Morgunblaðið - 10.01.1922, Page 3

MORGUNBLAÐIÐ
m. 8i,
íoar
ii.

• C óskast, 2—3 herbergi og eldhús, nú strax
U, Upplýsingar í sima 498.
En það er margt fleira en blóm-
fe§a bygöin 0g borgirnar, sem mætir
;-nigaiiu. Maöur sjer undireins móta
y ]-ir útlenska fjörinu og umferð-
1]]ni. Á sjónum siglir venjulega
f.jöldi skipa meðfram ströndinni, lít-
'' flskiskip og stórir gufudallar, en
^Pi á landi þjóta járnbrautarlest-
1]nar, huldar hvítum gufumekki,
Nf,tl1 bnyklast áfram yfir landiS á
fleygiferð. í þetta sinn sást minna
1,1 alls þessa en vant er, því útsýni
Var slæmt og skipaferð óvenjulítil.
Edinaborg er nú fyrir löngu runn-
1,1 saman við hafnarborgina Leith,
etl pr annars nokkurn spöl frá sjó.
Leith er fremur ljótur bær og leið-
^nlegur á flatneskjunni niður viö
s.](>inn. Höfnin er það markverSasta
Sei11 þai' sjest. Það er eins og strönd-
111 Ví®ri þar skorin sundur á all-
longn svæði at margbrotnum djúp-
l"1 sburtSum eða sýkjum, sem liggja
1 ynisar áttir, og eru bakkarnir
blaðnir upp þverbeint úr liöggnum
b.iiirgum, svo skipin geta hvarvetna
lagst a5 þeim. Milli sjálfra sýkjanna
eru svo steinlagðar stærri og smærri
landspildur eöa vörugeymsluhús.
Jvlt má þetta heita þrifalegt og
hentugt, algerlega ólíkt forinni og
Járnkumböldunum á hafnarbakkan-
1 Reykjavík og útbúnaöur góð-
Uí til þess aö ferma og afferma. —
hiolin koma t. d. í járnbrautarvögn-
Um lli8ui' á hafnarbakkann, stórar
'J. lar lyfta þeiin upp ine5 öllu sam-
.ai1 og hvolfa úr þeim í skipin. Þaö
er eitthvað annað en moksturinn og
PokakvotliS heima, sem hvergi sjest.
siðuðiun löndum 0g kostar skipin
^1’10 fje. ÖÖll þessi hafnarsíki, og
kúsaþyrpingar milli þeirra, eru svo
uiargbrotin og ná yfir svostórt
SvæÖi, aS ókunnugum veitir erfitt
rata, og er þó höfnin í Leith ekk-
erf sjerlegt furöuverk og margar
^taarri.
Pramh.
Kosnimgar til samband'sþingsins
Ottawa fóru fram 6. desember.
'>fa úrslit þeirra orðið þau, að
kíálslyndi flokkurinn hefir unn-
þ. klæsilegan sigur og náð fleiri
a^8*«Btum en báðir hinir flokk-
j.( 1 til samans, er við þessar
j °N,1111gar keptu. Er óhjákvæmi-
:stjórnarskifti verði í Can-
aua pfi-
þ yC]r kosmngarnar.
viö rir ^hatCokkarnir, sem keptu
j?l , ^bingarnr eru: frálslyndi-
kej \Ur,Tm o? er leiðtogi hns Mac-
^iög, íhaldsflokkurinn eða
ha))^narflokkurinn, en aðalmaður
er hfeighen forsætisráðherra,
bænf^^^^ta-flokkurinn eða
Upjj "fiokkurinn með Crerar nokk
h.ióð(J(!m leiðt°Ra. Meðal fram-
einu j ,a ^íðastnefnds flokks var
essonn en^ail!^ur> Sig. Júl. Jóhann-
^jordíenh si?r fram 1 Selkrk-
Ontorio^1^1 eni 1 Canada> OR er
jyndir 2o ?Rt" Þar náðu fr.iáls-
Þln^ætum, íhaldsmenn
37 en „progessivistar” 23. En í
næststærsta fylkinu, Qurbec náðu
'frjálslyndir öllum þingsætunum,
65 að tölu. í vesturfylkjunum,
Ma.nitoba, Alberta, og Saskatc-
hewan náðti „progressivistar” öll-
um þorra þingsætanna, 36 af 41,
en í Nova Sootia höfðu frjáMynd-
ir þau öll, 16 talsins. Alls eiga 234
menn sæti á sambandsþingi Can-
áda og á .hinu nýkosna þingi á
frálslýndi flokkurinn 120 þingsæti
íhaldsmenn 50, „progressivistar”
62 atkvæði og verkamannaflokk
urinn 2 atkvæði.
