Morgunblaðið - 21.04.1920, Side 2

2
MORGTJNBLAÐIÐ
Um
Olafíu Jóhaprasdótfur
ritar norska blaðið Verdens Gang
langa grein nýlega og lætur fylgja
mynd hennar. Lofar blaðið nijög
starfsemi hennar í Kristjaníu, en
þar hefir Ólafía, svo sem kunnugt
er, dvalið í 26 ár og unnið að því
að hjálpa fátækum afvegaleiddum
stúlkum. í nokkur imdanfarin ár
hefir hún stjórnað stóru heimili,
þar sem slíkum stúlkum er komið
fyrir.
Ungfrú Ólafía er nú sem stendur
í London. Fór hún þangað sem full-
trúi norska Hvítabandsins á alsherj
arfund. Segir blaðið, að Ólafía sé
að hugsa um að bregða sér til ís-
iands, er hún hefir lokið erindi sínu
: Bretlandi, en bætir við : „Vér von-
um að ln;n komi aftur • til Krist-
janíu.‘ ‘
t
Otti Guðmunrissoí?
skipasmiður.
Það sorglega slys bar við í gær-
morgun, að Otti skipasmiður Guð-
mundsson hrapaði niður af smíða-
palli, þar sem hann var að vinnu á
bátasmíðastöð sinni, og beið bana
— Var fallið ekki nema rúm
rnannhæð, en Otti heit. hefir komið
niður á höfuðið og voru allmikil
meiðsli að sjá á honum, einkum hjá
öðru gagnauganu. Var hcknis vitj-
að samstundis, en hann fékk ekki
við ráðið og andaðist Otti eftir 2
klukkustundir.
Otti heit. var fæddur í Engey 24.
.^an. 1860 og ólst þar upp. Fyrir 30
árum fluttist 'hann hingað til bæjar-
ins' og hefir stundað hér ckipasmíði.
Hafði hann virðing allra, er kynt-
nst honum og var hinn nýtasti mað-
ur.
Ilann var kvæntur Helgu Jóns-
dóttur og lifir hún mann sinn og 6
börn þeirra hjóna: Pétur og Krist-
inn skipasmiðir, Guðiún gift
Kristni Péturssyni blikksmið,
Margrét, Laufey og Guðríður.
Saga ,Borgarættarinaar‘.
Kvikmynd sú, er hér var verið að
taka í sumar, hefir nú verið sýnd
kvikmyndamiðlurum og ýmsum
Öðrum í verksmiðju Nordisk Films
Co. í fríhöfninni í Kaupmannahöfn.
Er nú lokið við að taka myndina,
en textarnir voru ekki komnir í
hana er hún var sýnd, og ýmislegt
smávegis er enn ógert við hana,
svo að ekki er búist við að hún
verði sýnd fyr en í haust- Stendur
þá til að sýna hana með mikilli
viíðhöfn. Verða eingöjngu íslenzk
lög leikin undir meðan myndin
verður sýnd. o. s. frv.
Myndin er talin munu verða
fyrsta flokks kvikmynd og búist
við mikilli sölu á henni- Þykir leik-
urinn hafa tekist vel, og þykir ekki
minna koma til íslenzku leikaranna
en hinna útlendu, þó þetta sé þeirra
fyrsti leikur í kvikmynd. íslenzku
konurnar þrjár þykja setja svip á
myndina, og er einkum við brugðið,
B.ð frú Marta Indriðadóttir sé ágæt.
Þ.ykir sumum leikur hennar bezti
ÍTORDISK
ULYKKESFORSIKRINGS A.S
af 1SS8.
Slysatrvggingar
og
Ferðavátryggingar.
A.ðaIumboðsmaður fyrir ísland:
Gunnar Egilson
Hafnarstræti 15. Tals. 608.
leikurinn í'allri myndinni. Og frú
Stefanía Guðmundsdóttir þykir
sömuleiðis ágæt.
Guðmundi Thorsteinsson þykir
hafa tekist misjafnlega með hið
vandasama og stóra hlutverk Orm-
ars Örlygssonar. Þykir hann of
daufur á köflum. En í sUmum mynd
nnum er hann talinn ágætur.
