr. En þaö er rúmur helmingur af
andvirði skipsins.
Hafskip sekkur.
350 manns í voða.
í tniðjum þessum mánuði var haf-
skipið Runo, eign Wilson-línunnar
í Hull, á leið frá Bretlandi til Ar-
changel í Hvítahafinu með um 300
farþega. Voru það mest Rússar,
sem kallaðir höfðu verið frá Vestur-
heimi til herþjónustu í Rússlandi, og
margar konur og börn.
Er skipið var komið lítið eitt frá
brezku ströndinni rakst það á þýzkt
tundurdufl og sökk á örskömmum
tíma. Til allrar hamingju voru mörg
fiskiskip þar í nánd, sem undir eins
komu Runo til hjálpar og björguðu
nær öllum farþegum og skipverjum.
Blöðin brezku kveða um 20 manns
hafa farist, flest háseta, sem að lík-
indum hafa rotast við sprenginguna.
Loftnjósnir.
Flugmaður lendir i tuttugu
minútna kúlnaéli.
Loftförin eru nú aðallega notuð
til þess að fara á þeim í njósnar-
farir og hafa á þann hátt verið
ófriðarþjóðunum að ómetanlego
gagni.
Um franskan flugmann, M. Poiret,
sem er nú í rússneskri herþjónustu,
er sögð þessi saga:
Meðan orustan milli Þjóðverja og
Rússa var skæðust við landamæri
Póllands, fór hann, ásamt kapteini
úr herforingjaráði Rússa, í njósnar-
för. Flugu þeir yfir hersveitir Þjóð-
verja f 1200 stikna hæð. En varm-
ar fengu þeir kveðjur þaðan og dundi
á þeim skothríð í 20 mínútur. Tíu
kúlur og tvær sprengikúluflisar hittu
flugvélina, en samt sem áður kom-
ust þeir félagar undan. Ein kúlan
kom neðan í il kapteinsins og kom
út ofarlega í kálfanum, en að öðru
leyti sluppu þeir óskaddir.
t
Reuterskeytið í dag
Skýringar.
Madras er borg á austurströnd
Indlands (Koromandelströndinni) óg
er þriðja stærsta borg landsins. í-
búar */a miljón. Af þeim eru 4/,y
Hindúar, x/8 múhameðsmenn og l/ía
kristnir menn. Af Evrópumönnum
eru þar tæp 2000. Loftslag er þar
óheilnæmt, einkum á sumrin og
geysa þar þá ýmsar hættulegar far-
sóttir, en heilsufræðin er á mjög
lágu stigi. Áin Kuvam skiftir borg-
inni í tvo hluta, og búa landsmenn
norðan við ána en Evrópumenn að
sunnan, og þar býr landsstjórnin.
Þar er St. Georgs-kastalinn reistur
árið 1639. Þar er allmikið setulið.
Verzlun er þar mikil og þar er
geymdur skipaforði, svo sem kol,
steinolia og fl.
Dysseldorý er i Rínfylkjunum og
stendur við ána Dtlssel þar sem
hún fellur i Rin. íbúar 225 þús.
Czentochojj eða Czenstochova er
borg í pólsk-rússneska héraðinu
Pjotrkov við ána Warta. íbúar 45
þús, sem lifa mikið á þvi að smíða
helgimyndir. Þar er klaustur á fjalli
rétt við bæinn og er þar geymd
mynd af Mariu mey, hin svo nefnda
»svarta Madonna* sem þjóðsagnir
segja að Lúkas postuli hafi málað.
A hún að geta gert kraftaverk. Er
því þangað sífeldur straumur pila-
gríma frá Rússlandi, Prússlandi og
Austurríki.
Kalich (eða Kalisz) er hérað i rúss-
neska Póllandi 'milli Prússlands og
pólsku héraðanna Varshav og Petro-
kov. Er þar láglendi og mýrar, —
voru áður skógar en hafa verið
höggnir mjög. Höfuðborgin dregur
nafn af héraðinu og eru þar 24,500
íbúar.
Makoff (Makov) er borg í hérað-
inu Lomska í rússneska Póllandi.
íbúar 6100, flest gyðingar.
Auglfsið í Morgunblaðinu.