Morgunblaðið - 13.05.1917, Qupperneq 2

2
MORGUNBL.aÐÍP
Erf. símfregmr
Opinber tilkynning frá brezku utan-
- ríkisstjórninni í Lor.don.
London, n. mai.
Aðalviðburðirnir á vígstöðvum
Breta hafa gerst á herlínunni milii
Fresnoy og Bullecourt. Um þessi
þorp og Oppy hafa staðið einhverj-
ar hinar grimmustu orustur síðan
stríðið hófst. Varalið þýzka lífvarðar-
liðsins varði þessar stöðvar eins og
öll framtíð keisararíkisins væri undir
því komin. Urðu tilraunir þess til
einkis, en það beið gífuriegt maun-
tjón. Hernaðarfréttaritarar áætja, að
þótt Bretar hefðu mist alt það lið,
er þeir höfðu til þess að taka í
móti gagnáhlaupum Þjóðverja, þá
hefðu þeir eigi beðið jafn mikið
manntjón eins og Þjóðverjar hjá
Oppy. Um hvern þumlung jarðar
var barist af ákaflegri grimd, og
Þjóðverjar gerðu gagnáhlaup alls
staðar þar sem Bretar höfðu sótt
fram. Flest gagnáhlaupin braut stór-
skotalið Breta á bak aftur og var
skothrlð þess alveg ótrúlega áköf.
Gagnáhlaup Þjóðverja hafa orðið nær
árangurslaus, nema hvað þeir tóku
Fresnoy um stundarsakir. Mestur
hluti þorpsins er nú aftur í hönd-
um Breta, en á þann hlutann, sem
þeir hafa enn eigi tekið, er látin
dynja svo áköf stórskotahríð að þar
getur engin lifandi vera hafst við.
Gagnáhlaup Þjóðverja hafa orðjð
þeim svo dýrkeypt, að ieiðtogar
þeirra munu aldrei þora að skýra
þýzku þjóðinni frá því. Það sem
Hindenburg óttaðist mest og reyndi
að komast hjá, er nú að koma fram,
sem sé mannfall Þjóðverja svo gíf-
urlegt, að það hlytur að enda með
ósigri Þýzkalands, sérstaklega með
hliðsjón til þess að það skortir nú
endurreisnarþrótt.
Aður en Þjóðverjar hófu undan-
haldið gortuðu þeir af því, að það
mundi verða til þess að frumkvæðið
(initiativ) yrði Þjóðverja megin, en
nú hefir allur andinn í tiikynningum
þeirra verið mjög hógvær og hugga
þeir sig við það, að bandamönnum
muni eigi takast að brjótast i gegn.
En bandamenn höfðu lagt á ráð sín
áður en undanhald Þjóðverja hófst
og hugðu alls eigi á það að brjótast
í gegn. Aðaltilgangur þeirra var sá,
að ónýta svo mjög sem hægt væri
hernaðarbakhjarl Þjóðverja og miðar
þeim fyrirætlunum stöfugt vel áfram.
Með samvinnu við Frakka hefir vara-
lið Þjóðverja hlotið þann skell, að
sumar hersveitirnar hafa mist helm-
ing og það er áætlan að á v!gstöðv-
um Breta og Frakka hafi að minsta
kosti 25 þýzkar herdeildir af 40, sem
þar var þyrpt saman af varaliðinu,
hafi tekir þátt í orustunum og hafi
verið kipt burtu aftur til þess að
endurskapa þær.
Aðalframkvæmdirnar á herstöðv-
um Frakka voru þær, er þeir tóku
brúnina á Craonnehálsi, sem hefir
verið einn af hinum miklu þröskuld-
um i framsóknarvegi Frakka til Laon.
|cJC. c?. ÍDuus dl'éeiló, dVajnarsírœtii
Reiðtataefni, Fataefni, Cheviot, Alpakka, PrjónavörurJ
Silki í svuntur og slitsi, Regnkápur, Smávörur og m. fl.l
Þetta var einn hinn ágætasti sigur.
Náðu Frakkar þar öllu hæsta svæð-
inu hjá Chemin des Dames og hand-
tóku 6000 menn í fyrsta áhlaupi.
