Morgunblaðið - 15.05.1922, Page 3

MORGUNBLAÐIÐ

I’LAXJTuKATLAENlR oru ní'tur KVENNA og BABNA ljereftsnær- SUNDBOLIR, húfur og pokar eru
komnir í fatnaður er ágætastur í j bestir og ódýrastir í
verslun BEN. S. pÓRARINSSONAR. verslun BEN. S. pÓRARINSSONAR. verslun BEN. S. pÓRARINSSONAR.
°§ rjettlætis, sem jeg kalla, og
leita samvinnu við alla góða
^enn, forðast að skapa hatur á
&-illi mismunandi stjetta mann-
i.Íelagsins, ejp vinna að því, að
hver fái starfað með fullum rjetti
a því sviði, sem hann er maður
skapia sjer, hvort sem það er
stórt eða lítið. En fvrir þetta er
íeg rekin úr verkamannafjelaginu
■Óagsbrún. Mjer gremst það ekk-
ert mín vegna og hef góða sam-
visku, þó jeg væri rekin fyrir
t’essar sakir. En mjer gremst að
síá hvernig einstaka menn fá
slegið ryki í laugn fjölda manna
blindað þá fyrir því, hváð rjett
eða rangt, og látið þá sam-
Þykkja svo að segja hvað sem
beim dettur í hug. Og rnjer finst
að suniir af þeim Filipusum, cr
Rá ráðifl lögum og lofum í verka-
týðsfjelögunum, hugsi meira um
að hafa sjálfir gott at’ fje-
^gsskapnum, heldur en hitt, aS
If.ta fjelagsskia.pinn hafa gott af
^eim, því jeg veit að þeir menn,
Se® ætla að fórna lífi sínu, starfi
a^ kröftum til að bæta hag al-
Pýðunnar, verða að vera víðsj'nir
gofugir mannvinir, ef þeirn á
eitthvað að verða ágengt, og þeir
hrunu aldrei neita fjelagsskap við
úöarfullir, kærulausir, óprútnir fje
lagar eða þröngsýnar, korkulegar,
sjergóðar sálir.
K. Ólafsson.
þá
ei’ vilja starfa með þeim
a grundvelli poss, sem gott er og
fagurt,
Jeg þekki meímina þiað, og veit,
þótt gerð yrðu hausavíxl á
húverandi þjóðfjelagsskipulagi og
ah yrði rekið með háttlaunuðmn
°fstjórvim, útgerS og verslun
S- frv., yrði alveg það sia.nja
ua engu betra uppi teningnum,
^enn mundu bera misjafnt frá
°rði, sitja í mislaunuðum stiið-
Utll> og ávalt mundu margir verða
^undan og margir öfundaðir. Og
^ándin er það, sem er undirrót
Sv° margvíslegrar bölvunar í
^annfjelaginn; ef hægt væri aS
látrýma henni, væri grundvöll-
1,1‘ lagður undir það þjóðfjelags-
^ipulag, sem allir mundu blessa.
Ekkert er eins kvel jandi og
^agandi sárt eg það, að vera:
Slfelt óánægður með sitt hlut-1
^ifti, og hver sem innrætir mönn-!
1,111 þá skoðun, að það heri þeim
vera, ef þeir eru fátækir eða :
lla ver en einhverjir aðrir, hann j
eykur á þær kvalir og er næsta
'þarfur maður. Og sá sem vinmxr
fátæka verkafolkið, hann var
það, hann tekur í hönd þess,
^°1Y| Útundan er og í skuggamrm
•Vr> leiðir hanR inn í fjelags-
^'htÖk verkamanna, voldug og
5erk, og býður bonum styrk
. rra og hjálp til að vinna sig
Bendir honum á lífið frá
vónhring hins bjartsýna manns,
ehdir honum á, að hann einnig,
^ hann sje fátækur alþýðumað-
’ er bluthafi í liinum komandi
og iað krafturinn til að
jj,’4 hann sjer og öðrum til góðs
t 1 honum sjálfum, ef hann
4 Ur heilsu og hugsar, eins og
^ ^argir gera og hafa gert,
•íaf Sta^ hflfa hinum fátækasta
Qfaetis, en orðið nýtir og auð-
>r ^ óteljandj sviðum.
