Morgunblaðið - 15.03.1923, Blaðsíða 3

M U K(i LJ N B LAÐIÐ
ia íslensku, hefir verið margrekið of-
an- í liann. Ræðismaður Norðmanna
hjer hefir lýst yfir, að enginn fótur
væri fyrir því, og norskur blaða-
maður, sem li.jer dvaldi í sumar, frá
aðalmálgagni bændaflokksins norska,
skýrði blaðinu rækilega frá, hvernig
kjöttollinum norska væri varið, og
sagði því skýrt og skilmerkilega, að
það, sem í þvi stæði um m'álið, væri
tóm vitleysa og misskilningur. At-
vinnumálaráðherrann fór til Noregs
í sumar, hefir auðvitað kynt sjer
jþetta mál og getur án efa sagt blað-
inu sömu söguna. En samt er það enn
að gta fram misskilningi sínum síð-
astl. laugardag.
4. í síðasta tbl. Tímans er skýrt
frá því, að til sjeu menn, sem óski
að ritstj. Mrg.'bl. fari frá því, en að
aðrir sjeu á gagnstæðri skoðun. Mjög
er það trúlegt, að þetta geti verið
satt, og líkt mun þvi vera varið um
flesta ritstjóra, að allir sjeu ekki sam-
dóma um þá fremur en aðra menn.
T. d. er það ekki ókunnugt, að ýmsir
Tímaklíkumenn hafa viljað, að Tr. p.
færi frá blaðinu, en Jónas porbergs-
son tæki við, og sá maður dvelur nú
hjer í bænum, ef til vill í þeim er-
indum, að bíða úrslita um þetta mál.
5. Tíminn telur rækilega upp alt
það, sem J. J. hefir lagt til mála
á þingi, að einu undanskildu, en það
er frumvarpsgerð hans um stofnun
nýs Menningarsjóðs. pegar það frum
varp kom fram og menn sáu, hver var
höfundurinn, ráku allir upp hlátur,
Samvinnumenn jafnt og aðrir. Nú
hefir Tíminn haldið, að lesendum sín--
um mundi fara eins og lætur því
þetta verk óumtalað, enda minnir frv.
á annan Menningarsjóð, sem Tíminn
mun helst óska, að sem minst sje
skrafað um.
gaddi, gegn um hríð, gegn um þau heyrðu raust ókunnugs manus |
myrkur, lá leið hans eftir lið- og hvað þau góndu ámátlega á
sinni, eftir hjálp. Hvílík elska, á hanu, þegar hann gekk inn,
hvílík djörfung!
Hún reis á fætur.
blessaðir vesalingarnir!
— Hvað hafið þið fyrir stafni
Snorri, sagði hún. Þú legg-, hjerna? Hvernig líður?
ur mikið í sölurnar. Setstu við Það leið á löngu áður en Snjólf-
ofninn, lof mjer að leysa af þjer
skóna og draga af þjer vosklæðin.
Hún talaði þannig við þjófsson-
ur fjekk nokkurt ákveðið svar.
En þegar Snorri hafði hjáípað
honum til að mo'ka sig inn í bað-
KálfkQíungaþáttur.
(Saga um fórnir og píslarvætti).
Brot úr uppkasti til langrar sögu
Eftir Halldór frá Laxnesi.
inn frá Kálfakoti. Samt var engin stofvma, sá hann öll líkin: Þorð
stúlka í sýslunni fallegri en hún. og konu hans og andvana tvífour-
— Ætli það sje ekki hægt að' ana. Og foörnin höfðu ekki einu
senda eftir lækni ? spurði Snorri. ] sinni haft vit á að veita þeim ná-
Hann lagðí aftur af stað bjargirnar! — Andstygðin sjálf,
um kvöldið, heimleiðis. Það hjeldu ( horaður, svartur köttur, sat á
honum engin bönd. Farðu ekki, einu bælinu og sleikti út um
farðu ekki, sagði fólkið. En liann! snjáldur sitt.
hjelt út í hríðina og nóttina; hann ■ Snjólfur virti fyrir sjer skin-
var brot úr sjálfum höfuðskepn-' horuð líkin. Og börnin stóðu í
unum og vjek ekki. halarófu frammi við dyruar með
Hríðin var litlu vægari daginn. fingurköglana milli tannanna. Þau
eftir, en frostið minna. Engin til- grjetu ekki. Þau bara störðu. Þau
tök að senda af stað eftir lækni. ■ voru víst húin að gráta öllum
Á öðrum degi slotaði hríðinni og ‘ sínum tárum. Undir augum þeirra
þá var sent af stað, hvort það var ^ voru svartir baugar.
um seinan eða ekki. Því ekki var — Er langt síðan? spurði
hægt að búast við, að læknirinn _ Snjólfur.
kæmist að Kálfakoti fyr en annað’ — í fyrrakvöld, svaraði Sigga,
kvöld. — Svo ill var færðin. næst elsta barnið. Hann fyrst.
