Alþýðublaðið - 06.05.1958, Qupperneq 5

Þriðjuqlagur 6. maí 1958
AlþýðublaSið
Rilstjóri:
8« Vilhj. Steinn
Rafgeymaverksmiðjan Pólar frandeiðir 14
þúsund rafgeyma á ári
ÞRÁ-TT fyrir mikinn inn- j geymum að halda, urðu stund-
flutning hifreiða og; fjölda urn að híða vikfim saman eftir
þeirra í landinu, Q.g þrátt fvrir j að fá þá þegár þá vantaði í
Jnn mörgu bi-freiðaverkstæði
Sijina Islendinga renn sem kom
ið er ekki ýmsum greúnum í
bifreiðaiðnaðinum, sem þeír
eiga þó að geta. Einnig er þa'o
athyglisvert að. sumar greinar
eru hér á landi kornungar. eins
og til dæmis rafgeymagerðin og
ikj ólbarðasólunin.
Ég hafði.hug á að kynna les-
endum starf og þroska einnar
:þessarar greinar, rafgeyma-
gerðarinnar. Þær eru tvær, hin
stærri þeirra Pólar h.f. í Rvík
cg Kentár, sem starfar í Hafnar
firði. Ég sneri mér þvi til for-
stjóra Pólar h.f., Magnúsar
Valdimarssonar, sem tók mér
'rel og sýndi mér verksmiðjuna.
©n hún er að Einholti 6. og hin
myndarlegasta að útliti.
..Pólar h.f. var stofnað árið
1951, í október.“ segir forstjóri
Pólar h.f., Magnús Valdimars-
í son. „StQfnendurnir voru: Run
■ólíur Sæmundsson og Rörge
: Petersen, þeir hófu starfsemi
: sína í mjög smáum stíl að
1 Hverfisgötu 89. Hvorugur þess-
j ara manna var lærður í raf-
I g^ymagerð, en þei-m var ljós
j nauðsynin fyrir því að þ essi
! framleiðsla væri hafin hér og
' gerðust þyí brautryðjendur
j hennar. En eins og oft vill
.verða í byrjun áttu1 þeir við
rnjög mikla erfiðleika að stríða.
Þeir ráku fyrirtækið í tvö ár og
seldu svo nýju hlutafélagi, sem
Stofnað var, en það flutti starf-
Semi sína um áramótin 1954 í
betra og stærra húsnæði í
Eorgartúni 1. Um leið fékk það
Kjar og hentýugri vélar og réði
S þjónustu sína danskan verk-
. fræðing, sem starfaði hjá fyrir
; tækinu í tvö ár. Þessi danski
yerlvfræðingur kenndi íslenzk
um mönnum gerð rafgeyma, en
síðan höfuni við fylgzt nákvæm
l'ega með öllum nýjunugum í
þessari iðn og dvalið erlendis
í því ekvni.“
•— Það hefur verið mikil
þörf fyrir þessa framleiðslu-
grein?
,.Já, það sáu brautryðjend-
ttrtiir réttilega. Það var þörf
fyrir hana, ekki einungis vegna
|>ess, að þeir sem þurftu á raf-
vejtálaiiirnar, heldur einnig
vegna ■ þess, að '4 það var hag-
kvæmt'fyrir þjóðina að fram-
leiða þessi: nauðsynlegu tæki í
bi:fre:iðan>ar sjálif, svo að hún
þyrfti að minnsta kosti ekki að
borga vinnulaunin í erlendum
gjald:éyri.“
þlýi í plöturnar innan í geym-
ana og í smíði þeirra er aðal-
vinnan fólgin. Einn þriðji hlut-
inn af öllu því blýi, sem við
notum, en alls þurfum við um
sex smálestir á mánuði, fáum
við hér innanlands. Það er úr-
gangsblý, úr gömlum geymum,
sem við kaupum af mönnum og
annað blý, sem til fellur. Ég
gæti trúað þ.ví. að gjaldeyris-
sparnaðurinn hafi á síðastliðnu
ári nuroið um tveimur milljón-
SÆNSKA löigreglan hefur
fvrir nolckru síðan snúið sér að
því að athuga í hvers konar á-
standi hjólbarðar eru á bifreið
urn á vegum úti. Þetta stafar af
jþyí að það verður æ Ijósara að
■ sléttslitnir hjólbarðar valda
hættu. Fyrir stuttu síðan licfur
þýzka vegalögregian fengið
^kipun um að hafa gætur á
Ibífreióum með slíka hjólbarða,
bj bar hanni skylda til að fyrir
'Bkipa bifreiðarstjóra að skipta
ftum þá ef hún telur þá hættu-
lega. Það er sérstaklega á hin-
#m steinsteyptu vegurn, sem
siitnir hjólbarðar valda hætt-
nm, vegna hins mikla hraða bif
jreiðanna á vegum þessum.

