Morgunblaðið - 09.03.1923, Blaðsíða 3

MOEGUNBLAÐIÐ
Buers uegna
ei „Smára‘‘-smjörlíkið betra en
alt annaS smjörlíki til viðbits og
bökunar?
Af því að það er gert úrfyrsta
flokks jurtafeiti. — Húsfreyjur,
dæmið sjálfar um gæðin.
fsmJ0RUKl jl
fto Sirjoriíkisger&mi í eykjayilc^
'Vi
Fæst í heildsölu hjá
Bjarni Olafsson & Co.
Akranesi.
og A. J. Bertelsen.
Auaturstræti 17, Reykjavík.
Sími 834.
wmw—in.miiiliiinW'H —"
rrrrr-.zxzxzxajxug
For Nervöse Svage, Trætte og jj
Uðsliðte er
et fortræffeligt
Nærings- og Styrkemiddel
Anbefalet og gennen.prövet af
over 22.000 Læger.
Faa paa alle Apoteker.
Pröver og Brochurer senðes gratis
og franko fra AS Sanatogen Co.
Nörrevolð 15. — Köbenhavn K.
rxomrrxouuujk nxxuaLi
dagurinn öðrum líkur, og guði
þakkandi meðan allir liafa í sig
og á.
Sjeu nú gaddhörkur og hríðar,
er hlóðaylurinn krokkunum ónóg-
ur; þá verða 'þau að kúra í bæl-
unum allan guðslangan daginn
og velta sjer af leiðindum mál-
anna á mi’lli. Svo er grásleppa í
annað málið, grautur í hitt.
En þegar fer að vora geta
synir Þórðar og dætur farið að
kcma út í góða veðrið. Þau fara
■ í smalanir með föður sínum inn
til hliða og hlaupa lcannske all-
an daginn og koma, svo heim,
undir kvöldið, sárfætt og stein-
uppgefin og glorhnngruð. Svo er
slett í þau grautarsleikju, eða
kannske ekki nokkrum sköpuðum
hlut, því að það ,er oft lítið um
mat í Kálfakoti, á vorin, eins
og gerist og gengur með kota-
k fólki, og jafnvel ekki til hráæti
að fleygja í krakkana.
Reyndar eru tvær kýr á bæn-
um, en þær ern altaf dregnar
fiana glithoraðar á hverju vori
, og fara svo ekki að braggast fyr
en komið er undir slátt, hvað þá
að þær mjólki, sem nokkru nem-
ur. En hvað sem því líður : farið
er undir þær kvölds og morgna
og meðan konan mjólkar, standa
krakkamir yfir og klóra þeim.
Að loknum mjöltunum þamba
þau svo upp hvern dropa og
sleikja síðan laggirnar. Þarna
stendur svo fatan hrein og gljá-
andi að innan, eins og aldrei
hefði mjólk í hana komið.
Sje kvöld rölta kýrnar inn í
fjósið, hvor á sinn bás, stynja
og ropa, svo leggjast þær og
sofna, með blessaða jórturtugg-
una í munninum.
Það er annars auman að krakk-
arnir hans Þórðar í Kálfakoti
sknli ekki geta bitið gras, segir
fólk.
Vorkvö'ld eitt kom elsti son-
urinn frá Kálfakoti vaðandi yfir
mýrarnar og ætlaði upp á prests-
setur, með skilaboð til ráðsmanns-
ins. Hann var bæði töturlegur
og kámaður. Buxurnar voru gauð-
rifnar og treyjan gat vel hafa
verið brúkuð jafnt og þjett síð-
an á dögum Þjalar-Jóns, eftir
öllu útliti að dæma: hót var á hót
ofan, prjónabót á klæðisbót og
klæðisbót á vaðmálsbót, en upp-
runalega treyjuefninu virtist al-
gerlega útrýmt fyrir bótum og
stagi. Enginn maður í heiminum
átti víst svona ljóta treyju ann-
ar en hann! Þykk leirskán sat
utan á kagbættum sokkunum, upp
á knje, því pilturinn hafði öslað
í keldum.
