Morgunblaðið - 11.11.1914, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Entden rehin á íartd.
Styrjöldin mikla.
Jiönigsberg inmíukí i Hufigifljófi.
»
Opinber tilkynning frá brezku utanríkisstjorninni.
London io. nóv. kl. i.i? e.h
»Königsberg« fundið.
Flotamálastjórnin kunngerir að
eftir það að hún hafi vitað á hvaða
slóðum Königsberg var eftir að það
réðist á »Pegasus« þ. 19. sept., hafi
hún sent hraðskreið beitiskip á sigl-
ingaleiðir hjá Austur-Afríku og þar í
grend og hafi öll skipin í félagi leit-
að eftir hvar Königsberg væri niður
komið.
Þann 30. október varð brezka
herskipið Chatham vart við Königs-
berg, þar sem það faldist á grynn-
ingum 6 mílur uppi í Rufigifljóti,
beint á móti Mafia-eyju. Vegna
þess að Chatham risti dýpra, gat það
ekki komist að Königsberg, sem
stendur að líkindum á grunni nema
með flóðinu. Nokkur hluti af skips-
höfninni á Königsberg er komið á
land og hefir búist um í skotgryfj-
nm á bökkum fljótsins. Chatham
hefir skotið á skotgrafirnar og Kön-
igsberg, en vegna þess að þéttur
pálmaskógur er fyrir, er ekki hægt
að segja um það, hve mikið tjón
hefir hlotist af því. Til þess að geta
náð skipinu eða eyðilagt það, hefir
það verið innibyrgt með því móti,
að kolaskipum hefir verið sökt i
þeirri einu kvísl, sem skipgeng er,
og þareð það er nú þannig í varð-
haldi og því varnað þess að gera
nokkurn frekari skaða, þá eru hrað-
skreiðu leitarskipin laus við þenna
eltingaleik og geta snúið sér að
öðru'm störfum.
Viðureignin við »Emden«.
Annar leitarleiðangur var hafinn
af hraðskreiðum beitiskipum til
þess að ná i Emden. Hefir nú
leitin staðið nokkurn tíma á afar-
stóru svæði og hafa frönsk, rússnesk
og japönsk skip veitt brezku beiti-
skipunum hjálp sína. Ástraliu her-
skipin »Melbourne« og »Sidney«
hafa einnig tekið þátt í leitinni.
í gærmorgun komu fregnir af því,
að Emden hefði komið til Kooling
á Kokoseyju og sett þar vopnað lið
á land til þess að eyðileggja loft-
skeytastöð og höggva sundur sæ-
simann. Þar náði Sidney i Emden
og neyddi það til að berjast. Orust-
an var allsnörp og misti Sidney 3
menn en 15 særðust. Emden var
rekin á land og brann þar. Það er
mælt að manntjón á Emden hafi
verið mikið. Þeim, sem af komust
er veittur allur beini og hjúkrun.
Nú eru engin óvinaherskip leng-
ur í Kyrrahafi eða Indlandshafi, að
undantekinni flotadeildinni hjá Chile-
ströndum.
Ávarp flotamálastjórnar-
t innar brezku.
Flotamálastjórnin hefir sent svo
hljóðandi skeyti til Sidney og flota-
málastjórnarinnar í Astralíu :
»Hlýjustu samfagnaðarkveðju yfir
ágætri framgöngu Ástralíuflotans í
fyrsta skifti, er hann leggur til or-
ustu og frægðarverki því, er hann
hefir unnið i þágu bandamanna og
friðsamlegrar verzlunar með því að
eyðileggja Emden®.*;
Reuter-skeyti
(til Isafoldar og Morgunblaðsins).
London 9. nóv. kl. 5.15 síðd.
Það er sagt að Þjóðverjar og
Austurríkismenn safni saman þremur
milj. manna á línunni Thorn—
Kraká. Er það álitið nægilegt, eigi
að eins til að stöðva sigursæla fram-
sókn Rússa, heldur og til þess að
gereyða liði Rússa. — Þó er svo
að sjá, sem ráðagerðir um þessar
framkvæmdir muni farast fyrir, með
því að frést hefir m. a. að rússneskt
riddaralið sé komið inn í land Þjóð-
verja, alla leið til Posen og Königs-
hiitte, hafi eyðilagt járnbrautina ná-
lægt Pleschen og virðist það benda
á að undanhaldi Þjóðverja hafi verið
fylgt svo fast eftir að þeir hafi hvorki
getað viðnám veitt á varnarstöðvum
sfnum fyrir vestan Wartafljót, né
þorað að reyna að komast yfir
Presenafljót.
Opinber tilkynning frá Belgíu
segir aðstöðuna hina sömu við Nieu-
port og annarsstaðar á orustusvæð-
inu. Þjóðverjar skutu á Dixmude.
Þjóðverjar hafa heimtað 50 milj.
franka stríðsskatt af Antwerpen.
R e u t e r.
Smælki. Brezkir hermenn,
sem eru á vígstöðvunum í Frakk-
landi og í Belgíu, dýrka mjög í-
þróttir, einkum knattspyrhu. Vekur
það mikla undrun hinna frakknesku
félaga þeirra, að þeir skuli hafa á-
huga á að iðka íþrótt þessa, er þeir
koma þreyttir og hungraðir til her-
búðanna eftir að hafa barist máske
allan daginn.
Einkabréf frá Berrie stérkaupmanni til
Ásgeirs konsúls Sígurðssonar.
13. okt. 1914.
Frh.
Til þess að minnast fyrst á horf-
urnar hér í landi, þá hefi eg ekki
miklu við að það bæta, sem eg hefi
sagl áður.
Að þvi er iðnaðinn snertir, þá er
á honum engin breyting, að minsta
kosti. Konur og vandamenn manna
þeirra, sem farið hafa í herinn, hafa
kent kaldast á atburðunum, en með
frjálsum samskotum er þeim séð
farborða. Oðrum — sem hernað-
urinn hefir annaðhvort svift atvinnu
eða komið i klípu — er hjálpað af
samskotum, sem nú eru orðin rúm-
ar þrjár miljónir. Eg vil geta þess,
að samskot Kanadabúa eru nú orð-
in rúm 1 miljón sterl. punda. Frek-
ari framlög koma og stöðugt, svo
það er nægilegur sjóður fyrirliggj-
andi nú í þessu skyni og því eng-
in ástæða til að ætla að horfurnar
versni fyrst um sinn. Þá hefir og
verið safnað fé til þess að hjálpa
Belgum og til þess að styrkja
»Rauða krossinn«, og þessir sjóðir
aukast einnig. Af frjálsum vilja gefa
menn og sokka, ullarföt, sigarettur
og tóbak handa hermönnunum. Eg
held að óhætt sé að fullyrða að
með fáum undantekningum hafi al-
þjóð brugðist ágætlega við þörfinni
og lagt fram alt það er hún gat af
tíma og fé, og þessu mun halda
áfram, vegna þess að mönnum skilst
æ betur að við eigum mikið starf
óunnið áður en yfir lýkur. Sumir
menn urðu til þess að lita ofbjört-
um augum á framtíðina eftir orust-
una hjá Marne, en síðan hefir þeim
skilist að við eigum engan hægðar-
leik.
Hvað breytingu á vöruverði við-
víkur þá hafa þær lækkað í verði,
að fáum tegundum undanskildum
og birgðir höfum við kappnógar.
Það er nú minna eftirlit haft með
útflutningi, nema til landa eins og
Hollands og Norðurlanda, þar sem
líkur eru til að vörurnar eigi að fara
til Þýzkalands.
í sambandi við þetta sendi eg
fyrir nokkru ákveðna ákorun til
tollstórnarinnar um það, að ís-
land mætti vera undanþegið þessari
óþörfu útflutnings takmörkun. Og
að því er snertir leyfi til þess að
flytja þær vörur til íslands, sem
bannað er að flytja úr landinu, þá
þori eg að segja, að síðan hefir
okkur ekki nokkurntíma verið neit-
að um það. Áskorun min hefir því
orðið að nokkru gagni. Eg held því
að flutningur til íslands sé engum
vandkvæðum bundinn svo lengi,
sem gufuskip halda uppi ferðum
þangað.
rr-1 D A G B Ó ífl N . £==3
Afmæli í dag:
Alfheiður Briem, hústrú.
Ólafía V. Þórðardóttir, húsfrú.
Árni Pálsson, skósm.
Erlendur Árnason, trósm.
Ragnar Hjörleifsson.
Matth. Jochumsson, skáld 79 ára.
Wiliiard Fiske f. 1831.
d. Hallur Þórarinsson í Haukad. 1090.
Afmæliskort fást hjá Helga
Árnasyni í Safnahúsinu.
Sólarupprás kl. 8.44.
S ó i a r 1 a g — 3.39.
Háfi óð í dag kl. 11.16 f. h.
og kl. 11.58. e. h.
Vm. s.v. kul, hiti 2.5.
Rvk. s. gola, hiti 1.0.
íf. logn, hiti 0.2.
Ak. s. goia, hiti 2.3.
Gr. s.s.v. gola, frost 3.0.
Sf. v. kul, hiti 2.3.
Þh., F. v. hvassviðri, hiti 5.7.
Augnlækning ókeypis kl. 2—3
i Lækjargötu 2 uppi.
P ó s t a r í dag :
Ingólfur fer til Garðs og þaðatt
aftur.
M a r g i r leaendur blaðsins hafa
mælst til við oss, að vór birtum fram-
hald af hinu skemtilega og vel ritaða
brófi frá Berrie stórkaupmanni til Ás-
geirs konsúls Sigurðssonar. Fyrri
partur þess þótti svo ágætur, að vór
nú höldum áfram þar sem vór hætt-
um síðast og tökum það jafnframb
fram, að framhaldið er eigi síður
skemtilegt og fræðandi en fyrri hlut-
inn.
Suðurgata. Heyrt höfum vór*
að þegar hafi verið gerðar ráðstafanir
til þess að ráða bót á hinu illa ástandi
þar, aka forinni burtu og bera nýjatt
ofaniburð í götuna. Mun það mörg-
um gleðiefni og vonum vér að vega-
nefndin verði eigi druknuð í forinni
áður úr framkvæmdum verður.
Gamla Bíó sýnir þessa dag-
ana einkennilegustu myndina, seitt
sézt hefir hér til þessa. Hún heitir
»Hræðsla«. Það er ótrúlegt, en satt
er það samt, að þrátt fyrir það þótt
myndin sér 2 þáttum, þá er hún að
eins leikin af tveimur ríðandi möntt'
um. En þessir menn leika lika snild*
arvel. Myndin er hin áhrifamesta-
Og auk þess sjást þar hin fegurstu
héruð í Mexíko.
Aukamynd er »Billy á næturflakki<>
ljómandi ameríkskur gamanleikut-
Ameríkskar myndir eru vanalega
beztar og ekki er þessi sízt. X*