Morgunblaðið - 16.02.1923, Blaðsíða 1

i
■•*•••» :.«*•'.» >» _j$.-•■**.•• j- t&MJé

f; * ■•,. .
!>*' '%, ;í<^|
;•■;...■' •*•; '' ■?'aí*.
‘•í* **w
3

-iV

kt’
* I-• Vs-'á
"j
Stofnandi: Vilh. Finsen.
LANDSBLAÐ LÖGRJETTA.
Ritstjóri: Þorst. Gíslason.
tO. árg. 3!?. tölubl.
Föstudaginn 16. febrúar 1923.
fsafoldarprentsmiöja h.f.
i Gamla Bíó
Sjónleikur í 5 þattum frá
U F. A Berlin.
Sagan gjörist í Hollandi;
myndin erfalleg og spenn-
andi, efnið er hrifandi.
Aðalhlutverkið leikur:
Lotte Neumann og
Alfons Fryland.

Umboðsmaður:
Ingimar Brynjólfsson.
: jnpp-fcU
■■PÁ-v
m wm
m rnv i
V1 f a4!
\r
íar
Hreins Blautasápa
Hreins Stangasápa
Hreins Hsndsápur
Hrein« K e r t i
Hreins Skósverta
Hreins Gólfáburður.
BmuG h
■HBSaÓS&&ÍS&23K
»OR S i
■amzxssmssmMmsa
Leikfjelag Reykjavikur.
Dvársnóttin
verður leikin á laugardaginn 17. þ. m. kl. 8 siðcí.
Aðgöngumiðar verða seldir á föstudag kl. 4—7 og á laugar-
daginn ki. 10—1 og eftir kl. 2.
Jarðarför móður minnar, Þorbjargar Oigeirsdóttur, fer fram
laugardaginn 17. íebrúar frá dómkirkjunni og hefst kl. 1 e. h.
með húskveðju á heimili mínu, Hverfiegötu 50.
Garðar Gíslason.
HfSinnismerki um
sjálfstæði Eslands.
Eftir að ísland þann 1, des.
1918 var komiö á bekk< meðal
sjáifstæðra ríkja, og sjerstaklega
eftir að Hs. Hátign Kristján kon
ungur h. 10. hafði heimsótt kon-
ungsríki sitt, vaknaði hvað eftir
aunað : ú hugsun hjá mjer, að
eun vantaði sýnilegan miuuis-
varða á Islandi til minnis uin
þennan stóra söguviðburð, full-
veldisviðurkenniuguna, reistan
af okkar kynslóð, sem tekið hef-
ir þátt í að ná sjálfstæðis tak-
markinu, og átti minnisvarðinn
að bera komandi kynslóð vitnis-
burð um, að hann væri þjóðar-
málefni, fætt af frelsistilfinningu
þeirri, sem, jafnvel á myrkustu
tímum, hefir lifað i brjósti allra
ættjarðarsinnaðra íslendi n ga.
sem feugið hafa frelsisþrána í
arf frá forfeðrunum. ínóv. 1921
gat jeg um hugmyndina í óopin-
beru brjefi. til þáverandi forsætis-
ráðherra Jóns Magnússonar, sem
fanst hugmyndin fögur, og hefi
BRUK
I O :V||
W-'
NORÍK FABRIIW
Stangasápa s
„13 Sápan“ er búin til úr
bestu efnum. Odýr og drjúg.
Blautsápa: Kristal
í tunnum á 25 og 50 kg.
Verð kr. 0,65 og 0,75 pr. kg.
Sápan er búin til úr bestu
Linoliu.
Handsápur:
af öllum verðum og gæðum.
SpírckíCeVj
Htépfe
•
FABFy»-CÍY>*RKE.-
í heildsölu hjá
Kjartan Felixsson
Hótel ísland.
jeg síðan haft tækifæri til að færa
málið 1 tal við ýmsa aðra máls-
metandi íslendirign, þar á meðal
hinn núverandi forsætisráðherra,
og hefir öllum geðjast vel að
málinu.
Það hefir þó ekki dulist nein-
um af okkur, hve erfitt mundi
verða á þessum tímum að safna
nægilegu fje til sómasamlegs
minnisvarða, sjerstaklega þar sem
mörg önnur stór málefni, sem
alþjóð varða, gera alvarlegar
kröfur um stuðning hjálpfúsra
manna. Meðal annars skal í
þessu efni nefna uppástunguna
um stúdentagarð í Reykjavík, til
bjálpar ungum stúdentum, sem í
rauninni eru þeir einustu, sem
beðið hafa halla af, að íslar.d
varð’ sjálfstætt riki, af því þeir
þá mistu rjettinn til 4 ára yeru
á Garði og Garðstyrks, sem um
langan aldur var þeita ómetan-
leg bjálp á námsárunum. Uppá-
stungan um íslenskan stúdenta-
garð .er göfugt málefni, sem kom-
ast ætti í framkvæmd sem allra
fyrst, og fanst rojer því liggja
nær að sameina þessar tvær hug-
sjónir: Rrisa stúdentagarð sem
minnismerki um sjálfstœði Islands.
Getur nókkur kosið stjórnfrels-
inu virðulegra minni en bústað
fyrir þá, sem starfa að því að
afla sjer þeirrar vísindamentunar,
9...
.....
sera fáanleg er innnanlands, og
halda eiga íslenskri menningu á
lofti?
Og á ekki einmitt vel við, að
