Morgunblaðið - 20.07.1917, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
laust, að minsta kosti einum manni
á ári, tilsögn í meðferð veiðitækja
sinna og veiðiaðferð. Fiskifélagið
skal hafa umsjón með kenslunni og
ráða hverjir hennar njóta. Svifta má
manninn leyfinu með árs fyrirvara,
ef hann hefir ekki notað sér það inn-
an 3 ára frá útgáfu leyfisbréfsins.
í ástæðum sínum fyrir frv. tekur
flm. fram, að Björn þessi Jónsson
hafi varið miklum tíma tii að kynna
sér þessa veiðiaðferð, og vilji nú
reyna hana hér, en þyki ofmikil á-
hætta að byrja á þessu án einka-
leyfis.
Liklegt telur flutningsmaður, að
veiða megi bér lax úr sjó án þess
að það yrði að baga fyrir þá veiði
laxám landsins. En þó svo færi, að
það drægi úr veiði í ánum, þá yrði
að líkindum almennara gagn að slíkri
veiði í rúmsjó.
Hér séu menn með öllu ókunn-
ugir þessari veiðiaðferð og litlar lik-
ur til að heimaaldir íslendingar byrji
á henni á næstu árum. Þvi sé það
fýsilegt að fá ^leiðbeiningu f þessu
efni, landinu að öllum líkindum, að
kostnaðarlausu.
Það verður og að meta nokkurs,
að íslendingar geti notfært sér bér
heima þekkingu, sem þeir hafa aflað
sér erlendis á atvinnuvegum, sem
oss eru lítt kunnir. »Og frekar
mundi það stuðla að heimflutningi
þeirra hingað til lands, ef þeim væri
sýnd einhver rækt og leiðbeiningum
þeirra einhver gaumur gefinn*.
5. Frv. um varnarpintr í einka-
málum flytja þeir Magnús Guðmunds-
son og Gísli Sveinsson í Nd.
Frvj er nærri samhljóða frv. því,
er landsstjórnin lagði fyrir Alþingi
1914, en þá féll í Ed. með 1 at-
kvæðismun, og er aðalefni þess að
heimila sækjanda, i öljum málum
nema vitnamálum, landamerkjamálum
og vettvangsmálum, að höfða mál og
reka í þeirri dómþinghá lögsagnar-
umdæmisins, sem dómari hefir skrif-
stofu sína, í stað þess, að nú skal
að jafnaði mál höfðað í þinghá þeirri
sem stefndur á heimili i.
Úr efri deild í gaer.
2 mál voru á dagskrá, frv. nm
póknun til vitna og frv. um við-
auka við sampyktarlöq um kornforða■
búr til skepnufóðurs, bæði til 3. umr.
Framsögumennirnir sögðu sína
setninguna hvor — tæpleg^io orð —
en enginn annar tók til máls.
Hvorttveggja málið var samþykt í
e. hlj. og afgreitt til neðri deildar.
Fundurinn stóð tæpar 10 minútur.
Um leið og áheyrendur voru að
flytja sig á neðrideildarpallana, að
fundi þessum loknum, heyrðist þeim
forseti efri deildar segja:
»Það er gaman að vera forseti í
þessari deild, þegar svona vel gengurf
Úr neðri deild í gaer.
1. Frv. um breyting á lögurn um
almennan ellistyrk samþ. við 3. umr.
f e. hlj. og afgr. til efri deildar.
2. Frv. um einkasðluheimild lands-
stjórnarinnar á steinolíu tekið út af
dagskrá.
3. Till. til þingsál. um sölu á
ráðherrabústaðnum tekin út af dag-
skrá.
4. Till. til þingsál. um kolanám
samþ. við fyrri umr. og visað til
síðari umr. í e. hlj.
5. Ákveðið að leyfa fyrirspurn til
landsstjórnarinnar um endurskoðun
vegalaganna.
Minnisvarði
yfir Sigurð Yigfússon
forngripavörð.
