Morgunblaðið - 25.11.1923, Blaðsíða 5

Káífsskinn
AaKX* *■ - -■ ~AXZBSt£3£!r2xs&'.j- —' 1
[órökuð, hert; vel spýtt og ógölluð kaupir háu verði
* , jh'
Verslun Jes Zt’msen.
I heiidsölu:
Gerduft
Eggjaduft
Möndludropa
Vanilledropa
Citrondropa
Cardemommur st.
Múskat
Allehaande
Pipar
Megull
Kanel st. og heill.
Hjartasalt
Husblas
BúSingspúlver.
N YKOMIÐ:
Möndlur, sætar og bitrar
Suckat
Vanillestengur
Rúsínur
Sveskjur
Epli, þurkuð
Apricots
Kúrennur
Flórsykur,
Nonparille
Cardemommur heilar.
fiNN FREMUR:
Blautsápa (krystal)
Handsápur
Soda í sekkjum
Blæsoda í pökkum
hvottasápu (harðsápu)
Pakkalitur (margar teg.)
Skurepúlver
Þvottaefni
Barnatúttur (krystal)
Lárberjalauf
Skósvertu „Falcon“
Umbúðapappír
Pappírsgarn (afar ódýrt)
Tannvatn „Stomatol“
Tannpasta „Stomatol“
o. fl.
Mfest með Botníu fáum við:
Epli
Appelsínur
Lauk
Vínber.
Sigurdur Skúlason
Laekjargötu 6. Sími 586.
Reykjavík.
h'ani kom í stúdentafjelagi skól-
aös, frá Vilh.j. Þ. Gíslason, hefir
^®rfin minkáð á sjerstöku há-
s^ólafjelagi. Stúdentaráðið hefir
^áa starfað vel að ýmsum málum
s^ádenta og fengið fram ýms ný
og notið starfs ýmsra góðra
shidenta. nú síðast Bjöms Áma-
^Onar iir Görðum.
Aðalerindið. sem jeg átti með
þessum var, að vekja at-
Fygii á því nýja stúdeutalífi, sem
^Jer hefir verið að skapast, og
ví gildi, sem það getur haft, bæði
^rir háskólann og út í frá. En
ll1ti uppeldis- og menningargildi
stúdentalífs hafa menn oft
eyrt, nú síðast t,. d. á stúdenta-
'1llduin í lýsingum frá Oxford og
ymhridge. Og þó ekki skapist
•ier að sjálfsögðu slíkur háskóli
eða stúdentalíf, má margt gera
enn og halda við því, sem þegar
hefir verið gert. Þá viðlöytni eiga
allir stúdentar að styðja gamlir
og ungir.
Nýi
stúöentagaröurinn
danski.
Khöfn 20. okt.
Úti við Jagtvej, nokkru ofar en
ríkisspítalinn, til vinstri handar,
við veginn þegar inn frá bænum
er komið, liggur mikið þrílyft hús
af rauðum múrsteini, bygt í fer-
hyrning.
pað er hinn nýji stúdentabú-
staður, ,Studentegaarden‘' eins og
hann heitir á dönsku-
•Jeg hafði beðið próf. Erik Arup,
sem er „Ev for“ þar úti, (sem
svarar til prófasts á Garði) að
sýna mjer húsið. — Hann var
þó ekki heima er jeg kom,
svo kona hans sýndi mjer það. Við
innganginn til Garðsins, eins til
hvorrar handar, eru íbúðarhús fyr-
ir varastjórann, háskólaritara
Poul Eönss og aðra starfsmenn
Garðsins. 1 veggjunum, beggja
megin við innganginn, eru sements-
töflur, með nöfnum þeirra manna,
eða stofnana, sem herbergin eru
gefin t.il minningar um, og undir
standa nöfn þess eða þeirra, sem
gefið hafa.
Jeg renni augunum fljótlega
yfir nöfnin á töflunum og finn
meðal þeirra nöfn ýmsra danskra
afreksmanna, bæðinúlifandimanna
og dáinna. Herbergin eru gefin
ýmist af fjelögum eða einstökum-
mönnum. Meðal þeirra nafna sem
augun festir á, eru: Niels Finsen
cg Finnur Jónsson prófessor.
Finns Jónssonar herbergið er
gefið af Dansk-Islands Forbunds-
fond, og forgangsrjett til þess að
bna þar hefir íslenskur stúdent,
er les norræn fræði við háskólann
hjer. Af því að enginn íslenskur
stúdent les norrænu við háskól-
ann hjer, eins og stendur, hefir
danskur- stúdent fengið herbergið,
sem les norræn fræði.
Það er hreinasta unun að ganga
þessa stiga og ganga; þeir eru
Lu’eiðir og bjartir; minna raunar
r.okkuð á gamla Garð- Það er mið-
stöð.varhiti í öllu húsinu og ofnar
á göngunum. Inni í herbergjunum
eru nauðsynlegustu húsgögn: bóka
skápur, legubekkur, borð og stól-
ar. Herbergin eru breið og löng,
c-g því rúmgóð. Finns Jónssonar
herbergið er nr. 53 á 2. hæð. (Vildi
ekki einhver íslenskur efnamaður
gefa myndir frá íslandi til þess
að kengja á veggina í herberi
þessu?). Herbergið veit út í garð-
inn, í suðaustur. Jeg óska þessum
unga manni til hamingju, með að
hafa fengið herbergið, og hann
svarar með vingjamlegum orðum
um próf. Finn Jónsson.
Svo höldum við áfrarn ferðinni
og leiðin liggur framhjá eldhús-
inu. Það er stórý og rúmgott, með
mörgum skápum; þar hanga ýms-
MORGUNBLAÐIÐ
ar myndir á veggjunum, en frúin
vekur athygli mína á því, að
þetta sjeu leifar frá hátíðahöld-
unum, og getur maður strax ráðið
sjer það til. Til gamans skal jeg
þó geta þess, að hjer kangir mynd
af próf. Rovsing; er hann á hvít-
um hesti, og heldur á skurðarhníf
í vinstri hendi, en í hægri hendi
heldur hann á stúdentagoðinu. En
hann er frumkvöðullþessararstofn-
unar. Við höldum áfram ferðinni,
og komum nú í hátíðasalinn. Það
er mikill salur og með stórum
bogagluggum og hátt til loftsins.
Liggur hann í miðálmunni, beint
á móti innganginum frá götunni.
Salurinn er skreyttúr með mál-
verkum úr lífi stúdenta og há-
skólans. Ennþá eru myndir þessar
þó aðeins teiknaðar með svart-
krít; en próf. Aksel Jörgensen á
að mála þær seinna. Það eru mynd-
ir af hátíðasal háskólans og mörg
f.'eiru; nýbakaðir stúdentar við
dyr háskólans, stúdentasöngflokk-
pr, náttúrufræðingar, dýrafræð-
ingar o. fl. o. fl. Meðfram norður-
hlið hússins standa myndir af
próf. Rovsing, Höffding, Buhl og
Wilh. Thomsen. Þá er líka les-
stofa og stofa til söngs og annara
skemtana, baðherbergi, tennissal-
ur og margt annað til þæginda.
Garður þessi er Dönum til hins
mesta sóma og hlýtur að verða
liinum ungu námsmönnum til á-
nægju; þeir munu þegar hafa
komið sjer vel fyrir þar og una
hag sínum hið besta. Stúdentar
nefna sig „Garðsbræður“.
Saga þessa fyrirtækis er í stuttu
máli þessi: í mars 1920 sendi
þá verandi háskólarektor, próf.
Thorkild Rovsing, ávarp til ýmsra
danskra mentamanna, um, að ráða
bót á húsnæðiseklu meðal stú-
denta með því að gefa f je til j
Stúdenta-kollegium. — Þrátt j
fyrir ýmsa örðugleika, sem j
þá var við að stríða, einkum f jár-1
hagslega, gat háskólarektorinn 18.
nóv. 1920, við árshátíð háskólans,
lýst því yfir, að sigurinn væri (
unninn, fjeð var fengið. Var síð-
an skipuð byggingamefnd. Um
áramótin 1921 var byrjað á bygg-
ingunni; bæjarstjórn Kaupmanna-
hafnar gróf grunninn. 2. febrúar
1922 var hornsteinninn lagður og
byggingunni gefið nafn ,Studente-
gaarden.1
Var uppliaflega áætlað að hus
þetta kostaði miljón; var þó
hægt að byggja, það fyrir 1 milj., j
cg innanstokksmunir kostuðu 100.-!
000 kr. Það er rúm fyrir 115 stú-!
denta og greiða þeir 25 krónur.
á mánuði fyrir húsnæði, Ijós, hita,
bað o. fl. Ennþá eru þó 17 her-
bergi. sem ekki eru notuð, en
þess mun þó ekki verða langt
a? bíða.
porfinnur Kristjánsson.
og víðá hulin gæði.
pví hjer við trygða bundum band,
í bernsku glöðum heimi.
pú æsku minnar vinaðsland,
þjer enginn, enginn glevmi.
Og hvert eitt mál, og mentaljós
er má þig heiðri krýna;
skal taka þeirra traust og hrós
er trygð þjer vilja sýna.
pví hvar sem menning merk og há
fær mótað líf og anda,
mun vaxa heill og verka þrá
og viskumerkið standa.
pú æskubarn með bros á kinn
og bernsku vorsins drauma;
með heiðan vonar himinn þinii
cg hugans blíðu strauma.
Ó! geymdu vel hið gullna pund,
það gæfu mun þjer færa.
Og jafnt um vors og vetrarstund
mun vaxa ment og æra.
Kjartan Ólafsson.
—-----x-------
Hiianlii
SíyiiimEiiiiariiiMP.
—r------
Hjá flestum þjóðum er höfuð-
borgin miðstöð menningarlífsins.
par safnast fyrir það besta sem
þjóðin á, vísindastofnanir og lista,
þar er úrval mentamanna þjóð-
arinnar og þangað sækja menn
utan af landshornum til þess að
njóta andlegra gæða. Þar er sá
mælikvarði lagður á þroskastig
menningarlífsins, sern þjóðarmenn-
ingin er miðuð við.
Reykjavík er höfuðborg íslands.
Hjer er æðsta stjórn landsins, vís-
indastofnanir þjóðarinnar og þau
gögn, sem hún á til vísindaiðk-
ana. Hjer eru flestir mentamenn
þjóðarinnar saman komnir. Hjer
hefir það safnast saman, sem
þjóðin á af listaverkum, og hjer
eru listamenn þjóðarinnar flestir
Saman komnir, utan þeir, sem flú-
ið hafa land.
Af þessum orsökum ættu skil-
yi’ði að vera fyrir því, að ýms
menningarmerki mótuðust á Rvík
Og Reykvíkinga, umfram venju
annara kaupstaða hjer á landi.
Ef rjett væri á haldið, gæti R,-
vík verið fyrirmyndar bær, þó lítil
sje, og jafnvel í ýmsum grein-
um tekið fram öðrum höfuðborg-
um, ef satt væri það, sem ýmsir
vilja halda fram, að Íslendingar
sjeu mörgum þjóðum fremri í
greind og mentun.
En hver er svo reyndin? At-
hugun á ýmsu því, sem dags dag-
lega gerist hjer í bæjarlífinu, gef-
ur órækar sannanir fyrir því, að
Reykvíkingar bregðist mjög þeirri
skyldu sinni, að vera menningar-
frÖmuðir og gefa fullgilt sýnis-
horn íslenskrar menningar. Skal
þetta rökfært með nokkrum
—-----x-----
Kvæði
sungið við skemtun stúkúnnar Æskan
fyrsta vetrarfund 1923.
dæmum
Lítum fyrst á bæinn sjálfan.
Pað mun vera leitun á þeim bæ
um víða veröld, sem sje jafngott
sýnishorn skipulagsleysis, flaust-
| i'i’s og fálms, eins og Reykjavík.
: Á þetta þo einkum við um bygg-
Nú fölna blóm í fjallahlíð
og fjólan prúða grætur.
pví sjónum hverfur sumartíð,
og sofnar ljós um nætur.
En sveitin lyftir ljósum tind
ljómans breiða veldi,
og speglar hreina mánans mynd
i mjallahvítum feldi.
Og þig við elskum ættarjörð,
með alhvítt vetrarklæði;
með vatnagný og veðrin hörð,
. ingarnar. Hjer standa stórhýsi og
kumbaldar hlið við hlið; tvö hús
samfeld, sem bvgð sjeu með tilliti
hvort til annars sjást ekki. Hvar
se.m litið er, blasir við hrærigraut-
nr smekkleysisins, og á þeim fáu
stöðum, sem tilraun liefir verið
gerð til að byggja húsaröð, svo
samræmi sje í, hefir oftast orðið
eftir lóðarspilda, sem gefið befir
færi á að koma fyrir húsi með
Saxað kjöt (Hakk)
Kjöthræra (Fars)
það besta sem fæst; búið til
úr 1. fl. efni, unnið á staðn-
um og því ávalt nýtt.
Matarv.
TÓMASAR JÓNSSONAR.
Ávextir:
Ví n ber, Appelsí nur,
Epli á 0,80, 1,00 pr. i/2 kg.
Matarv.
TÓMASAR JÓNSSONAR.
Fiskabollup
afar ódýrar.
Kaupið þar sem ódýrast er.
Herluf Clausen, Sícni 39
Laugaveg 20 A,
hefir mikið úrval af
Aluminium og Eir.
Rakvjelar ... . á kr. 3,00
Rakvjelablöð . . á — 0,25
Skeggbursta . .. á — 0,80
Silfurblýanta . á — 3,00
Sjálfblekunga . á — 3,00
Vasaverkfæri . á — 1,00
Caskveikjara . á — 1,25
Vasaljós . á — 3,00
Rafmagnsofna á — 22,00
Vasakveikjara, fl. teg. Axlabandasprotana marg-
eftirspurðu.
Gólfklúta & Fægiklúta
o. m. m. fl.
TÓMAS HALLGRÍMSSON
(ft'á Grímsstöðum).
alt öðru lagi, svo að alt spillist
er fyrir var. Á milli húsa og með-
fram óbygðum lóðum, er bærinn
prýddur skældum og skektum
bárujárnsgirðingum og grottafún-
xun, hálfföllnum trjegirðingum. —
Viðhald margra hilsa er afarlje-
legt, og veitti síst af, að stjórn
bæjarins hefði menn í förum til
þess að segja hfiseigendum til um.
hvað þeir eigi að lagfæra, ekki
síður en hún lætur líta eftir eld-
færum. Og þrifnaðurinn á sjer
standandi minnisvarða í ruslhrúg-
um og forarvilpum — að ógleymd-
um brúnarústunum.
Þá má benda á það, sem sorg-
legt fyrirbrigði í bæjarhragnum.
hve mikið kveður að skemdum
og spellvirkjum á almauna færi.
Hjer er það títt, sem annarstaðar
þekkist ekki, að pörupiltar, eldri
sem yngri, gera sjer að leik að
skemma girðingar, kríta húsveggi,
jafnvel stela. hurðum úr hliðum
og bera þær burtu. í forstofum
og afdrepum við almannafæri hafa
menn það fyrir sið, að æfa sig í