ætli margur, ef hann hugs-
nrn ha®> geti ekki fundið or-
k.Ina’a^ fótækt sinni og fávisku
v «jálfum sjer, .eð;a þeim, er
éLn hefur °rðið fyrir mestum
Urn fra’ °S verið Ijett-
Kr simtro<r*nr
frá frjettaritara Morgunblaðsina.
Hlutabrjef fslandsbanka
eru nú skráð á 67 krónur huudr-
aðið en ísleuskir seðlar ganga
kaupurn og sölum fyrir 77 krón-
ur hundraðið.
Stjórnarskifti í Finnlandi og
Grrikklandi.
Síinað er frá Helsingfors, að
ráðuneyti Finnlands bafi sagt af
sjer völdum, vegna utanríkismál-
anna, Fra Aþenuborg er símað,
að ráðuneyti Gunaris hafi sagt af
sjer.
Bannið 3 Svíþjóð.
• Símað er frá Stokkhólmi, að
þjóðaratkvæði um algert áfengis-
bann verði látið fram fia.ra 27.
ágúst í sumar.
Rússlandsmálin ganga erfiðlega
Símað er frá Genúa, að Rússar
bafi svaraS síðasta ávarpi bailda-
numna dauflega og hafi því sendi-
nefnd Frakka og Belgia neitað
að taka þátt í. frekarj umræðum
við Rússa, án þess þó að sleppa
allri von um áhugiamál sín í
Rússlandi. Barthou leggur til að
ráðstefnunni sje slit.ið. Lloyd
George vill láta halda áfram sainn
ingum við Rússa og nota svarið
■sem samningsgrundvöll.
Enskir togarar við ísland.
Símað er frá London: í neðri
málstofu euska þingsins kom fram
fyrirspurn viðvíkjandi sektardóm-
um enskra botnvörpunga fyrir ó-
löglegar fiskveiðar í landhelgi við
ísland. Fyrir hönd utanríkisstjórn
arinnar svaraði Winterton fyrir-
spurn þessari, að hann þekti ekki
hin einstöku dæini, sem nefnd
hefðu verið, en stjórnin hefði beð-
ið um lað fá ítarlegar skýrslur um
þessi mál. Engin af þeim kærum,
sem rannsakaðar heíðu verið,
gæfu tilefni til umkvartana við
íslensku stjórnina. Sektardómarn-
ir væru óneitanlega harðir, en
þeim mun nauðsynlegra væri það,
að togarar þeir sem að veiðum
eru við ísland þektu lagaákvæði
þau, er þar væru í gildi.
Timamolar.
1. Tíminn segir, að markmiðið með
B-listanum (Hriflulistanum) sje það,
að allir mennirnir á listanum verði
kosnir. Minna mátti ekki gagn gera.
Blaðið á þá sjálfsagt eftir að skrifa
nokkrar skammagreinar um íslenska
kjósendur, skammsýni þeirra og van-
hygni, því að iþeSsar vonir blaðsins
geta ekki rætst.
2. Tíminn flytur grein eftir Hriflu-
Jónas, þar sem hann gefur það í
skyn, að Alþingi hafi méð því að
gera samning við Spánverja verðlagt
manndóm vorn og raannorð. Það er
von, að Jónas sje reiður við flokks-
menn sína út af þessu máli, því að
enginn, iills enginn þeirra, víldi
fylgja honum og Tr.yggva í þessu
máli. Sveini gamla í Firði einum
gátu þeir snúið til hálfs, en þar stóð
liann fastur og gátu iþeir ekki ekið
honum lengra. Og þegar rætt var um
þetta á flokksfundi við kaffidrykkju
í Laufási, varð Lárus á Klaustri svo
reiður, að hann barði svo fast í
boxðið, nð það ólgaði í kaffibollunum
eiiis og' það væri kampavín. 1
3. T'minn heldur, að allir andbann-
ingar muni kjósa D-listann (lista
| Jóns Magnússonar). Já, það er mjög
sc-nnilegt, en ætli að bannmenn kjósi
hann ekki líka, þar sem mesti trún-
aðarmaður bannmanna, Pjetur Hall-
dórsson bóksali, er umboðsmaður list-
ans og bæði J. M. og Sigurður Sig-
urðsson eru landskunnir bannmenn.
