Morgunblaðið - 15.01.1918, Blaðsíða 2

2
MORG-UNBLAÐID
það að »Goðafoss« hafi strandað.
Það er eins og það óhapp hafi glatt
hann að inztn hjartarótum. Hefir
hver til sins ágætis nokkuð!
Þeir hafa báðir, Finnur Jónsson
og Þórarinn Tulinius svarað þessum
lið í grein hans svo að óþarfi er að
fjölyrða um það frekar. Aðeins
vildum vér benda á brjóstheilindin,
sem þar koma i Ijós, og samrýmast
eigi vel umhyggjuseminni fyrir Is-
lendingum.
Þá er það botnvörpungaflotinn.
Óþarft var það af hr. Berléme, að
fara svo særandi orðum um hann
eins og hann gerir. Fyrst fer hann
háðslegum orðum um hinn »stóra
fiskiskipaflota* íslendinga og segir
svo að eigendur botnvörpunganna
hafi fremur kosið að selja þá, held-
ur en láta þi sigla undir íslenzkum
fána. Þar þykist hann vist hitta
naglann á höfuðið. En eins og
enski málshátturinn segir: »A ran-
doom shot often goes home«. Og
illa erum vér sviknir ef enginn man
hr. Berléme þetta. Það geta komið
þeir timar að hann iðrist eftir þvi að
hafa gert gys að islenzka fiskiskipa-
flotanum og farið særandi orðum
um eigeudur hans. —
Hr. Beiléme-segir að Islendingar
vilji ekkert íremur, heldur en senda
vörur sínar til Danmerkur. Þetta
er satt að því leyti, að við viljum
senda vörur okkar þangað sem við
fáum beztjverð fyrir þær. Hitt er ekki
satt hjá honum, að við höfum bund-
ið hendur okkar svo að við meigum
eigi selja neinar vörur til Danmerk-
ur. Sannleikurinn er sá, að Danir
hafa eigi getað varið ríkjasambandið,
því að hefðu þeir getað það, mundu
samgíngur milli Islands og Dau-
merkur ekki hafa stöðvast. En að þessu
leyti — að íslenzkar vörur komast
eigi á danskan markað — er Dön-
um eigi síður óhagkvæmt heldur en
okkur, þvi að nú þykir meira í það
varið að fá vörur, heldur en losna
við þær, eins og Tulinius segir.
Kuldinn.
0 ^
Maður heyrir oft eldra fólk tala
um »harða veturinn«, sem svo var
kallaður, veturinn 1881 þegar frost-
hörkur voru hér afskaplegar, haf-
isinn lá landfastur langt fram á vor
og höfnina lagði svo að hún hélt
ríðandi mönnum. Með undrun höf-
um við yngri mennirnir hlustað á
sögur gamla fólksins, því við höf-
um eigi átt að venjast svo miklum
harðindum á vetrum hér á Suður-
landi. Hér hefir verið meira um
rigningar og blíðviðri á vetrum, en
hörkur.
En hvað var »harði veturinn* á
við þaer hörkur, sem nú fjötra land-
ið? Haustið og veturinn sem nú
standa yfir, hafa verið svo miklu
grimmari, en veturinn 1881, að
því verður tæplega jafnað saman.
Híngað til hefir vantað ábyggilegar
ikýrsfur um veðurlag »harða vetur-
c7 Jjarvzru minni veréur sRrJsíoja
mín aé eins opin frá RL 6 íií Z síéé
Tfalídór Eiríksson
%
Sími 175. Tlðalstræti 6.
inn«, svo hægt væri að bera saman
veðrið þá og nú. Eftir minni manna
eingöngu er ekki hægt að fara. Það
vantaði tölurnar.
Fyrir velvild ekkjufrúar Þórunnar
Jónassen, getum vér bi t saman-
burðinn. J. Jónassen landlæknir gerði
veðurathuganir um margra ára skeið
og úr eftirlátnum bókum hans eru
tölurnar teknar. Munu þær vera í
alla staði hárréttar og þvi mjög fróð-
legar.
