Morgunblaðið - 26.07.1921, Blaðsíða 1

HORBUHBLABIB
8. árg., 222. tbl.1]
Þriðjudaginn 26. júli 1921.
ísafoldarprentsiniðja h.f.
Gamla Bíó
Ný Olaf Fönss-mynd
í 5 þátum auk formála.
Samin og útbúin á leik-
syið af Fritz: EBagnusen.
Aðalhlutvekið leikur
Olaf Fönss.
Einnig ná nefna hina góð-
kunnu leikara:
¥ald. Möller,
Cajus Bruun,
Ebbe Thomsen Lund.
Þetta er vafalaust lang-
besta Olaf Fönss-mynd sem
sést hefir.
Sýning kl. 9.
A. V. TULIMIUS
Wátryggingarskrifstofa
^■■nskipafél.húsinu 2. hœð
^Cdnatryggingar
Lifstryggingar
Skrifstofutími 10—8. Síml 254.
Jarðarför Rannveigar Ingibjarg-
ar dóttur okkar fer fram á mið-
^ikudag. 27. þ. m. kl. 1 e. m. frá
heimili okkar Bergstaðastræti 31.
Elísabet Árnadóttir
Árni Árnason.
Menn gera sig alment ánægða
*heð þá bráðabirgðalausn á þjarkinu
utn Spánarsamningana, sem fengist
^efir með framlenging þeirra frá 20.
Þ- m. til 20. sept. Það er þriðja
^atnlenging samninganna. Fyrst
v°ru þeir framlengdir um þrjá mán-
og síðan um einn mánuð. En
| rauninni nær framlengingin nú
etJgra en til tveggja mánaða, með
^ví að ákveðin er mánaðar uppsagn-
arfrestur, og er það skilið svo sem
tlPpsögn geti ekki farið fram fyr en
eftJr 20. sept. og því ekki fengið
pldi fyr en i fyrsta lagi 20. okt.
Við
því er samt búist, eins og áðnr
efir verið sagt hér 1 blaðinu, að
uPpsagnarréttinum verði ekki beitt
fv° Ájótt, að aukaþing þurfi að
0Qja saman til þess að skera úr
^ilinu, beldur að alt megi nú við
, ,rt sitja fram til reglulegs þings í
lebrúar.
Maðurinn minn, Pétur Þórðarson verslunarmaður andaðist
aðfaranótt sunnudagsins 24. þ. m.
Þóra Þórarinsdóttir.
fþráttisambanti Reykjivikaf.
Fulltrúar! Munið eftir aukafundinum í kvöld kl. 8l/a í Café
Nýja Bíó uppi.
Stjói'nin.
Kirkjuhljómleika
heldur
frú Ingrið Hoff
í dómkirkjunni þriðjudag 26. þ. m. kl. 9 siðdegis.
Frú Valborg Einarsson aðstoðar
Aðgöngumiðar fást í Bókaversl. ísafoldar og Sigf. Eyinunds-
sonar og kosta 2 krónur.
Grikkir gersigra Mustafa BCemal.
FDringinn handtEkinn ásamt hErfaringjaráQinu.
Khöfn, 23. jdll.
Simað er frá Aþenuborg: Grikkir
sækja fram austur á bóginn eftir
her Tyrkja, sem flýr undan í skyndi,
áleiðis til Angora. Er nú eigi nema
150 kilómetra leið austur þangað.
Því er haldið fram i fréttnm frá
Konstantinopel, að Tyrkjaher hafi
snúist til mótvarnar og verði vel
ágengt.
Khöfn, 24. jdl'.
Frá Aþenu er símað: í siðustu
orustunni við Tyrki hafa Grikkir
tekið SS þúsund fanga, þar á meðal
foringja hinna tyrknesku »national-
ista*, Mustafa Kemal pasha og for-
ingja herforingjaráðs hans.
Hernaðargæfan hefir verið fljót að
snúast gegn Tyrkjaher í Litluasiu.
Fyrir háifum mánuði voru allar
horfur á þvi, að Kemalistar mundu
taka Konstantínopel, her þeirra var
kominn vestur að Hellusundi og
bandamenn höfðu sent herskipaflota
til borgarinnar til að verja hana.
Grikkir höfðu þá mist hvern bæinn
á fætur öðrum og orðið fyrir ýmsu
skakkafalli, en stórveldin daufheyrð-
ust við liðsbón þeirra og sögðu að
þeir yrðu að bera einir ábyrgðina á
hernaði sinum i Litlu-Asíu. Grikkja-
konungur fór sjálfur til vigstöðv-
anna og herinn var aukinn að mun
Litur svo út, sem þessi breyting á
herstjórninni hafi orðið til þess, að
nú snerist í nýtt horf, þvi siðan
hafa Grikkir nnnið hvern sigurinn
eftir annan, og nú að síðustu náð
á sitt vald æðsta manni Tyrkja i
Asíu. Eru allar horfur á, að úti sé
um veldi Mustafa Kemals og að
Grikkir muni taka stjórnarsetur hans,
Ángora áður en varir. Nema þáað
enn saúist gæfuhjólið jafn skyndi
lega og áður.
Ef Grikkir vicna fullnaðarsigur i
Litlu-Asiu geta af því hlotist ýms
vandræði og deilur. Það mun
breyta að nmn aðstöðu stórveldanna
i Vestur-Asín og koma i bága við
fyrirætlanir þeirra þar, ef Grikkir
setja Kemalistum friðarkosti. Þeir
hafa unnið sigurinn einir, og mnnu
vilja ráða einir hver sigurlaun þeir
t ki.
Erl. símfregnir
fr& fréttaritara MorgunblaCsina.
Khöfn, 23. júli.
Irlandsmálin.
Enska blaðið »Daily Chrooichle*
segir, að bæði Ulstermönnum og
Suður-írum hafi verið boðin heima-
stjórn, með sama sniði og er i
Suðor-Afríku. Þó eiga vígi að vera
undir eftirliti Breta.
Þófið i Efri-Schlesiu.
Frá Berlin er simað, að stjórnin
hafi neitað þvi að flytja franskan
liðsauka yfir landið til Efri-Schlesiu,
nema Englendingar og ítalir styðji
kröfuna nm að svo verði gert.
Bretar og Helgoland.
Orðrómur gengur um það i Ham-
borg, að Englendingum leiki hugur
á að eignast Helgoland á ný.
Danir og Rússlands-
verslunin.
Dönsk sendinefnd er lögð á stað
til Stokkhólms, til þess að semja
um verslunarviðskifti við nmboðs-
mann Sovjetstjórnarinnar, sem stadd-
ur er þar í borginni.
..... ..... .... ; . ....................: ■. '•
Pasteur-stöðin i París er aflaust
sú stofnuu i heiminum, sem heilla-
ríkust er fyrir mannkynið. Þaðan
hafa komið stórkostlegar uppgöt-
vanir til framfara i heilb.'igðismálum
og þar er háð strlð með þvi mark-
miði að gera hið ósýnilega dýrariki,
gerlana, undirgefið mannkyninu.
Meðal viðfangsefna þeirra, sem nú
eru til meðferðar í hinni merku vís-
indastofnun, má nefna tilraunir þær
sem gerðar eru með bóluefni handa
dýrum til þess að gera þau ómót-
tækileg fyrir berklaveiki. Hefir und-
irforstjórinn á rannsóknastofnnni,
Calmette, fengist við tilrannir er að
þessn lúta, og telur hann sig nú
hafa fundið bóluefni, sem dugi. Cal-
mette þessi er áður orðinn kunnur
fyrir tilraunir sinar með höggorma-
eitur og ráð við eitrunum, sem stafa
af slöngubiti. Hefir hann gert til-
raunir með hið nýja efni sitt, og
hafa þær gefið hinn besta árangur.
Tilraunirnar hafa verið gerðar á
kúm, en haldið verður áfram með
þær og bóluefnið reynt á ýmsum
öðrnm dýrum. Myndin sýnir hús
Pasteur-stöðvarinnar og Calmette.
Zinovieff.
Nýja Bió|
Aukamynd
Olympiu-leikarnir i
Antwerpen 1920.
IV. og síðasti kafli.
Ljómandi fallegur japansk-
ameriskur sjónleikur í 5 þátt-
um. Mesturhluti leiksins fer
fram í Japan í skínandi fögru
landslagi.
Aðal hlptverkin leika:
Jack Abbe,
Feddy Sampson,
og
Darre Foss.
Sýning kl. 8'/*.
Hann hefir vakið athygli manna
fyrir ummæli sin á 3. Internstionale,
um að nú yrðu Bolshevikar að láta
til skarar skríða og láta kné fylgja
kviði. í stað undirróðurs yrðu að
koma verulegar íramkvæmdir i anda
sovjetstjórnarstefnunnar.
Ummæli þessi hafa vakið þeim
mun meiri athygli, sem ýmislegt
hefir þótt benda á það siðustu mán-
nðina, að Bolshevikar væru að draga
saman seglin, og slaka á klónni á
ýmsum sviðum. Ymsar fréttir, sem
benda í þá átt, að Rússar vilji nú
komas: að friðsamlegum samningum
við erlend ríki hafa enn ekki verið
bornar til baka. Því kemnr áskorun
Zinovieffs einkennilega fyrir. En
þess verður að gæta að hann hefir
jafnan reynst nokkuð stóryrtur. Hann
er mælskumaður með afbrigðum og
hefir oft getið sér mikinn orðstír
fyrir ræður sinar. A jafnaðarmanna-
fnndinum i Halle í fyrrasumar, þeg-
ar ákvörðnn skyldi tekin um það,
hvort þýskir jafnaðarmenn skyldu
fylgja 2. eða 3. Iuternationale að
málnm hélt ZinoviefF eina af merk-
ustu ræðum sfnum og stóð hún á
þriðja klukkutima. Talar hann þýskn
eins og móðurmál sitt.
Frá
Bruninn i Bergen og
verkfallid.
Hagfræðingar reiknuðu það út, að
bruninn mikli í Bergen hérna um
árið, hefði kostað brunabótafélögitK
alls um 33 milj. kr.
Þessi bruni var þjóðar-óhamingja.
Bærinn er ekki bygður nær þvi all-
ur enn eins og hann var fyrir brun-
ann. Og mörg ár munu enn líða
þangað til allar rústirnar ern horfn-
ar og þessi þjóðar-óhamingja bætt.
Það hafa verið dregnar samhliða
linur milli þessa stórbruna í Bergen
og siðasta allsherjarverkfallsins i Nor-
egi. Verkfallið stóð yfir i 2 vikur,