Morgunblaðið - 09.12.1923, Page 7

i.
MORGUNBLAÐIB
Engum efa er þa<5 undirorpi'S, aS tímasparnaSur er
þaS öllum auglýsendum að senda auglýsingar sínar að-
eins á einn stað, ef í fleiri en eitt blað eiga að fara.
Auglýsinga
^krifsfofan
• Austurstrœti 17,
tek.ur á móti auijlýa-
iöL'um osí sendir td
tvaða blaðs setn er.
Yfirfrakkaefni
og fataefni
í stóru úrvali.
Vigfús Guðbrandsson,
klæð8k* ri. nal iræu 8
ÖTSALAN
';í ■ . .. v....
heldur áfram til miðvikudags.
Mörgu bætt við; þar á meðal: barnanærfatnaði úr
Ijerefti., Dötputöskur og myndarammar fyrir hálfvirði
og margt fleira selt með miklum afslætti.
pErslunin ,Bullfo55‘
Au.sturstra^tj 12. -: * Sími 599.
augaveg 49, Sími 843,
:: uppáhald allra sem einu
: sinni kynnast honum. —
Vöruyfirlit:
Kjöt, kjötfars, kjöthakk,
Hhjör, Smjörlíki, svínafeiti,
hlöntufeiti, tólg, kæfa, pyls-
>r> ostar, egg, alskonar álegg
hrauð etc. Niðursuðuvörur
’ hundruðum tegunda, t. d.:
KjÖtmeti, fiskmeti, ávextir,
krænmeti, kryddmeti, ávaxta
í^auk, niðursoðin mjólk, alls-
honar sósur og smávegis,
mckles etc. Útlend saft á
, xum og í lausri sölu, —
krydd.
, Grænmeti: Hvítkál, rauð-
' ^> rauðrófur, Sellerí, Pur-
er> Persille, gulrætur, lauk-
lr) kartöflur, ísl. rófur, epli,
ahpelsínur, vínber, melón-
Citronur, Asiur, Agurk-
etc.
Keynið SLÁTRARANN.
ha:
Pu svíkur ykkur aldrei.
U* hann og: ritgerðasafn (Ideas
<: Qood and Evil).
• pÖa er auðvitað aðeins undan
" °fa.n af. En annars væri það
>l >ess v
er.

ert, að einmitt Islend-
fylgdust betur xneð, en nú
1 ýmsum andlegum málum
. H tranna. Ýmislegt í sögu
> eirj.^ r .
sð , °R bókmentum er þannig,
0(> d< er merkilegt til athugunar
b^^kugsunár og víða til saman-
r við sumt það, sem íslenskt
fr. ----' —>.-------
Jiverjjt* r^lor°4dsen skrifaði
Ira\ <nia alí-langa grein nm sögu
‘‘ð k;ir fyrir þarf auðvitað ekki
kia "°la a^a íste^öinga að Kelt-
'slenskar bókmentir að
^ra<<í>nar keltneskum „afleggj-
vert ’ Pins °R emusinni var tölu-
Hag ’,nPP 1 móðinn“ hjá sumum
nnum
em-
Siera Elnarjtai í H.
Jón Jacobson landshókayörður,
mágur sjera Einars, sendi honilm
þetta kvæði á sjötugafmæli hans
7. þ. m.
S.vo líður hugrós
öðlings ævi
sem mildrar sólar
um mar himins
gangur í heaði
himinskíru ,
frá upprisu hennar
til enda dags.
;
Sá jeg þig á vori
virða grandvarstan,
um hádegi lífs
hlaðinn störfum, —
aldrei til spella,
æ til böl-bóta, —
veit jeg þig nú sjötugan
sannheiðri krýndan.
Víst er vor fagurt,
en viðkvæmari
haustsins mjúka mildi.
Grefi þjer döglingur
dýrðarheima
friðvafið haust,
unz til foldar hnígur.
Uni Þýskaland
til Belgiu.
Eftir Vilh. Finsen ritstjóra.
Það er árla morguns í Kiel.
Dómkirkjuklukkan hefir nýlega
slegið fimm. — Bærinn er
hljóður og hrím'hvítur eftir nætur
frostið, en á stangli sjást dökkir
blettir, þar sem sólin hefir náð að
bræða hrímið. Skipið legst hægt
að bryggjunni og nokkrir verka-
menn og tollþjónar skreiðast krók-
loppnir úr skýlum sínum. Alt fer
mjög hljóðlega fram. Kiel sefur
ennþá.
Miðaldra lcona kemur hægt nið-
ur hafnarbakkann. Hún er með
hlaðaböggul undir hendinni, og
lít.ill strákur, átta eða níu ára,
hangir í pilsunum hennar. Tært
andlitið og djúp og raunaleg augu
lýsa á þögulu máli eymd og vol-
æði. Drengurinn er sveltur; fæt-
urnir geta varlá borið hann, og
hann er skinhoraður.
