Morgunblaðið - 22.03.1917, Blaðsíða 2

2
MOKGUNBI..A ÐIB
forðabúrinu á 80. br. gr. og varð
það til þess að bjarga lífi þeirra. Þegar
þeir áttu xi mílur ófarnar til næstu
birgðastöðvar (Bluffdepot) á 67. gr.
og voru 30 mílur þaðan er þeir Scott
og félagar hans urðu úti, skall á þá
iðulans stórhríð, og stóð bún látlaust
frá 17. febr. til 1. marz og var frost-
ið aldrei minna en 30 stig á Fahren-
heit. Heldu þeir nú kyrru fyrir um
hríð þangað til matvæli og eldsneyti
þeirra var nær á þrotum.
Hinn 23. febrúar lögðu þeir af
stað. Voru þeir fullar þrjár stundir
að því að grafa sleða sína úr fönn
og svo var hríðin dimm, að eigi sá
út úr augunum. Eigi höfðu þeir
langt farið þá er Mackintosh gafst
upp. Voru þeir þá báðir skildir eft
ir, hann og Smith og Wild fenginn
til þess að gæta þeirra, en þeir Joyce,
Hayward og Richards brutust áfram
með fjóra hunda til þess að reyna
að ná forðabúrinu. Var eigi annað
skilið eftir af matvælum hjá þeim
Wild, en ofurlítið af kexi og tei.
Hinn 26. febrúar komust þeir til
forðabúrsins og hlóðu sleðann með
matvælum og eldsneyti. Hayward
var þá svo þjakaður, að hann komst
eigi lengra, en þeir Joyce og Ric-
hards sneru aftur til þess að bjarga
félögum sínum. 29. febrúar ko^must
þeir þangað er þeir Wild voru og
höfðu þeir þá etið upp ait það er
eftir var skilið og soitið. Voru þeir
Smith og Machintosh þá báðir fár-
veikir.
Þeir lögðu samt þegar á stað aft-
ur. 1. marz birti hríðina, en ofsa-
veður var þó enn á. Þeim Míc-
kintosh og Smith var ekið á sleð»
um, og Hayward urðu þeir lika að
taka á sleðana, þá er þeir náðu hon-
um. Voru þá sett segl á sieðana
og siglt, og létti það mikið undir
um hríð. En 7. marz var komið
logn, og var þá sýnt að þeir Joyce
gátu ekki haldið áfram með félaga
sína veika. Mackintosh bauðst þá
til þess að verða eftir, ef hinirgætu
bjargast þess vegna. Var hann skil-
inn * eftir í tjaldi, og látinn hafa
þriggja vikna matvælaforða. En
hinir héldu áfram og voru þó ailir
veikir af skyrbjúg. Tveim dögum
síðar andaðist Smith, en hinn n.
marz komust hinir tii Hut Point og
náðu þar í nýtt kjöt og grænmeti.
Þar voru þeir nú hríðteptir í þijá
daga, en svo lögðu þeir Joyce,
R chaids og Wild enn á stað að
sækja Mackintosh, og komust þeir
með hann til Hut Point 18. marz.
Attu þeit Machintosh og Hayward
félökum sínum og hinum duglegu
og þrautseigu hundum líf sitt að
launa.
8. maí lögðu þeir Mackintosh og
Hayward á stað og ætluðu að ganga
á ísi yfir tjl Evanshöfða. Var gott
veður þá er þeir lögðu á stað, en
svo tók að hvessa og losnaði ísinn
sundur. Fórust þeir þar báðir. Félag-
ar þeirra leituðu lengi að þeim, en
það reyndist árangurslaust, og þeg-
ar þeir komu til Evans-höfða aftur
hinn 15. maí 1916 og þeir Mackin-
tosh voru ekki komnir, þá vissu
þeir hver afdrif þeirra mundu hafa
verið.
Að Glerárskógum í Dalasýslu
kviknaði eldur í hlöðu nýlega og
brann hún, ásamt öllu sem í henni
var, til kaldra kola. En í henni
munu hafa verið um 900 hestar af
heyi.
Áföst við hlöðuna voru fjárhús,
sem tóku um 400—500 fjár, og
brunnu þau einnig.
Bóndanum er þetta mjög tilfinn-
anlegt tjón, því að alt var þetta óvá-
trygt. Mun vera erfitt að koma
500 fjár fyrir á öðrum bæjum um
þennan tíma ársins.
