Morgunblaðið - 05.01.1922, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
í
I
liontun jafnvel á hann. KvaS
i'ann það vera álit fsitt, að slíkir
garðar gætu þrifist við flesta bæi
1 bi.iótshlíðinni, því jarðvegur væri
Þar ákjósanlegur og veðursæld
framúrskarandi.
Saanskonar búnað arn ámskeið
fara fram hjer á landi í vetur vítS-
ai en þarna austanf jalls. Fara tvö
fram 4 Vesturlandi og 9—10 eru
ráðgerð víðsvegar á Norðurlandi.
Eru þesgi námsskeið óefað til
hins raesta gagns og halda lifandi
ahuga á þéssum mikilsverða at-
Vinnuvegi, sem hefir verið og verð
Ur Ónnur aðallíftaug vor, efhann
er stnndaður með atorku og fram-
sýni.
Ný bók.
skafninguriun fari í sparifötin sín
„er hans þá á alla, grein
eyrnálagið sama“.
Knda telur hann engum holt að
koma. til dyranna öðruvísi enhann
er klæddur:
„Altaf verður logið lof
létt á metaská,lum“.
Og ekk er betra að spilla friði
manna, í milli með rógburði og
slefsögum, því
„s'á sem hatri heldur við
hlúir að Sata.ns veldi“.
Sannleik mun hún og ha.fa að
geyma þessi staka hans:
„Lýðsins spjöldum les eg á
letrin köld — en þó sem eld:
þegar völdum þrjótar ná
iþá er öldin nauðum seld“.
Þá bregður hann upp góðri
mynd af gömlu réttaferðunum,
eins og þær voru endur fyrir
löngu:
„Yfir krár og klungrótt svið
kvika læt eg blakkinn;
flaskan náran fitlar við
fyrir aftan bnakkinn“.
En nú eru röndóttu malpokarn-
horfnir úr söguuui og — ekk
að láta í nýju segl-
Jón Jónsson frá Hvoli:
IJendingar. Stökur, 96 hls.'
í 8vo. — Reykjavík. Prent-
smiðjan Acta. 1921.
Höfundur þessarar bókar er ir
^'h’aður maður. Haun á kyn sitt ert til þess
’a® vekja austnr í Árnessýslu, fædd töskuna.
,lr á Hvoli í Ölfusi og þa.r dvaldi -----:--
hanu í ægku sinni. Honum hefir’ Jæja: þetta var nú að eins dá
al(irei verið hossað við háborð litill smekkur af hendiugum höf.
hfsins. Hann hefir orðið að ganga Annars má geta þess, að Jakob'
s°tnu igötu eins og svo margir Jó'h. Smári hefir ritað formála
a^rir á und’an honum og eftir, er fyrir bókinni og endar hann með
þáðu hagmælskuim að vöggmgjöf. þessum orðum: vEg hygg ekki,
Hn hann hefir borið margt við að þiirf sé á. að fylgja lausavísum
Ula dagana. Hann hefir verið þessum lengra úr hlaði. Þær munu
Vllmumaður, sjósóknari, organ- rata rétta boðleið að lnig og vör-
h'ikari, forsöngvari, prentarí og r.m þjóðarinnar“.
1111 um skeið daglaunamaður hér Fnágangur bókariuna.r er hinn
1 H-eykjavík, ýmist. á Eyrinni eða prýðilégasti; verðið lágt og mun
þá aunarsstaðar, þar sem bet
"'és í pag Dg rþaj; ,sKiftið.
an ársfjórðung en á sama tíma
árið áður. Kaffi brent og óbrent
nemur til saman 16.600 kg. 1921,
en 21.966 kg. 1920.
Á flestum innflutningsvörum
hefir innflutningurinn til Reykja-
víkur verið miklu minni þrjá
fyrstu ársfjórðunga síðasta árs
heldur en á sama tíma í fyrra, að
undanteknu kaffi, sylcri, súkku
laði og menguðum, vínanda. !2n
inest hefir þó dregið úr honum á
þriðja ársfjórðmignum. Aftur á
móti hefir verið flutt út frá Rvík
töluvert meira af flestnm útflutn-
ingsvörmn síðasta ár en árið áður,
að undanteknum selskinnum, lýsi
og þó sjerstáklega af hrossnm.
ToUtekjurnar úr Reykjavik hafa
þrjá fyrstu ársfjórðunga nðasta
árs orðið alls nær því 28% minni
en á sama tíma. árið 1920, inn-
flutningstollamir eru 30% lægri
en útflutningsgjaldið 32% hærra.
Osr
hún þegar fást
nnum.
í öllum bókaversl-
á gnmals
mi hefir haun
ál<b i i'áðist í það, sem vitanlega;
aaargir aðrir hafa gert, að gefr. út!