þverskurðarniynd af hollenzku DAF-bifreiðinni.
Umtalððar bifreiðar eriendis
VIÐ íslendingar þekkium lít
ið til annarra bifreiða til fóíks-
íiutninga, þegar undan- eru
skiidir stóru fólksflutninga-
vagnarnir, en þá, sem ætlaðir ,
eru fyrir 4, 5, 6 og 7 farþega,
þar með talinn bifreiðarstiór-
inn. Fjögurra manna vagn er ,
hér talinn lítil bifreið. Erlendis
vörubifreiðum og það er vöru-
bifreiðaverksmiðja, sem fram-
leiðir þennan bíl. Þessi bíll er
gerður fyrir fjóra menn og
hann hefu einmitt vakið svona
rr.ikla athyglí vegna þess, ao
ymsir telja að hann geti leyst
vandamélið með litlu bíiana á
einfaldari hátt en áður hefur
eru um þessa'r rnundir mikið tai þekkzt.
að um svokallaða smábíla. Þeír |
tíðkast nú mjög' á bifreiðasýn-
ingum. Verksmiðjurnar kepp-
as’t við að framleiða þá, verk-
nýju glæsilegu
salarkynnj er Pólar
Starfsemi sína
— Og framleiðslan hefur auk
izí?
.,Já, vitanlega hefur hún far
ið vaxandi eftir því sem bif-
reiðunum hefur fjölgað. Ég
sk-al til dæmis geta þess, að
upphafiega unnu hjá fyrirtæk-
inu 2—3 menn, nú eru hér 12
menn alitaf önnum kafnir. Við
hofum fengið hér nýtt og
stæxra húsnæði í Einholti 6, en
höidum þó áfram starfseminni
að nokkru leyti í Borgartúni.
Enn fremur höfum' við fengið
nýjan og betri vélakost. Yfir-
lei.tt leggjum. við alla áherzlu á
það að geta frainleitt eins góða
og örugga rafgeyma og þeir
fást beztir frá öðrum löndum.
En ef til vill sést vöxtur fram-
leiðslunnar bezt á því, að nú
framieiðum við jafnmikið á
einum mánuði og verksmiðjan
í'ramleiddi á emu ári áður.“
— Þið framleiðið flestar teg
undir rafgeyma?
„Það má segja svo. Ég skal
til dæmis geta þess að um 40%
framleiðslunnar fer til vélbáta
flotans.“
— Getið þið fullnægt eftir-
spuminni?
„Nei, því miður ekki enn sem
komið er. Við erum alltaf held-
ur á eftir, en við vonumst til
þess að geta það í náinni fram
tíð. Nú framleiðum við allt að
14.000 geyma á ári, en auk þess
hlöðum við allt að 40 gamla
rafgeyma á degi hverjum."
— Hvað teljið þér að gjald-
eyrissparnaðurinn muni nema
raklu?
„Ég get ekki sagt það með
vissu, en miðað við það, sem er
lendir geymar kosta, þá kostar
liráefnið í þá um 35% af verði
þeirra. En ég skal taka það
fram, að það er langt frá því að
við kaupum aUt hráefnið utan-
lands frá. Við kaupum að vísu
hulstrin og tappana frá öðrum
löndum, en mikið er notað af
um króna, en hann mun verða
rneiri á þessu ári, því að fram-
ieisðlan fer stöðugt vaxandi.
Nú vantar okkur mjög tilfinn-
aiiiega nýja sjálfvirka véi til að
steypa blýplöturnar og pól-
ana.“
— Þið vc-itið ábvrgð á geym-
unum?
,.Já, við vöndum til fram-
Ieiðslunnar eins og okkur er
unnt og veitum eins ár ábyngjð
á geymum okkar.“ •
HÆTTUMERKI,
sem vekja athygli, vantar.
