Morgunblaðið - 25.09.1915, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Nú verður gerður nákvæmur
uppdráttur af staðnum og víkin
mæld upp. Fyrst að því loknu
verður ákvörðun tekin um stofn-
un félagsins.
— Hve mikið mundi kosta að
gera þarna góða höfn? —
— Það mun kosta tiltölulega
litið að koma upp viðunanlegri
síldarstöð víð Höfn. En við hugs-
»m hærra með það. Fyrir fjórð-
ung miljónar mundi áreiðanlega
hægt að gera þarna ágætis höfn,
hæði fyrir stærstu hafskip og
fjölda vélbáta. Nægilegt vatns-
afl er, ekki að eins til raflýsing-
ar, heldur og til allrar hafnar-
vinnu. —
Vér hlustuðum með athyglí á
mál bæjarfógeta. Spáum vér því,
að þarna vestra rísi upp inttan
skamms annar Siglufjörður —
minni að vísu — eða síldarstöð,
sem sennilega mun verða arð-
vænlegri en Siglufjörður, því
Höfn við Hornvík virðist vera
enn betur fallin til síldarútvegs
en nokkur annar staður á landinu.
Orsökin tii hrakfarar
Rússa.
Þýðingarmesta atriðið i ófriBnum.
I seinasta heftinu af »The Great
War< eru birtar furðulegar fregn-
ir, sem skýra til fullnustu orsök
þess, að Rússar hafa farið svo
miklar hrakfarir fyrir Þjóðverj-
um. En það er í fáum orðum
það, að Þjóðverjum hefir tekist
að sprengja í loft upp stærstu
skotfæraverksmiðju Rússa, og
vegna þess skorti þá svo tilfinn-
anlega skotfæri.
Þannig segir í greininni um
þetta efni:
Þegar Rússar tóku fyrst að
hörfa undan, var eigi nein sýni-
leg ástæða til þess undanhalds.
En það var auðséð, að óvinirnir
vissu það vel, að Rússar voru þá
veikir fyrir. —
Rússar höfðu safnað ofmiklu á
einn stað. Meira en helmingur-
inn af herliði þeirra fékk öll skot-
færi sín frá hinni miklu skot-
færaverksmiðju í Ochta, sem er
rétt hjá Petrograd. Á meðal verk-
stjófanna í þeirri verksmiðju voru
margir Þjóðverjar úr vesturhér-
uðum Rússlands. Það virðist nú
svo, sem þýzkir agentar haíi náð
tangarhaldi á þeim og árangurinn
varð sá, að hin mikla verksmiðja
var sprengd í loft upp. Varð
sprengingin svo ægileg, að öll
Petrograd lék á reiðiskjálfi, en
þúsundir verkamanna fórust í
verk8miðjunni og nær allar skot-
færabirgðirnar ónýttust.
Rússland stóð ráðþrota. Allar
stærstu fallbyssur hersins voru
skotfæralausar og það virðist svo
sem reyklaust púður haíi mjög
skort hjá fótgönguliðinu. Stórar
fallbyssur höfðu verið gerðar í
Putilaff-verksmiðjunni, en þegar
verksmiðjan í Ochta var úr sög-
unni, þá voru þær falHbyssur
gagnslausar og Rússar höfðu eng-
ar fallbyssur til þess að skipa á
móti stórskotaliði Mackensens.
Það var því ekki um annað að
gera, en bíða þess, að bandamenn
þeirra gælw sent þeim skotfæri
til Arkangel.
önnur afteiðing þessa varð sú,
að Bretar og Frakkar urðu að
hætta við sókn þá, er þeir höfðu
ætlað að hefja á Þjóðverja í vor
og senda öll þau skotfæri, er þeir
máttu missa, til Rússlands. En
Þjóðverjar voru glaðir, eins og
nærri má geta, því eyðing Ochta-
verksmiðjunnar er stærsti atburð-
ur þessa ófriðar. Því um leið og
Rússar stóðu þá berskjaldaðir
fyrir, var bolmagni Frakka og
Breta eytt fullkomlega og fyrir-
ætianir þeirra Sir John Freneh
og Kitcheners að engu orðnar.