í blaðinu i dag birtum vér yfir-
lit yfir veðrið frá hausti 1880 til
14. janúar 1881. En framvegis mun-
um vér á hverjum degi skýra frá
þvi hvernig veðrið var tilsvarandi
dag »harða veturinn*, um leið og
sagt er frá veðrinu eins og það er
i ár.
Haustið 1880.
Milt og gott veður þangað til
um mánaðamótin október og nóvem-
ber.
Aðfaranótt 1. nóvember -4- 7, en
á hád. o.
Hinn 6. nóv. ~ 2, og snjóaði
töluvert. Síðan norðan-hret 7. og 8.
nóv. með 5—7 stiga frosti á nóttum
en írostiaust á daginn. Batnaði síðan
aftur, en 12. sama mán. kom aftnr
norðan-hret með 10—12 stiga frosti,
sem stóð til 17 s. m. Þá batnaði
og var frostlaust á daginn að heita
mátti og lítil frost á nóttum og
gott veður til loka mánáðarins.
Aðfaranótt 1. desbr. -f* 8, á há-
degi —í- 7, en logn og fagurt veð-
ur 2. sama mán., e.n svo kemur
góður og nærri frostlaus kafli
þangað til 12. sama mán.
Aðfaranótt 13. des. -4- 12^/2 stig,
á hád. -4- 11 og norðan-hvassveður.
Úr því talsveit frost, 4—15 stig á
nóttu og 3—117a stig á degi, en
venjulega logn fram að jóium, úr
því norðan-stormar. En á gamlárs-
dag -f 4 og rigning, síðan frost-
laust og gott veður til 11. jan.
Þann dag á hádegi -4- 9 stig, en
logn; sama veður 12. og 13. jan.
Vatnið.
maður fer um bæinn, er krökt af
fóíki, srm er að sækja vatn — leita
og leita að þvf, hvar vatn muni að
fá. Og misjafnlega mælist sá átroðn-
ingur fyrir, er kemur niður á þeim,
sem eru svo lánsamir, að eigi hefir
frosið í vatnsæðum hjá þeim. —
Heilar götur eru vatnslausar. Það
hefir gigi dugað að stífla vatnið,
því að frostið hefir náð niður fyrir
stiflurnar. Svo að klaufaskap og
trassaskap er eigi alstaðar um að
kenna.
Þetta er alvarlegt mál. En þó er
hitt enn verra, að líkur eru til þess
að frostið nái vatnsæðunum sjálfum
í götunum, ef þessum kuldum held-
ur áfram lengur. Og hvernig fer
þá fyrir Reykvíkingum ?
Eg hefi heyrt menn fullyrða, að
þegar sé frosið í vatnsæðum í sum-
um götunum. Vonandi er það ekki
satt — enn þá. En svo getur farið.
Hvað hefir bæjarstjórnin hugsað
sér að gera i þessu máli? Er ekki
unt að kom í veg fyrir Jað að ver
fari heldur en komið er?
Þegar fer að þiðna aftur, kemur
að því að gera verður við þær
skemdir, er frostið hefir valdið á
vatnsæðunum. Og það verður ekk-
smáræði — því að i öðru hvoru
húsi verða sprungnar vatnspipur. Og
svo er víst liíið til af pípum til þess
að gera við skemdiruar — eða sama
sem ekkert.
Einhverjar ráðstafanir verður að
gera til þess að afstýra því, að ver
fari heldur en komið er. V.
DAGBOK
Kveikt á Jjóskerum hjóla og blí-
reiða kl. á.
Jangverð ^rlendrar rnyntar.
\ Bankar
)oll. U.S.A. &\anada 3,50
franki franskui 59,00
iænsk króna ..
íorsk króna ..
