Morgunblaðið - 09.01.1924, Blaðsíða 2

MORGUNBL AÐIÐ
Kaupirðu góðan hlut —
J»á mundu hvar >ú fjekst hann.
Nofið ÁLÁFOSS DÚka’ "æ,■,S,’ Band’ er halðbes' °3 óð^st íftlr gæSum. - Kaupum „II hæsta ve
Afgreiðslan ■ NýhSfn, Hafnarstræti 18. Sími 404
ipði'
JftefmMlQLSEWlT
Höfum fypirliggjandi:
Flatningshnífa með vöfnu skafti,
Tjörukústa,
Fiskbursta,
H e s s i a n
Þoir. sem hafa í hyggju að fá sjer
Lausblaða HOFUÐBÆKUR
nú um áramótin,
ættu að 8núa sjar sem fyrst til
Heildv.
Baröars Bíslasonar.

er gefið út af seðlum en >örf er
til viðskiftaveltunnar 'eru >anuig
gagnóiíkar eftir >ví hvort seðl-
* arnir eru innleysanlegir eða óinn-
leysanlegir.
Innleysanlegu seðlarnir um >örf
fram koma óðara aftur til bank-
ans með kröfu um, að >eir sjeu
innleystir fullu verði, svo að
seðlafjöldinn í hlutfalli við við-
skiftaveltuna á hverjum tíma jafn-
ast eins og af sjálfu sjer.
Oinnleysanlegu seðlunum breyt-
| ‘r seðlabankinn aftur á móti ekki
í annað verðmæti nema eftir mark-
aðsverði eða gengi. f stað >ess,
eins og innleysanlegu seðlarnir
að lenda í hírsíum bankans fyrir
j£^j ákvæðisverð, streyma óinnleysan-
O legu seðlarnir, sem út eru gefnir
O umfram >að, sem >örf er á til
liSli I viðskiftaveltunnar, >ess vegna til
||| | kauphallanna, >ar sem >eir eru
| hafðir a boðstolum eins og liver|
i önnur kauphallarbrjef og fram-
boðið á þeim fer því að sama skapi
i vaxandi í hlutf. við eftirspurnina,
jsem meira er gefið út af þeim;
svo að þeir falli í verði.
Við það vex aftur dýrtíðin og
erfiðleikar almennings, að tiltölu
Fæðið lækkar.
A Skjaldbreið er selt fæði eins og áður. Hægt að W*
við nokkrum mönnum.
Er til viðtals daglega kl. 3—5 e h.
Elin Egilsdóttir.^
MORGENAVISEN
BERGEN — -----
•e at aí Norges mest l®ste Rl»d« ol *
,ærli? 1 Bergen og p»a den norake Vflflt*^
udbredt i alle Samfundslajr
MORGENAVISEN er derfor det bedste Ammnceblad for *
swm ðnsker Forbindelae med den no^
Fiskerfbednfts Firmaer og det övrige
____ EorretningsUv samt med Norge overfaoved®*-
VÍORGENAVISEN bör derfor læses af aUe paa Island. —
Annoneer til ‘ Morgenavisen ’ modtagee i ‘Morgenbladid’s’ Exp^
Ef þið viljið verulega góð ósvikin **•*»
biðjið þá um hin
heimsþektu Bodeganvíiii
Kassabækur,
HSfuðbækur,
Dagbækur og
Tviritunarbækur, tværstærðir
fyrirliggjandi h j á
«
Heildv. Garðans Gísiasonai*.
Leikfjelag Reykiavíkur-
Jíeidetberg
verður leikið í dag, kl. s\íðd. í Iðnó. Aðgöngumiðar seldir í dag
frá 10—1 og eftir kl. 2.
gengi.
þá verið slitið, og verðgildi seðl-
anna manna á milli verður þá að
velta á framboði þeirra og eftir-
Reynslan um útgáfu peninga- 'Spurn 1 skiftum fyrir þau verð-
seðla, eins og þörf krefur til við- nlæti’ sem fyrir >á eru boðin,
skiftaveltunnar, hefir frá fyrst.u t n<tir >eim atvikum befir
tíð leitt í 1 jós, að verðgíldi seðl-, reynfjlan jafnan orðið sú, að fr
peningum fyrir innlenda og inn-
við verðfall peninganna, nema til- lendum peningum fyrir erlenda
svarandi almenn kanphfekkun eigi nmð >ví blátt áfrarn að halda jafn’
s.ier stað, er aftur útheimtir aukna an uppi ákveðnu verði á seðbm-
seðlautgáfu, og svo koll af kolii, ,!m í hiutfalli við gullið eða -ulh
>ar til seðlarnir eru orðnir jafnvel gildið.
minna virði en pappírinn, sem í Það sem fyrir liggur meða-
; >emi er, eins og. t. d. nú síðast skylduiini til >ess að svara út
i ’ys calandi. ínilli fyrir seðlana við framvísun
Þetta or gangurinn, og aam- er ekki.beitt, er >ví að finna aðra
bengið,_sem >annig er í milli út- leið til þess að koma á >ví sam-
gafu omnieysanlegu seðlaima og bnndi milli seðlanna ,og gullsins,
verðfallsms a penmgunum, aðal- er með þarf til >ess að þeir geti
atnði málsins. En auk >ess koma baldist í ákveðnu verði og seðla-
emnig aukaatriði til greina, er fjöldinfa géti eins og af sjálfu sjer
ahnf hafa á gengið í þann og sfiíst í hóf
>ann svipinn. Mín tillagft ímá]illll er því sú
Þegar mnflutnmgurmn eykst í a» seðlabankanuiii sje -ert afi
hlutfalli við útflutninginu, vex við skyldu að halda uppi ákveðil
það_ eftirspurnm eftir erlendnm gengi með því móti
peningum í skiftum fvrir innlenda e „ .