Þeir sem koma út í kirkjugarð
reka fljótt augun i stóran nýjan
minnisvarða úr ótilhöggnum islenzk-
um grásteini. Er hann reistur fýrir
sannan líkhúsið á gröf Sigurðar forn-
menjavarðar og konu hans, fyrir for-
göngu Mattiasar Þórðarsonar þjóð-
menjavarðar. Hefir Mattías geng-
ist fyrir fjársamskotum hér í bænum
til þess að hægt væri að reisa þennan
varða nú, er 25 ár eru liðin siðan
Sigurður andaðist. Steininum svipar
að öllu leyti til rúnasteina frá 10.
öld og er einn einkennilegasti og
merkilegasti varðinn i kirkjugarðin-
um.
Aletraniá er með skýrri rúnaskrift
og á þessa leið:
Reykvikingar
reistu stein þennan
yfir Sigurð
son Vigfúsar
forstöðumann
forngripasafnsins
og Ólinu
eiginkonu hans.
Innan í rúnahringinn hefir Mattías
dregið skrautmynd í gömlum stíl,
sem tekin er af fornum þiljum, er
hann fann á Möðrufelli í Eyjafirði
og flutti á þjóðmenjasafnið. (Sjá ár-
bók Fornleifafél! 1916).
Steinninn er um 2 metrar á hæð
og var ekið ofan úr Öskjuhlíð.
Grundvöllurinn er steypusteinsstallur
sem þó ekki á að sjást, þvi að orp-
inn verður lítill haugur utan um
hann upp að varðanum.
DACBOK
T al sím ar Alþ i n g i s:
354 þingmannasírai. Um þetta númer
þurfa þeir að biðja, er cetla að
ná tali af þingmönnum i Alþingis-
húsinu í síma.
411 skjalaafgreiðsla.
61 skrifstofa.
Gangverð erlendrar myntar.
Dollar Bankar 3,55 Pósthúg 3,60
Franki 62,00 62,00
Sænsk króna ... 106,00 107,00
Norsk króna ... 103,00 104,00
Sterlingspund ... 16,50 16,50
Mark 50,00 51,50
ÍÞ róttaæfingar í dag:
Væringjar kl. 6J/2— Tí/i
Fram jun. — 71/.,— 9
Reykjav. jun. — T/%— 9
Knattsp.fól. Rvík — 9 —101/^
Knattsp.fól. Valur— 9ð/2—11
Fálkafyrirliðar höfðu dansleik um
borð á varðskipinu í fyrrakvöld og
buðu til sín mörgu bæjarfólki.
Guðm. Haunesson yfirdómslög-
maður frá ísafirði kom hingað á Botníu.
ísland mun vera komið til Halifax
á hingað leið.
Willemoes og Gullfoss eru bæði
komin til Halifax, hið fyrra á leið til
Ameríku, en Gullfo3S á hingað leið.
Frá Vestu. Fimm menn fórust
þegar Vestu var sökt, en þeir voru
1. vólameistari, brytinn, einn kyndari
og tveir hásetar. Voru þeir allir
danskir.
Dagskrá efri deildar í dag, kl. 1.
1. Frv. um framkvæmd eignarnáms;
3. umr.
2. Frv. um söluáTungu; 3. umr.
3. Frv. um stækkun verzlunarlóðar
ísafjarðar; 3. umr.
4. Frv. um eignanámsheimild á lóð
og mannvirkjum undir hafnar-
bryggju á ísafirði; 2. umr.
5. Frv. um breyting á lögum um
umboð þjóðjarða.
6. Frv. um Hnappdælalæknishérað;
1. umr.
7. Þingsál.till. um útvegun á nauð-
synjavörum.
Dagskrá Nd. í dag kl. 1.
1. Frv. um einkasölu á steinolíu;
3. umr.
2. Frv. um hreppstjóralaun 0. fl.; 3.
umr.
3. Frv. um stefnufrest; 3. umr.
4. Frv. um frestun á sölu þjóðjarða
og kirkjujarða; 2. umr.
5. Frv. um breytingu á vátryggingar-
lögum sveitabæja; 2. umr.
6. Frv. um einkasöluheimild bæjar-
stjórnar Rvíkur á mjólk; 2. umr.
