Morgunblaðið - 15.05.1921, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
I s 1 a n ð.
I gmnlc Dage
for ov'er hundred’ Tusind Aar tilbage,
da alt endnu i Mörlcc laa begravct; —
— Da rejste „Island“ langsomt sig af Havet. —
Höjt blev áet Tófted paa Vulkanens Skulder,
Ildsójler bar det frem med Brag og Bulder,
og Jordens Fladc revncd’ med et Drön.
J Damp stod Havet, Lavaströmme hvæste,
og alle, Verdens vildc Vinde blæste,
— af Jordens Side var der födt en Sön. —
Da skjalv den liele Jord fra Pol til Pol,
og Aksen drejed mod en nyskdbt Sol.
BHv Lys! Og drr blev Lys da det blev sagt.
— Og Se!
— med Eet bcgyndte det at sne. —
Og d e r laa „Ishind“ i sin hvide Pragt
mcd sinc Jökler hæved imod Himlen,
og Nordlys straalede i Stjernevrimlen.
„Island“ du stqlte, stormomsuste Land!
— Du Saga Ö mcd Dine gamle Minder —
End brydes Bölgen mod din Klippestrand
End bruser Fossen over Fjsddets Rand,
og Himten spcjler sig i Elvens Vand,
og Solglöd farver Dine Jökeltinder.
Og saadan „Island“ skal Du altid staa;
— En „Nordhavs Drot“ — med snehvid Krone paa.
— Stolt skal Du hævdc Dig Din Plads i Norden,
til Ragnarok vil vselte hele Jordcn.
Otto Lagoni.
H. M. S. „Fylla“
3aröarför kEisaradrotningarinnar þtfzku,
hinn væntanlega kvennaskóla, til minn
íngar um son sinn og fósturson, er
báðir druknuðu á Hvammsfirði í fyrra
Ekki verður nú á móti því mælt, að
þetta er stórliöfðingleg gjöf, og þeim
Ejónum til stórmikils heiðurs. En hins
vegar hefði mér fundist betur við eig-
andi, að þarna hefði verið sett stofn-
u> sem eingöngu væri til minningar um
Þessa tvo syni þeirra, — til maklegs
^eiðust og minningar fyrir þau hjón
i'ka. Hitt finst mér ekki eins vel
við eigandi, að blanda því saman við
®ðra stofnun, sem þegar er fyrir
lÖngu búið að leggja grundvöllinn að.
^ér hefði þótt betur við eigandi, að
t’arna hefði verið reistur lýðháskóli,
þv; eg er þeirrar skoðunar, a.ð slíkur
skóli gæti gert mikið gagn, þar sem
Ungu bænda- og konuefnin ættu kost
á að afla sér þeirra undirstöðuatriða,
sem þeim eru nauðsynleg til framtíð-
arstöðu þeirra í lífinu. Yæri þá vel
við unandi þegar 2 slíkar stofnanir
væru komnar á fót hér við Breiða-
fjÖrð, kvennaskólinn á Fla.tey og
iýðháskóli á Staðarfelli.
Ekki er nú að búast við að þetta
geti hvort tveggja orðið í nálægri
íramtíð, enda tel eg engu spilt með
tví, þótt það biði nokkuð enn, því
eru einmitt þeir tímar, að ástæða
er til að fara hatgt ineð allar verk-
■^egar framkvæmdir, sem nokkra bið
geta þolað, vegna þess að bíiast má
við, að eftir 2 til 3 ár verði bæði
óyggingarefni og vinna fallin mikið
1 verði,, jafnvel meira en maður get-
ur búist við. Eg teldi það því ilt, ef
nú ætti á þessum tímum að fara að
braska í því að byggja skólahús, og
reka svo búskap í sambandi við skól-
3nn. pað teldi eg hina mestu fjar-
Stæðu, því það mundi tapast á því
svo tugum þúsunda skifti, bæði á
«fni og vinriu. En annars get eg ekki
skilið, að ríkissjóður fari ð draslast
með búskap í sambandi við þennan
skóla, og það á þessum tímum, þegar
búsafurðir eru stórum að falla, en
kaup a.farhátt. Annars er vonandi, að
allir þeir, sem hér eiga hlut að máli,
ráði þv' svo til lykta, að það nái sem
best tilgangi sínum, án þess að það
Þurfi að verða ríkissjóði til bvrði eða
framtíð stofnunarinnar á neinn hátt
bættulegt.
Pað sem mælir frekar með því að
skólinn verði fremur settur hér á Flat
®y en á Staðarfelli, er þð að hingað
«ru greiðari samgöngur, því tæplega
"‘r Hvammsfjörður vel settur hvað sam
góngur snertir, þar sem siglingaleið-
rri uni hann er orðlögð fyrir harða
'Úrauma og flestum stærri skipum illa
við að fara þar og oft og tíðum ófáan-
feg til þess. Þar að auki er Hvams-
fjörður flesta vetur undir ís og tepp-
rist þá alveg samgöngur við hann sjó-
^eiðis. Einnig er á það að líta, að hér
1 Elatey er hægra að ná til læknis, ef
■á þarf að halda og er það mikils virði.'