Og í hinum æðisgengnu gagnáhlaup-
um, er Þjóðverjar gerðu, tóku Frakk-
ar enn 3000 fanga. Með hliðarsóko,
sem gerð var á herlínu Þjóðverja
hjá Laffaux og Gorbeny tókst Frökk-
um að minka þann fleyg i aðal-
Hindenburgs-línunni þar sem Þjóð-
verjar vörðu aðalveginn til Laon.
Þjóðverjar gerðu grimmilegar tilraun-
ir að ná aftur mistum stöðvum, en
það varð að eins til þess að Frakkar
handtóku enn fleiri menn og óvin-
irnir mistu margt manna. í viku-
lokin hættu Þjóðverjar svo áhlaup-
um, en Frakkar styrktu þær stöðvar,
er þeir höfðu unnið, sérstaklega í
Chevreux-héraði.
Vfgstöðvar Itala.
Þar hefir^kldrei verið kyrt, enda
þótt engar stórorustur hafi verið háð-
ar, en útrásir, framvarðaskærur og
stórskotaliðsviðureign hafa aðallega
gengið ítölum í vil. Hernaðar-frétta-
ritarar, sem farið hafa til herstöðva
ítala, segja frá þvi að öllu fyrirkomu-
lagi í italska hernum hafi farið furðu-
lega fram. ítölsku hersveitirnar
brenna af guðmóði og hugrekki, en
alt bendir til þess að í her Austur-
ríkismanna sé eirðarleysi og er það
afleiðing af framúrskarandi kvíða og
áhyggjum. Austurríkismenn, sem
teknir eru höndum, eru niðurbeygðir,
kjarklausir og sárgramir því ástandi
sem nú er í hinu afvegaleidda riki
sinu.
Frá Balkan. ^
Bretar hófu sókn með nokkrum
árangri á tveggja mílna svæði milli
Vardar og Doiran og enda þótt öll-
um fyriræilunum þeirra yrði eigi náð
þá sóttu þeir alstaðar á þessu svæði
fram um fimm hundruð metia og
styrktu hinar nýju stöðvar. Búlgar-
ar gerðu tvö grimmileg gagnáhlaup,
en þeim var hrundið og biðu þeir
mikið manntjón. A öllum vígstöðv-
unum var stórskotaliðið mjög að verki
Hinir grísku fylgismenn Venizelosar
gengu ágætlega fram hjá Lumnitza
og veittu Frakkar þeim þar vígs-
gengi. Og Rússar og Serbar hafa
einnig gengið mjög vel fram í or-
ustum þarna.
Vígstöðvar KuHwa.
Þjóðverjar hafa gert margar til-
raunir til að ginna Rússa til þess að
gera vopnahlé um stundarsakir og
jafn vel boðið þeim alla kosti. Síðan
nafa ýmsar smáskærur orðið þar á
ýmsum stöðum.
Frá Rúmenum.
Þjóðverjar hafa hafið sókn, meiri
en að undanförnu, á tveim stöðum,
hjá Ocna og hjá Vituzaánni. Þeim
sóknum hafa Rússar og Rúmenar
hrundið.
Frá Kákasus.
Þá er Rússar 'nöfðu hörfað undati
til Mush, reyndu Tyrkir af ákafa
að sækja fram milli Mush og Er-
zinghan, en urðu fyrir svæsnum
gagnáhlaupam og hörfuðu undan í
óreglu.
Frá Mesopotamía.
Rússar fóru yfir Diala norðan við
Khanikin og gerðu þar áhlaup að
Tyrkjum óvörum. Hjá Omor, sem
er þar fyrir norðvestan, reyndu
Rússar yfirför, en tókst eigi.
Viðureignin á hafínu.
Aða'viðburðurinn á hafinu var sá,
að brezk njósnarskip sáu ellefu
þýzka tundurspilla milli Hollands og
Englands. Bretar lögðu til orustu við
þá og skutu á þá á löngu færi, en
Þjóðverjar flýðu og létu reyk hlífa
sér. Bretar eltu þá alla leið í skot-
færi við fallbyssurnar í Zeebrúgge
og hittu óvinina mörgum sinnum,
en gátu eigi fengið þá til þess að
berjast. Alt tjón Breta var það, að
einn sjómaður særðist.
-------«»-»-«>-----
Erl. simfregnir.
frá fréttaritara Isaf. og Morgunbl.).
Khöfn, 11. maí.
