Morgunblaðið - 10.09.1922, Blaðsíða 3

„and“. Vona jeg að enginn svart-
nr blettur komi á tungu Morgun-
blaðsins fyrir þessa- þrjá stafi.
Ólafur Friðriksson.
Aths. Vel getur tíðindarnaður
Morgimblaðsins kannast við 'það,
að farið hafi milli mála hjá hon-
um skoðun Ólafs Friðrikssonar á
því, hvað mikið tillit bæjarstjórn
ætti að taka til þeirrar bruna-
hættu, sem álitið væri að gæti
stafað af steinolíugeymslu við
Kalkofnsveg. En hitt er aftur á
mótj víst, að bæjarfulltrúinn var
að hvetja til þess að bæjarstjórn-
Ir „tæki ekkert tillit til þess“,
sem hann ,nefndi heildsalahræðslu,
og átti hann þá við aðvaranir frá
umboðsmönnum erlendra bnma-
bótafjelaga hjer, sem þeir höfðu
sent til bæjarstjórnarinnar. Er
ekki ósennilegt, að það sem bæjar
fulltrúinn telur vera rangt í frá-
sögninni stafi af þessu. Hitt atrið-
ið' lætur tíðindamaðurinn^ sjer
liggja í íjettu rúmi. Vilji Ólafur
Friðriksson heldur hafa sagt „and-
skotans“ en „helvít:s“, þá er hon-
um það velkomið lians vegna.
Ekki ætlar tíðindamaður Morgun-
blaðsins að velja honum blóts-
yrðin, hvorki nú nje framvegis.
Hann mun vera einfær um þá
hluti.
------®-----—
Frá Stokkseyri.
Tvenn eftirmœli.
Á annan páskadag s. 1. drukn-
aði á Stokkseyrarsundi Guðmund-
ur Gíslason frá Brattsholtshjá-
leigu ásamt 6 mönnum öðrum.
Hann var sonur Gísla bónda Gísla-
eonar í Brattsholtshjáleigu. Eiga
þau þrjú börn eftir lifandi, Krist-
mund starfsmann við rafveitu
Reykjavíkur, Kristmann mótorista
á Stokkseyri og Þórunni í heima-
húsum.
Ægir var óvenju fórnarfrekur
síðast liðna vertíð og heimti marg-
an vaskan dreng úr sjómannaliði
gamla Fróns, enda iniðlaði hann
landsmönnum örlátlega björginni.
Á margur um sárt að binda þeirra,
sem eftir lifa. Guðmundur sál.
var rúmlega þrítugur að aldri,
fæddur í Brattsholtshjáleigu og
dvald: í föðurhúsum allan sinn
aldur. Eftir að hann komst upp
stundaði hann jafnan sjó á ver-
tíðinni en vann heima annan tíma
ársins. Var hann vjelarmaður síð-
ustu árin, og einnig á bátnum,
sem hann fórst með. Þótt Guð-
mundur sál. dveldi heima og færi
ekki á neinn skóla aflaði hann
sjer mikillar mentunar með frá-
bærri elju, enda var hann ágæt-
um hæfileikum gæddur. Lærði
hann tilsagnarlaust að mestu af
bókum Norðurlandamálin, ensku
og þýsku. Hann var hagleiksmað-
ur á smíðar, eins og hann átti
kyn til, og mátti segja að alt
ljeki í höndum hans. Hann reynd-
ist foreldrum sínum sannur sonur
og öllum, er kynni höfðu af hon-
"um, drengur hinn besti, og er skarð
hans ekki auðfylt.
Af sama skipi druknaði Einar
bóndi Gíslason frá Borgarholti.
Hann var sonur Gísla Ólafssonar
og Ástu Einarsdóttur er bjuggu
þar. Einar sál. var fæddur 4.
apríl 1867. Giftist eftirlifándi
ekkju sinni Kristínu Þórðardótt-
ur silfursmiðs frá Brattsholti 20.
október 1890. Eignaðist meS henni
11 börn, 3 syni og 8 dætur, af
þeim mistu þau 2 í æsku. Hin öll
uppkom'n, mannvænleg og mynd-
arleg. Sjómensku stundaði hann
frá 15 ára aldri til þess síðasta,
eða samfleytt í 40 ár, og af þeim
var hann 14 ár formaður á Stokks-
eyri, og var hann hinn duglegasti
og besti sjómaður, gætinn og afla-
sæll formaður, enda þurfti hann
á því að halda, þar sem hann
byrjaði búskap með mjög litlum
efnum, en hafði fljótlega fyr'r
mörgum að sjá. Bújörð hans var
pijög kostarír, og þurfti því á
öllu að taka, og yel á að halda
til þess að framfæra svona stór-
um barnahóp, og það því fremur
sem hann lengst af var einyrki,
enda hepnaðist honum það með
sínum alkunna dugnaði og fram-
sýni, án allrar utanaðkomandi
hjálpar. Hann var maður skýr,
greindur og vel gefinn, hafði gott
traust annara og naut almennr-
ar virðingar, enda sat hann í
hreppsnefnd um langt skeið, og
þótti þar sem annarstaðar til-
lögu- og ráðagóður og áhugasamur
um alt, er horfði til framfara.