„Kieler Zeitung“, muldrar hún!
„síðustu frjettir, 250 mörk“.
Hin kurteisa framkoma konunn-
ar, og það, að hún er tiltölulega
yel klædd, bendir á, að hún sje
nýlega byrjuð á þessu verki, að
hún ekki sje vön því frá fornu
fari að ganga niður á bryggjur
ki. 5 á morgnana. og.selja blöð-
Við nánari athugun kom það Í
ljós, að hún var 'ekkja eftir skólá-
kennara, sem dó. skömmu eftir að
stríðinu lauk. Þáð yar ekki einu-
smni svo. veí, að hún væri „her-
mannsekkja“ (þ. e.: hefði mist?
manninn a vígvellinum). — hún
varð að íáta sjer nægja ennþá’
minni eftirlaun, sem fjarri fór að.
hún gæti lifað af. Hún varð blað-
söluköna. Hið æðisgéngna verðlag
á öllu, verðleysi marksins, hafði-
neytt haiia til að fara að selja
morgunhlöðin í Kiel.
Við dyrnar á járnbrautarstöð-
inni stendur urig stúlka og.selur
skólesta og lítil sápustýkki. Hún
er líka. aumkunarverð að sjá: grá-
köld eins og morguninn, og’ illa
t'l fara. Hún endurtekur í til-
breytingarlausum róm sömu orðin
við alla ferðamennina: að ekki
sje nein sápa í járnbrautarlest-
irmi, „Kaupið þjer eitt stykki af
sápu —- 500 mörk“.
Sápan selst vel, en enginn virð-
ist þurfa. á skólestunum að halda.
Lögregluþjónn segir mjer, að
þarna standi húnv á hverjum
morgni, og að hún hafi einusinni
þekt betri daga.
Þessar tvær manneskjur, sem
ferðámaðurinn hittir á bryggjunni
í Kiel, eru að sumu leyti mynd af
Þýskalandi, eins og það er í dag.
Þar býr fólk við endalausar þján-
ingar; ekki vegna eigin tilverkn-
aðar, heldur hafa valdsjúkir
stjórnmálamenn og hrokafullir
„junkarar“ hrint því út í glötun-
ina. Þar er þjóð, sem þekt hefir
betri daga, en sem nú er að gef-
ast upp í baráttunni fyrir lífinu,
að. öllu, eða n.okkru leyti; þar
verður fólk, sem áður bjó við góð
efni, að selja skólesta og sápu-
stykki, til þess að viðhalda lífinu.
pýska erninum hefir fatast flug-
ið. Friðurinn ’hefir orðið pjóðverj-
um grimmari en jafnvel ófriðurinn
með öllum þeim skelfingum, sem
honum fylgdu.
Vöruverðið hækkar. dag frá degi
— gengi marksins miðar hraðfara
í áttina til þess að verða ekki
neitt,, — ekki virði pappírsins,
sem í það fer. Fyrir tveimur dög-
um kostaði einn bolli af kaffi
800 mörk í Hamborg, nú kostar
hann 900’. Eitt glas af öli 750 mörk
í gær, en 800 í dag. Einn eldspítu-
stokkur kostar 150 mörk, svo að
þó ekki sje nema, um eldspítu að
ræða verða Þjóðverjar að spara.
Þeir gera þa.ð með þvj að kaupa
sjer „sjálfkveikjuáhald“. — ög
el dspitnaísmið jurnar í Poimmern
Druliliiiidir
fyrir börn, mikið úrval, afar-
«
ódýrt hjá
Daníel DalldórssDn,
Aðalstræti 11.
eru um það bil að hætta starfi.
En kaupinu miðar hægt upp á !
við. í lestinni suður, þar sem hver
bekkur er setinn og fult af fólki
í öllum göngum, vegna þess að
ferðum hefir verið fækkað út af
kolaleysi, er verðlagið. og kaup-
gjaldið helsta umræðuefnið. Það
er verið að talá: um ráðstafanir
ríkisstjórnarinnar . til þess að
halda marksgenginu uppi, tilraun-
irnar til að stöðva gengisfallið,
sem kostað hafíi 'miljarða marka,
en árangurinn ekk-i orðið annar
en sá, að gengið er nú lægra en
nokkru sinni áður. „fi.efði ekki
verið betra“, segir einn, „að við
hefðum borgað I Frökkum þessa
Frökkum
losnað við það,
að
,þeir bertækju stærra, svæði“. Af
viðræðum Þjóðverjanna er Ijóst,
að því fer fjarri, ;áð stel'na Cunp
kanslara hafi ,við éjnlægan.þjóðarý'
vilja að styðjast. • Viðburðirnir í ’
Ruhr eru nú orðijir svo víðtækir,.
að almenningur i er farinn &$""
mynda sjer skoðanir. fyrir sig, um,
•hver sú eig’inlega ofsök þeirrá sje.