Skórnir voru í hengslum og
löfðu bæturnar aftur úr ög vatnið
hullaði upp um skóvörpin í hverju
spori. En þetta var nú sonur
hans Þórðar í Kálfakoti og það
varð að virða það til vorkunnar
því fólki, 'þótt ekki gengi það
prúðbúið. Ti'l dæmis um Snorra
þennan: Hann hafði átt að kristn-
ast í fyrra, en það fór á þá leið,
að enginn ráð voru fyrir hendi
ti] þess að „skinna strákinn upp“
eins og Þórður sagði, og svo varð
hann að vera heiðinn eitt ár í
viðbót fyrir bragðið. En honum
hættist sistkyni sama vorið.
— Ekki stendur á því í Kálfa-
koti, sagði fólk, og þeim var
láð þetta háttalag, hjónunum;
Þórður fjekk ákúrur bæði á bak
og brjóst. En það verður nú ekki
gert við því arna, sagði Þórður
i Kálfakoti.
— í vor var svo komið ein-
hverri nefnu á að kristna strák-
inn, þótt engan veginn væri hann
sómasamlega til fara. Nú var
hann á sextánda árinu og rölti
hjér.
Fjórir stelkar höfðu fylgt hon-
um utan af mýrinni og langt
upp á holt. Þeir skræktu án af-
láts hver í kapp við annan svo
að loftið fyltist af stelkakvaki,
en hversu feginn hann hefðiviljað
skildi hann þó ekkert hvað þeir
vildu honum, hvort þeir voru að
ávíta hann eða blessa bann. Nú
sneru tveir þeirra við og flugu
aftur niður í mýrina, en hinir
fylgdu honum enn spölkorn. Þetta
voru víst tvenn hjón, og bjuggu
í mýrinni.
Fyr en vissi var hann orðinn
einn ög stelkarnir flognir, en kýr
heyrðist bau'la austanmegin í daln.
um, og var svarað með öskri
fimm sinnum í stryklotu vestan-
megin. Þetta veit á þurk, að
hýr kallast á, í logni á kvöldin.
Degi var tekið að halla og
farið að togna úr skuggunum.
Ekki bærðist blað fyrir vincli,
en þó var veðrið ögn svalara,
með kvö'ldinu. Tíhráin var horfin,
sem dansað hafði fyrir augum
piltsins í smöluninni, allan dag-
inn og vilt honum sýnir. Þarna
ljeku sjer folöld og tryppi á flesj-
unum. inni með ánni. Varla sást
kind í högum, því að fje hafði
verið stygt upp á við til fjal'ls
að aflokinni rjett. Víða geltu
hundar, eu var sagt að halda
kjafti, því að ekki mátti styggjajar hennar; hann þekti ekki til
lambfjeð, iheima við stekkina. í s!íkra þæginda fyr en nú; líklega
hafði liann altaf verið glópnr
þangað til nú. Eitt angnahlik stóð
hann kyr og horfði á eftir henni;1
og það var eitthvert merkileg-
asta augnablikið, sem hann hafði
lifað, og fult af unaði. — Það
varð ekki frá því skýrt, á máli,
sem hann kunni.
Svo hjelt hann af stað á ný.
En þegar hann leit niður á fæt-
ur sína og buxurn'ar og treyjuna,
þá uppgötvaði hann, að hann
mundi vera skítugasti og rifnasti
maðurinn í öllum heiminum! Og
líklega sá ljótasti. Hann lagðist
niðnr í lautardragi og fjekk tár
í augún.
En svo þegar kom fram á mýr-
arnar, fanst honum hann skilja
miklu betnr það, sem stelkarnir
sögðu!
nótt átti að stía. Líklega kæmist
enginn til náða, fyr en eftir
lágnætti.
Þarna stóð prestssetrið, stóra
timburhúsið, með gluggaröðunnm
x;ppi og niðri. Það stóð hátt og
bar við fjallahnúkana. Þetta hús
h.afði einatt skotið drengnum
ske'lk í bringn.