-----o-----
Frá Danmörku.
8. september.
Bíkissíminn danski.
Á fyrsta fjórðungi yfirstand-
andi fjárhagsárs hefir ágóði á
rekstri ríkissímanna dönsku orðið
416,300 krónur, en á sama tíma
í fyrra varð á rekstrinum tekju-
halli, sem nam 296,521 krónur.
\
I
Uppskeruhorfur í Danmörku.
Hagstofan danska hefir birt
yfirlitsskýrslu, bygða á frjettum
úi öllum 'hjeruðum, sem dagsettar
eru 1. september, um uppskeru-
horfurnar. — Samkvæmt skýrslu
þessari viröast rigningarnar í
ágúst mánuði ekki hafa haft nein
alvarleg áhrif á korngróðurinn.
Eigi hefir verið unnið að upp-
skeru í nokkra daga vegna óhag-,
stæðrar veðráttu, en nú hefir
vinnan hafist aftur og er með
fullu fjöri.
Verðlagfö.
Heildsöluverðs-vísitala „Finans-
tidende“ fyrir ágúst mánuð hefir
lækkað um tvö stig, úr 180 niður
í 178.
Síðustu 8 mánuðina hefir heild-
söluveröið þannig verið óbreytt
að mestu leyti og, er nú 56%
lægra en haustiS 1920, en 78%
hærra en fyrir stríðið.
9
Verslunarjöfnuftur Dana.
í júlí mánuði hafa verið flutt-
ar inn vörur fyrir 117 miljónir
króna, en út hafa verið fluttar
vörur fyrir 101 miljón króna, að
íieðtöldum endurútflutningi, sem
nemur 5 miljón króna. Innflutt
umfram útflutt nemur þannig 16
miljónum kr.,en tilsvarandi upphæö
var í júní 16 miljónir króna og
í maí 51 miljón krónur.
—------o--------
Þakkarávarp.
Þegar jeg varð fyrir þeirri sáru
sorg að missa í sjóinn elskulega
drenginn minn, sem druknaði af
vjelbátnum „Hvessingur“ frá
Hnífsdal þann 12. maí s. 1. vor,
urðu ýmsir góðir menn til þess
að gleðja mig í raunum mínum,
bæði með fjegjöfum, og öSrum
glaðningi munnlega og breflega.
Vil jeg þar tilnefna sjerstaklega
húsbændur mína er við þetta
tækifæri reyndust mjer eins og
bestu foreldrar. Og ungmennafje-
lagið „Unglingur“, sem tók inni-
lega hlutdeild í sorg minni, og í
viðbót heiðraði minningu hins
látna með því, að efna til sam-
skota í minningargjöf eftir hann.
Þessum, og öllum öðrum, sem
glöddu mig við þetta tækifæri,
bið jeg guð að launa fyrir mig.
28. ágúst 1922.
Valshamri í Geiradalshreppi
Guðbjörg Bjamadóttir.
--------o-------
Vigf. Guðbrancfsson
klseðskeri
Sími 470 Símn.: Vigfús Aöaistr. 8
Fjölbreytt fataefni. 1. fi. saumastofa
I. O. O. F. — H1049118—O.
Lúðrasveit Reykjavíkur spilar á
Austurvelli í kvöld kl. 6. Sveitin er
nú orðin svo vinsæl af bæjarbúum,
að ójþarfi er að efast um að þar
verði ekki mikill mannfjöldi við-
staddur. Ekki mun það heldur spilla
fyrir, að á meðan Lúðrasveitin spil-
ar, verða ungar meyjar á ferli kring-
um völlinn til þess að selja slaufur.
Fær sjálfsagt enginn staðist það, að
kaupa ekki af þeim vöru sína, ekki
síst þegar menn styðja með því að
viðgangi Lúðrasveitarinnar. Hún er
nú að láta byrja á byggingu sinni
við Fríkirkjuveg, en er fjárþurfa svo
sem að líkindum lætur, vantar enn á
annan tug þúsunda króna. Bæjarbúar
hafa notið svo margra skemtistunda
hjá sveitinni og eiga enn eftir að
njóta, að ekki er nemai skylt, að
þeir sýni örlæti sitt í kvöld og
kaupi upp allar slaufurnar sem meyj-
arnar hafa á boðstólum. Þess má
geta, að sveitin spilar í kvöld sín
bestu og fallegustu lög og þau, sem
hún telur vera best æfð. Má því
vænta frábærlega góðs leiks hjá
henni.