Á þriðja degi var frost og — Hafið þið verið í fjósinu
hreinviðri. Um dagmálafoilið tók síðan?
Snjólfur ráðsmaður skíði sín og. — Já.
hjelt af stað yfir að Kálfakoti. — Hafið þið nokkuð að borða?
.Alt var livítt, autt og dautt og — Við höfum drukkið mjólk.
hvítt. Maðurinn getur jafnvel ef-
ast um, að hann sje lifandi í
allri þeirri dauðans'hvítu.En þorra
sóln rann upp yfir fannforeiðuna
og geislarnir kvikuðu á mjöllinni. hæsta lagi tíu hnefafyllir af ha’fra
Ef til vill var það hið eina, er mjöli!
minti á líf, ef til vill ekki einu Það var alt og sumt.
smni það! j ------
Áfram brunaði hann inn til dal- Þetta er sagan af Þórði í Kálfa-
anna, ýmist upp eða niður, og sá koti.
þc hvorki hæð nje laut. Fannim- j --------o-------
ar voru djúpar uppi í dalnum. Og :
þarna var Kálfakot. Þarna varj
höllin hans Þórðar. Síðustu dægr- ■
I in höfðu þeir bygt hana upp, j
Jelja-Grímur og Þorri. Til að sjá
var ’þetta snjóþúst og ekki manna-'
bústaður, því ekki sá á dökkan
— Hafið þið ekkert annað?
— Jú, dálítið.
— Hvar er það?
— Það er úti í eldhúsinu: I
Þingtiðindi.
Niðurl.
— Hjáipi oss vel, Snorri minn!
Jfovað ert þu að fara í 'þessari
•ófæru? spurði presturinn.
— Jeg ætlaði að vita, hvort
þjer gætuð ekki látið sækja lækni.
— Lækni í þessu? Handa hverj-
um? Er veikt heima' hjá þjer?
Já, það kvar veikt heima lijá
honum. Mamma liafði lagst á
sæng í fyrrakvöld, pabbi farið
eftir ljósmóður en hún ekki treyst
sjer út í veðrið vegna lasleika.
Svo þegar pafobi kom heim, hafði
hann lagst í taki. Hann var fár-
veikur.
— En móðir þín, ól hún foarnið ?
— Já, hún ól tvö börn. Og jeg
held hún Iiggi alveg fyrir dauð-
anum.
— Guð minn góður! En tví-
burarnir ?
— Já, þeim líður nú vel, sagði
Snorri í Kálfakoti — því að þeir
fæddust andvana.
Nokkra stund var steinhljóð,
eins og niðri í dauðs manns gröf.
Loks leit raðsmaðurinn framan í
prestinn. — Alvara lífsins —
sagði hann.
— Óttafegt, óttalegt, sagði sjera
Kjartan.
Áslaug starði eins og frá sjer
numin á soninn frá Kálfakoti. f
huganum lifði hún þennan leið-
angur hans upp, heiman frá dauð-
sjúkum foreldrum, Isystkinum
þjáðum eða dánum. f nístandi
Skattamál.
14. mars var aðeins eitt mál
á dagskrá í ed., frv. til laga um
díi, hvorki fyrir glugga nje dyr- hreyting & lögUm nr. 61, frá 28.