Og nú varð hann feiminn, strax
þegar hann inn fyrir túngirðing-
una. Svo datt honum í hug, að
hann mætti víst ekki troða á
túngresinu prestsins. En honum
hafði hugkvæmst þetta í ótíma,
svo nú var nm seinan að krækja
niður á heimreiðina, og það var
líka yfir tún að ganga. Svo að
hann reyndi að stíga ljett til
jarðar og flýta sjer áðnr en
nokkur sæi til hans, og hann
komst klakklaust heim á hlaðið.
Framstafn hússins reis þverhnipt-
ur og ægilegur frammi fyrir
drengnum. Þarna var f ordyrið, j
ipngangurinn fyrir meiriháttar
menn, og hann flýtti sjer að
laumast fram hjá því og aftur
fyrir húsið, að eldhúsdyrunum. í 4 tbl. Tímans, sem út kom 3.
Hann barði þrjú högg, í nafnijþ. m., er grein eftir Jónas Jóns
heilagrar þrenningar; því þannig son alþm. frá Hriflu, þar sem
átti að herja og hvorki oftar nje minst er á nýja strandferðaskip-
sjaldnar. ið m. m.
Litlu síðar stóð ráðsmaðurinn Alþingismaðurinn segir þar
i dyrunum og þá var drengurinn Aueðal annars: „Þan býsn hafa
ekki smeikur lengur, því hann: orðið, í sambandi við skip þetta,
vissi að ráðsmaðurinn var auð- j að kaupmannadótið í bænum hefir
veldur í tali, að hann hvorki spnnnið upp heilan hóp af ósann
Mó eða sneri út úr, og þess vegna! indasögum um það, sem jafn-
var honum hlýtt til ráðsmanns-5 oðum hafa verið reknar ofan í
ins. ! höfundana'
Ástæðan til þessara ummæla
Frh.
ral
Drengurinn har npp erindið í
fám orðum og kvaddi. Hann var alþm. mun vera sú, að Alþýðu
lahbaður af stað aftur og bæt- blaðið flutti þær fregnir ekki
urnar farnar að skrölta á ný alls fyrir löngu, að setja ætti
og vatnið að bulla upp um skó-'gamla vjel í „Esju“, sem ein-
| vörpin, þegar kallað var: Shverntíma áður hefði átt að fara
— Snorri! i í annað skip á stærð við tog-
Hann leit við. Snjólfur stóð ara. Þessari fregn var mótmælt
enn í dyrunum. Það var hann af rjettum hlutaðeigendnm og Al-
sem kallaði. þýðnblaðið tók strax mótmælin
— Heyrðu! Komdu hingað, til greina, og leiðrjetti missagn-
drengur minn. Hún Áslaug litla j irnar.
dóttir mín vill gefa þjer mjólk- j Mörgum finst það koma úr
ursopa að renna niður. j hörðustu átt, að alþm. frá Hriflu
Drengurinn kom aftur heim að' skuli kalla aðstandendur Alþ.bl.
eldhúsdyrunum. j „kaupmannadót“, þótt þeim yrði
— Þið genguð saman til spurn-! það á, að fara með skolfrjettir
inganna eða hvað? j mn þetta atriði; en nm það er
— Jú, það stóð heima. í fyrra j ekki að fást, þingmaðurinn er
ems og menn vita ansi meinlegur
í orðnm annað kastið, þótt orða-
tiltækin sjeu misjafnlega vel
viðeigandi.
Það er t. d. ekki gott að átta
sig á, hvað muni liggja til grund-
vallar fyrir því, að hann fer
að hlanda kanpmönnnm hæjarins
saman við aðstandendur Alþbl.,
sem hann nú titlar * með orðinu
„dót“. Kaupmenn vilja áreiðan-
lega ekki kannast við þá sem
sitt „dót“ og aðstandendur Alþ'bl.
kæra sig sennilega lítið nm, að
þtir sjen eignaðir kaupmönnum
á þann hátt, sem J. J. gerir.
Ef þessum alþm. er sjerstaklega
umhugað um að „dóts“-nafnið
festist við aðstandendur Alþbl.,
mundi vera nær sanni að nefna
það þá Sambands-„dót“, því ef-
iaust, eru þeir nákomnari sam-
vinnumönnnm en kaupmönnum.