öóðabók. En þa.r hefir hann farið!
aðra feið
er gefið
Einar Sæm.
L
en önnur alþýðusk.iid,!
hafa út bækur. Hann |
Hefír eingöngu baldið sig í heima \
Eögum b agm ælskunn a r og ekki ------
E*tt ser ut á þær bráutir, sem HagStofau hefir nýlega Sent út
®Vo Triargir aðrir hafa flaskað á. skrá ýfir inn- og útfluttar toll-
lanu leikur eingöngu á þann vörur til og frá Reykjavík á 3.
stl'enginn, er þjóðiu hefir lengst- ársfjórðungi 1921. Til samanburð-
j)'tl haft mestar mætur á. Því ar er einnig sýndur inu- og xit-
elði bókin hans eins mátt beita flutningur sömu vara til og frá
”Lausavísur“. Í Reykjavík á sama tíma árið 1920,
»Hendingar“ hafa — að undan- og ennfremur á 1-—-3. ársfjórð-
,^uirru tveimur smákvæðum — * ungi 1921 og 1920.
^ lausayísur að geyma, o'g þó * Víuföng sem flutt voru inu á
þ?er séu misjafnar að efni og þriðja ársfjórðtmgnum 1921, voru
°.ki áilar jafnsnjallar, geri eg þó vín (ta.lið í 8°) 23.856 lítrar, og
lc'ð fyrjr. ag margan fýsi að edgn- kognae (taliö í 8°) 1.073. En á
^ókina, því að hún er þjóðleg sama tíma árið 1920 var þetta
f)^l*
úr
verðf>kuldar að henui sé gaum-
gefínn.
Q|,8C*
_ oi, er hann lýsir notalegheit-
l1nillli í Bí6;
»þrengsliu verða þægileg
Og <deyja“.
l!m • ki ter 'illum ungu stiilkun-
dnrn '9 inVei sEreyta sig að hans
því
O
»slifsið
Hhist
g
ljósa á linda-rein
ró« — í flagi“.
P
ii.
Eftir Sig. Kristófer Pétursson.
hvorttveggja' til samans 15.661
lítrar. Þó ber þess að gæta, að
i}^jins °" ekiii er að f’UT6a’ miI1Ii- töluvert minna var flutt inn af
^ llöf- oft á sjálfan sig og lífið þessum vörum á 1—3 ársfjórð-
í i °8 það hefir við hann búið ungi árið 1921 heldur en á sama
^°g >að skiftið, og eru marg-|tíma árið áður. Af Cherry, port-
«hki<?iiar stokur þungiyndar og'víni og malaga hefir verið flutt
þp; aUsar við gremju; sumarjinn á þriðja ársfjórðuLgnum um
s 1Jra‘ ^11 Þ6 getur hann verið ‘ 1.466 lítrar, en á sama tíma árið
nv þHiun 0g laglega kemsthann 4?ur 4.044 lítrar. Er því innflutn-
ingurinm síðara árið töluvert,
minni en á sama tíma í fyrra.. Og
yfirleitt er minni innflutnmgur á
vínföngnm, gosdrykkjum, öli, soda.
vatni o. fl. þennan ársfjórðung
1921 heldur en á sama tíma árið
áður, að undanskildum ilmvötnum
og hárlyfjum. 1 fyrra voru flutt.ir
inn af þessum lyfjum á þriðja
árafjórðimgnum 499 lítrar, en á
sama tíma árið áður aðeins 164
»ekki getur silkisjal
^oma-gotm hulið“. flítrar.
»r og úéw' 1 ia við alt tild- Innflutningur á kaffi og sykri
gomaskap. Og þó að upp- hefir sömuleiðis verið minni þenn-
Framh.
Mál. C. W. Leadbeaters biskups.
Um mál þetta er hið sama að
segja og hitt. Hr. S. Þ. hikar ekki
við að telja C. W. L. sekan um
þann glæp, sem á hann var hor-
imi, og fer hann þar eftir snmm
heimildum. En að dæma eftir mín-
um heimildum, er hann a.lgerlega
saklans, euda er eg fyrir mitt
loyti algerlega saianfærð'nr um sak-
leysi ihans. Er sannfæriiig mín
reist á þessum atriðum :
í fyrsta lagi, að C. W. L. hefir
neitað því afdráttarlaust, a.ð liann
hafi gert sig sekan í þpim sið-
ferðisbresti, er á bann var borinn.
(Sjá: í Steinerska Frágan bls. 5;
Adyar Bulletin, marsbeftið 1913).