Áfengið í Viðey.
Háttvirti ritstjóri Morgun-
blaðsins! Viljið þér gera svo vel og
Ijá eftirfarandi linum rúm í yðar
heiðraða dagblaði? ,
Af þvi að eg hefi frétt að skrifað
hafi verið nafnlaust bréf, héðan úr
Viðey, til bæjarfógetans í Reykja-
vík, og þess getið til að eg hafi
skrifað þetta bréf; þá lýsi eg því
yfir að e% hefi alls ekki skrifað þetta
umgetna b'éf og hafði enga hug-
mynd um að það væri til. Þetta er
eg reiðubúin til að staðfesta með
eiði bæði fyrir guði og mönnum.
Hvað þetta naínlausa bréf snertir,
þá efast eg um að það sé úr Viðey,
því að eg áiít lítið verra að stela
staðarnafni, en að leyna sinu iétta
nafni; hvortveggja gefur i skyn
eitthvað annað en sannleikann.
Eg veit ekki tii að eg hafi nokk-
urn tíma á æfinní skrifað nafnlaus-
an miða og skal heldur aldrei gera
það. Framkoma mín i þessu máli
sýnir lika alt annað en óhrein-
lyndi.
Lika hefi eg frétt að talað væri
um i Reykjavik, að eg hafi reynt að
veiða upp úr skólabörnunum hérna,
um þetta áfengi. En það er líka al-
gerlega ósatt, enda þurfti eg alls
ekki að láta börnin segja n ér neitt um
víaið, því að íyrir utan það sem eg
sá sjálf vissi eg ekki til að full-
vaxna fólkið reyndi nokkuð til að
dylja það, hvorki í orði eða verki.
En það var satt, að einu sinni
þegar eg kom ÍDn í skólastofuna, dag-
inn sem Þór var hér, var 8—9 ára
göraul stúlka að hælast um og dylgja
yfir víninu, og þótii mér þetta svo
ljótt af barninu að eg varð fok-
vond og sagði, sem svo, að það
væri réttast að fólkið fengi að kenna
á þessu athæfi öllu. Eg vissi að
börn á þessum aldri hlakka ekki
yfir því, sem þeim hefir verið sagt
að væri ljótt eða rangt, en nú ætlaði
eg að loía henni að segja frá því
heima hjá sér, hvernig e% liti á
málið. Það hefir telpan líka gert
svikalaust, því hún varð dauðhrædd,
en daginn eftir var hún og stalla
hennar teknar úr skólanum með
þeim ummælum að þær skyidu ekki
verða til þess að segja mér sögur,
eða segja frá því sem gei ðis^É eins
og lika var komist að orði.
Það má kanske saka mig um það,
að eg hafi haft of stór orð við barn-
ið, en hitt er ósatt, að eg hafi látið
börnin segja mér nokkrar slúður-
sögur eða reynt að veiða upp úr
þeim, um það sem ekki átti að vitn-
ast; hvað sem svo fereldrar þeirra
segja.
Líka vil eg taka -það fram, að það
var alis ekki af neinu hatri eða óvild
til nokkurs manns að eg sigði til
vínsins.
En eg hata »Bakkus« og var
bæði hrygg og reið yfir komu hans
hingað, og afleiðingunum eftir fyrsta
daginn.
Mér fanst hann vera öflugur óvin-
ur sem væri að herja á landið mitt,
og að það væru föðurlandssvik að
ganga í lið með honum, eða líða
honum að komast óhindrað áfram
og gera ef til vill enn þá meira ilt
af sér annars staðar.
Að það væri skylda allra góðra
manna og sannra íslendinga að berj-
á móti honum, og þá ekki sízt
skylda min, sem var templari.
Lika vissi eg að þetta var fagabrot.
Etf »með lögum skal land byggja,
en með ólögum eyða«. Alít eg að
þar sé átt við löghlýðni. Og er
það skylda hveis kennara að biýua
löghlýðni fyrir börnunum, eins og
ættjarðaiást og annað fallegt. Svo
álít eg að sannleikurinn og réttlætið
eigi að sitja í fyririúmi fyrir öllu
öðru.