: E.n hvaða atkvæði verða þá eftir
handa Jónasi, sem ætlar aö sigla inn
I í þi)igið með 2 aðalmenn auk sín og
3 varamenn?
I. Tíminn er ákaflega skelfdur yf-
ir þvj, að D-liistinn muni verða „allra
flokka listi“ og flytur um það 2
greinar í sama blaðinu. Ottinn er
sjálfsagt ekki að ástæðulausu, en
ólíklegt er samt, að þessi listi fái
ö 11 atkvæðin, þótt sjálfsagt verði
'það stórkostlegur meiri liluti. petta
er sagt til huggunar aumingja blað-
.......... ! I
5. Tíminn skýrir frá því, að „kaup-
mannablaðið á Akureyri" hafi altof
roikið traust á Jóiiasi frá Hriflu. Þá
er t.raust samherja bans á honum
sjálfsagt ekki smáræði yfir sannvirði.
j fi. Tíminn flytur magnaða skamrna-
grein um sjálfan sig frá 54 kosn-
ingabærum sóknarbörnum sjera Sig-
urðar Stefánssonar frá Vigur. Þar
í er þetta góðgæti: „Jafnklunnaleg-
um og ósönnum ummælum og þessum
ætti í rauninni ekki að þurfa að
svara, en hins vegar má ekki láta
það óvítt, að slík árás sem þessi er
gerð á prestaöldung, sem að makleg-
leikum nýtur einna mfestrar virðingar
í söfnuði sínum af öllum prestum
þessa lands. Allra síst þegar árásin
kemur frá prestvígðum manni, sem
afrækt hefir málefni kirkjunnar, til
; þess að gefa sig við aurkasti btaða-
menskunnar, slíkri sem sjá má í hin-
um tilfærðu ummælum.
Sóknarbörn sjera Sigurðar geta
fullvissað almenning um það, að iþ a u
trúa Vigurklerkinum allra manna
best fyrir siðferðis- og mannúðarmál-
um s í n u m, éins og öðrum þeim mál-
um, sem varða heill almennings; og
telja þeim án efa betur borgið í
hans höndum, en í höndum Tíma-
klerksins".
7. Timinn er að reyna að losa sig
úr ábyrgðinni af Bjarna frá Vogi í
fjárveitinganefnd síðasta þings, þótt
lianri viðurkenni hjálp Framsóknar-
flokksiús í tje látna í þessu skyni.
Til þess að reyna að fóðra þetta
segir hann, að Magnús Pjetursson
sje í nefndina settur af Sjálfstæðis-
mönnum, en hann var settur þangað
i af hálfu Vísismannú en Bjarni af
hálfu S.jálfstæðismanna. pað er lika
eins og blaðið hafi eitthvert veðnr
| af því, að þetta muni ekki duga sjer
og skellir skuldinni á Dalamenn, sem
j hafi kosið hann á þing, og Morgun-
blaðið, sem hafi stutt hann. En e'kki
er þetta yfirvarp betra, því að Mbl.
hefir aldrei stutt Bjarna, en það
hefir Tíminn aftur á móti gert með
því að senda Hriflu-Jónas vestur í
Dali til að „agitera“. Reyndar mun
hann hafa <átt að „agitera“ á móti
Bjarna, en það snerist nú einhvern-
veginn svona leiðinlega í þöndum
hans, að ferðin bætti stórum fyrir
Bjarna. Þetta vita allir og enginn
betur en Jónas, enda hefir Bjarni
þakkað honum kosningu sína. Þenna
heiður má ómögulega taka af Jónasi,
en að hann vildi ekki eiga orðakast
við Bjarna á fundum talar maður
ekki um.
| 8. Tjminn kallar þá bændur, sem
ekki eru í Framsóknarflokknum
! „bændadeild Morgunblaðsins* ‘, og
segir, að Magnús Guðmundsson sje
' ,.forstöðnmaður“ hennar. pað er von,
að „forstöðumaður' ‘ bændadeildar
Framsóknarmanna (Jónas frá HrifluJ
sje afbrýðissamur gagnvart M. G.,
Uppt^oð
verður haldið i Breiðholti, mánudaginn 29. þ. m. Selt verður: bús-
áhöld allðkonar, fjenaðarhús, heyhús, skepnur (kýr, hestar og sauð-
fje) o. fl.