Ráðuneytisforsetinn fjell í k|ör-
dæminu Portage la Praire með að-
eins 63 atkvæða mismun. Ymsir
aðrir ráðtoerrar úr stjórn Meighans
fjellu einnig við kosningariiar.
Mackenzie King, sem nú er sjáif
kjörinn til að mynda nýja stjóm
í Canada er rnaður aðeins 47 ára
að aldri, en að stjórnmá'um hefir
hann starfað í meira en 20 ár. Vai
hann fyrrum ötull fylgismaður
Wilfrid Laurier, sem þá var leið-
togi frjálslynda flokksins og um
lsngt skcið forsætisráðherra, en
misti völdin 1911. King var Iþá í
ráðuneyti hans og þinigmaður, en
beið ósigur við kosningarnar það
ár 'O'g hefir ekki setið á þingi síð-
an. Ki'ng er fæddur 1874 í bænum
Berlin (í ófriðnum var nafninu
breytt og heitir nú Kitehener) í
Ontario. Hann nam hagfræði við
háskólann í Toronto og var orð-
lagðiir námsmaður. Um eitt skeið
var hann í Bandaríkjunum sem
verkamálaráðuuautur Rockefeller-
stofnunarinnar,en hvarf aftor til
Canada skömmmu fyrir kosning-
arnar 1917 og barðist þar dyggi-;
loga með Laurier, en flokkurinn
beið ósigur og hann fjell sjálfur.
við kosningarnar. Þegar Laurier
dó var Mackenzie King bosinn for-
maður flokksins eftir 'hann.
Eftir 10 ára bið hafa frjálslynd-
ir menn þá aftur unnið fullkominn
sigur og eru ráðandi flokkur í
landinu. f austurfylkjunum hafa
þeir fengið 90 þingsæti af 96 og er,
sá sigur einsdæmi í sögu Canada.
Sjö ráðherrarnir úr stjórn Meig- j
hens fjellu við kosniúgarnar að j
honum sjálfum meðtöldum, en por- i
menn beggja, hinna flokkanna.
King og Crerar hafa náð kosningu
fhaldsf 1 okkurinn hefir fæst þing-
sæti þriggja aðaTflokkanna.
Pall íhaldsstjómarinnar á rót
sína að rekja til ófriðarfáranna.
Stjórn Bordens, sem var forsætis-
ráðherra Canada næst á undan
Meighen þótti mjög mMagðar
bendur og var margt í óefni kom-
ið jiegar hún ljet af völdum, og
Meighen-stjórnin tók við. Og
kenna menn ófriðarráðstöfunum
stjórnarinnar og afleiðingum
þeirra mest um það, hvernig úr-
slit kosninganna hafa orðið.
Stjórninni hefir verið legið mjög
á liálsi fyrir það, að hún ljet ekki
efna til kosninga eftir ófriðarlokin
eins og gert var í flestum öðrum
lóndum. Þá hefir hún þótt ör á fje
og þykir hafa ráðist í ýms fyrir-
tæki er orka tvímælis, einkum
jámbrautarkaup, sem gerö hafa ver-
ið án þess að leita samþykkis þjóð
arinnar. Því var óspart haTdið á
lofti í kosningabaráttunni að
stjórnin hefði stefnt fjárhag rík-
isins í voða og telja andstæðinga-
blöðin, að útgjöld ríkisins, sem í
stjórnartíð Laurier voru 11 doli-
aiar á mann sje nú orðin 43 doil-
arar.
-o~
Beciqí erl. myníar
Kliöifn 10. jan.
Sterlingspund.......... 21.40
Dollar.................. 5.08
Mörk.................... 3.15
Sænskar krónur.........126.10
Norskar krónur......... 79.50
Pranskir frankar .... .. 42.00
Svissneskir frankar .. .. 98.85
Lírur.................. 22.50
Pesetar................. .. 76.00
Gyllini................186.75
i I

Hirohito krónprins.