Evo er það líka, að kensla yrði hér
■edýrari, þar sem að öllum líkindum
*ri®tti mest megnis komast af með
ttriiakenslu, því hér er bæði læknir,
Pre8tur og stöðvarstjóri. Er ekki ólík-
^egt að þessir menn mundu vera fáan-
legir til þess að kenna ýmsar náms-
greinar við skólann, svo sem náttúru-
sögu, landafræði, reikning, tungumál
°S fleira. pyrfti ekki að ætla þeim
kennurum húsrúm til dvalar í skól-
arium og mætti hann vera að því skapi
^riinnij og yrði þar af leiðandi minni
''eksturskostnaður. Hér er líka sími,
® riiundi það ekki draga úr aðsókn
skólanum.
E®t eg svo úttalað um þetta mál
að «inni.
Elatey 25. apríl 1921.
S. Á. J.
Jarðarför þýzku keisaradrotning
arinnar í Potsdam fór fram að við-
stöddu afarmiklu fjölmenni. Mátti
líta svo á, að allur viðbúnaður við
jarðarförina væri stórfenglegur
hollustu-vottur við hið gamla keis-
araveldi. Potsdam var öll fánum
skreytt og sörgarblæjum, og í lík-
fylgdinni voru allir æðstu menn
hins nýhrunda keisaradæmis sam-
Um það hefir verið getið hér
í blaðinu, að konur í Noregi vildu
fá rétt til að gerast prestar. Sneru
þær sér með þá málaleitan t.il Stór-
þingsins norska.
ankomnir: furstar, herforingjar,
stjórnmálamenn, biskupar og vís-
indamenn.
Myndin er af jarðarförinni í
Potsdam. Sést á henni Kkvagninn
og er 4 svörtum hestum beitt fyr-
ir hann. Sjálf kistan er hulin und-
ir f jólubláu flaujöli, og sést á því
skjaldarmerki keisaraættarinnar
Þessi ki’afa hefir nú verið árétt-
uð með því, að kona ein gift,
Marta Steinsvík að nafni, prédik-
aði fyrir nokkru í kirkju einni í
Noregi. Vakti það afar mikla at-
hygli. Hafði presturinn ekki leyfi
til að veita þetta. En hann hafði
sagt, að hann tæki alla ábyrgð á
sig, því hann liti svo á, að þetta
væri réttmæt krafa kvenfólksins,
sem árangurslaust væri að skella
skolleyrum við.
Eftir prédikunina skrifaði pró-
fessor einn norskur, Odland, grein
um málið, og fordæmir þetta at-
hæfi mjög mikið. Virðast sum rök
hjails gegn þessu miðaldaleg í
meira lagi og lítið frjálslyndisleg.
Hann segir meða'l annars, að það
sé í beinni mótsögn við guðsorð,
að kvenfólk prédiki í kirkjum.
Og það sé líka í ósamræmi við af-
stöðu konunnar til þjóðfélagsins.
Og þessii geti ekki haldið fram
aðrir en römmustu ný-gugfræðing-
ar.
Hann segir á einum stað, að orð
Páls í Korintubréfinu um að kon-
nr eigi ekki að prédika, gildi á
öllum öldum. Segir hann að Páll
postuli byggi það á raunverulegum
atburðum úr elstu sögu mannkyns-
ins. Eitt sé það til dæmis, að Adam
hafi verið skapaður fyrst! Og fyr-
ir sköpun lians hafi mannkynið
orðið til, því þar á eftir hafi Eva
verið sköpuð. Maðurinn hafi þess
vegna verið til um nokkum tíma
áður en konan varð til og þess
vegna geti ekki verið um það að
ræða að 'hún stjórni honum. Konan,
sem sé síðar sköpuð til þess að
vera manninum undirgefin, geti
ekki látið sér koma til hugar ann-
að en að hún eigi að láta stjómast
af manninum.
Enn frernur sé á það að líta,
að í syndafallinu komi fram ljós
vitneskja um það, að konan sé
ekki fædd til að stjórna. Eva hafi
fallið fyrst. Vitanlega hafi Adam
hrasað líka, en það hafi verið að
áeggjan konunnar.
Sem sagt: rök þessa prófessors
eru heldur kynleg og léttvæg. —
Enda virðist almenningsálitið í
Noregi vera með kvenfólkinu, eft-
ir blaðafregnum að dæma.
-------0------
Kha m KöFöypílfyiiiÉii.-
Fyrir skömmu kom sendinefnd
Kínverja til Parísar í tilefni af
því, að forseti Kínverja hefir ný-
lega verið gerður að heiðursdoktor
við háskólann í París.