Breiðholti, 15. maí 1922.
Guðni Simonarson.
liililliriniliillii LL
Afturelding eftir Annie Besant.
Álmanak handa ísl. fiskimönnum 1922
Á guðs vegum, skáldsaga, Bjstj. Bj.
Agrip af mannkynssögu, P. Melsted.
*Ágrip af mannkynssögu, S. Br. Sív.
Árin og eilífðin, Hnraldur Níelsson.
Ast og erfiði, saga.
Barnabiblía I. II. og I. og II. saman
Bernskan I. og II. Sigurbj. Sveinss.
Biblíusögur, Balslevs.
Bjarkamál, sönglög, síra Bj. Þorst.
Bjöm Jónsson, minningarrit.
*Björn Jónsson, sjerpr. úr Andvara.
’Björnstjerne Björnson, þýtt af B. J.
Bólu-Hjúlmars saga, Brynj. Jónsson.
Draugasögur, úr Þjóðs. J. Árnasonar.
Draumar, Hermann Jónasson.
Dularfull fyrirbrigði, E. H. Kvaran.
Dvergurinn í sj' nrhúsinu, smás., Sbj.
Sveinssonar.
•Dýrafræði, Beredikt Gröndal.
Dönsk lestrarbók, Þorl. H. B. og B. J.
*Dönsk lestrarbók,, Sv. Hallgrímsson.
Eftir dauðann, brjef Júlíu.
Einkunnabók barnaskóla.
Einkunnabók kvennaskóla.
Einkunnabók gagnfræðad. mentask.
Einkunnabók lærdómsd. mentaskólans.
Fjalla-Eyvindur, Gísli Konráðsson.
Fjármaðurinn, Páll Stefánsson.
Fornsöguþættir I. II. III. IV.
Fóðrun búpenings, Ilennann Jónass.
Franskar smásög-nr, þýtt.
•Garðyrkjukver, G. Schierbeek.
Geislar I., barnasögur, Sbj. Sveinss.
Gull, skáldsaga, Einar H. Kvaran.
Hefndin, I. og II., saga, V. Cherbuliez
Helen Keller, fvrirl., H. Níelsson.
•Helgisiðabók (Hnndbók presta).
*Hugsnnarfræði, Eiríkur Briem.
Hví slær þú mig? Hnraldur Níelsson.
•Hættulegur vinur, N. Dalhoff, þýtt.
•Höfrungshlaup, skálds. Jules Verae.
•fslenskar siglir.ga'eglnr.
fslcnsknr þjóðsögur, ólafur Davíðsson
•Kenslnbók í ensku, Halldór Bríem.
Kirkjan og ódauðleikasannanirnar,
Har Níelsson.
•Kirkjuhlaðið 5. og 6. ár.
Kvæði, Hannes Blöndal, 1. útg.
Lngasafn alþýðu T.—VI.
•Landsyfirrjettardómnr og hæstarjett-
ardómar, frá byrjun.
Einstök hefti fást, einnig.
Lesbók h. börnnm og ungl. I.—III.
Tí'fið eftir dauðann, þýtt af S. K. Pj.
Lífsstiginn, 6 fyrirl. A. Besant, þýtt.
Ljóðmæli, Einar H. Kvaran.
Ljósaskifti, ljóð eftir Guðm. Guðm.
Mikilvægasta m'Jið í heimi, H. Níelss.
•Nítján tímar í dönsku.
Ofurefli, skáldsagr.. E. H. Kvaran.
ólafs saga Harald sonar.
Ólafs saga Tryggvasonar.
Ólöf í Ási, slcáldsaga, Guðm. Friðjónss
Ósýnilegir Tjálpeidur, C. W. Lead-
beater, þýtt.
Passíusálmar Hallgr. Pjeturssonar.
Pjetur og María, skáldsaga, þýdd.
•Postulasagan.
•Prestskosningin, leikrit, Þ. Egilsson.
ftPrestsþ jónustubók (Ministerialbók).
•Reikningsbók, Ögmundur Sigurðsson.
Reykjavík fyrrum og nú, I. Einarss.
•Rímur af FriCþjófi frækna, Lúðv.'í
Blöndal.
Rímur af Göngu-Hrölfi, B. Gröndal.