Sigríður Hallgrímsdóttir
hefur sent mér eftirfar-
andi bréf — og eru orð
hennar 1 tíma töluð:
„FYRIR fáum dögum var ég
áhorfandi að atviki, sem vakti
mig til umhugsunar um mikið
nauðsynjamál og endurbót í
umferðarmálum borgarinnar,
sem ekki hefur verið hugsað
nógu mikið um.
Ég var stödd á einu mesta
og hættulegasta umferðarhorni
bæjarins. Bifreiðirnar komu
þjótandi hver af annarri um
krossgöturnar og óku frannhjá
hhðargötu,, en mjög fjölsóttur
iiarnaleikvöllur er við hana.
Ég hafði. oft tekið eftir því, að
börn komu eins og örskot blaup I
andi af barnaleikvellinum nið-
ur hliðargötana og beint út 'á
aðalgötuna Einnig hafði ég áð-
ur tekið eftir því hvernig bif-
reiðastjórar, sem annars uggðu
ekki að sér, afstýrðu slysum á
síðasta augnabiiki.
Ég stóð nú þarna á götuhorn-
inu, er ég sá hvar á að gizka
tveggja ára telpa kom niður
hiiðargötuna og trítlaði eins
hratt og hún komst beint út á
Framhald á 3. siðu.
Þessi bifreið er ensk og heitir
Meadows Frisky.
fræðingar og teekn is értfræð ing-
ar eru önnum kaínir við að
gera af þeim t.eikningar og
„konstruera“ þá. Öll blöð eru
fuii af myndum af þeim, og
nýjar og nýjar gerðir þeirra
streyma á markaðinn.
Á nær öllum mólum er þessi
nýja bifreiðagerð kölluð:
„Mini-bíllinn“. Hér á landi
munu ekki vera til meira en
tyser- til þrjár gerðir slíkra bif-
reiða.
Smábiiiinn er fyrst og fremst
npiðaður við það, að hann sé
odýr í innkaupuim og ódýr í
reks.tri, svo að sem allra flestir
geti keypt hann og átt hann
Langfiestir þessara bíla eru
gerðir fyrir tvo menn, en ein-
stska er þó fyrir fjóra.
Hér skal nokkuð skýrt frá
þeirri bifreið af þessari gerð,
sem einna mesta atbygli hefur
vakið, en það er hollenzka bif-
reiðin DAF. Hollendingar hafa
ekki framleitt mikið af bifreið-
um til fólksflutninga. Ilins veg
j ar hafa þeir framleitt mikið af
Skulu nú rakin í fáum drátt-
um h.elztu atriðin í gerð þessa
bí-ls, en til skýringar er hér birt
með rnynd, sem menn geta at-
hugað sér til fróðleiks og
skemmtunar. Ekkert tengsli er
á bílnum. Skiptistöngin er st.að-
se.lt á milli framsætanna, en
hún hefur bara þrjá gjörninga,
en það er: áfram, hlutlaus og
aftur á bak. Orkutilfærslan að
h.jólunum er siáifvirk, en ákaf
legáyeinföld. í raun og veru er
cnginróskiptikassi, orkan til aft
urhjólanna flyzt með tveimur
reimum. Aflvélin er tveggja
strokka fjórgengisvél á 590 cm->
og hestöflin eru uppgefin vera
22 SAE með 4000 snúninga á
mínútu.
Það eru taldir smíábílar, sem
eru fyrir neðan 600 cm5, og
þar af leiðandi er þessi hol-
ienzka bifreið DAF talin vera
'í smábílafjölskyldunni. Bifreið
in er ákaflega sparneytin, létt
í meðförum og falleg útlits.
I»etta er pólskur smábíll. Vélin.
er að aftanverðu, hún hefur
f jórtán hestöfi og lvámarks-
hraðinn er 70 km.
Þeíta er DAF-bifreiðin
framanverðu.
að
ÉG hef enn ekki hér .’á síð-
unni minnzt á bifhjól. Þau eru
mjög mismibunandi á<v stærð.
Hin stærstu þeirra.ýsvo sem
þau er lögreglan nötár hér Pg
hin minnstu, þau sém strákar
spana á hér á götuiTum og hlot-
ið hafa nafnið skellinoðrur.
Hér skal nokkuð minnzt á hin
þekktu hjól Vespa-Elit. Þau
eru itölsk, og hófst framleiðsla
Framhaid á 8. síðu, ,
'1: