Morgunblaðið - 10.09.1915, Qupperneq 1

Föstudag
10.
sept. 1915
HOBGIINBLADID
2. argangr
307.
tölubiað
Ritstjórnarbimi nr. 500
pinl Reykjavíknr DIH
ÖIU| Biograph-Theater |DIU
Talsími 475.
Fjöruga
fekna skemtilegur gamanleikur
í 4 þáttum.
Leikinn af ágætum þýzkum
leikurum.
A8 eins fyrir fullorðna.
Verð hið venjulega.
Mll’i
>n „Umbrella11 og
Crescent11
viðurkendu þvottasápur farabezt
með tau og hörund. Notkunar-
leiðarvísir á umbúðunum.
Flag
Butterfly
Kaloderma
Góðu en
ódýru
sápur og
ylm vötn
fást hjá
kaup-
mönnum
um alt
land.
heildsölu fyrir kaupmenn, hjá
G. Eiríkss, Reykjavík.
Erl. simfregnir.
Opinber tilkynning frá brezku
utanríkisstjórninni í London.
Loftför til Bretlands.
London 8. sept.
Þrjii Zeppelinsloftför komu til
austurstrandar Bredands 7. sept. og
vörpuðu niður sprengikúlum. Flug-
vélar vorar gátu ekki fundið loft-
förin, svo eigi var hægt að skjóta
á þau með loftfarafallbyssum vorum.
15 hús skemdust allmjög og fjöldi
dyra og glugga brotnaði. Eldur kom
upp á nokkrum stöðum, en það
tókst að slökkva hann alstaðar. Ann-
að eignatjón varð ekki.
2 karlmenn, 3 kvenmenn og 5
börn biðu bana, en 14 karlmenn,
18 kvenmenn og 14 börn meiddust.
Af þeim sem fórust og meiddust
var aðeins einn hermaður.
Uppskera í Danmörku.
Það er fullyrt í dönskum blöð-
að uppskeran í landinu muni
þessu sinni verða minni en i
^eðalári. Er það mest vegna
Þurka og kulda, sem verið hafa
far í sumar.
Ritstjóri: Vilhjálmur Finsen. |ísafoldarprentsmiðja|Afgreiðslusim^ nr. 499
Tfleð mikíum
afslætfi
seízt í dag og á morgun:
Vindlar — Cig-arettur - Cigarillos,
Tóbak
JReyk-
M unn-
Nef-
Laura Tlielsen
(Joh. Flansens Enke)
Husfursíræfi /.
Umsjónarmaðurinn
Kosning umsjónarmanns hafnar-
innar og alt það mikla hneiksli, er
enn aðalumtalsefnið í bænum. Vit-
um vér fyrir víst, að vér höfum talað
fyrir munn nær allra borgara bæjar-
ins, þegar vér gerðum það að um-
talsefni um daginn og komumst að
þeirri niðurstöðu, að Guðm. Jakobs-
son væri með öllu ófær til starfans.
Mál þetta er svo alvarlegt, að það
dugar ekki að brosa að því, eins og
menn eiu vanir að gera að svo mörg-
um vitleysum, sem þeir herrar bæj-
arfulltrúar gera sig seka i á fulltrúa-
þingi höfuðstaðarins. Það er meira
en litil ábyrgð, sem fylgir stöðu
hafnarumsjónarmannsins — ábyrgð,
sem engurr heilvita manni dettur i
hug, að hinn útvaldi maður muni
geta borið. Þetta er einhver hin
ábyrgðarmesta og stærsta staða, sem
bæjarstjórnin nokkru sinni hefir veitt.
Hún er stærri og víðtækari en staða
bæjargjaldkera og bæjarverkfræðings
og þvi furðulegra er að hugsa
til þess, hve kæruleysislega gengið
hefir verið til atkvæða um starfann.
Hvað er það sem umsjónarmenn
hafna eða skipakvía þurfa að kunna
og hvernig eiga slikir menn að vera?
í Reykjavík þurfa þeir eftir veit-
ingunni að dæma ekki að kunna
neitt af því, sem heimtað er annar-
staðar.
Þar er heimtað, að maðurinn, sem
fyrir slíkum starfa er trúað, sé ,full-
kominn sjómaður, því það er hann,
sem hefir ábyrgð á skipum, sem
hann tekur á móti, hann sér um
hvernig niðurröðun þeirra er við
bryggjurnar, svo vinna geti gengið
sem greiðast; hann skipar fyrir um
hvernig eigi að festa skipunum, og
til þess að geta það, þarf hann að
vita ýms heiti á hlutum og köðlum,
og svo getur farið, að hann persónu-
lega þurfi að skerast í leik, þegar
árekstra eða annað tjón ber að
höndum innan hafnargarðanna, því
skipstjórar eiga þar aðgang að hon-
um, hvernig verkinu eigi að haga,
til þess að afstýra skemdum á skipi
og mannvirkjum. Upptalningar yrðu
of langt mál í blaðið, en til þess að
fara fljótt yfir sögu — hann þarf að
kunna hið verklega á skipi og hafa
jafnmikla dómgreind og skipstjórar
þeir, sem hann vinnur með; sé ekki,
svo stendur hann frammi fyrir þeim,
sjálfum sér til skammar, og háðung-
ar þeim, er settu hann í stöðuna.