Myndinni er helzt fundið það til
íoráttu, að hún sé of langdregin.
En sumir kaflarnir þykji svo prýð-
■sgóðir, að talið er að þeir vegi
fyllilega upp á móti því. sem miður
hefir tekist, og að myndin muni
fara sigurför um heiminn og verða
með beztu myndunum, sem Nordisk
Films Co. hefir tekið.
Dagbök.
Messað á sumardaginn fyrsta í Frí-
kirkjunni í Hafnarfirði kl. 1 e. h. sr.
01. Ólafsson, og í Fríkirkjunni í Reykja
vík'kl. 6 e. h. sr. Ól. Ól.
Jeanne d’Arc, myndin sem Nýja Bíó
sýnir nú, fær einróma lof allra og er
aðsókn að henni svo mikil, að aðgöngu-
miðar að sýningdhni í gærkvöldi seld-
ust nær aliir í fyrradag. Má af því
marka, hve mikið þykir til Iiennar
koina.
Bændaför. Búnaðarsamband Suður-
iands heUr í hyggju að gangast fyrir
því, að sunnlenzkir bændur bregði sér
kvnnisför norður í land í sumar, alla
leið til Jökulsár á Fjöllum, og fari suð-
ur Sprengisand. Ráðgert er, að lagt sé
C stað 13. júní. -— Fyrir nokkrum ár-
um fóru norðlenzk-ir hændur kynnisför
hingað suður. Geta s'líkar ferðir orðið
til mikils gagns fyrir bændur, því að
jafnan má mikið læraf því að enda þótt
búskaparlag sé víðast með líku sniði á
iandinu, þá er þó víða tekið að brydda
á nýbreytni, sem er til bóta.
Þórólfur kom inn í morgun með mik-
inn afla. Hafði um hálft annað hundrað
tunnur lifrar.
Víðavangshlaup verður héð á morg-
i n, svo sem venja hefir verið undan-
farin ár, á sumardaginn fyrsta. Verða
þátttakendur óvenju margir í þetta
skifti, um eða yfir 20. Eirm flokkur
verður úr glímufélaginu Armann, ann-
ar úr Kjósinni og hinn þriðji úr
jþróttafélagi Reykjavíkur.
Þróttur kemur út á morgun og flytnr
inargar góðar greinar. I þessu blaði er
oyrjun á sundkenslubók og verða í
lsenni margar myndir.
Fiskurinn úr Mary Johnson var seld-
ur á uppboði í gær. Voru það eigi nema
50—60 körfur.
Kennaraprófi luku sex uemendur í
fvrradag: Guðrún Jónsdóttir, Hallgrím
ur Jónsson, Ingimar Jóhancesson, Jón-
as Guðmundsson, Jónas Jósteinsson og'
Siidarfimnur
af norskri gerð, tómar og með salti, getum við útvegað .iú þegar.
Væntanlegir kanpendur geri svo vel og tali við okkur í dag eða á
morgun.
brður Suainsson & 60
Aðalstræti 8. Stmar 701 og 801.
Vor og sumifhaPar
eru komnir í stóru úrvali bæði fyrir börn og fullorðna. Munið að fal-
legur hattur er kærkomnasta sumarg’jöfin.
Ennfremur mjög miidar birgðir af ekta Panamahöttum af öllum
stærðum.
Hattabúöírs, Laufásveg’ 5.
Srgurður Sigurðssoti. Prófið var haft í
Iðnskólanum, vegna þess að Kennara-
skólinn var tekinn til sóttkvíunar.
Hljómleikar Jónasar Tómassonar frá
ísafirði verða endurteknir í síðasta
:.imi á morgun. Rennur allur ágóðinn
tíl Landsspítalasjóðsins.
Próf standa nú yfir í Verzlunarskól-
í.num.
Við skátaprófið í fyrrakvöld fékk
einn skátanna verðlaun fyrir að hafa
snfnað og þurkað 150 teg. íslenzkra
blóma. Heitir sá Þórður pórðarson og
■> ar frágangur hans á blómunum aðdá-
cnlegur.
Ljósá!far og Svartálfar.