7. Frv. um einkasöluásementi; 2. umr.
8. Frv. um breytingu á bannlögun-
um (frv. þeirra Jörundar o. fl.);
1. umr.
9. Frv. um stefnubittingar; 1. umr.
10. Frv. um prófessorsembætti handa
Guðm. Finnbogasyni; 1. umr.
11. Frv. um hækkun oddvitalauna og
sýslunefndarmanna; 1. umr.
12. Þingsál.till. um kolanám; síðari
umr.
Flugpóstferðir. í blaðinu 5>íslend-
ingurí á Akureyri stingur einhver
»Þ« upp á því, að komið verði hór á
póstflugferðum innanlands þegar að
ófriðnum loknum. Vill hann að byrjað
só á póstferðum með flugvólum milli
Reykjavíkur og Akureyrar. Mundi
flugvólln geta farið fleiri en eina ferð
milli þeirra staða á dag, því án við-
komustaða mundi hún að eins vera 3
stundir á lelðinni, en fyrst í stað
myndu 2—3 ferðlr á viku nægja. Vlll
greinarhöf. loks að alþingi veiti fó á
þessu ári til þess að rannsaka þetta.
Tóbak
fæst hvergi betra né ódýrara, en i
Tóbakshúsinu,
Laugavegi 12. Sími 286.
Winna
Kaupakona óskast í 4—6 vikur.
Uppl. á Grettisg. 39 B. Sími 176.
Mópressuvél einhverja hefir Fr. B.
Arngrímsson á Akureyri fundið upp og
er hann að láta smíða »model« af
henni nú sem stendur.
Seglskipið »Áfrara«. P. A. Ólafs-
son konsúll, annar eigandi skipsins
Áfram, sem Þjóðverjar söktu um dag-
inn, fókk í gær símskeyti um það, að
skipverjar væru komnir til Glasgew.
Skipverjar voru 5 talsins og fjórir
þeirra íslendingar, hinn fimti Færey-
ingur.
Austurvollur. Hvað mörg ár í röð
á það að ganga óátalið, að fáeinir pilt-
ar taki sór einkarótt til að ieika »krok-
ket« á Austurvelli og gera flag á hon«-
um á fleiri en einum stað? — Þetta
riður algerlega í bága við fegurðartil-
finningu fiestallra borgara bæjarins og
hún er þó ekki vandlætingasöm. —-
»Krokket«-jpil verður að banna á þess-
um stað, enda eru til þess nógir staðir
aðrir! C.
Henning voo Melsted,
hiun alkunni sænski rithöfundur og
ritstjóri máðaðartímaritsins »Sverige«,
hefir nýlega gefið út leikrit eftir sig,
er hann nefnir *Ensom« (Skádespel
av Henning von Melsted; Á.B.Svensk
reklams foriag, Stockholm 79 bls.,
verð kr. 1,50). Aðalpersónan, ein-
stæðingurinn, er fátæk búðarstúlka,
sem örðugt veitir að risa undir byrði
örlaganna, en á betri vin en hún
veit, ungan lækni, sem þáfyrstskil-
ur sjálfan sig og hana, þegar hann
heldur að hún hafi yfirgefið alt og
alla; »enginn veit hvað átt hefir fyr
en mist hefir*. — En ekki skal að
þessu *inni dæmt um leikrit þetta
hér, eða önnur eldri rit þessa skálds,
en því skal þessa minst, að höfund-
urinn er af íslenzku bergi brotinn;
hann er nefnilega sonarsonarsonur
Ketils Jónssonar von Melsted, yfir-
foringja (major) í her Dana, sem féll
i orustunni á Anholt 27. mars 1811,
tæplega fimtugur, og vann sér ágæt-
an orðstír.
— Leikfélagið hér ætti að athuga
hvort ekki væri tiltækilegt að sýna
mönnum þessi leikrit Hennings v.
Melsted, þvi að mörgum mun þykja
forvitni á að kynnast þeim, og þetta
nýjasta mun vekja margan til um--
hugsunar um efni, sem vont vill
verða að ráða ætíð vel fram úr.
M. Þ,