Morgunblaðið - 21.09.1919, Side 2

Morgunblaðið - 21.09.1919, Side 2
9ð MORGUNBLAÐIÐ Fyrirliggjandi: Allskonar málningarvörur. H.f. Cari Hðepfner. liér í Eeykjavík. Sýnir það, að þjóð- MORGUNBLAÐIÐ Ritstjóri: Vilh. Finsen. Ritstjórn og afgreiðsla í Lækjargötu I. Sími 500. — PrentsmiCjusími 48. Kemur út alla daga vikunnar, «8 mánudögum undanteknum. Ritstjórnarskrifstofan opin: Virka daga kl. 10—12. Helgidaga kl. 1—-3. AfgreiMan opin: Virka daga kl. 8—B. Helgidaga kl. 8—12. Augiýsingum sé skilaB annaChvort á afgreiCsluna eCa í ísafoldarprent- smiCju fyrir kl. 5 daginn fvrir útkomu þess blaCs, sem þ»r eiga aC birtast L Atsgiýsingar, sem koma fyrir kl. 12, fá aC öilnm jafnaCi betri staC í blaCinu (á lesmálssiCnm) en þær sem siCar koma. AuglýsingaverC: A fremstu síðu kr. 2.00 hver cm. dálksbreiddar; á öðrum síðum kr. 1.00 cm. VerC blaCsins er 1 kr. á mánuCL Viðskiffafélagið 8elur „L. C. Smi)h“ Breytingar á póstgöngum. Það er ekki að undra, þótt Aust- ur-Barðstrendingar og Dalasýslubúar uni illa breytingu þeitri, sem gerð var á póstgöngum hjá þeim í sum- ar, því húu er afaróhagkvæm, sér- staklega að því er viðskifti við ísa- flörð snertir. Óskiljanlegt er það, hvað póststjórninni hefir gengið til að gera breytjnguna. Það virðist svo, að í þessu efni ætti póststjórnin fyrst og fremst að hafa hag hérað- anna fyrir augum, en ekki verður séð að hún hafi gert það í þetta skifii. Það getur að visu komið til mála að breyta til, þótt breytingin sé ekki til hags fyrir héruðiu, ef hún hefði mikinn fjárhagslegan hag i för með sér, en væri þó ekki héruðunum til baga. Eu i þessu til- felli getur það heldur ekki átt sér stað, þvi Strandasýsluleiðin er engu síður erfið en gamla póstleiðin ov vegalengdin er mun meiri. Steiu- grimsfjarðarheiði er engu betri yfii- ferðar en Þorskafjaiðarheiði, heldui verri að því leyti, að á henni er ekkert sæluhús, og Flókatungur eru ennþá erfiðari en Nautatungur og miklu verri að vetrarlagi en Þor- geirsdalur og Fjalldalir. — Breytiugin virðist að vera mjög vanhugsuð og hlýtur að fást lagfærð, ef unnið ei að þvi með festu og rökum. En það er eiunig annað ólag i póstgöngunum úr Reykjavík hiugað til Vestfjarðanna, sem þörf er á að kippa í lag. Það hefir verið gömul venja, að flytja allan póstflutning, sem fara á til Vestfjarðanna úr Reykjavík austui fyrir Breiðafjörð og til ísafjarðar, þegar ekki falla skipaferðir. Nú er þessi póstflutningur flattur úr Borg- arnesi norður að Stað í Hrútafirði, þaðan eítii Strandasýslu til ísafjarð- ar og svo suður eftir fjöiðunum. Það virðist litil ástæða til þess að fara þenna lauga krók með flutning- inn, sem fara á til íjarðanna sunnan Breiðadalsheiðar. Lægi miklu beinna við, að flytja .hann úr Borgarnesi til Stykkishólœs og þaðan yfir Breiða- fjörð til Bijámsiækjar. En af þessu leidJi, að breyta þyrfti nokkuð til um göngur aukapóstanna i Btrða- strandar- og Vistur-ísafjarðarsýslu. Hagkvæmast hygg eg, að ]>óstgöng- nm þar yrði hagað eitthvað á þessa leið : Eftir komu Stykkishólmspóstsins að Brjámslæk væru látnír ganga það- an þrír pðstar, þannig: Fyrsti færi þegar efttr komu Stykk- ishólmspóstsins um Haga, Patreks- jörð og 'S/eiasíyri að Bí du4al og 11 þaðan sömu leið aftur til Brjáms- lækjar. Meðan þessi póstur væri að fara milli Patreksfjarðar og Bddu- dals, væri hagkvæmt að senda póst um Sauðlauksdal að Bæ á Rauða- sandi