Auk þessa, sem hér er talið að
menn þessir þurfi að kunna í út-
löndum, þarf umsjónarmaður Reykja-
vikurhafnar að kunna þann flokk
mála, sem alment er kallað sjómanna
mál; látum hann ekki kunna annað.
En að hann kunni það, er bráðnauð-
synlegt, ekki nokkurn hluta eða fáein
orð, heldur alt. Hann á að geta sagt
fyrir t. d. á barkskipi, hvort eigi að
kanta rám, flytja út akkeri sé súgur
við brvggjur og þess gérist þörf, og
svo getur farið að skipstjórar heimti,
að hann segi fyrir verkum ef eitt-
hvað er i ólagi af því sem umsjón-
armanni ber að sjá um; þá væri
seint að fara að sækja einhvern sem
kynni, skyldi svo fara að aðalmað-
urinn vissi hvorki út né inn. — Mál
verður hann að kunna hér, sem út-
lendingar skilja, og starfið má ekki
taka svo, að það sé aðeins að sitja
á kontor og segja köllunum að hlaupa
til þessa og þessa skipstjóra og segja
honum að gera svo og svo. — Auk
þessa getur það komið fyrir, að um-
sjónarmaðurinn verði að lóðsa skip
út úr höfninni og eitthvað þarf hann
að kunna þá; mörg önnur störf geta
komið fyrir sem útheimta sjómensku
og þekkingu i málum og hart fyrir
höfuðborgina að vera að sýna út-
lendingum hvað alt er ómögulegt ’nér
— ekki einu sinni af 14000 manns
NÝ J A BÍ 6
Óaldarflokkur
Zarkas greifa.
Leikur i 3 þáttum.
Aðalhlutverkin leika:
Sven Aggerholm og Olaf Fönss.
Mjög spennandi.
hægtaðfinna 1 mann, sem sameinar
sjómensku og þá þekkingu í málum,
sem er fyrsta skilyrðið fyrir því, að
alt starfið geti farið vel úr hendi —
það fyrst, svo kemur hitt af sjálfu
sér.
Enn fremur er eitt sem ber að
athuga. Komi eitthvað fyrir eitt-
hvert skip, sem í höfninni liggur,
vegna þess að umsjónarmaðurinn
hefir gefið vitlausar skipanir eða eng-
ar skipanir, þá mun krafa verða
gerð til vátryggingarfélags þess, sem
tryggir skipið. En það er efasamt,
hvort nokkurt vátryggingarfélag muni
sjálfkrafa ganga inn á að greiða
skaðabætur fyrir tjón, sem orðið
hefir á skipi í höfninni, svo lengi
sem ósiglingafróður maður hefir
stjórnisa á hendi.
Tjón geta altaf komið fyrir, og
koma áreiðanlega fyrir fyr eða slðar.
Stefnur, vithaleiðsla og málaferli er
fyrirsjáanlegt og vér efumst ekki um,
að það muni verða bæjarstjórnin, þ.
e. bærinn, sem ábyrgðin lendir á að
lokum. Þá gæti svo farið, að bæj-
arfulltrúarnir sæu hve mikil fásinna
það var, að kjósa trésmið fyrir hafn-
arskipstjóra.
Þess ber að gæta, að hafnarum-
sjónarmaðurinn g æ t i hitt fyrir sér
einhvern þann skipstjóra, innlendan
eða erlendan, sem ekki kærði sig
um að leiðrétta skipanir umsjónar-
mannsins, þótt hann sæi og vissi
að þær gætu grandað skipinu. Það(
væri meira að segja töluverð freist-
ing fyrir þá skipstjóra, sem losna
vildu við skip sín á auðveldan hátt.
Því bærinn mundi verða að borga.
Það mun vera vafasamt, hvort at-
kvæði meiri hluta bæjarfulltrúa sé
sama sem veiting fyrir embættinu.
Einkum efumst vér um það, þar
sem það er alkunnugt, að kosningin
fór alveg i bága við tillögur hafnar-
nefndar. Þar — í nefndinni —
hafði ekki komið til tals að gefa
Guðmundi meðmæli. Það er þvi
ekki óhugsandi, að enn sé hægt að
breyta þessu. En sé óumflýjanlegt
að Guðmundi verði veittur starfinn,
er þó eitt, sem gæti bætt úr þessu
dálítið. Það verður að breyta er-
indisbriftnu og búa til nýtt embætti
fyrir einhvern duglegan, siglinga-
fróðan mann, sem yrði yfirmaður