þjóð, sem ekki á dýrmætari
minningu en menning landsins á
gamla sjálfstæðistímanum, fram-
kvæmi þetta?
Jeg vil að svo stöddu ekki
orðlengja þetta frekar. Auðvitað
hefi jeg með þessum fáu orðum
að eins drepið á mikilfenglegt mál,
en það er trú mín að allir sann-
ir íslendingar vilji hlúa að þess
ari uppástungu, svo hægt verði
að koma henni í framkvæmd
sem allra fyrst, til heilla og sóma
fyrir Island.
Kaupmannahöfn, i janúar 1923.
Þórarinn Tulinius.
Ath.:
Happadrættisnefnd Stúdenta-
ráðsins heflr fengið fra.manskráða
grein herra Þór. Tulinius til
íhugunar, telur uppástungu þá er
hún flytur ágæta og biður alla
þá er vilja vinna að framkvæmd
þessa máls velkomna til sam-
vinnu.
Enn um
„I3erslunarólagið“
Eins og kunnugt er, þá er
Samband íslenskra samvinnu-
fjelaga og kaupfjelög landsins
orðið aðalutoræðuefni íslensku
blaðanna, enda hefir hr. Björn
Kristjánsson fyrrum bankastjóri
ritað tvö alllöng rit, málinu til
vakningar, „Verslunaróiagið ‘ og
„Svar gegn^svari." Og þótt rit-
in -sjeu einhliða og bjáleit minni
skoðun í mörgu, þá ber höfund-
inum þökk alþjóðar fyrir að hafa
vakið mál þetta til umræðu og
umhugsunar.
Kahpfjela gaverslunin eða bænda
verslunin svo nefnda er orðin
það stór þáttrfr í vérslun þjóðar-
innar, að miklu máli skiftir að
hún sje rekin á tryggum grund-
velli, og sú verslun varðar þjóð-
arheildina íslensku það mikið
fjárhagslega, að vert er að gera
hana. að umræðuefni opinberlega.
Og jeg tek undir það með
hr. B. Krístjánssyni, að miklu
meira máli skiftir fyrir þjóðfje-
lagið að þessi verslun fari vel
úr höndum, heldur en þótt kunni
að vera eða verða mistök í versl-
un einstöku kaupmanna rikisins,
eins og svo áþreifanlega hefir
líka átt sjer stað, nú á hinum
síðastliðnu árura.
Ný]a Bió
II. partur
Samsons kraftar
sýndur í kvöld kl. 9.
Þessi partur (II) verður
sýLdur fyrir börn á sunnu-
dag kl. 5.
Þeir áskrif endur er eigi enn hafa . engift
Bjarnargreifana, sæki þá st ax i dag — þyi
að öörum kosti veröa þeir seldir öörum.
Það eru líka orð i tíma töluð
að ræða um skuldaverslun Sam-
bandsins og deilda þess, svo
langt sem nú er orðið vikið frá
stefnunni „skuldlaus verslun.“ Og
þótt nauðsyn brjóti stundum lög,
þá er hjer oflangt gengið. Já,
óþarflega langt. Og fáar laga-
greinar og samþyktir munu jafn
gífurlega brotnar hjer á landi,
sem samþyktir deilda Sambands-
ins. Allar deildirnar settu efst
á stefnuskrá sína „skuldlaus við-
skifti.“ Þetta var hið „æðsta og
helsta boðorð“ deildanna, — kaup-
fjelagauna, — og vita allir kaup-
fjelagsmenn hvað vel það hef-
ir verið haldið, hvað mikla
virðingu fjöidi samvinnumanna
hefir borið og ber fyrir þessari
8míð 8inni og fyrirrennaranna.
Auðvitað er og öllum almenningi
vitanlegt, að megn skuldaverslun
á sjer einnig stað við kaupmanna-
verslanir ríkisins, og hefir það
geit og gerið kaupfjelögunum
óhægra um að framfylgja sinni
góðu stefnuskrá um skuldlansa
viðskiftaverslun. En fjelögin hafa
gert ofmikið að því að auka vöxt
sinn en njinna skeitt um að hann
bygðist á tryggum grundvelli
fjáhagslega Annars hefir verið
að ríða hjá aflmikil byltingar-
alda í hinni íslensku verslun, sem
óhjákvæmlega hefir orsakað fje-
lögunum akuldir í bili. Ymsar
kaupmannaverslauir hafa hætt
að starfa sem slíkar, en kaup-
fjelögin tekið við. Hefi þá fylgt
breytingunni sá eðlilegi böggull,
að fjelögin hafa orðið að taka
að ’sjer greiðslu á skuldutn við-
skiftarnauna kaupma.unaveislan1-
anna til viðbótar verðl ahalda,
lóða, húsa og annara mannvirkja.
Segja má að katpfjelögin hafi
erft, þó kostað hafi þau drjúgan
skilding. En þau erfðu líka
syndirnar, skuldirnar.