Morgunblaðið - 22.04.1916, Side 1

Xaugard.
3, árgangp
22.
apríl 1916
M0K6DNBLADIÐ
169
tölublað
iJ
Ritsttórnarsimi nr. 500
Vinum og vandamönnum tiikynnist að
maðurinn ininn elskulegur, Jóhann
Björnsson, drukknaði í fiskiróðri i
dag.
Jarðarförin verður ákveðin siðar.
Hafnarfirði 19. april 1916.
Guðrún Þorbjörnsdóttir.
Biðjiö um:
Lipton’s
heimsfræga the í pökkum og
dósum. Lipton’s sýróp, kjöt-
extract, pickles og annað sdr-
meti, fisk- og kjötsósur alls-
konar, niðursoðið kjöt og tung-
ur, fæst hjá kaupmönnum um
alt land.
Umboðsm. fyrir ísland
G. Eiríkss, Reykjavík.
Erl. simfregnir
(frá fréttaritara ísaf. og Morgunbl.).
Kaupmannahöfn ?,o. apríl.
Rússar hafa tekið Trebizond.
Þjóðverjar hafa unnið nokk-
uð á á vesturvigstöðvunum.
Bretar taka öll þýzk kol úr
hlutlausum skipum, bæði þau
sem skipin flytja og þau sem
ætluð eru til vélarinnar.
Norðmenn hafa siðasta mán-
uðinn mist skip sem eru 5
miljón króna virði.
Norðmenn hafa keypt 52
seglskip af Frökkum.
Verð á brauði, öli og áfengi
hefir hækkað mikið í Dan-
mörku.
Snmarkveðja frá Gnllfossi.
Frá farþegum á Gullfossi, sem
kom til Letwick á miðvikudaginn
á hádegi, fekk Morgunblaðið svo-
látandi símskeyti:
Færið öllum lesendum Morg-
unblaðsins hjartanlegar sumar-
óskir.
Fyrirtaks ferð og almenn
vellíðan.
Farpeqar á Gulljossi.
Ritstjóri: VilhjáSmnr Ficsen. j ísafoidarprentsmiðja
t
Jónas Guðlaugsson
skáld.
Jónas Guðlaugsson er dáinn.
Fregnin kemur á óvart, því fæst-
um datt í hug, er sáu hann skálma
um götur Kaupmannahafnar
fyrir ári, að dagar hans væru
nær taldir. Hann hafði breyzt
mikið síðan hann ílutti búferlum
út á Skaga; var gildur og feitur
orðinn, rjóður á vanga, með mik-
ið alskegg og hár, er liðaðist mjúkt
og mikið aftur. Var hann að
líta sem gildur óðalsbóndi, hló
enn hærra og livellara en áður.
víkur og gekk inn í skóla: ung-
ur og gáfaður piltur, með taum-
laust sjálfsálit, er þóttist vita
betur en kennararnir. Röddin
var svo kljómmögnuð, pilturinn
svo djarfur í framkomu, að hálfur
skóiinn fylgdi honum bekk úr
bekk, er hann gekk undir próf-
ið. Fór það vel og sótti hann
nú námið um tíma. Jónas fór
strax að vrkja, enda heíir hann
eflaust fengist við það á barns-
aldri; vildi hann þýða ýms
kvæði Heines og annarra, en litt
þótti mönnum til koma. Hann
fékst ekki urn það, en hélt sínu
fram; tók hann miklum framför-
um þau ár og birti »Vorblóm«r
er hann var 18 vetra. Varmargt
laglega kveðið þar og gengu
menn nú úr skugga um, að Jón-
Kendu þar allir danskir blaða-
menn og listamenn íslefidinginn
Jónas Guðlaugsson, er hann fas-
mikill leitaði að lagsbræðrum sín-
um á kafflhúsinu Bernina í Kaup-
mannahöfn, aðalsamkomustað
ungra listamanna. Kjör hans
virtust og hafa breyzt mjög til
batnaðar síðari árin, er hann hafði
kvænst i annað sinn þýzkri konu.
Lifði hann víst áhyggjulitlu lífi
og gat gefið sig allan að skáld-
skap og hætti við stjórnmál og
blaðamensku, er hann hafði feng-
ist við um hríð; var hann um
tíma meðritstjóri við »Riget«.