Kveldúlfstogararnir, jþeir sem verið
hafa á síldveiðum norðanlands ísum-
ar, Snorri Sturluson og Egill Skalla-
grímsson, eru væntanlegir í dag. Þeir
hafa báðir veitt ágætlega, Egill rúm-
ltga 7 þúsund tunnur en Snorri
nokkru minna. Nokkrir farþegar
koma með þeim að norðan.
f f
Siríus kom hingað í gærmorgun frá
Noregi. Með honum kom Petersen
forstjóri Gamla Bíó. Hefir hann ferð
ast víða um Noreg og lætur hið
besta yfir þeirri ferð.
Góð skemtiferð. Sunnudaginn 3. þ.
m. fór Geir kaupm. Zoega með okk-
ur, fiskvinnufólk sitt í Hafnarfirði,
um 50 manns, á bifreiðum upp fyrir
Lögberg. Þar var tjaldað á fagurri
flöt og reiddar fram veitingar af
mikilli rausn. Síðan skemtum við okk-
ur eftir föngum í blíðviðrinu. Þá
var setst að kaffidrykkju og borðaðir
ávextir, sem hr. G. Zoega kom sjálf-
u; með á skemtistaðinn. Á heimleið-
inni var staðnæmst við Árbæ og öll-
um gefið þar kaffi með brauði. —
Skemtu allir sjer ágætlega og voru
mjög ánægðir með ferðalagið. Fyrir
þetta erum við hr. G. Z. innilega
þakklát, og óskum honum og verk-
stjóra hans, hr. Guðm. Guðmunds-
syni, sem með snild stjórnaði ferð-
inni og sá um veitingarnar, allra
heilla og blessunar í framtíðinni.
Verkafólkið.
Skip. Botnia fór frá Kaupmanna-
höfn í gærmorgun, og Ísland kom til
Khafnar í gær.
Málverkasafnið í Alþingishúsinu
verður sýnt í dag kl. 1—3.
Sextíu og átta ára varð í gær Svein-
björn Björnsson skáld.
------o------
fieimanmundurinn
— Sú eina manneskja sem jeg
þarf að fá leyfi hjá ímynda jeg
mjer að sje mamma; jeg veit ekki
til að aðrir hafi neitt yfir mjer
að segja! og þjer er óhætt að
reiðá þig á að jeg fæ hennar
lryfi!
Bernd þekti mágkonn. sína of
vel til að sjá ekki undir eins að
hann hafði ekki farið rjett að.
Hann hafði sjálfur svo mjög dáðst
að skapfestu hennar og dugnaði
og alls ekki dregið dulur á þessa
helst til miklu aðdáun við hana
sjálfa.
Þessvegna flýtti hann sjer að
snúa við blaðinu. Það er ekki
af því að jeg þykist hafa neitt
yfir þje að segja, góða Sigríður,
heldur af því mjer þykir vænt
um þig og ber að nokkru leyti
ábyrgð á hvað um þig verður,
að jeg tek mjer þann rjett að
ráða þjer alvarlega frá þessari
fyrirætlun. En nú skulum við
tala saman um það blátt áfram
og reiðilaust! segðu nú mjer fyrst
af öllu hvernig þú hefir komist
kynni við þennan herra Harkney
í Budapest!
Það leit helst út fyrir að hún
nmndi neita honum um allar upp-
lýsingar í reiðii sinni, en einlægn-
in í málrómi hans og áhyggju-
svipurinn á andlitinu mýktu hana
dálítið.