Yoshihito keisari Japana hefir um
all-langt slceið veriö veikur, og í
haust ágerðust veikindin svo, aið
stjórn og herráð var kailað saman á
fund, til þess að skera úr því, hvort
völdin skvldu ekki falin ríkiserfingj-
anum. Og svo fór, að hann var lát-
inn taka viö stjórninni. Það er Hiro-
hito krónprins, sem nú er hæstráö-
andi Japana, og tók liðnn við 25.
nóvember.
Ef slík þjóðhöfðingjaskifti sem
þessi hefðu orðið einhversstaöar
annarsstaðar en í Japan, hefði eigi
veri<5 ástavða til að veita þeim mikla
athygli. En í Japan hefir almenn-
ingur til skamms tíma tignað „son
himnanna* ‘, keisarann, eins og guð,
og talið hann hafin vfir öll mann-
leg mein. pað hefði þótt flónsleg
þygasaga í Japan, fyrir nokkrum
árum, að keisarinn, sú goðborna
vera, gœti veikst svo, að nauðsyn
ræki til að taka af honum völdin. En
það, að Japanar hafa nú stígið það
spor, að svifta keisarann krúnunni,
sýnir vel, að tímarnir eru að hreyt-
ast, og aTmenn upplýsing að ryðja
sjer til rúms.
Almenningur í Japan fær sem
minst að vita um keisaraskiftin, og
ástæðuna til þeirra, og berast, því
fáar fregnir um sjúkdóm keisarans.
En hann þjáist af geðveiki. Við síð-
ustu þingsetningu í Japan las hann
M.
uí&m

P. [U. 3acobsEnS5ön
limburveralnn. lf)y
Kaupnia,nnahöfn C, Rimnofni: Ornnfurn
Carl-Luudsgade New Zebra Code
Selnr timbur í stwrri og snuBvri aendingnm frá Khöfn.
Einnig heila shipsfarma fri SvíþjóÖ.
Biöjið nrn tilboð. A8 eina heildaala.
iiiii 'iimunii iinmiii'i iii niminnin n ni'i iiiih
upp boðskap sinn til þjóðarinnar af
bókfelli einu miklu, en þegar lestr-
inum var lokið, vafði kann það í
ströngul, og fór að syngja í gegnum
það, að öllum þingheimi viðstödd-
um. Ganga margar sögur af uppá-
tækjum keisarans í erlendum blöð-
um, en enginn veit hvað af þeim er
satt og livað logið.
Yoshihito keisari er aðeins 42 ára
gamall, fæddur 31. ágúst 1879. Tókj
liann ríki árið 1912, og var krýndur i
árið 1915. Hirohito krónprins, seml
nii er tekinn við, er fæddur árið!
1901. Hann hefir fengið allmikla
mentun, og er talinn vestrænn í
hugsunarhætti. I fyrrá ferðaðist
hann til Englands, Prakklands og
Belgíu, og vakti það mikla athygli
í Japan, því samkvœmt fórnum á-
trúnaði mega konungbornir Japan-
ar ékki fara út fyrir landssteinana.
Margir eru þeir, sem ekki trúa því
enn þann dag í dag, að ríkiserfing-
inn hafi gerst svo djarfur að fara
þessa för, heldur hafi hann látið
annan mann fara í sínu nafni.
Er þetta í fyrsta sinni í sögu
Japan, að keisaraskifti verði, án þess
að því valdi dauði þjóðhöfðingja.
íUMBÚEA
□ Edda 59221107—1 A. B.
atkv/.
nirgHinTTxrram
LsBkjjugöta.
Fjölbreyttar veitiugar fyrir alla p
etúdenta. Ný blöð, norræe, eusk,
þýsk, frönsk.
fflBrmmn
Kaupþingið verður opið í dag kl.
11/2-3-
Næturlæknir: Ólafur Jónsson. Sími
959. Yörður í Laugavegs Apóteki.
Kvöldskemtun heldör Glímufjelagið
Armann, í kvöld í Iðnó. Skemt verð-
ur þar með sjónleik, gamanvísum,
íslenskri glímu og grísk-rómverskri
glímu, og er langt síðan hún hefir
verið sýnd hjer.
Snjóplógurinn. Það er sjaldgæft, að
svo mikill snjór falli hjer í Reykja-
vík, að plóginn þurfi að nota. En nú
er komin þvílík fannkyngi hjer á
göturnar, að snjóplógi var ekið í gær
um nokkrar götur.