og annan frá Sauðlauksdal að Breiðunfk. Ætti svo þessi póstur að ná til Patreksfjarðar áður en póstur- inn frá Bíldudal færi austur að Brjámslæk. Annar færi einum degi siðar frá Brjátrs'æk en sá fyrsti og til Bíldu- dals; mætti þar póstinum frá Pat- reksfirði og héidi siðan venjulega póstleið til ísafjarðar' og mætti þar aðalpóstinum úr Reykjavik, sem þangað væri þá kominn með póst- flutnÍDginn fri Norður- og Austur- landi. Frá ísafirði héldi svo þessi póstur sömu leið til Bíldudals, en þaðan héldi hann um Sveiuseyri, Patreksfjörð og Haga að Brjáms- læk. Þriðji færi eftir komu fyrsta pósts- ins að Brjámslæk um Vattarnes, Klett, Gufudal og Bæ að Króks fjarðamesi og sneri þaðau aftur eft ir eins dags dvöl að Brjámslæk. Hvað er nú unnið við breytingn þessa f Fyrst og fremst það, að mestöl Barðastrandar- og Vestur-ísafjarðar- sýsla fengju póstflatning sinn úr Reykjavík mikiu fyr en ella. í öðría lagi yrði póstflutningurinn úr Borg- arnesi til Isafjarðar miklum mun léttari og því ódýrari. í þriðja laji yrðu viðskifti milli Vestfjarða og Breiðafjarðar, sérstaslega Snæfells- ness, miklu greiðari. í fjórða lagi fengjust r^lubundnar ferðir yfir Breiðafjörð utanverðaq is sinnum á ári og er það betta en ekki neitt, því varla má það vansalaust heiía að slíkur fjörður sé ferjulaus, — Auk þessa er breytingu þessari þannig háttað, að hún ætti ekki að þurfa að hafa neinn verulegan kostnað í för með sér, jafnvel alls engan. Málefoið er þess vert að póst- stjórnin tæki þeita til álits viðkom- andi héraða svo snemma að ti framkvæmda komi um næsta nýár Böðvar Bjarnason. Bókarfregn. C. L. Tweedale; Út yí'ir gröf og dauða. Þýtt liefir’ Sig- Kr. Pétursson. Gefin út að tilhiutun Sálarranu- sóknarfélags íslands. Rvík 1919. Utgefandi: Þorsteinn Gíslason. I .vetur, þegar stofnað var hér SálarrannsóknarfélagiðjVar Jrað mál ýmissa manna, að sá íelagsskapur mundi ekki verða langlífur. Hann væri bygður á sandi og úr draum- órum og staðlitlum skoðunum. En félagið lifði og starfaði, og lifir enn. Og órækasta lífsmerkið er ] að,að það hefir látið þýða og komið út allstórri bók á svo stuUum tíma, sem það liefir starfað og þrátt fyrir erfiðleika J>á, sem eru á allri bóka- útgáfu nú. Þessi bók hefir inni að lialda margvíslegan fróðleik, sem öllum áhugamönnum á spiritisma, mun verða kærkominn. Allur slíkur fróð ieikur hefir alt til þessa verið af skornum skamti og í fárra manna höndum.En það er aftur á mótivafa laust, að fáar bækur eru nú lesnar hér á iandi með meiri áhuga og at- liygli en þær, sem fjalla um spiri- tistisk efni. Svo er að miústa kosti in er farin að veita þessu máli at- hygli fyrir alvöru. Menn eru farnir að gera meira en ypta öxlum og bosa meðaumkunarbrosi. Og þegar athyglin er fengin á málinu,er 'sigur þess ráðinn. — Þessari bók Sálarraunsóknarfélags ins er skift í III þætti: Vitnisburð heilagrar ritningar, Vitnisburð mannlegrar reynslu og' Vitnisburð raimsókna vorra tíma. En ‘hverjum I þessiun kafla er aftur skiít í marga minni, sem fjalla uin sérstakar hlið- ar þessa máls. Er auðséð af þessu, að margvíslegan fróðleik er að finna í bókinni. En þó mun hún v.era orðin dálítið á eftir tímanum fyrir' þá, sem bezt vita uin rannsóknir spiritismans. Eru nokkur ár síðan hún var sam- in. Hefir síðan margt fundist, sem þá var ófundið eða óskilið. En j>ó eru þarna öll undirstöðu- atriðfn, (hornsteinarnir, sem