um. Snjóþústin sú arna yar ekki llóv 1919> um bæjarstjórn á Seyð-
með nemum missmíðum. isfirði, flutt af Jóh. Jóhannessyni
~ Hvað er þetta? sagði Snjólf- og talaði hann fyrir því> en þ6
T y'*5® ^.íá'fan sig. Em allii 0llum foreytingimum, sem
au 11' þar er farið fram á, og sendar
Ekki einni rekufylli hafði verið
eru af bæjarstjórn Seyðisfjarðar,
i.c.stað frá d\runum. Lá öll fjöl- en alimargir kjósendur kaupstað-
skyldan í kæfu mm í foaðstofu? arins sendu jafnframt me8mæli til
Snjólfur fór upp á bæjarhúsm og þingsins
leitaði uppi strompinn. Hann f nd.‘ Voru á dagskrá f jögur
þiýsti snjónum niður um opið og máh sem áður hefir verið sagt
gægðist niður í eldhúsið. Ekki ein frá nm herklaveiki í nautpen-
glæða í hlóðunum. Er nokkur
ingi, um vitabyggingar, og um
þarna? kallaði hann. Steinhljóð. vjelagætslu á mótorskipum o
Það lagði bara gamla sótlykt fyr- voru 8U afgreidd til ed. umr.
i ' ^ ^ans- ! lítið eða umr. laust. Einnig var
Hæ, hæ, hæ! Er nokkur í frv. tij laga um heimild fyrir
bænum! Hann kallaði hástöfum. ríhissijórnina -til þess að banna
Steinhljóð enn. dragnótaveiði í landhelgi vísað
En litlu síðar tók hundur að
umræðulaust til 3. umr. og sömu-
geyja einhverstaðar í nándinni. leiðis frv. um rikisskuldabrjef til
Snjólfur fikaði sig niður á hlað-
ið. Það var út úr, fjósinu, sem
lumdgáin kom. Og hann sá út um en aðalnmr. urðu um tekju. og
gættma hvítar vígtennur og svart eignaskattinn, og var þetta 3.
trýni, sem urraði og gjammaði.
2. umr. Þrjú önnur mál, sem á
dagskránni voru, voru tekin út,
_ _ . . umr. í nd. og málið afgreitt
Það lagði ut gufu frá heitum kún- til ed
um. Þetta varð fyrsta lífsmarkið, Fyrir þessari umr ]águ nýjar
sem hann varð askynja, svo heyrði brtt. um skattstigann frá meiri
hann mannamál og hvískur. Haun Wuta fjárhn. Eru aðalatriði hans
ruddi upp hurðinni. Hundurinn þessi, og tekin hjer til saman-
hljóp út og vildi ólmur bíta. j burðar við það, sem áður hefir
Góðan dag hjer! j verið sagt frá um hinar till.:
Þarna sátu hörnin í hnipri í; Skattgjald þeirra, sem ræðir um
auðu básunum og hjeldu hvert í í 1. 0g 2. gr., reiknast þannig:
annars hendur. En Snorri sat á j Ef hinn skattskyldi hluti tekna
pallinum og sneri baki að dyrun-' þeirra er undir 500 kr., greið-
tmi; hann tálgaði spýtu. isí af honum 0,6%. Af 500—1000
Börnunum varð hverft við, er kr. greiðist 3 kr. af 500 kr. og
0,8% af afgangi. Af 1000—-2000
kr. greiðist 7 kr. af 1000 kr. og
1,5% af afgangi. Af 2000—3000
kr. greiðist 22 kr. af 2000 kr. og j
2% af afgangi. Af 3000—4000 kr.
greiðist 42 kr. af 3000 kr. og 3
% af afgangi. Af 4000—5000
kr. greiðist 72 kr. af 4000 og 4
% af afgangi. Af 5000—6000 kr.
greiðist 112 kr. af 5000 kr. og'
5% af afgangi. Af 6000—7000 kr.
greiðist 162 kr. af 6000 kr. og 6
% af afgangi. Af 7000—8000 kr.
greiðist 222 kr. af 7000 kr. og
7% af afgangi. Af 8000—9000 kr.
greiðist292 kr. af 8000 kr. og 8
% af afgangi. Af 9000—10000
kr. greiðist kr. 372 kr. af 9000
kr. og 9% af afgangi. Af. 10000
—11000 kr. greiðist 462 kr. af
10000 kr. og 10% af afgangi. Af
100000 kr. og þar yfir greiðist
20637 kr. af 100000 kr. og 26%
af afgangi. Skattgjald samkv. 2.
gr. reiknast þó áldrei lægra en
5% af tekjum. Var þessi till.
samþykt með 13 atkv. gegn 11.