Formaður þessarar sendinefnd-
ar, Chu Chi Chen, hefir látið þess
getið við frönsku blöðin, að Kín-
verjar óskuðu af heilum hug að
veita erlendri mexmingu inn til
þjóðar sinnar meira en verið hefði.
Og mundi þá Kínastjórn heLst snúa
sér til Frakka í því efni. Hefir
nú komið til mála að setja á fót
stofnun í París, þar sem kínversk-
ir stúdentar hafi rétt til að lesa.
Er það álitin beinasta leiðin til að
flytja Norðurálfnmenninguna til
Kínverja.
Kínverjar eru því á góðum vegi
með að rjúfa þann múr, sem nm
aldaraðir hefir lokað fyrir þeim
öllum áhrifum alstaðar frá.
------0------
DAGBOE
I. O. O. P. — H. 1035168 — O.
Fund heldnr „Stjömufélagið“ í dag
kl. 3% síðd. — Síra Jakob Kristins-
son talar. — önðspekifélagar vel-
komnir.
Magnús Péturwon læknir og al-
3
þingismaður á fertugsafmæli á morg-
un.
Lúðrafélagið „Harpa“ spilar á Anst
nrvelli anna.n bvítasunnudag kl. 6,
eí veður leyfir.
Þilskipin eru nú komin inn og hafa
yfirleitt aflað vel. Dnus-skipin hafa
fengið þennan afla: Keflavíkin 39
þúsund, Seagull 46 þúsund og Milly
25 þúsund. pá hefir Sigríður fengið
56 þú.sund og er það langhæsti afli
allra þilskipa, sem gengið hafa á
þessari vertíð.
Morgunblaðið kemur næst út á mið-
vikudaginn.
Ræðismann eru Þjóðverjar að fá í
Vestmannaeyjum. Verður það Jóhann
Jósefsson kaupmaður.
Botnía fór frá Færeyjum kl. 2 í
fyrrinótt Mun e£ til vill geta verið
hér seint í kvöld.
Vinna er nú hafin við hafnarbakk-
ann nvja. Er nú verið að reka niður
fremstu stauraröðina, og að þeim
verður fylt.
Útiæfingar íþróttafélagsins og Ár-
mnnus verða annan hvitasunnudag kl.
10y2 árd.
Inflúenza gengur nú á Seyðiefirði
og fer mjög geist. I gær höfðu veikst
um 60 manns og höfðu margir nokkuð
háan sótthita, en annaxs er veikin
talin væg. Má telja víst, að veikin eé
komin til Seyðisfjarðar með erlendum
togurum, en þeir eru tíðir gestir þar
og á öðrum fjörðum eystra um þess-
ar mundir, bæði enskir, franskir og
þýzkir.
Eglantine, togari frá Féeamp raket
á biörgunarskipið Geir hér við kola-
bryggjuna um 20. apríl síðastliðinn.
Varð Geir fyrir skemdum sem metnar
hafa verið nál. 2000 kr„ en togarinn
vildi ekki greiða féð. í fyrradag kom
hann inn hingað og lagði þá bæjar-
fógetinn löghald á togarann samkvæmt
kröfu skipstjórans á Geir. En í gaer
setti skipstjóri togarans trygging fyrir
skaðabótunum og er Eglantine því
laus orðinn úr varðhaldinu.
Kvæði það um ísland, sem blaðið
birtir í dag flutti Lagone kapteinn
alþingismönnnm á sunnudaginn var,
þá er þeir voru í heimsókn á varð-
skipinu „Fylla“.
Lög um breyting á póstlögunum —
hækkun á póstgreiðslum og burðar-
gjöldnm — hefir konungur undir-
skrifað og ganga þan í gildi i dag.
Jón Bjamason aðstoðarlæknir í
Keflavík hefir verið skipaðnr læknir
í Borgarfjarðarhéraði.
Messað í fríkirkjunni í Reykjavík
á hvitasnnnudag kl. 12 á hádegi síra
Ólafur Ólafsson, kl. 5 síra Haraldur
Níelsson. I fríkirkjunni í Hafnarfirði
kl. 6 síðdegis síra Ólafur Ólafason.
Á annan hvitasunnudag í fríkirkjunni
í Reykjavík kl. 12 á hádegi síra Ól.
Ólafsson (altarisganga).
--------0---------
Banniö í Fmnlandi.
Svo segja norsk, sænsk og finsk
blöð, að megn óánægja sé að breið-
ast út í Finnlandi gegn vínbanninu
þar. pykjast Finnar vera búnir a8
fá næga reynslu af því til þess að
hafa rétt til að kref jast þess, að það
verði annaðhvort felt úr gildi eða
lögunum stórlega brej’tt.
Þó hefir nefnd ein í Helsingfors
lagt til ekki alls fyrir löngu, að
rannsókn fari fram á öllum far-
angri ferðamanna sem koma til
Helsingfors og nærKggjandi bæja,
til þess að girða fyrir að vínföng
séu flutt inn í bæina. Á ekki ein-
ungis að rannsaka farangur útlend-