Morgunblaðið - 11.08.1916, Blaðsíða 2

2
MORCUNWLAÐTÐ
(Hull eða annara bæja, þar sem iít-
lendingum er ieyft að koma á land).
Hefir þetta gert ferðina miklu dýr-
ari, enda hafa sárfáir fengið farbréf
hér síðan. En ef til vill hafa nokkrir
menn farið héðan til Noregs eða
Danmerkur og fengið útflytjendafar-
bréf þaðan.
Útflytjendafarbréf héðan af landi
fást frá þrem stöðum, Reykjavik,
Akureyri og Seyðisfirði. Meginþorri
útflytjendmna tekur farbréf í Reykja-
vík. Þó hafa á árunurn 1912—15
verið gefin út 122 útflytjendafarbréf
frá Akureyri og Seyðisfirði (26 árið
1912, 60 árið 1913 og 36 árið
1914).
Allur meginþorri útflytjendanna
fer héðan um vor- og sumarmánuð-
ina maí, júní, júlí og ágúst, enda
eru skipaferðir venjulega greiðastar
um það leyti.
Flestir útflytjendurnir eru menn á
bezta aldri, tiltölulega flestir eru á
aldrinum 20—24 ára, framundir
þriðjungur útflytjendanna er milli
tvítugs og þrítugs, og hátt upp í
það helmingurinn á aldrinum 15—
30 ára. Þó er líka töluvert af börn-
um, framundir >/4 af útflytjendum
þessi ár, og sýnir það, að allmikið
af útflytjendunum er fjölskyldufólk.
Meðal Vesturheimsfaranna þessi
árin hefir verið líkt um tölu karla
og kvenna, en þó heldur fleira af
konum. Af þeim 662 útflytjendum,
sem fluttust vestur 1912—15 voru
322 karlar og 340 konur. Hafa
karlar og konur verið á líku reki.
Fyrir öllum Vesturförunum að
heita má er ferðinni heitið til Kana-
da. Af þeim, sem hér eru taldir,
hafa að eins 4 karlmenn farið héð-
an til Bandaríkjanna (2 árið 1913
og 2 árið 1914). En sjálfsagt flytj-
ast sumir af Vesturförunum, sem til
Kanada fara, siðar meir suður fyrir
landamærin til Bandaríkjanna.
Meðal Vesturfara héðan eru taldir
nokkrir menn, sem komið hafa hing-
að vestan um haf, en horfið aftur
eftir lengri eða skemri dvöl hér á
landi, en upplýsingar vantar um,
hve margir þeir hafa verið.
»Hagtíðindi«.
Tveggja ára
ófriðar-afmæli.
Á tveggja ára afmæli ófriðarins,
sendu hershöfðingjar og ýms siór-
menni ávörp til berjanna og skulu
hér birt nokkur þeirra.
Ávarp I»ýzkalandsbeisara.
Félagar! Annað ár ófriðarins er
nú liðið eins og fyrsta árið. Það
hefir fært Þjóðverjum frægð á öil
um vígstöðvum. Þér hafið unnið
uýja og mikla sigra á óviuunum.
Hvort heldur óvinirnir hörfuðu
undan fyrir hinum áköfu áhlaupum
yðar, eða þeir reyndu að svifta yð-
ur fyrri sigrum með hjálparliði, sem
safnað hefir verið um allan heim,
þá hafið þér ætið sýnt að þér vor-
uð þeim meiii. Jafnvel þar sem
yfirdrotnun Breta þótti ótvíræðust,
á hafinu, hafið þér barist gegn ofur-
efli og borið sigur úr býtum.
Fyrir þessi hreystiverk og fyrir
hugrekki yðar hafið þér aflað yður
virðingar keisara y?ar og þak-lætis
og aðdáunar föðurlandsins. Og
frægð yðar mun verða ódauðleg eins
og þær hetjur okkar, sem fallið
hafa.
Frægð sú, sem hersveitir okkar
hafa unnið í v ðureigninni við óvin-
ina, þrátt fyrir þrautir og hættur,
er óaðskiljaniega tengd hinu ágæta
starfi verkamannanna heima. Þessi
heimakraftur hefir stöðugt sent nýja
hvöt til hetjanna á vígvöllunum.
Hann hefir hvað eft r annað hvest
sverð okkar, tendrað hugrekki Þjóð-
verja og skelft óvinina.
Þakklæti mitt og föðurlandsins
er helgað þjóðinni heima. En bol-
magn og vilja óvinanna höfum við
enn eigi brotið á bak aftur. Við
verðum að halda áfram hinni hörðu
baráttu til þess að vernda sjáhstæði
ástkæra föðurlandsins okkar, heiður
þess og veldi keisararíkisins.
Hvort heldur óvinirnir halda uppi
ófriðnum með herafla eða brögðum
þá skulum við þó halda áfram eins
og áður á þessu þriðja ófriðar-lri.
Skylduræknin við föðurlandið og
hinn ósveigjanlegi vilji til þes; að
sigra er enn jafn litandi í heimil-
um okkar og hjá hernum eins og
fyrstu daga ófriðarins.
Eg er viss um það, að þér mun-
uð með gæzkurikri hjálp guðs vinna
héreftir jafnmikla sigra eins og þér
vinnið nú og hafið unnið.
Ávarp Joffre’s.
Hermenn lýðveldisins I Þér leggið
nú út á hið þriðja ófriðar-ár. í tvö
ár hafið þér staðið í dæmalausri þrek-
raun án þess að gugna. Þér hafið
kollvarpað öllum fyrirætlunum óvin-
anna.
Þér hafið unnið sigur á þeim hjá
Marne og stöðvað þá hjá Yser. Þér
hafið hrakið þá í Artois og Cham-
pagne. En þeir berjast árangurslaust
til sigurs á rússnesku sléttunum.
Eftir hina frækilegu fimm mánaða
vörn hafið þér unnið sigw á þeim
hjá Verdun.
Það er hinu óbilandi hugrekki yð-
ar að þakka að bandamenn hafa get-
að aflað sér vopna, sem óvinirnir
fá nú að kenna á á öllum vígstöðv-
unum.
Sá tími er nú korr.inn að her-
vald Þjóðverja mun kollvarpast fyrir
allsherjar áhömrun.
Hermenn Frakklands! Þér megið
miklast af því verki, sem þér hafið
þegar unnið.
Þér eruð ákve^nir í því að full-
komna það.
Sigurinn er vís.
Ávarp Poincaré’s.
Forsetinn minnist fyrst á það,
hvernig ófriðurinn hófst og segir
svo:
Geislar frægðar jðar hafa sýnt
öllum heimi hið sanna Frakkland,
sem alt mannkyn mundi syrgja ef
það hyrfi úr sögunni. Þrautseigja
yðar og hreysti hefir nú i marga
langa mánuði haldið Þjóðverjum í
skefjum. Það eruð þér, sem hafið
gefið Frakklandi tækifæri til þess að
hervæðast, og Belgum og Serbum
tækifæri til þess að endurskapa heri
sína.
Það voruð þér, sem gáfuð Bret-
um tækifæri til þess að safna hin-
nm ágætu hersveitum, sem nú berj-
ast við hlið yðar. Það eruð þér,
sem hafið komið því til leiðar, að
Rússar gátu fengið bæði byssur og
falibyssur.
Nú sjáið þér að bandamenn eru
að byrja að uppskera ávexti þraut-
seigju yðar.
Rússneski herinn eltir hina sigr-
uðu Austurríkismenn. Þjóðverjar
eyða nú varaliði slnu vegna þess að
á þá er ráðist bæði að austan og
vestan. Bretar, Rússar og Frakkar
vinna nú að þvi í sameiningu að
frelsa ættland yðar.
Skýin eru að sundrast; sólin rís.
En baráttunni er enn eigi lokið. —
Hún mun enn verða áköf og allir
verðum vér að leggja fram krafta
vora, en þegar er það auðséð, að
bandamenn hafa yfirhöndina.
Vogarskálar örlaganna hafa lengi
verið svipaðar. Nú er því lokið.
Nú hækkar önnur skálin stöðugt, en
hin sígur niður fyrir þeim þunga,
sem aldrei mun léttast.
Odauðleg frægð hvilir yfir Verdun,
sem ruddi veginn fyrir samtökum
bandamanna.
Heiður sé yður, vinir minir, sem
hafið bjargað Frakklandi og réttlæt-
inu úr voða.
Ávarp Lloyd George.
Hinn nýji hermálnráðherra Breta
ávarpaði frönsku hermennina á þessa
leið í blaðinu »Bulletin desArmees«:
Hraustir menn miklast eigi af sigri
fyr en þeir hafa unnið hann. Þeir
vona. En þér berjist nú af meiri
sigurvissu en nokkru sinni áður.
Hafi bandamenn réttan málstað að
verja, þá hafa þeir eint:ig nógan
þrótt til þess að halda honum fram
til sigurs. Þjóðir bandamanna og
allar aðrar þjóðir, sem trúa á heið-
ur og téttlæti, treysta þvt að vér
sigrum.
Hermenn Frakklands I Það vetður
gæfu og gleðidagur fyrir land yðar,
þegar þér hafið rekið innrdsarherinn
burtu úr þvl, þegar hernaðardreng-
lyndi yðar hefir bent öllum kynslóð-
um að fylgja friði yðar fram til
frelsis.
Ávarp Dougl»8 Haig.
í sama blaði er einnig ávarp frá
yfirbershöfðingja Breta í Frakklandi.
Hann segii meðal annars:
Stóra Bretland hefir geit órjúfandi
bandalag við Frakka á vígvellinum
og mun berjast við hlið hinnar
göfugu bandaþjóðar sinnar þangað til
yfir lýkur, til þess að tryggja hina
nauðsynlegu endurreisn þeirra þjóða,
sem hafa fengið að kenna á ninni
ranglátu ásælni Þjóðverja.
---- - - --- ------------------
Þar sem mest á reynir.
Mönnum er orðið það taint, þegar
þeir minnast á ófriðinn, að tala að 1
eins um bandamenn og Þjóðverja.
Það er eirs og mönnum gleymist
það, að bandamenn eiga í höggi við
fleiri þjóðir. En þeirra er sjaldan
að miklu getið, og er það vegna
þess, að Þjóðverjar eru allsstaðar
þar sem mest á reycir.
Þegar mest vnr tvisýnan fyr-
ir Austurríkismönnum i fyrra og
Rússar voru á sumum stöðum komn-
ir suður úr Karpatafjöllum, þá sendu
Þjóðverjar lið þangað suður, og
sópuðu Rússum út úr Galizíu.
Auk þess fengu þeir Au.'turríkis-
mönnum íjölda liísforingja. Eins
var það þá er mest svarf að Tyrkj-
um og bardamenn sóttu sem ákaf-
ast að þeim á sjó og landi hjá
Hellusurdi, þá voru það Þjóðverjar,
sem tóku að sér að stýra vörninni,
Og lögðu ftll ráðin á um það, hvern-
ig henni skyldi hagað. Þeir sendu
liðsforingja þangað suður eftir, til
þess að stýra herliði Tyrkja á landi,
og þeir sendu þangað kafbáta til
þess að gera hersk pum bandamanna
óskunda. Og þetta hafa Þjóðverjar
alt gert í hjáverkum, því að eigi
hafa þeir legið á liði sínn þar sem
þeir áttu sjálfir að berjist.
Bolmagn þeirra hefir þó bezt
komið í Ijós núna, siðan bandamenn
hófu sókn öllum megin. Svo segir
fréttaritari sá, e* franska blaðið »Le
petit Parisien« hefir á austurvígstöðv-
unum, að það sé eingöngu Þjóðverj"
um að kenna, að Rússar hafa eigi
gersigrað Austurrikismenn. Telur
hann þvi næst ýms dsemi, er sýna
það, hvað Þjóðverjar leggja nú mik-
ið á sig þar eystra. Það er talið
að sunnan við Pripet hafi Þjóðverj-
ar 12 herdeildir (Divisions), og er
mest af Þv' hði hjá Stochod og um-
hverfis Luzk og suður fyrir Strypa.
í her Bothmers eru margar þýzkar
hersveitir, og þýzkar hersveitir eru
einnig í vinstra herarmi Pflanzers
suður hjá Pruth. Segir fréttaritarinn
að Rússar eigi alls staðar Þjóðverj-
að mæta, nema í hægra herarmi
Pflanzers, eða allra syðst á vígstöðv-
unum.
Mörgum mönnum er það óskilj-
anlegt, hvernig Þjóðveijar geta altaf
haft mannafla til þess að halda uppi
orustum svona víða. Höfðu flestir
búist við því, að þá mundi þrjóta
lið fyr eða síðar. En þessu ersvar-
að með upplýsingum, sem þeir hafa
sjálfir gefið. Fyrstu 22 mánuði
ófriðarins eða tæp tvö ár, féllu af
Þjóðverjum rúmlega 700 þús. menn.
En á hverju ári bætast við 600 þús.
nýliðar. Og af særðum mönnum er
það ekki nema einn af hverjum tíu
sem er ófær til herþjónustu aftur.
Og þannig eru tölurnar sjálfsagt
hlutfallslega hjá hinum þjóðunum-
Geta menn af þessu séð, að lengt
mætti ófriðurinn standa, ef honum
lyktaði eigi fyr en einhverja Þi^®*
ina skorti menn til víga.