Iterlingspund ..
lark ...........
loll. Florin .,
tusturr. króna
112,00
107,00
15,70
67 00
Pónthds
3,60
60,00
110,00
106,00
16,00
62,00
1.37
0.29
Það horfir til stórvandræða með
vatn hér í bænum. Á hverjum vetri
frýs vatnið í húsæðum — þótt eigi
sé mikið frost, en í þessum harð-
indakafla hefir þó tekið út yfir.
Eg heyrði sagt í gær, að 73 hús í
Vesturbænum væru vatnslaus og
viðasthvar i Þingholtunum er vatns-
laust. Og miklu víðar. Hvar sem
Veðrið í gær. Kl. 6 að morgni
15 Btiga frost. Á hódegi 10'/2 etiga
frost.
Harða veturinn 1881, sama dag: 6
stiga frost um nóttina og norðan-
stormur. Á hádegi 6 stiga frost.
Sterling komst héðan loks í fyrra
kvöld. Auk þeirra farþega sem nefnd-
ir hafa verið, tók Olsen aðstoðar-
maður brezka ræðismannsins sér íar
til Noregs snöggav ferð.
Geysir fór héðan í gær leiðis
Bergen.
Hross frjósa. Sú fregn hefir bor-
ist hingað austan úr Landeyjum, að
tvö hroBS hafi frosið í hel eina nótt-
ina. Er sagt að þau hafi fundist
standandi í haga beingödduð og mun
slíkt vera mjög sjaldgæft hér á landi.
Signrjón Markússoa sýslumaður
i Vík í Mýrdai hefir fengið veitingu
fyrir sýslumannsembættinu í Suður-
Múlasýslu. Flytur hann til Eski-
fjarðar í vor.
Skaftafellssýslur hafa verið auglýst-
ar lausar.
Isiands Falk kvað enga farþega
flytja þegar hann kemur hingað
næst frá útlöndum. þeir sem hafa
ætlað sér að koma með Falkanum,
munu vera væntanlegir með Botniu
aftur, sem verður fyrsta skipið hing-
að frá útlöndum, sem menn vita um.
Lagarfoss. Ekkert hafði spurst til
Lagarfoss frá því hann fórhóðansíð-
astliðinn mánudag þangað til i gær.
Hann hafði komið inn á Fáskrúðs--
fjörð skömmu eftir hádegi á sunnu-
daginn og verið þá svo mjög ísaður,
að hann var líkastur stórum hafís-
jaka. Blindbylur og frost mikið hafði
verið i hafi undan Austfjörðum og.
gat skipið þessvegna ekki komist inn
á Seyðisfjörð, ,svo sem til var ætlast.
|>að er harla óliklegt að skipið kom-
ist norður fyrir Langanes, eins og nú
standa sakir.
Skautafélagið hefir ekkert látið á
sér bæra núna í frostunum og hefir
því þó aldrei gefist betra tækifæri til
þess að fá skautais. En öll alþýða
mænir nú ó það og vonar að það
fari á krsik til þess að frostunum
línni einhverntíma.
Pétnr Jónsson söngvari. Fregn
hefir nýlega borist hingað fiáhonum,
um Kaupmannahöfn. í símskeyti frá
kunningja Péturs í Höfn segir að
honum líði vel i Kiel. Hefir hann
Bungið þar mörg stór óperuhlutverk
í vetur og hlotið mikið lof. Mun
það gleðja marga vini hans hér heima.
Námskoið i loftskeytafræðum hefst
hér 1. febrúar í samband við sím-
ritunarskólann, sbr. augl. sirastjóra
hér i blaðinu.
Ingólfnr á að fara héðan til Borg-
arness í dag, ef hann kemst út úr
ísnum á höfninni.
Frú Tove Kjarval, kona Jóhann-
esar Kjarvals málara, hefir nýlega
ritað bók, sem hún nefnir »Af Stöv
er du kommet«, og hefir Henrik
Kopper forlagið gefið bókina út. Er
það fyrsta ritsmíð frúarinnar, en
Gunnar Gunnarssen ritar um bókina
i »PoIitiken< og hrósar henni mjög
mikið.