Þrátt fyrir alt þetta gerði eg ekk-
ert til þess að hindra frelsi þessa
óvinar, bæði vegna þess, að eg taídi
víst a|5 yfirvöldin vissu af víninu,
vegna framkomu Þórs á höfninni,
þó ekki væri annað. Svo vildi eg
ekki vinna neitt sem líktist launvígum
gagnvart mönnunum sem geymdu
vínið.
Með því að mér og skólabörnun-
um voru sýnd rangindi, æstist eg
enn þá meira upp á móti öllum rang-
indum. Svo þegar sýslumaðurinn
kom sagði eg strax til vínsins, mér
var svo umhugað um að vínið sjálft
væri tekið fast og lögum landsins
hlýtt. Þá gat eg líka opinberlega
barist á raóti víninu, en öðru visi
vildi eg ekki berjast. Datt þá líka
í hug að sýna andstæðingum mínum
að eg skyldi beijast á móti víninu
meira en í orðum við þá sjálfa.
Eg kannast við að þetta var óþörf
fljótfærni af mér, því að vínið hlaut
að komast upp fyr eða síðar, þó að
eg gerði ekkert að því að koma því
upp. Hér á stöðinni eru vist áreið-
anlega engir þeir menn, sem til
lengdar hefðu þrætt fyrir sannleik-
ann og svo er hér líka fólk sem elcki
hefði einu sinni viljað vinna það til
. --------------------------—sgg"
að skrökva vegna þess; heldur hefði
sagt sannleikann hverjum sem spurði
það.
Annars ætla eg ekki að fa a að
gera þetta að blaðamáli og skrifa ekki
meira um þetta hveisu miklu rang-
læti og álygum, sem eg kynni að
verða fyrir, eða hefi þegar orðið fyr-
ir, því að það getur verið mikið meira
en þetta, sem eg hefi frétt um.
En það eru vinsamleg tilmæli mín
til bæjarfógetans, að svo fiamarlega
sem hann veit nokkuð hvaðan nafn-
lausa bréfið var, þá lýsi hann því
yfir að það hafi ekki verið frá mér.
Að endingu bið eg guð að blessa
ísland og alt sem er unnið þvi tif
hags og heilla, bæði fyr og síðar.
Viðey 18. marz 1917.
Siqurbjörq Jónsdóttir,-
Kafbátagildrur.
Englendingar hafa jafnan látið f
veðri vaka, að þeir hefðu óyggjandi
ráð til að verjast kafbátrhernaði Þjóð-
verja. f skeyti sem birtist hér ekki
al!s fyrir löngu segir, að vopnuð kaup-
för hafi reynst bezt til þess að koma
bátunum fyrir kattarnef, en sennilegt
þykir að einhver önnur vöin sé einn-
ig notuð af Englendingum. Snemma
tóku þeir að leggja járnnet til að
granda kafbátunum og hafa þeir nú
bætt lögun þeirra mikið. Skal hér
lýst því netinu, sem bezt hefir gefist.
Hringur er búinn til úr píputein-
um og er hannj24 fet í þvermál og'
hann hengdur neðan í »bauu«, sem
skrollir uppi í vatnsyfirborðinu. Við
hringinn eru festir 8 kaðlar 130 feta
langir með stórri lykkju á endanum.
Þessum giidrum er svo fleygt í sjó-
inn þúsundum saman þar sem kaf-
bátanna er von. Ef bátur lendir f
hringnum flækjast skrúfublöðio íköðl-
unum svo rækilega, að honum er
ekki björgunmvon. Eti auðvitað get-
ur þeim orðið þetta hættulegt þó að
ekki verði nema einn kaðalspottinn
til að lenda í skrúfunni,
Flægt er að sjá, ef kafbátur hefir
orðið fastur í gildrunni. Þegar hetðir'
á köðluuum kviknar á lampa, sem
er I »bauunni« sem hringurinn hangir
í og þá má óvinur koma og hirða"
veiðina.
Nýlt pappírsefni.
Það hefir valdið mönnum áhyggj0^'
hve miklum ógrynnum af skógu®
eytt er árlega til pappírsgerðar. Og
menn hafa á síðari árum spreytt sig
mjög á því að finna önnur ódýrt>ri
efni, sem komið geti i staðinn cfl
hlíft skógunum.
Eins og viðbúið var, hafa A®e
ríkumenn ekki látið málið afskift®
laust. Og fyrir nokkru
stjórnardeild ein i Bandaríkjun001