í þjóðtrúnni okkar er hvað eftir
r.nnað talað um ljósálfa og svart-
álfa. Þjóðtrúin íslenzka hefir skap-
að marga dásamlega söguna um
þessar tvenskonar verur. Þjóðsög-
unum mætti ef til vill skifta í
breina flokka: ljósálfa- og svart-
álfasögur.
Sumir hafa ef til vill haldið, og
halda enn, að allar slíkar sagnir
bafi verið hugarburður ímyndunar-
ríkrar alþýðu, sprottinn af sorg
bennar og gleði á mismunandi tím-
nm.
Hvað sem um það er, þ?„ eru ljós-
álfar og svartálfar til enn hér á
landi, ganga ljósum logum, fylla
.sveitir og bæi, breiða Ijós og skugga
kringum sig, búa þjóðinni ýmist
nótt eða dag.
Þessar verur ern alstaðar á
sveimi. Skýrastir eru svartálfamir
í stjórnmálum landsin^, þessir
skuggavaldar, sem hylja samau
kjarna góðra mála í svartnættinu
sem fylgir þeim; því þeir eru stöð-
ugt í myrkrinu, koma aldrei fram
á yfirborðið, seyða og galdra bak
við fylkingar þeirra, sem ganga
fram í dagsljósið, og villa þeim
sýn, slá rykj í augu þe;rn. Þeim
fylgir enginn hávaði eða barátta,
þeir vinna alt í þokunni. Þeir lifa
á því, að gera villugjarni á vegum
íslenzkra stjórnmálamanna, teyma
þá út í gljúfur og gjár. Þetta er
svartálfasiður. Og við höfum átt þá
nokkra og eigum enn ýmsa, sem
leika sínar svartálfalistir og vilja
ljósið feigt.
Og þessir kumpánar eru víðar.
Þeir eru alstaðar þar, sem eitthvert
myrkur er á ferðinni, þar sem nótt-
in ríkir yfir athöfnum og hugum
manna, þar sem enginn þorir að
vinna í ljósinu. Og það er víða.
God RlaYeriBSiR
i jpf
Herold og Cornelms Sang-
album. Balmelodier 1919—
20. Paderewsky Aibum.
Dussek Album. Beethovens
Sonater. Studenterforening-
éns Sangbog, Melodier fra
alle Lande. Danmarks Me-
lodier. Moderne Balal’bum
nr. 3. Röde Mölle Balmélo-
dier. Hvor har du været i
Nat. Sikke han kan: Hono-
'lulTu. Missisippi Trot o. m.
fl- Musik for Alle, Hefte
9—10. Ilver Mands Eje,
Hefte 1—5-
Beztu og’ódýrustu
SUMAEGJAFIE
eru
NÓTUR.
HLJÓÐFÆPAKÚSIÐ
| við Laugavegsapótekið. |
í trúmálunum, uppeldinu, skól-
unum, heimilunum. í hinu opiubera
Hfi. Víðast er eitthvað af myrkri.
Og þar eru alt af svartálfar. Þar er
akur þeirra og uppskera-
En land vort er ekki Ijósálfa-
laust. Jafnvel í stjórnmálnm eru
þeir sýnilegir. Þeir sem vilja landið
bjart af fegurð og list, af trú og
trausti á það og íbúa þess, þeir, sem
sjá dag í hverju góðu máli, dags-
brún í hverri ættjarSarhugsun,
geisla í hverjn orði, sem brýnir
íyrir mönnum skyldurnar við land
og þjóð. En aldrei hefir ísland átt
annan eins ljósálf eins og Jón Sig-
urðsson. Meðan þing keraur saman
á íslandi og sjálfstæðishvöt er lif-
andi í brjóstum íbúa þess. þá Ijóm-
ar af þessum bjarta ljósálfi ís-
ienzkra stjórnmála-
Og Ijósálfarnir koma víðar við.
Þeir drepa á dyr þar, sem hjart’ er
yfir mannshugunum. Þeir kveikja
trú á framgang góðra verka, þeir
henda upp í ljósið. Þeir bregða
Ijóma yfir björtustu hugsjónir
þjóðarinnar. Þeir eru alt af að herj-
ast við svartálfana-
Meðan verið var að berjast fyrir
sjálfsforræði þessarar þjóðar, voru
skýr og glögg afskifti svartálfa og
Ijósálfa af því máli. Þeir höfðu auð-
vitað nöfn. Og þau nö?n munast
enn. Þeir, sem vildu frelsi lands
vors og sjálfstjórn, viðurkenda af
öllum heimi, þeir voru ljcssins álf-
ar. En þeir sem altaf voru með und-
andrátt og tvídrægni, mótbárur og
blekkingar, þeir voru þessu landi
örgustu svartálfar. Menn muna
nöfnin. Einhvern tíma á ef til vill
íslenzka þjóðin eftir að yrkja sínar
þjóðsögur um þessa stjórnmála-
svartálfa og óvini þeirra, sem hörð-
ust fyrir landið. Þær sögur verða
engu ómerkari en hinar gömlu
þjóðsögur.
Ljósálfar og svartálfar sviftast
nú uin yfirráðin í þjóðlífi voru. Þeir
hafa ef til vill aldrei háð harðari
baráttu. Og svartálfar þessarar
þjóðar hafa aldrei komið eins ber-
Iega í ljós. Þeir eru alt af að verða
ósvífnari og hættulegri. En þó er
starfsaðferðin sú sama ogt verið
hefir: vinna „bak við tjöldin“,
aiika inyrkrið, starfa fyrir aftan
fylkingarnar, blása í þokuna, svo
hún leggist yfir málin áður en kom-
ist verður til botns að 'kjarna
þeirra. Það er gamla sagan. Það
eru gömlu svartálfalistirnar, sem
leiknar hafa verið áður.
En menn eru orðnir glöggari á
þessa skuggavalda. Menn eru farn-
ir að þekkja fingraför þeirra.
Þess vegna er það spá góðra
manna, að enn sigri ljósálfarnir,
enn beri þeir birtu yfir þetta land
og þessa þjóð.
Argus.
MinRÍRgarorB
eftir
Bj-irna Guðbjarnarson.
Hann druknaði á leið suður til
Voga, mánudaginn 29. marz og með
bonum systursonur lians, ungling's-
piltur, Guðbjarni Bjarnason.
Bjarni Guðbjarnason var fædd-
ur á Kúludalsá í Inuri-Akraness-
’hreppi 1. nóvcinber 1873. Um 12
ára gamall fluttist ’hanii með for-
eldrum sínum í Ytri-Akranesshrepp
og dvaldi lmnn hjá þeim og lét þau
ujótaJvrafta sinna og orku með frá-
éærri snild og' umhyggjusemi, svo
lengi sem þau lifðu.
Eftir að faðir hans dó fullra 80
ára, og Bjarni var svo lengi búinn
að ala önn fyrir honum, hafði hann
ekki lengur yndi í sínu bygðarlagi
og fluttist þá til Reykjavíkur fyr-
ir tæpum þrem árum. Haun giftist
Guðrúnu Sigurðardóttur ekkju
Guðmundar sál. Diðrikssonar og
voru þau hjón mörgum að góðu
kunn.
Með fráfalli Bjarna Guðbjarna-
sonar er þungur harmur búirni ærið
mörgum, þó að sjálfsögðu mestur
eftirlifandi ekkju hans, sem áður
befir orðið fyrir þeirri þungu sorg
að vera svift aleigu sinni, elskuð-
um manni og einkasyni.
Bjarni bar höfuð og herðar yfir
flesta samtiðarmenn sína að at-
gerfi, mannkostum og siðprýði.
Grandvarleiki hans í orðum og at-
ferli var öllum til sannrar fyrir-
myndar, er til hans þektu.
Hann byrjaði að vera formaður
innan tvítugs og .var sjómenskan
Hfsstarf hans- Enda kom það brátt
í ljós að hann var því starfi vaxinn.
Var hann með réttu altaf talinn
einn af hepnustu og dúglegustu
íormönnum á Akranesi og er þar
þó margt góðra drengja.
Á þeim stutta tíma sem við nut-
um krafta hans hér í Reykjavik,
flutti hann miklu meiri afla á land
hér en nokkur formaður hefir áður
gert með samskonar farartækjum.
Bjarni var þrekmaður mikill og
sparaði ekki afl sitt til að létta und-
ir með þeim, sem voru minni mátt-
ar. Aldrei hrást stilling hans og