spiri- tisminn hefir reist skoðanir og kenningar sínar á. Og bókin er einkar vel og skipulega skrifuð, full af sannfæringarmætti, og hvergi flaustursleg eða fálmandi. Er auð- séð að höf. bókarinnar ihefir geng- ið í gegnum hreinsunareld margra ára umhugsunar og rannsókna. Og að ekkert vill hann seg'ja, sem hann er ekki viss um og vel ersannað.Hef ir Sálarrannsóknafélagið brezka, verið honum drjúg og mikil heim- i'id fyrir mörgu. Og inunu ví'st fáir dirfast að bera brigður á um- sagnir jress og framburð. Þýðingin er mjög vel af hendi léyst. Og mun þó víða hafa verið erfitt að klæða hugsanirnar fögr- um látlausum íslenzkum búningi. En það hefir tekist svo, að hvergi mun ttmgu vorri ósómi að. Og væri vel, ef við fengum alt af erléndar bækur þýddar á jafn hreint og gott mál. Prófessor Haraldur Níelsson rit- ar formála framan við bókina og gerir grein fyrir útkomu hennar og bendir á þörfina , sem hafi verið á slíkri bók. Þetta er fyrsta bókin, sem Sál- arrannsóknarfélagið gefur út. En alt bendir á, að það muni ekki verða nú seinasta. J. B. Hermann Mflller Áður hefir verið sagt frá honum hér í blaðinu, inanninum, sem tókst >ann vanda á hendur, aC bera á- byrgð á undirskriít friðarsamning- anna fyrir hönd Þjóðverja. Hann er er fæddur 1868, varð ungur jafnað- armaður, og er nú foringi meiri hluta jafnaðarmauaa. Persía Bretland, Rússland Norðurjaðar Persíu liggur upp að Rússlandi, Kaspíahafi og Túrkestan en að austan liggja landamærin að Beludsohistan, sem er undir yfir- ráðum Breta. Landleiðin frá stór- veldujmm til' Indlands liggur um Persíu 'og landið er fyrir þá sök þýðingarmikið, hafa og tíðum risið deijur um, hvorir þar skuli mega sín meira Bretar eða Rússar. Og Þjóðverjar létu Persíu ekki af- skiftalausa. 1 byrjun þessarar ald- ar keptust stórveldi þessi um að ná sem mestum áhrifum í Persíu. Þjóð- verjar höfðu Tyrki með sér og fengu íyrir bragðið ■ leyfi til að byggja Baddadbrautina frægu, en níeð henni var stígið þýðingarinik- ið ksfef austur á bóginn.Brautinni va ætlað að ná austur að Persaflóa. Bretum leist ekki á þessa ráðagerð og tóku til tveggja mótbragða. Þeir náðu yfirráðum yfir Koweit, sem liggur fyrir botni Persaflóa og var sjálfsögð eudastöð og útskipunar- höfn járnbraútarinnar, og á öðru leytinu gerðu þeir samninga við þriðja keppinautinn, Rússa 31. ág. 1907, sem fór fram á að útiloka Þjóðverja algerlega úr Persíu. Var landiuu skift í tvent, og skyldu Rússar ráða lögum og lofum í norð- urhlutanum en Bretai' að sunnan- verðu. Þó var metingi Breta og Rússa i • uin völdin í Persíu ekki lokið með þessum samningi. Hann var að eins til kominn út úr neyð og tii bráða- birgða gerður, og staðfesti margt það er við bar í styrjöldinni þetta. Það’ er eflaust að Bretar voru hræddir um framtíð sína í Asiu, ef svo færi að styrjöldin gerði Þjóð- verjum en ekki Rússum ómögulegt að halda áfram ágengui sinni í Asíu Það var Bretum lífsuauðsyn að hættulegasti óvinur þeirra, Þýzka- iand og bezti vinur þeirra Rússland lömuðust í óíriðnuan. Og það var einmitt þetta, sem varð: Þýzkaland kramdist undir of- urefli utan að, en Rússland sprakk í mola vegna innanríkisóeirða. Hið fyrnefnda var — að ógleymdurn af glöpum Þjóðverja sjálfra — Bret- um að keuna, og hið síðara var slemhilukka Bretum til handa, en þó má ekki gleyma því, að Bretar gerðu sem þeir máttu til þess