— Undireins sama daginn sem
aumingja pabbi var jarðaður,
ásetti jeg mjer að hafa ofan af
fyrir mjer sjálf. Það er meira en
nóg að þú þurfir að sjá fyrir
mömmu fyrir utan Mölvu; og það
væri uppi hangandi skömm, ef
fullorðin og vel uppalin stúlka
eins og jeg, væri þjer líka til
þyngsla. Taktu ekki fram í fyrir
mjer, jeg veit vel hvað þú ætlar
að segja! annar eins maður eins
og þú ert, lætur það aldrei á sig
ganga að ung stúlka sem honum
finst skylda sín að sjá um, sje
Sjer til byrði. En það gerir í
rauninni. ekki svo mikið til,
hvernig þú lítur á málið; það
'er miklu meira undir því komið
hvernig jeg lít á það sjálf. Og
það mundi með tímanum verða
mjer alveg óbærilegt að liggja
uppi á öðrum. Nú á tímum er
það engin skömm álitin þó ung
stúlka af heldra fólki komin vinni
fyrir sjer sjálf. Þessvegna fór
jeg, daginn eftir að pabbi var
jarðaður, a skrifstofu sem útvegar
kvenfolki atvinnu; jeg sagði undir
e:ns að jeg vildi helst fá atvinnu
utanlands. En af því að jeg hafði
hvorki meðmæli, nje gat gefið
nein skírteini, fyrir að hafa lagt
nokkuð víst fyrir mig, gáfu þeir
mjer litlar vonir, og fyrstu t:l-
hoðin sem jeg fjekk voru líka
þannig vaxin, að mjer datt ekki
í hug að líta við þeim. En svo
einn
brjef frá þessum Harkney í Buda-
pest; hann vildi fá kvenmann aJE
góðum ættum, sem hann gætil
látið taka á móti þeim sem á.
myndastofuna kæmu, og han»
krafðist ekki meira af mjer e»
jeg var fær um að leysa af hendi.
Hann óskaði eftir ungri stúlk»
af góðum ættum, skrifaði hannj
hún þurfti að kunna til fullnustú
ensku og frönsku og kunna vei
að umgangast hefðarkonur þær,
sem hann aðallega hefði skifti
við. Hann heimtaði bara að fi
að sjá mynd af mjer, og það lítúr
út fyrir að honum hafði ekki
geðjast illa að útliti mínu. Ivaupið
er þó dálítið hærra en kennarájr
vanalega fá og sá umboðsmaðúr
sem jeg leitaði upplýsinga hjá,
um herra Harkney, hefir gefið
honum bestu meðmæli og ein&
látið vel yfir hinni frægu og 4-
gætu mvndastofu hans. Jeg sje
enga ástæðu til að hafna svon*
góðu tilboði, þar sem jeg á eklp.
víst að fá annað betra.
— Og þó vona jeg að þú látljr
þjer segjast með að hætta vi5
þetta! jeg vil nú ekki einu sinni
minnast á þá móðgun við mig aS
þú álítir bróðurskyldu mína viS
þig einhverja nauðung sem lögS
sje á mig. En þú ert altof ung
til þess að við þorum að láta
þig fara til ókunnugs lands og
til allra ókunnugra. Allir munda
liggja okkur á hálsi, og það meS
rjettu, ef við ljetum þig ráða
því að fara.
Orð hans höfðu ekki minsfú
áhrif á hana.
0
— Jeg er komin á átjánda ár
sagði hún rólega og það eru til
þúsundir af stúlkum á þeim aldri
sem verða að vinna fyrir sje*r
n-.eðal ókunnugra án þess aS
nokkrum detti í hug að taki*
nokkuð til þess. Það er líka of
seint að fara að leita að ástæð-
um á móti þessu hjeðan af þegar
jeg er búin að taka við starfinu.
Samningar og ákvarðanir 6-
myndugra, hafa ekkert gildi, jeg
skal gjarna tala um þetta viS
herra Harkney.
Hún stansaði og leit á han»
hvössum augum.
— Ef að þú eða nokkur annar
reynir að gera slíkt án þess, aS
jeg leyfi það, sver jeg að strjúk*
burtu sama dagiun og verðú
vinnukona, eða fá mjer vinnu í
verksmiðju ef jeg fæ ekkert ann?-
að betra! jeg læt ekki skipa mjer
neitt, því jeg er orðin nógu gör»-
ul til að raða fram úr fyrir
mjer sjálf!
Og við þetta sat, hvorki hin^r
rfngjamlegu fortölur Bernds, nje
örvænting móður hennar út úr
þessu uppátæki höfðu nokkuð
segja.
Bernd reiddi sig á að Malv»
mundi geta talað hana ofan af
því, en sjer til mikillar undrunar
fjekk hann alls enga hjálp hjá
henni.
— Þegar Sigríður einu sinni
hefir tekið etthvað fyrir sig, sagði
hún, er ómögulegt að hafa liana
ofanaf því, nema með því, aS
brúka vald, og það væri þaS
h.eimskulegasta, sem hægt væri
að gera. En þekki jeg systir mína
rjett þá er hættan ekki svo mikil
sem þið haldið. Það er óhætt aS
treysta henni, hún er viss með aS
spjara sig, þó eitthvað ógeðfelt
komi fyrir hana!
Þannig tókst Sigríði að hafa
sitt fram. Bernd fjekk upplýs-
MOBGUNBLAHe
góðan veðurdag fjekk jeg Lngar um herra Harkney í Budar