Vonandi athugar hann þetta í
næsta blaði Tímans.
Þessi þingm. segir að 100 rúm
eigi að vera á öðru farrými á
strandferðaskipinu umtalaða.
Þetta er rangt. Þar eiga aðeins
að vera 60 rúm. Það er hæði
var það. Hún hafði verið fermd
þá.
Svo kom telpan með stóra blá-
rósótta könnu. Hún var 'í rauðri
treyju og stuttu pilsi, en annars
há og nokkuð bráðþroska, björt
á hörund en rjóð í kinnum og
'ljettbrýnd, hvarmarnif í við dökk-
ir, en augum blá og nefið bratt
og belnt og örlítið freknótt.
Hún virti Snorra fyrir sjer,
fyrst með dálítilli feilni í augna-
ráðinn, því að hann var eins og
hvert annað ótó að sjá, en feiln-
in varð brátt að rýma fyrir vork-
unsemi og svo banð hún honnm
að gera svo vel, og rjetti hon-
um könnuna. Hann setti könn-
una á mnnn sjer og drakk í
hotn í fám teygum og hóstaði á
eftir. Þetta var lífsins drykkur
og flutti endnmæringu út í hverja
tang og þama stóð Snorri rjett
eins og nýr maður og þakkaði
fyrir sig.
— Vertu sæll, sagði 'telpan;
hún rjetti hvíta höndina og hvarf
svo inn í húsið; hún hafði þykka
ljósgullna hárfljettu í hnakkan-
imi. Hann fann að það var und-
ur þægilegt að horfa á hreyfing- leiðinlegt og óviðeigandi, að
Umboðsmaður:
Ingimar Brynjólfsson.
mksmx®m mmmmsmmsmBmmm
011 um þeim, sem sýndu mjer
hluttekningu á einn eða annan
hátt við fráfall minnar elskuleg
u eiginkonu, Jódísar Jónsdóttur,
votta jeg mitt innilegasta þakk
læti.
Hofsstöðum 5. mars 1923.
Sigurður Jónsson.
landskjörinn alþm. skuli vera að
bera út skröksögur um þetta nýja
skip, sem stjórnin lætur smíða
fyrir ríkisins fje, og er eign
ríkisins og áformað er að verði
í strandferðum hjer við land. —
Það er óskiljanlegt að alþm. —
jafnvel þó það sje Jónas frá
Hriflu — skuli ekki leita upp-
lýsinga í svona málefnum, þar
sem hann getur feng'ið þær rjett-
ar, áður en hann fer að segja
lesendum Tímans frá þeim. Það
væri miklu betra að hann ljeti
vera að minnast á það, en að hann
geri það ranglega.
Þessi sami alþm. segir enn-
fremur að „oflátungum þjóðfje-
lagsins svíði það, að „Esja“ sje
úthúin með tiltölulega hetra 2
farrými en nokkurt annað skip,
sem siglt hefir hingað til lands“.
Ekki skal jeg rengja þessi um-
mæli a'íþm., en alveg þýðingar-
laust er fyrir hann að vera að
kvarta yfir þessum sársanka sín-
um, í von nm hluttekningu ann-
ara. Jeg held að þann sviða
verði liann að þola sjálfur að
sínum hlut. Þá kemur nú klaus-
an um svínin. Alþm. fræðir le«~
endur sína á því, að „þar sem
svín eru flutt á skipum milli
landa, sje langt um meira hugs-
að um heppilega aðbúð þeim til
handa, heldur en „fullveldis"-
hetjurnar og „peninoa“-hetjurnar
unna borgurum hins svo nefnda
íslenska ríkis“. Áður en Jónas
varð alþm. sigldi hann marg-
oft milli landa og hefir því ef-
laust fnllkomna, reynsln á því
að hann hefir ekki skort heppi-
lega aðbúð á þeim ferðum.
Það er mesti misskilningur að
Framsóknarflokkurinn eigi þabk-
ir eða heiður skilinn fyrir það,
þó „Esja“ verði gott mannflutn-
ingaskip., Morgnhhl. hefir rjetti-
lega. skýrt frá, hver þar hafi
mestu um ráðið.