Umr. urðu ekki miklar, enda
var málið mikið rætt við 2. umr.,
og kefir áður verið sagt all-ná
kvæmlega frá þeim umr. Magnús
Guðmundsson hafði orð fyrir
meiri hluta nefndarinnar. Sagði
að við 2. umr. hefðu verið sam-
þyktar allar þær till., sem að því
miðuðu, að lækka skattinn og
hefði þar í rauninni verið gengið
lengra, en nokkur hefði annars
fougsað sjer og mundi ekki láta
fjarri því, að miðað við árið
1921, mundi tekjurýrnun ríkis-
sjóðs nema 4—500 þús. En við
þessu mætti ríkissjóður ekki,
hefði ekki verið til þess ætlast og
þessvegna hefði verið saminn skatt-
stiginn, er frá er sagt 'hjer á undan
og væri þar farið nokkuð heggja
blands, þannig að í skattstigan-
um, eða hundrastölunni, væri
farið sem næst því, sem ofan á
hefði orðið við 2.umr.,en þó hins
vegar ekki slept skatti af tekjum
undir 1 þús. kr., en um það hefði
aðalágreiningurinn verið áður. —
Frsm. minni hlutans Þorl. Guð-
mundsson, mælti með því, að frv.
yrði samþ. óbreytt eins og það
var við lok 2. umr., en Þórarinn
Jónsson á Hjaltabakka vildi
helst ekkert láta foreyta núgild-
andi lögum fyrst um sinn, þar
sem reynslutími þeirra væri lít-
ill sem enginn og misforestur á
framkvæmdunum, vegna þess hve
lögin væri ný og óreynd, en
mundi standa til hóta, ekki síst
ef tímarnir bötnuðu. En eins og
tímarnir væru óstöðugir nú, og
lögin lítt reynd, mundu breyt-
ingarnar að mestu .leyti verða
út í loftið. Þó áleit hann brtt.
meiri hlutans sönnu nær en hjá
minni hlutanum.
Einnig talaði Jak. Möller, og
hjelt því fram, að ef tekjuskatts-
till. yrðu samþ. svo, að skattur-
inn minkaði mikið, yrði auðvitað
að vinna það upp annarstaðar og
þá með auknum tollum, eins og
sagt væri að til stæði að foera
fram og almenningi síst foetra.
Díjgskrá ed. á rnorgun:
1. Frv. um sjerstakar dómþing-
hár í nokkrum hreppum; 2. umr.
2. Frv. um sameign ríkissjóðs og
bæjarsjóð Vestmannaeyja á Yest-
mannaeyjajörðum o. fl.; 1. umr.
3. Frv. um foreyting á lögum 27.
júní 1921, um foifreiðaskatt; 1.
umr. 4. Frv. um skifting, Eyja-
fjarðarsýslu í tvö kjördæmi; 1.
nmr., 5. Þingsáltill. um húsnæði
Sími 720.
Fyrirliggjandi:
Trawhgarn,
Fiskilínur,
Mótorolíur.
Hjalt! BISrnssDn Hd.
1
Lækjargata 6b.
E.s. „Gullfoss"
fer hjeðan til Austfjarða, Bergen
og Kaupmannahafnar á laugar-
dag síðdegis, svo framarlega sem
veður ekki hamlar því, að hægt
verði að afferma skipið.

Umboðsmaður:
Ingimar Brynjólfsson.
fyrirliggjandi hjá
WtemHm&QiusEiNiCI
fyrir opiuberar skrifstofur í Rvík,
hvernig ræða skuli.
Dagskrá nd. á morguii:
1. Frv. um undanþágu frá lög-
uin nr. 91, nóv. 1917, um aðflutn-
iiigsbann á áfengi; 3. umr. 2.
Frv. um heimild fyrir ríkisstjórn-
ina til að banna dragnótaveiði
í landhelgi; 3. umr. 3. Frv. um
samþ. landsreiknmgnum 1920 og
1921; 2. umr. 4. Frv. um breyt-
ing á lögum nr. 38, 27. júní 1921,
um vörutoli; 2. umr. 5. Frv. um
varnir gegn kynsjúkdómum; 1.
umr. 6. Frv. um breyting á fá-
tækralögum frá 10. nóv. 1905;
1. umr. 7. Frv. um einkasölu á
útfluttri síld; 1. umr. 8. Frv. um
einkasölu á saltfiski; 1. umr. 9.
Atvinnu- og samgöngumálaráð-
herra svarar fyrirspum til rík-
isstjórnarinnar um löggildingar-
stofuna.