Rímur af Sörla hinum sterka, V. Jónsa
•Ritgerð um Snorra-Eddu.
•Ritreglur, Valdemar Ásmundssonar.
Safn til bragfræði ísl. rímna, H. Sig.
Semband við framliðna, E. H. Kvaran
Sálniabókin.
Sálmar 150.
Sálmasafn, Pjetnr Guðmundsson.
Seytján æfintýri, úr Þjóðs. J. Árnas.
Skiftar skoðanir. Sig. Kr. Pjeturss.
•Sóknarmannatal (sálnaregistur)
Stafsetningarorðabók, Bjöm Jónsson.
•Sumargjöfin I.
•Sundreglur, þýtt af J. Hallgrímss,
*Svör við reikningsbók E. Briem.
Sögusafn ísafoldar I.—XV.
Til syrgjandi manna og sorgbitinna,
C. W. L. þýtt.
Tröllasögur, úr Þjóðs. J. Árnns.
•Tugamál, Björn Jónsson. r
*Um gulrófnarækt, G. Schierbeck.
Um Harald Hárfagra, Eggert Briém.
Um metramál, Páll Stefánsson.
Uppvakningar og fylgjur, úr Þjóðs.
Jóns Árnasonar.
Ur dularheimum, 5 æfintýri skrifuð
ósjálfrátt af G. J.
•Útsvarið, leikrit, Þ. Egilsson.
Útilegnmannasögur, úr Þjóðs. J. A.
Veruleikur ósýn leg3 heims, H. N. þýtt.
Vestan hafs og austan, E. H. Kvaran.
Vjð straumhvörf, Sig. Kr. Pjeturss.
•Víkingarair á Hálogalandi, leikrit,
Henrik Ibsen.
Vörn og viðreisn, 2 ræður, H. Níelsson
Þorgríms saga og kappa hans,
Þrjátíu æfintýri, úr Þjóðs. Jóns Á.
Æskudraumar, Sigurbjörn Sveinsson.
Bækur þær, sem f bókaskrá þessari
eru anðkendar með stjörnu frnman
við nafnið, eru aðeins seldar á skrif-
stofu vorri gegn borgun út í hönd,
eða sendar eftir pöntun, gegn eftir-
kröfu. En þær bækur, sem ekki ern
auðkendar á skránni, fást hjá öllum
bóksölum landsins.
því að hans deild er eins stór og
Tímadeildin.
9. Tíininn stælir Morgunhlaðið og
er byrjaður á þingsögu eftir Jónas
Jónsson stórbónda frá Hriflu. Ógnar
hann þar Sig. Eggerz forsætisráð-
herra og lætur í veðri vaka, að ef
langt verði þangað til J. J. kemst í
meiri hlut.a muni nýjir menn geta
komið í hans stað „úr hinni öldruðu
sveit“. Er mögulegt, að S. E. sje
óhlýðinn við Jónas, þótt hann fari
ofl á dag í stjórnarráðið til að leggja
honum lífsreglurnar? Eða er þarna
að gægjast fram óánægja Jónasar
með’ atvinnumálaráðherrann? Hið
fyrra er mjög ótrúlegt.
10. Timinn gleymir að geta þess,
að ástæðan til þess, að einstaka Fram
sóknarmenn (en mjög fáir) sam-
þyktu það, að hann væri efstnr á
lista sínum til landkjörs, var sú, að
þeir vissu, að ekki var til neins að
reyna að koma honurn að í neinu
kjördæmi landsins við óhlutbundnar
kosningar. Nú eiga þeir Hallgrimur
Kristinsson og Sv. Ól. að halda hon-
um uppi eins og sundkútar og fleyta
honnm inn. Ef það tekst hafa þeir
mikið burðarmagn.
11. Tíminn segir, að S. E. forsætis-
ráðherra hafi haldið „allfast“ við
viðskiftamálafrv. Framsóknarmanna
á síðasta þingi.. Sannleikurinn er, að
hann sagði ekki eitt einasta orð nm
málið í umræðunum um það mál á
iþinginu.
12. Tíminn segir neðst á 4. síðu
síðasta blaðs, að „böllþorskur“ sja
sama og stór þorskur, en það mun
vera sama og golþorskur. Þetta orð
hefði sómt sjer vel efst á 1. bls.
a-j-b.