CS3 DAtiBófflN. I
Afmæli f dag:
GuíJtún Friðriksdóttir, húsfrú.
Gróa Andersen, húsfrú.
Ingunn Bergmann, kenslukona.
Guðm. Magnússon, prófessor.
Snæbjörn Stefánsson, stýrimaður.
f. Björn Gunnlaugsson 1788.
0 r u s t a við Stafnfurðubryggju.
Sólarupprás kl. 6.18 f. h.
Sólarlag — 6.19 e. h.
Háflóð i dag kl. 6.10 f. hád.
og — 6.27 e. hád.
Veðrið í gær:
Vm. logn, hiti 8.1
Rv. logn, hiti 9.3
ísaf. n.a. kaldi, hiti 7.7
Ak. n.n.v. kul, þoka, hiti 7.5
Gr. n.a. kul, hiti 6.0
Sf. logn, regn, hiti 6.3
Þórsh., F. v.s.v. andvari, hiti 11.0
Messað á morgun 1 dómkirkjunni
kl. 12 síra Bjarni Jónsson, kl. 5 s(ra
Jóh. Þorkelsson.
Messað á morgun í Fríkirkjunni í
Hafnarfirði kl. 12 síra Ól. Ól., og í
Fríkirkjunni í Reykjavík kl. 5 síðd.
síra Ól. Ól.
Gifting. Ragnar Guðmundsson Bjarga-
stíg 14, og ym. Petrína Sigr/ður Þór-
arinsdóttir sama st. Gift 22. sept.
Trúlofuð eru Ólöf Grfmsdóttir
jungfrú og Jón Bertelsen, bakari.
Ráðherra hefir sett Ólaf Lárusson
yfirdómslögmann til þess að gegna
prófessors-embættinu í lögum við Há-
skóla íslands.
Botnia, flutningaskip, norskt, kom
hingað í gær hlaðið kolum til lands-
stjórnarinnar. Skipið er leiguskip 0.
Johnsons & Kaaber og er affermingu
þess er lokið, fer það til Norðurlands
og tekur síldarfarm til Ameríku. Það-
an kemur það aftur hlaðið vörum til
landsstjórnarinnar.
Botnia lagðist við hafnarbryggjuna
á »Battaríinu« og er það fyrsta skip-
ið, sem affermt verður þar.
Kong Helge kom hingað í gær-
morgun hlaðinn kolum o. fl.
Hjónaband. í dag verða gefin sam-
an þau Magnús Tómasson verzlunar-
stjóri í »Liverpool« og ungfrú Soffía
Siemsen, dóttir Franz f. sýslumanns.
— Veizla í Iðnó.
Knistján Ó. Skagfjörð umboðs-
maður dvelur hór í bænum.
Ceres fór til Austfjarða og útlanda
í gær. Margir farþegar fóru með skip-
inu.
Halldór Steinsson læknir dvelur
hér í bænum þessa dagana.
Ingólfnr Arnarson fór í gærdag
áleiðis til Noregs. Með skipinu tóku
sér fari, auk þeirra, sem áður hefir
verið um getið: Norðmaður.inn Enberg,
sem hér hefir dvalið í sumar, frú Lára
Pálsdóttir og ungfrú María Þorvarðs-
dóttir, báðar á leið til Kaupm.hafnar.
Fisksala bæjarins. Margir hafa
kvartað undan því hversu afgreiðsla
á fiskinum gengi seint og er það ekki
nema satt. En úr því verður reynt
að bæta eins og unt er og er vonandi
að bæjarmenn geymi aðfinslur sínar,
þótt þeim þyki þar ábótavant i ymsu,
og hafi það í huga að byrjun stendur
til batnaðar og eins hitt, hver ómetan-
Iegur hagur þeim er að því að bærinn
hafi sjálfur fisksöluna á hendi. — Það
er enn eigi afráðið hvort þessari sölu
verður haldið áfram lengur en til mán-
aðamóta, þótt vonandi sé að henni
verði þá eigi hætt. Við mánaðamótin
verða gerðir upp reikningsrnir og þá
sézt það hvort bærinn getur haldið
sölunni áfram. — Vór áttum tal við
Hannes Hafliðason um þetta efni í
gær og kvaðst hann vona það að bær-
inn tapaði ekki á fisksölunni, en á
hinn bóginn kvaðst hann vel vita, að
bæjarbúar stórgræddu á henni. Heyrð-
ist oss svo á honum, sem reynt mundi
verða að halda sölunni áfram og þá
fjölgað afgreiðslumönnum og yfirleitt
gert ymislegt til þess að flýta fyrir
afgreiðslunni.