Frá New-York er símað að
Hoover, formaður belgisku hjálp-
arnefndarinnar, hafi verið skip-
aður matvæla-eftirlitsmaður (dic-
tator) í öllum löndum heims, nema
Miðríkjunum. öll riki verða að
gefa honum skýrslu um matvæla-
forða sinn, í gegn um nefnd í
Evrópu.
Komist hefir upp samsæri gegn
Venizelos.
Bretar -tilkynna að þeir hafi
gótt fram hjá Souchez.
ZZZZs O A <» 8 ö K I N. csssr
Afmæli f dag:
Elín Vigfúsdóttir, húsfrú.
Karítas Torfadóttir, húsfrú.
Sigþrúður Guðmundsdóttir, húsfrú.
Sólarupprás kl. 4’.25
Sólarlag kl. 10.24
HáflóS í dag kl. 11.2
og kl. 11.37
iarðarför konu minnar, Sigurjónu Jóa-
kimsdóttur, er ákveðin þriðjudaginn 15. þ.
m. og hefst með húskveðju á heimíli hinnar
látnu kl. 12 á hádegi. Þeim, sem kæmi
til hugar að gefa »kranz« á kistu hennar,
vildi eg gera það kunnugt, að það var ósk
hennar að það væri ekki gert. í þess stað
verður stofnaður minningarsjóður, sem á
að bera nafn hennar og á að verja honum
til líknar bágstöddum mönnum.
Hafnarfirði 12. mai 1917.
Jón Eyólfsson.
Ingólfur kom sunnan frá Sandgerði
og Garði í fyrrakvöld, með fjölda far-
þega, flest vermeun.
Vélbátur fór héðan í gærmorgun
upp í Hvalfjörð, með vörnr handa
bændum.
Málverkasýningu opnar Einar Jóns-
son málari í verzlunarskólanum í dag.
Hefir hann þar mörg málverk til sýnis
og nær öll ný. í fyrra hafði hann enga ■
sýningu en hefir málað mikiS aíðustu
tvo vetur. Einari er altaf að fara fram.
Þess má sjá Ijósan vott á hinum sein-
ustu myndum hans. Vil eg þar til
nefna: »Snmarnótt hjá Horni«, »Þórs-
mörk«, »Möwe á Grímseyj arsund i«
(hugmy.nd Einars), »Bragi tekinn af
brezku herskipi« (hugmynd líka) o. fl.
Þá hefir Einar og málað mynd af
GoðafosS-strandinu — »skipið er nýtt
en skerið er hró«. Margar fleiri falleg-
ar myndir eru þarna og ættu menn að
fara og skoða þær sjálfir heldur en að
láta aðra segja sór frá þeim. O z z u r.
Gaiula Bíó sýnir nú mjög tilkomu-
mikla mynd, sem heitir »Undir gálg—
anum«. Er hún bæði mjög vel leikin,
með köflum og efnið ákaflega »spenn-
andi«, eins og fólkið vill hafa það —
ást og hverflyndi, hatur og undirferli,
berjast þar um yfirráðin, en alt fer
vel á endanum. Tvö lítil börn leika í
myndinni og þykir mörgum mest til
þess koma.
Geir kom hingað í gæraftur. Hafði
komið hingað skeyti rétt eftir að hanu
var farinn, um það, að hann skyldi
vera kyr og var þegar símað til Vík-
ur í Mýrdal og menn sendlr í veg fyr-
ir hann. Fer bann nú líklega ekki út
fyrst um sinn.
Ceres kom í gær frá Englandi með
kolafarm til landstjórnarinnar.
Gasið. Nú verður enn styttur gas-
notkunartíminn — verður farið að loka
stöðinni kl. 6 á kvöldin og jafnframt
er mönnum algerlega bannað að nota
gasofna. — Mörgum mundi finnast
heppilegra að hafa gasstöðina lokaða
lengur á morgnana, en loka henni síð-
ar á kvöldin. Er það slæmt fyrir menn
að verða annaðhvort að eta kvöldmat
sinn fyrir kl. 6 eða fá ekkert volgt
með honum. Betra að sleppa heldur
morgunkaffinu, því að kaffi gætu menn
fengið með morgunverði kl. 9 eða 10.
Væri þá eigi hundrað í hættunni, því
að heilsufræðingar segja að kaffið só
óhollast á fastandi maga, og ætti engl
maður að »hressa sig á því« á morgn-
ana.
í^ramhald á 7. síðu.