Fisksalan í Englandi. Maí seldi í
gær (573 k. ísfisk og 6 tonn salt-
fisk) á 1637 pund sterling. Bélgaum
(1000 k. ísfisk) á 3034 pund sterl.
Háskólinn. Próf. Guðm. Finnboga-
son kl. 6 í kvöld: Samlífið og þjóð-
arandinn.
Púkinn. Þessi v>sa hefir blaðinu
verið send:
Gleði er öllu góðu fólki gremja Tímans.
Rjeði vondskan, Veit hver maður,
væri púkinn eflaust glaður.
Ól. Fr. og peysufötin. Ef það eru
ekki tóm látalæti hjá Ólafi Friðriks-
syni, það sem hann er að segja í
blaði sínu í gær, að bann álíti að
grein «ú, er stóð í Morgunblaðinu
með undirskriftinni Kr. Sigfúsdóttir
sje eftir karlmami í peysufötum, þá
er rjett að bjóða honum að líta nið-
■ur á skrifstofu Morgunblaðsins. Þar
get.ur hann fengið að sjá eiginhand-
arrit Kr. Sigfúsdóttur að jþessari
grein, og fleiri upplýsingar um kon-
una, ef hann æskir'. Komi ekki Ól-
afur þangað, þá verður að líta svo á,
að ummæli hans um þetta sjeu öll í
nösunum á honum.
Skíðafjelag Reykjavíkur ætlar að
haldn skíð'anámsskeið síðari hluta
þessarar viku fyrir pilta og stúlkur
á aldrinum 12—16 ára. — Þeir sem
vilja sækja námskeið þetta skrifi sig
á lista hjá hr. kaupm. L. H. Miiller
Austurstræti 17, fyrir fimtudag 12.
þ. m. — Námsskeiðið verður ókeypis
og æskir fjellagið þess að sem flestir
gefi sig ÍTam.
Fundur í „Stjörnufjelaginu' ‘ í
kvöld kl. 81/2 síðd. — Guðspekifje-
lagar velkomnir.
Matgjafir Samverjans byrja ámorg
un ld. 11 f. h. 1 „Gamlabankanum' ‘.
Sjálfboðaliðar eru beðnir að gefa sig
fram við frú Þórunni Nielsen. Gjafir
tekmar með miklum þökkum.
Prentvillur allmargar voru í grein
H. Skúlasonar um „Glaucom" hjer
í blaðinu í fynadag. í upphafi acn-
arar málsgreinar stendur: „Hverjum
er hætt víð Glaucom“, en átti að
standa: „Hvað er Glaucom. Glaucom“
— hafði þar skifst um línu er leið-
rjett var. í 5. dálki 2. síðu stendur
f 2. málsgrein: „Nútímameðferðin
miðar öll að því að hækka þrýsting-
inn“ .... á að vera „1 æ k k a þrýst-
inginn“.
Skemtun. Morgunbl. hefir verið
beðið fyrir eftirfarandi: Að giefnu
tilefni ska'l það gefið til kynnia, að
skemtun sú, sem haldin verður á
Ijágafelli 14. þ. m. er aðeins fyrir
innansveitannenn og gesti þeirra.
Inflúensan. Landlæknir hefir feng-
ið fregn um, að inflúensan væri
komin til Færeyja frá Englandi, en
sögð er hún væg.
Trúlofun. Frk. María Jónsdóttir,
Óðinsgötu 9 og hr. Frederik A. Kerff
konditor, Yallarstræti 4, hafia birt
trúlofun sína.
Bæjarstjórnarkosningar hafa farið
fram a ísafirði og Seyðisfirði. Á
ísafirði voru kosnir: Sigurjón Jóns-
«on útgerðarstjóri, Yilöiundur Jóns-
son læknir og Eiríkur Einarsson. Á
Seyðisfirði voru kosnir: Jón Jónsson
í Firði, Gestur Jóhannsson og Sveinn
Árnason. Alþbl. segir, að tveir þeir
síðarnefndu á báðum stöðunum sjeu
sínir menn, en líklegast er að það sje
lýgi, eins og flest annað, sem í blað-
inu stendur.
t dag fer fram kosning í Hafnar-
firði og hjer í bænum 28. þ. m.