----- ,, , o:c — ■■ ■ ----
.,Bien‘ sökt.
Norska mótorskipinu »Bien«, sem
kom hingað í vor og átti að fara
til Jan Mayen, sökti þýzkur kaf-
bátur fyrir framan Oxö í Noregi þ.
12. september. Var skipið þá á leið
frá Arendal til Englands, fullhlaðið
af vörum. — Öllum mÖDnum var
bjargað.
„Svein Jarl“.
Þjóðverjar greiða skaða^
bætur.
í öndverðum júní í sumar, skaut
^>ýzkur kaíbátur norska gufuskipið
»Svein Jarl« í kaf, er það var á leið
frá Englandi til Noregs með kol tiT
»Nordenfjeldske Dampskibselskab«r
sem átti skipið. Kafcáturinn varaði
skipverja eigi við'og 13 menn fór-
ust þar.
Norðmenn létu þegar rannsaka
málið, og að lokum létu þeir mót-
mæla þessu athæfi kafbátsins hjá
utanríkisstjórnioni þýzku. Hún hefir
nú gefið svar sitt og er það svo-
látandi:
Þýzka stjórnin hefir látið rann-
saka þetta mál itarlega Og komisf
að þeirri niðurstöðu að »Svein
Jarlc muni vera sama skipið og
þýzkur kafbátur sökti aðfaranótt 9.
júní og menn hafa enn eigi þekt
nafnið á. En sðkum þess, að engin
hlutleysismerki voru sýnileg á skipi
þessu og það hafði engin ljós til
þess að lýsa á þau merki eða fána
sinn, þá áleit kafbáturinn að hann
ætti hér við fjandsamlegt skip. Við
réttarhöldinn í Noregi hefir það og
sannast, að skipið hafði engin ljós
til þess að lýsa yfir hlutleysismerki
sín. Sökin hvílir því eingöngu á
skipstjóra þess, þar sem hann van-
rækti að hafa skýr hlutleysismerki á
ófriðarslóðum, og því getur þýzka
stjórnin eigi viðurkent að henni beri
þjóðréttarleg skylda til þess að greiða
skaðabætur fyrir það sem orðið er.
En þar sem þýzka stjórnin nú
samt sem áður telur sig fúsa til
þess, að greiða Norðmönnum skaða-
bætur, þá er það eingöngu vegna
þess, að svo sorglega tókst til að
margir menn biðu bana er skipinu
var sökt, og 1 þeirri von að norska
stjórnin muní þá sérstaklega viður-
kenna vináttuþel Þjóðverja. Leggur
hún því til, að norska stjórnin
kveðji einhvern færan mann til
þess að meta tjónið ásamt mannh
sem þýzka stjórnin velur, eins og
í »Belridge* og »Minerva« málun-
um.
Þýzka stjórnin tekur það þó skýfl
fram, að hún tekur eigi framvegis
á sig ábyrgð á svona misgripunv
þegar skipin vanrækja sjálfsagðar
varúðarreglur, sem þýzka stjórnin
hefir fyrir löngu sett.
Fyrirætlanir Þjóðverj^*
Fréttaritari »Morning Post«
Petrograd segir að svo megi ^
kalla að Þjóðverjar hafi stjórn
þess hers, sem sækir fram ge^n
Rússum. Hafi þeir skotið liði A“st'
urrikismanna á víð og dreif in° ,
milli fylkinga sinna og fengið
þýzka liðsforingja til stjórn*r>