í öðru lagi, að þrátt fyrir ítrek-
á.ðar tilraunir og kapp andstæð-
inga bans, verða allar vitnaleiðsl-
ur þeirra ófnllnægjandi til þess
að styðja ákærur þeirra. (Sjá:
The Madras Times 30. okt. 1912
og Adyar Bulletin marsheftið
1913).
í þriðja lagi, að dómstjórinn,
som dæmdi í máliuu í vfirrétt-
inum segir að sakimar frá 1906
hafi verið bomar af honttm aftur.
(Sjá: The Mad. Times 30. okt.
1913).
1 fjórða lagi, að formenn guð-
spekideildanna um allan heim lýsa
því yfir með samhljóða atkvæðum,
að engin ástæða sé á móti því,
að C. W. L. gangi aftur inn í
félagið, sem hann hafði sagt sig
úr vegna kærnnnar. (Sjá,: Adyar
Bulletin marsheftið 1912).
I fimta lagi, að frú Annie
Besant fann ekki, við víðtæka
rannsókn, er hún lét fara fram,
„eitt einasta atriði, er gæfi til
kynna að hann hefði afvegaleitt
nokkum dreng“. Hins vegar lýsir
hún því yfir að 23 ára náin kynni
af honum og vitnisburður margra
foreldra, er áttu syni, er nutu
hjálpar hans og fræðslu, hafi sann-
fært sig nm hreinlífi hans. (Sjá:
In the Conrt of the District Jndge
of Chingleput, Adyr 1912, bls. 8).
í sjötta lagi, að dr. R. Steiner,
sem var vel kunnugur málavöxt-
um, var svo sannfærður um sak-
leysi C. W. L„ að hann kvaðst
I fús til þess að taka hanu inn í
\
þýzku deildina, eftir að C. W. L.
hafði sagt sig úr Guðspekifélag-
inu. (Sjá: I Steinerska Frágan
bls. 15).
Og í sjöunda lagi, að hréf var
lagt fram með skýrri viðurkenn-
ingu um að ákæran var sprottin
af * hatri til GuSspekisfélagsíns.
(Eftir skýrslu dr. Emil Zanders I
Steinerska Frágan bls. 6).
Heimildir mínar í öllum þess-
um atriðum, og allar aðrar beim-
ildir, er eg befi vitnað í hér og
hvar í greinum þessum, getur
hver sem vill fengið að sjá, bæði
vilhallir menn og óvilhallir.
En þrátt fyrir alt, er nú var
nefnt, lætur hr. S. Þ. svo í veðri
vaka að C. W. L. sé sannur að
sök; að hann hafi framið óhæfu
með drengjnm nokkrum. Til þess
að sjá hve illgimislegur þvætting-
ur þetta er, þarf ekki anuað en
benda á það, að ef þetta hefði
sannast á hann, hefði hann óðara
verið settur í fangelsi, þar sem
slíkt athæfi varðar við lög. Hefði
og þar með verið gereyðilögð
framtíð hans. En það er alkunnugt
að C. W. L. hefir aldrei í fang-
elsi, komið, en er vel metinn
hiskup í kristinni kirkjudeild og
í hávegum hafður af þúsundum
manna, lærðra og leikra, bæði á
ættjörð sinni og víðsvegar um
heim.
Ummæli Sir A. C. Doyle.
Eg \ril svo að lokum minna hér
á ummæli manns, sem er bæði
heimskunnur og mjög varkár rit-
höfundur og samviskusamur. Sá
maður er Sir Arthur Conan Doyle.
Hann hefir aldrei verið í Guð-
spekifélaginu og hefir því enga
ástæðu ti’l þess a.ð vera vilhallur í
ummælum sínum um biskupinn. í
síðasta riti sínn, sem er alveg ný-
útkomið, segir hann meðal annars:
„Annar mjög merkur maður, er
eg hitti í Sydney var Leadbeater
hiskup, fyrrum samverkamaður
frú Annie Bœant í guðspekihreyf-
ingunni. Er hann nú preláti í
hinui Frjálskaþólsku kirkju, —
hún er einnig nefnd Fornkaþólska
kirkjan, — er hefir það fyrir
mark og mið að varðveita erfða-
kenningar Og hdlgisiði hinnar
fomrómverskn kirkju og sameina
alt þetta hinni andlegu þekk-
ingu nútímans.-------
Leadbeater, sem hefir orðið að
líða fyrir ranglátan rógburð*) frá
liðnum tíma, er virðulegur meður
og áhrifamiíkilL Hanu segir það
afdráttarlaust, að hann sé gædd-
ur skygnisgáfu og öðrum dulræn-
um hæfileikum, Ög að svo miklu
leyti sem eg hafði tækifæri til
þess að athuga hann, lifir hann
vissulega hinu strangasta og siða-
vandasta lífi, sem menn verða að
lifa, er eiga að geta haldið slíkum
dulargáfum. (The Wanderings of
a Spiritualist, London, 1921, bls.
168). Síðar í sama .riti minnist
Conan Doyle aftur á C. W. L. og
segir, að hann hafi verið „ein-
hver hinn virðulegasti og eftir-
tektarverðasti maður, sem eg hitti
á ferðum mínnm“.
Það mætti nefna marga merka
menn, er hafa haft meiri eða
minni kynni af C. W. L„ og hafa
rannsákað starfsemi hans og bera
honum sama orð. Meðal þeirra er
Hermann Kevserling greifi. Er
hann heldor ndvígur gnðspeki-
hreyfingmv : • hann segist ekki
*) Leturbr "ti <r gerð hév
get.a hugsað sér að C. W. L. fari
nokkru sinni með ósatt mál.
A8 svo mæltu læt eg úttalað um
mál Leadbeaters biskups að eiuúi.
En fari svo, að einhverjum and-
stæðing hans hér þóknist að
sa.urga sjálfan sig á því að hampa
þessum óhróðri í hlutlausu blaði,
er leyfir vörn, ekki síður en áxás-
um, rúm, inundi e,g ekki telja
eftir mér að stinga ennþá einu
sinni niður penna, til varnarmanu
orði þessa afburðamanns, sem jafn
vel margir hér á lándi eiga margt
og mikið að þakka.
Frú A. Besant.
Eg get naumast stilt mig nm,
að henda hér á muninn, sem er
annars vegar á áliti því, er hr. S.
Þ. og fleiri samherjar hans hér
á la.ndi hafa á frú Annie Besant
og hins vegar á áliti margra hinna
merkustu manna úti • um heim. —
Það er sem orð henuar eigi að
vera að engu hafandi meðal ým-
issa manna hér, sem geta ekki
sætt sig við að sjá þessa andlegú’
hreyfingu ná hér landgöngu. En
ytra og þá sérstaklega hæði í
Indlandi og á ættjörð hennarhlýt-
ur hún eindregið lof og viður-
kenningu margra hinna mætustu
manna, Til dæmis var henni hald-
ið hejðurssamsæti af neðri mál-
stofu enska þingsins 12. ágúst
síðastliðið sumar og sátu þá veishi
stjórnmálamenn úr öllum flokk-
um. Undirríkisritari Iudlands, jarl-
iim af Lvtton, þakkaði henni' fyr-
ir hönd stjómarinnar fyrir það
hversu ötullega og viturlega hún
hafði mmið Indlandi og kvaðst
hann vona að hún ætti ennþá
margt eftir óunnið, ætti eftir að
lcysa eiinþá. meira verk af hendi.
Eg minnist. aðeins á þetta tíl
þess að gefa. hinum heiðraða. and-
mælanda mínum bendingu um að
það muni fara eius fyrir honum
og mörgum öðrum, er hafa reynt
að flekka mannorð brautryðjenda
guðspekibreyfingarinnar. — Þeir
hafa unnið fyrir 'gíg. Hið heilla-
vænlega áhrifamagn, sem hreyf-
irgunni er samfara, ber forvígis-
mönnnm hennar ótvíræðast vitni
um andlega vfirburði. Það eru
ekki andlegir amlóðar, sem hrynda
slíkum hreyfingum af stað.
Kynleg áskorun.
A’era má að einhvem reki minni
til, að eg skoraði á hr. S. Þ. að
ræða kenningar guðspekistefnunn-
ar. Hann hefir ekki orðið við
þeirri áskorun einhverra hlnta
vegna. En í stað þess kemur hann
fram með þá kynlegu áskomn á
hendur Tnér, að eg leggi fram þær
heimildir h a. n s, er eg tek ekki
gildar. Satt að segja verð eg að
álíta, að öll sanngimi mæli með
því að fcann sjálfur hafi fyrir því
að leggja fram sínar eigin heim-
ildir, ef nokkrar era aðrar en
þessar tvær, þ. e. sænska tímarit-
ið „Facklan“ og bók Farquhars,
en þær heimildir hafa þegar feng-
ið þann vitnisburð hjá mér, er
þær eiga skilið. Ef hr. S. Þ. hefir
ekki þau rit, sem hann hefir vitn-
að svo óspart í, er mál til komið
fyrir hann að fara að útvega sér
þau, og hefði hann helst átt að
gera það áður en hann tók til
að rita. Þá hefði hann ef til vill
ekki þurft að mælast til þess við
nndstæðing sinn að hjálpa sér um
þessi rit. En þegar hann hefir
fengið rit þessi, er vel komið að
við berum saman bækur okkar,