í klefanum sitúp fullorðinn iog.
fyrirmannlegur vinnuveitandi, á-
samt fríðri tengdadóttur siniti.
I
Þau hafa bæði tefcið mikinn þátt,
í samræðunum. Þegar les.tin nálg-
sst Hageji, gefur hanp með hend-
inni bendingu’ um; að nú skuli
samtalinu lokið. Hann hefir, út
um klefagluggann, Sjeð fyrsta
franska hermanninn, vörð ’ við
járnbrautarlínuna, standa undir
blómskrúðgu kirsiberjatrje. Aug-
1111 hans gráu urðu sem snöggvast
eins og stál, en svo urðu þau eðli-
leg aftur.
„Er það ,ekki yndislegt að sjá
kirsiberjatrje í blóma? Ekkert
getur mildað hugr manns eins' ög
fegurð náttúrunnar1 ‘.
Hann mælti þessi orð til tengda-
dóttur sinnar, sem starði á ið-
græn engi, laufgaðan skóg og urm-
ul af blómguðum kirsiherjatrjám.
Lestin var komin fram hjá
ivrsta Frakkanum. Hann stóð kyr
og hjeit vörð við ryðgaða járn-
brautai’teinana: Nokkrum augna-
hlikum síðar staðnæmdist lestin
og franskur undirforingi rannsak-
.aði nákvæmlega öll vegabrjef.
Frakkar hafa í ‘hernámi dálít-
inn þríhyrning lands við Hagen.
A leiðinni frá Hamborg til Köln
fer maður um þennan þríhyrn-
ing, en kemur aftur út á „frjálst
land“. En hjá Vohwinkel kemur
inaður inn á hið eiginlega her-
námssvæði. Þar eru hermenn á
hverri stöð og í öllum gæslu-
mannahúsum, og verðir með
slcömmu millibili meðfram allri
járnbrautinni.
Það eru Englendmgar, sem setja
svipinn á Köln. peir eru fyrir-
ferðarmestir á strætum og veit-
ingahúsum — sjerstaklega á síðar-
r.efndu stöðunum. Alls munu um
13 þúsund Englendingar vera í
borginni. Auk stærsta gistihúss-
ins, Kölnisc'her, Hof, þar sem setu-
liðsstjórnin er til húsa, hefir fjöldi
annara hygginga verið gerður að
hústöðum Englendinga, að ó-

>Víy»vó«s HV A,,<=oiNTMtMr T»
3auSEJ»<í>tORDJ í C0MM0NS
^ J VlR<3Íf^lA
W.IendorHdná & Co Ud. I
„Meira virði en þser )kosta“

Jólasvein arnit,
Tornóifur og
TJonni eru d
ferðinni.
gleýmdum herlíiánnaskálunum, er
alskipaðir erú éiösku liði. Ekkert
setulið ér eins þtíngt á fóðrunum
ems og það enskíi.
í fýrradag kom fram í þýska
þinginú fyrirspurn um, hve mikið
enská setuliðið hefði kostað pýska-
land. Svarið var >4 þús. sterl. pd.
á viku. Jeg dirfíst varla að segja,
l'.ve mikil upphæð þetta er í papp-
írsmörkúm.
Ensku dátarnir eru vel kyntir
í Köln. Þeir líðakt vegna þéss hve
göfugmaimlegir þeir eru í fram-
gcngu — og örir á fje. Þeir ausa
út peningum, og sagt er að óbreytt-
ir hermenn leyfi sjer það óhóf að
leigja sjer herbérgi hjá fjölskyíd-
um,- þar sem gleðin yfir Ifinu er
enn innilegri en í hermannaskál-
unum. Og fjarveruleyfi hafa þeir
alla liðlanga nóttina.
í Köln eru menn hættir að
nefna ,,dunkles“ eða „helles“ þeg-
ar þeir biðja nm bjór, heldnr
, dark“ og ,,light“.
Þeim ferðamönnum til athugun-
ar, sem fara um hernámssvæðið,
má geta þess, að farmiðar, sem
keyptir eru hjá ferðamannaskrif
stofunum, eru ógildir fyrir leið-
ina frá Köln til Herbesthal. Þegar
komið er til Bnir, þar sem belg-
iska hernámssvæðið byrjar, ero
menn krafðir um 4000 mörk, sem
er fargjald fyrir næstu 49 ldló
metra. Lestin er herpiannalest, og
nákvæm skoðun á , farþegaflutn-
ingi og vegabrjefupi fer fram. í
lestinni eru aðeins. örfáir menn,
sem ekki eru í einkennishúningi-
en aragrúi af hermönnum, sem
hafa fengið leyfi til þess að fara
heim til sín.