Morgunblaðið - 01.04.1923, Blaðsíða 3

MUKGUNBLAÐIö
leg stofnun, og enginn nema hún ingum, uni viðreisnarmöguleika tíma
getur verndað helgidóm þjóðr.jett- vorra, og hún er þessi: endarreisn
anna. Þessi stofnun er sameign kirkjunnar, þ. e.: endurreisn 'ejuðs-
allra þjóða og þó æðri öllum ríkis á jörðinni.
Svo framarlega
P^ppls*s^öi*ust®B Ritföng.
Fyrjrliggjandi: Pappír, oktav og kvart, TJmslög, Brjefsefna-
:kassar, Litarkassar, Pennastokkar, Blýantar, Yasahækur, Stíla-
hækúr, Rissfjaðrir, Strokleður, Poesibækur, Pennasköft, Heftivjel- ! þjóðum. Henni er stjórnað af sem þjóðirnar ekki hlýöa kallinu
a.r, Reglustikur, Límpappír, Brjefapressur, Stimpilpúðar, Reikn- | hinum æsta forverði (autorité) um að sameinast, innan vjebanda:
ingsspjöld, Grifflar, Þerrivaltarar, Pappírsblokkir, Teiknibólur, | og hún verðskuldar hina dýpstu liins heilaga samfjelags, innan rík-J
Þerripappír, Pergamentpappír, Kalkerpappír o. fl. ■ lotningu, vegna sinnar hábornu is Ivrists og undir kórónu hans.!
' svslu, vegna hátignar sinnar og undir krossi hans, þá er mannkyu- ;
K. Einarsson & Björnsson. mikilleiks, sem staðið hefir öld inu skjótt sagt, engin viðreisnarvon 11
’Sirnar 915 og Í3S5, Vonarstrœti 8. Sírnn.: Einbjorn af öld °£ aldr« getur firnst. innan endimarka tilverunnar. Með-|
Þetta er kirkja Krists. an þjóðirnar ekki snúa við, krjúpa 11
í auömýkt viö krossinn og lirópa:;
Af þessu ofanritaða leiðir, að Til komi þitt ríki! — þá er alt fram-
sannur friður, þ. e. hinn eftirþráði ferði þeirra ekkert annað en liróp
friðnr Krists, gurðsfriðurinn, kemst eftir örlögum Sódómu og Gómorru.
aldrei á, og fær aldrei staðist, Opnist ekki augu þeirra fyrir þessu,
nema því að eins aö kenningu Krists,1 — ef þær halda áfrarn aö þrjósk-
boðum og eftirdæmi, verði fylgt. ast gegn guðsríki: halda áfram að
Hlíti mannfjelagið rjettri reglu, þá hata, lialda áfram að hefna sín, að
■ getur kirkjan fyrst rekið liiö guð- keppa eftir veraldlegu valdi, að lifa
! lega erindi sitt: lilúð að og haldið saurlifnaði, að svívirða helgidóm-
; uppi vörn fyrir rjetti guðs, svo ana, að hrjá kirkjuna, að hauga
í suðausturhluta hússins Hafnarstræti 15, seni hr. ísleifur Jónsson meðal einstaklinganna, sem hjá Upp viðurstyggilegri heimspeki og
Sími 720.
Fyrirliggjandi
Trail-iin
Hialti Bltrnsson Eo.
Sigurjón Jónsson
Bóka- og piijtfangaverslun
Laugaveg 19. Sími 504.
Þar eru best bókakaup. — ódýrust allskonar ritföng.
Heildsala. Smásala.
Lækjargata 6b.
Sölubúðin
hefir nú á leigu, er laus frá 14. maí næstkomandi. Listhafendur þjóðfjelögunum.
snúi sjer til Pjeturs Thorsteinsson, Laufásveg 46, milli kl. 4 og 5
síðdegis. Sími 608.
enn viðurstyggilegri. „list“,
þá
kirkjuna. En hugsjón sú, er kirkj-
.an hefir lagt til grundvöll-
unar fjölskyldunni, til vaxt-
ar þjóðfjelagsins, hefir verið
myrkvuð fyrir mönnum og rang-
færð. Fyrir bragðið er guðstjórn
(hiérarchie) heimilisins afnumin
,vg um leið guðsfriður þess. Helgi-
dómur hússins er æ tíðar van-
helgaður með lágum girndum,
smáður m,eð banvænni sjá'lfsleit-
an (égoisme), sem síðan eitrar
filai; hinar a:ðri lífslindir fjöl-
skyldnanna og þjóðanna.
Að síðustu hafa menn viljað
ala börnin þannig upp, að skilja
þau frá guði og Jesú Kristi. Til
þess var ekki einasta nauðsynlegt
að kristindómurinn væri gerður
litlægur úr skólunum, heldur einn-
ig að þar væri barist gegn honum
hátt og í hljóði. Hlaut þá ekki
sú sannfæring að verða ríkust
hjá börmuuun, aö guð og kristin-
dómur væru harla lítilsverð skil-
.yrði til góðs lífernis, úr því þau 1
aðeins heyrðu niðrunarorðum far-
ið um þau efni?
! En í þessu felst, í einu orði sagt,! \ erðskulda þær ekkert fremur, en
^ ríki Krists. Þá er kenning Krists að vera sljettar út af yfirboröi
ríkjandi í skynsemi einstaklinganna. jaröar, með eldi og brénnisteini.
■■ | Kærleikur lians ríkir í hjörtumun. Eins og einstaklingurinn kemst
, Hann ríkir í lífernissháttunum um að eins þangað, og ekkert annað en
inga þessara og boða, þá eru a ^ maðurinn gætir þess stöð- þangaö, sem lians eigin vilji leiðir
hennar valdi einnar möguleikarn-
ir til að loka alla efnisliyggju
þá úti, sem þegar liefir unnið
svo mikið tjón innan vjebanda
heimilisins og hins borgaralega
þjóðfjelags. Hún hefir ein mátt
til þess að vísa veg þangað hin-
um krisna spíritúalisma (þ. e.
kenningunni um ódauðleik manns-
sálarinnar), þeirri kenningu, sem
svo hátt er hafin yfir hinn svo
nefnda heimspekilega spíritúal-
isma. Hún ein á mátt til að inn-
blása jafnt þjóðfjelagsstjettunum
sem þjóðarheilduninn, hinu bróð-
urlega hjartalagi og tilfinning-
unni um hina æðstu mannúð. —-
ugt, að fylgja boðiun lians, fylgja hann, þannig mun siðlaus öld, sem
eftirdæmi hans og lærisveina hans. snúið hefir baki við drotni sínum
bandsins, og vitni um flekklausan og ekki bætir ráö sitt, að eins getað
Einnig ríkir hann í lieimilislífinu, ,endaö tilveru sína með skelfingu,
sje það bvgt á sakramenti hjóna- sem er lífi liennar og vilja sam-
bandsnis og vitni um flekklausan^oðin. — Svo fremi, sem sá guö er
helgidóm........ Hann ríkir lijá rjettlátur, sem stjórnar heiminum,
þeirri fjölskyldu, þar sembörnin fá
að dafna í hlýðni og dygö, að dæmi
•Tesúbarnsins, þar sem frá öllum líf-
ernisháttum andar hinum sama.
helga sætleik,semfrá f jölskyldunni
í Nazaret. Að síðustu ríkir Jesús
Kristur í liinu borgaralega þjóðfje-
lagi, ef boðum Ðrottins sjálfs er
boðiö þar heiðurssietið; — ef alt
forvígi (autorité) er grundvallað á
sá guð, sem launar og hegnir
St. Maurice de Clervaux,
25. febr. 1923.
Halldór Kiljan Laxness.
P. O. Leval.
Þegar blessaöir farfuglamir
Nii kejimr að þeim hluta brjefs
ins, sem fjallar um viðreisnarvon-
ina. Hinn heilagi faðir skrifar
meðal annars:
„Kenningar Kristis og boð
leggja einkum ríkt á um þaö, að
persónulegt gildi sjerhvers manns
sje í heiðri haft; hversu rýrt sem
jietta kann að virðast. Þær leggja
ennfremur ríkt á um hreinleik í
siðum, um hlýðnisskylduna, um
hina guðlegu niðurskipun mann-
fjelagsins, um helgidóm hjóna-
bandsins og heilagleik hinnar
kristilegu fjölskyldu. Þessar 0g-
þvílíkar kenningar hefir hann
flutt af himnum ofan hingað nið-
ur á jörðina, og fengið þær í
liendur kirkju sinni með því há-
tiðlega loforði, að vera henni á-
valt nálægur og veita henni hjálp
sína. Og ennfrcmur hefir hann
fengið kirkju sinni það verk-
efni. að halda áfram að boða
'þessar kenningar, alt til enda ver
áldar, með hinni sömu. óbifandi
festu, og hann boðaði þær sjálf-
ur. Þegar þessa er gætt, þá er
það auðskilið, hve mikilsverð
hjálparmeöul kirkjan hefir að
bjóða, veraldarfriðimun til við-
reisnar.
Og þar eð kirkjan er af guði
sett, sem skírandi og vörður kenn
Kirkjan ein heldur uppi vörn
fyrir persónulegn gildi mannsins; rTettlætl guðs; ef yfirboöarana ekki korna hingað snemma á vorin glaðn
já, hún hefur það til himins, alla skortir Yltsku fl1 aö gefa llinar ai‘ .víir mörgum manni, við heyr
lcið til Drnttins siálfs \ð lok rÍettu skipanir, þegnana ekki skort- vm, ,-jett óminn af söng lóunnar og
!:», íy* « ^
leiðar með betrun — svo á hátt- skykln W'önmnar. Kristur nkir i svífa ljettum vængjum yfir bæ
sfmi hins opinbera, sem á fram- llimi borgaralega þjóðfjelagi, ef vorn á leið sinni lengra inn í land-
Umboðsmaður:
Ingimar Brynjólfsson.
erði einsaklinsanna, að alt gefi kirkjunni verður viöurkendur sá ið. til fjallabygöanna. og heiðanna
tig á vald guöi, þess er hjörtun niikilleikur, sem frömuður hennar 0g móanna, þar sem þeir sumar
les“. og að allir hagi sjer eftir liefir látið lienni í tje: nefnilega að langt hafast við og með tónum sín
kenningu hans og boðum. Hún vera rlki fnllkomnunaæinnar, ríki „m gefa íslensku ílandslagi þann
hefir jafnmikinn mátt til að ríkjanna. Og kirkjan á heimtoigu á ramm-íslenska brag, sem enginn
gagntaka samviskur þjóðarein- aíN vera virt sem svo; — ekki svo sannnur Islendingur má án vera
•staklinganna sem ríkjastjórnend- a® ^kilja, aö hún vilji revna að Blessaöir litlu fuglarnir, sem við
anna, já, jafnvel heilar stofnanir draSa m' valcli annara (sje vald könnumst svo vel viö, og sem viö
hins borgaralega þjóðfjelags, fylla hennar óhaggað látið, svo fremi það fögnum ávalt sem hinum fyrstu vor
á!Ia hinni heilögu skyldurækni, et rjettlátt og löglegt!), held- boðum. Það ber mjög sjaldan við
gagntaka alt og alla með vitund- ur vill hún veita því hina æðri full- aö bingað sæki aðrir söngfuglar en
inni um, „að Kristnr sje alt í komnun á sama hátt og náðin fnll- þeir venjulegu og áður góðkunnu
öllu“ (Kóloss.. 3, 11.). komnar náttúruna.* .... iÞeir sem við ávalt vonum eftir
Vegna kraftar og sannleika Þetta er þá aöalefni hirðis- (— Engin regla er þó án undan-
Krists, sem í henni býr, getur brjefsin’s, að villiun þeim tra- tekningar. Hingað í bæ vorn hefir
kirkjan ein mótað sálirnar rjett. dregnum, sem, lijá mjer, kunna að m, með sumargolunni og vorhlýj-
Þess vegna getur hún ein flutt lr a fa slæðst inn í útlagninguna. unni vilst erlendur söngfugl, söng-
hinni yfirstandandi tíð frið, og (Óþjált viðfangsefni að steypa ís- svanur. sem ætlar að dvelja hjer í
trygt framtíðina, þar eð hún, eins lenska þýöingu upp úr þessum áln- bæ um stund og gleðja okkur með
og vjer þegar höfum sagt. bvrgir arlöngu latnesku setningum, sem í fögrum siing, söng, sem skai’ar langt
liverja nýja stríðshættu úti. í frönsku útgáfunni er Iialdið óbút- fram úr fuglasöngnum, •— því hvað
nafni æöri skipunar og fyrir til- uðum). — ^er fagur fuglasöngur í samanburði
verknað guðlegrar opinberunar, Sem sagt: Kiikjan er hrópandans við fagra söngrödd úr þeim manns-
kennir hún, að- öll verk mann- rödd í eyðimörkinni.— barka, sem foi’sjónin hefir gefið guð
anna, svo í einkaefnum sem opin- í brjefi þessu mun hinn postul- dómlega tóna í vöggugjöf, og smekk-
herum málum, verði að vera san> ]egi þjónn tala út úr Iijarta allra vísi meðfædd og viljakraftur hafa
ræni boðum guðs. . hinna trúuðu barna móðurkii’kj- hjálpað til að fullgera.
Ef þannig allar þjóðir og al'lir unnar. Og ekki að eins undan hjarta Söngsvanurinn, herra P. O. Leval,
víkjastjórnendur gera sjer það að rótum þeirra, sem bei’a gæfu til að söng fyrir okkur í fvrsta sinni á
heilagri skyldu og föstum vana, vera börn hins heilaga kristna sam- miðvikudagskvöldið með a,ðstoð Páls
jafnt á hinu þrengra verksviði fjelags, heldur einnig allra þeirra, ísólfssonar og mætti þá hlýjum viö-
sem í millilandamálum, að starfa sem hafa hinn góða vilja til aö tökum íslemskra áheyrenda sinna.
í samræmi við kenningar Krists, meta liinn frelsandi sannleik. Menn Söngrödd herra Leval’s er mikill og
þá mun þeitn gefast kostur á að með rjetttu ráöi, geta ekki framar fagur ,,tenór“, mjög þróttmikill
fagna friði og hagsæld í londum deilt um það, að lausnin er að eius þegar á þarf að halda, og veitir
aínum. Jéin, á öllum hinum knýjandi spurn- lionum ljett að fylla út í Bíósalinn,
........... I------------------------------.. þar sem mörgum mun hafa þótt
Það er til á jörðunni eiu guð- * Teólógiskt. erfitt að syngja. Háu tónarnir eru
fagrir og óþvingaðir með ljósum
hljómblæ, dýpri tónarnir mjúkir og
breiðir meö dekkri blæ, sem líkist
„baryton"-rödd. Þegar hjer viö bæt
ist góö og eðlileg meðferð á við-
fangsefnumun, er óhætt að full-
yrða, að Reykvíkingum gefst nii
kosstur á að hlýða á erlendan söngv
ara af betra eða besta taginu. Herra
Leval hefir fengið ágæta tamningu
raddar sinnar og ber ekki síst á því,
þegar liann syngur veikt og mjúkt
á viðkvæmustu stöðum söngtext-
■anna. Ilann söng undurfagurt í
Seliubert’s „Am Meere“, og „Die
Post“, Liszt’s „Es muss ein Wun-
derbares sein“, Grieg’s „Ein
Seliwan“ — svo jeg nefni nokkur
viðfangsefnin. Sum lögin varö hann
að endurtaka og loks aö syngja
aukalög,-„Draumalandið“ eftir Sig-
fús Einarsson, og loks hina frægu
„aríu“ úr óperunni ,,Tosea“, en
þar sýndi herra Leval, að liann er
ágætis óperusöngvari óg kann að
fara vel með lilutverkið.
Yæntaidega syngur lierra Leval
miklu oftar fyrir okkur og vil jeg
livetja alla góða söngvini til að ■
hlýða á listfengan söng hans, sem
áreiðanlega verður mörgum ógleym-
anlegur. 4
Á. Th. 1
I3UIK D1 IBDn.
Byggingarlistin og Austurvöllur.
Reykjavik og þjóðin.
f sjóþorpum og sveitum Islands
hljómar þetta nafn — Reykjavík!
— Hvað ert þú — Reykjavík, höf-
uðstaður íslands, útvörður sjálf-
stæðis og menta. Bær allrar fram-
takssemi og auðs? — Með þing
og- stjórn fyrir skjöld móti töfr-
um erlendra ríkja, með skáld og
listamenn í halarófu handa. bæjar-
stjórn til þess að halda landnáms-
hugsjóninni síungri í smíðisgrip-
um borgarinnar, í götum og torg-
um og hverfum. —-----------Svo að
borgarh'liðin skíni og leiftri af
jafnvægi og ró, móti mentamönn-