að greiða stjórnarbyltingunni götú. En hvernig sem það er, þá’er hitt v-íst, að samningúrinn, sem Bretar hafa nú gert við Persa, og leggur stjórn allra viðskiftamálefna og hermála í hendur Breta er hein af- * leiðing vel yfirvegaðrar stjórnmála stefnu, sem notar tækifærið meðan Þýzkaland og Rússland eru ósjálf- bjarga, til þess að girða íyrir það að þessi ríki eða önnur geti náð fót- festu fyrir viðskifti eða völd í Litlu Asíu. Tilkynning sú, er Bretar hafa gefið út um Persasamningin her þetta ljóslega með sér. Hún hljóðar í stuttú máli svo: „Eftir samninga sem staðið bafa síðustu 9 mánuði og nú leiddir til farsællegra lykta, hafa Persa- stjórn og Stór-Bretland gert með sér sáttmála, og mun Bretlandi samkvæmt honum verða kleyft að voita Persum aðstoð og ráð til þess, að endurreisa ríkið. Samkvæmt skiinrálum sáttmálans gengst brezka stjórnin undir, að sjá Persúm fyrir mönnurn sérfróð- um, í ýmsum greinum, er álítast verða nauðsynlegir. Persneska stjórnin vili meðal ann- ars koma sér upp herliði í einni heild, og renni inn í það hinir ýmsu herliðsflokkar sem áður hafa verið í landinu. Bretar ætla að lána svo marga fyrirliða, seín nauðsyn- legt þykir til þess. Enn fremur hefir fjánnálaráðu- ueytið geogiC að þ^i, a6 iáaá Peraa f skrifstofnlierbergi 1 óskast til leigu 1. okt. næstk. A. y. á. I 0 Atvinna. Ungur og reglusamur maður getur fengið atvinnu við verzlun hér í nænurn dú þegar eða i. okt. þ. á. Tilboð með kaupkröfu merkt »68c leggist inn á afgr. Morgunbl. Listasýningin opin siðasta sinn i dag. heldur uppi fðstum ferðum 4= ginuum i viku fyrst um siuu. Á fimtudögum frá Rvik kl. 9. Frá Kvík kl. 2 A laugardögum frá Rvik kl, 9*/». Frá Kvik kl. I Á mánudögum og þriðjudögum á sama tíma. Afgr. hjá R. P. Leví í Rvík, sími 186. Atgr. hjá Ól. J. A. ólafssyni í Kvík, sími 6. Virðingarfylsl. Gunnar Sigutfinnsson. cBszt að auglýsa i cMorgunB'íaðinu. stjórn 2 miljónir sterlingspunda gegn veði í to'lltekjum ríkisius. Til- « gangurinn með láninu er sá, að gera stjórn Persíu kleyft, að byrja á ýmsum endurbótum, :sem stjórnin hefir í ráði. Pyrsta útborgun af lánsfénu fyr ekki frarri fyr enn fjármáiaráðunauturinn brezki hel'- ir tekið við emhætti síuu í Persíu. I öðrum greinum sáttmálans eru ýms ákvæði er miða' til þess, að Bretar geti stutt Bneta í því, að ýmsar kröfur þeirra nái fram að ganga.‘ ‘ Bretar setja embættismeim frá sér inn- í æðstu stjórn ríkisins, stjórna sænska lög'regiúliðiiiu, rúss- neska riddaraliðinu og' persueska hernum með brezkúm fyrirliðum og taka yfirstjórn tollmálanna, alt sarnan íyrir skitnar 36 miljóni'rl króna. Út í það skal ekki farið hvort sáttmáii þas&i getur saaarýmst sátt- Hiálanum milli Rússa og Breta, frá 31. ágúst 1907, sem ekki er Ihægt að dæma ómerkan |>ó keisarastjórnin sé úr sögunni. Þessi spurning fær eigi þýðingu fyr en Rússland verð- ur stórveldi'á ný. Hvort J>essi dagiir —dagurinn sem Bretar kvíða rneira fyrir en nokkurri amiari örlaga- stúndu — er langt eða skamt undau vitum vór ekki, en vér vitum að hann kemur. Og þetta vita Bretar líka. Einmitt þess vegna hafa Jreir laumast til að gera þennan sátt- mála, sem gefur þeim vald yfir nýjú ríki er taka skal við olbogaskotúú- um sem verða milli Rússlauds og aðalstyttu hrezka ríkisins: Öúd- laiids. (Að mestu eftir „Det nye Nord“) *-------o —i

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.