Voru þau umskifti áreiðanlega
snögg og mikil og mun lýsing
Gunnars Gunnarssonar á basllífi
ungs listamanns, er hann reit eitt
sinn í blað Gyldendals (»Bog-
vennen«) engu síður hafa getað
átt við Jónas Guðlaugsson.
Flestum mun Jónas í minni, er
hann fyrsta sinni kom til Reykja-
as væri skáld. 17 ára gerði Jón-
as þessa vísu:
Líkt og drós, er léttir blund,
litfríð rós í haga stendur;
skíu á ósa, engi’ og sund,
alt er ijós um haf og strendur.
Dr. Valtýr lék lofsorði á þetta
kvæðasafn Jónasar og biskupinn
spáði Jónasi því, að hann yrði
eitt sinn talinn meðal okkar beztu
skálda. Hefði það og getað kom-
ið á daginn og víst var Jónas
sjálfur í engum vafa um það
eftir þetta. Tvö kvæðasöfn birti
hann enn eft.ir þetta á íslenzku,
»Tvístirnið« (1906) ásamt Sigurði
Sigurðssyni og »Dagsbrún« (1909),
áður en hann fór af landi burt.
Þessi kvæði eru ekki eins góð
og menn höfðu gert sér vonir
um. Fékst Jónas um þetta leyti
mjög við stjórnmál, bæði blaða-
mensku hjá Birni heitnum Jóns-
syni og gerðist ritstjóri að ný-
Afgreiðsiusími m 500
i Leikfélag Reykjavíkur
i
| fra Kinnarhvoli.
— Æfintýraleikur
eftir C. Hauch.
1
I
1
annan páskadag kl. 8.
i Iðnaðarmannahúsinu.
Tékið d móti pðntunum i Bókverzl. Iga-
foldar nema þd daga tem leikið er, Þd
eru aðg.midar eéldir i Iðnó. — Pantana »6
vitjað fyrir kl. 8 þann dag tem leikið er.
Áslaug Guðmundsdóttir
Sími 180. Grundarstig 9,
setur upp hár eftir nýjustu tízku,
Greiðir heima ef þess er óskað.
stofnuðu blaði á ísafirði, »Valur-
inn«. Islenzk stjórnmál tóku þá
miklum framförum, á pappíruum,
og var það fyrst á Þingvalla-
fundinum 29. júní 1907, að þjóð-
in þorði að iáta ríkiskröfur sínar
í ijós. Jönas reit þá margar stjórn-
málagreinir, fór um landið í víga-
móði og talaði á stjórnmálafundum.
En hann var ekki fastur fyrir,
breytti skoðunum, yfirgaf »Val-
inn«, gerðist um tíma ritstjóri
»Reykjavíkur« og hætti svo við
blaðamenskuna hér heima. Síð-
ari afskifti hans af íslenzkum
stjórnmálum voru óheppileg, að
ekki sé meira sagt. En góður ís-
lendingur var Jónas engu að
síður. Hann fann allskonar fjötra
hvíla á sér hér heima og hefir
oft síðar i skáldskap sínum á
dönsku minst á djúpu dalina hér
heima, þar sem fjöllin verða há,
en fólkið lítið.
Norðurlandaskáldskap kyntist
hanu eflaust mikið um þessar
mundir og yrkir nú kvæði líkt
og Árni hjá Björnson um útþrá,
upp yfir fjöllin háu, suður á við
til sólar sem fuglinn fijúgandi vill
hann komast — og fer. Síðan
hefir hann dvalið í Danmörku,
ýmist í Kaupmannahöfn eða úti
á Skaga, og hugðist þar gerast
mundu annar Drachmann, að því
er kunningjar hans fullyrtu. Jónas
gleymdi ekki landinu sínu og eru
flest öll yrkisefni hans sótt héð-
an frá íslandi. Hann gaf út fleiri
ljóðasöfn: Sange fra Nordhavet
(1911), Viddernes Poesi (1912) og
Sange fra de blaa Bjerge (1914).
Samdi hann skáldsögur: Solrun
og hendes Bejlere (1913), Monika
(1914) og nu síðast um nýárið
Bredefjordsfolk (1915). Eru það
smásögur héðan að heiman og
tileinkaðar foreldrum hans.