J ■ i j að koma í veg fynr o’en,yis
peninga, er verður þess valdandi i„ „ * u - < ^
lakkun með þvi að nota malm
Fedora-sápan
er hreinaata ■
urðajrmeðaJ
hörundið, þrí ^
ver blettum,
um, hrukkou1 ”
ranðum hörnö^
r, " lit. Fæst
Aðalumboðsmenn:
R Kjartansson & Oo.
baugaveg 15. Reykj*^
anna hefir því aðeins orðið haídið
uppi, að gnllið væri haft fyrir
bakhjarl og skylda væri til að
innleysa seðlana með ákvæðisverði
fyrir gull.
Að þetta er einhlítt stafar af
því, að enda þótt reynt sje að
gefa út eins mikið og unt er af
slíkum seðlum, þá getnr verðmæti
þeirra þó aldrei fallið niður fyrir
gullverð, með því að seðlarnir
streyma þá jafnskjótt til baka til
ram-
boðið á seðlunum í skiftum fyrir
j erlendan g.jaldeyri verður við og
við meira en eftirspurninni nernur
eða framboðinu á erlenda gjald-
eyrinum í skiftum fyrir seðlana.
Hefir þá afleiðingin einatt orð-
io sú. að gengið á seðlunum hefir
íallið í hlutfalli við mismuninn
milli framboðsins og eftirspurn-
arinnar.
En afleiðingin af því að gengið
fellur er að vörurnar hækka þá
bankans með kröfu um að þeir hlutfallslega í verði og viðskifta
sjeu innleystir. Við það myndast
liemill á seðlaútgáfuna svo að hún
verður eins og sjálfstillandi vjel
að því er seðlafjöldann snertir.
TTm útgáfu óinnleysanlegra seðla
hefir útkoman aftur á móti orðið
öll önnur við það, að sambandinu
milli seðlanna og gullsins hefir
veltan þarfnast þá jafnframt auk-
ins seðlafjölda. T. d. hefir hin
aukna dýrtíð, sem af verðfalli
peninganna leiðir, í för með sjer
kröfur nm almenna kauphækkun,
er ekki er nnt að fullnæg.ja nema
með auknnm seðlafjölda.
að gengið fellur.
pegar útflutningurinn aftur i
móti eykst í hlutfalli við innflutn
inginn, vex við það eftirspurnin
eftir innlendum peningum í skíft-
um fyrir erlenda peninga, og
hækkar þá gengið í svip, meðan
svo er.
Sama er og um það, að gengis-
braskið hefir einnig þau áhrif að
valda mismun á framboði og eft-
irspurn peninganna á kauphöll-
unum.
Ráðstafanir um þessi atriði til
þess að koma í veg fyrir breyt-
ingar á genginu verða að miðast
við það, að setja, þaunig lagaðar
reglur um inn- og útflutninginn
og peningasölurnar í kauphöllnn-
um, er trygt geti það að jafnvægi
haldist um framboð og eftirspurn
peninganna. En þetta er vitanlega
vonlítið verk og því litlar líkur
til þess að nnt sje að gera nokkúð
verulegt til þess til frambúðar að
Sp-orna við gengisbr. með þving-
unarraðstöfunum um verslunina
við útlönd eða peningasölurnar.
Það sem með þarf, er að nema
burtu þau ábrif á gengið, sem
forðann, er þörf ltrefur, til þess
jafnan að yfirfæra upphæð seðla-
afgangsins, sem í boði er á pen-
icgamarkaðinum í skiftum fyrir
b'nn framboðna erlenda gjaldeyri,
lyrir fastákveðið gengisverð. en
seðlarnir, er upphæð þeirri nema,
er á þenna hátt verður að yfir-
færa, sje samtímís teknir úr um-
ferð um sinn,
um í umferð og hindra ha’&klIÍJ
gengisins með >ví til bráðabir#
að fjölga seðlum í umferð.
Með þessari einföldu a^fe1.,
verður að ætla, að unt sje a<i
>ann liðleik í seðlaumferðina,
svari til hviknlleikans í viðskiftfl.
■er»
el
ve
ltunni
’ær um að halda unni ákveð1111
og seðlabankinn
halda uppi ákv
gengi. Er þá komið að frumgeDg'
ir.u, er seðlafjölgunin, fmmors1,k
lággengisins, hefir gert að
nm. en >að hefir seðlabank111”
ávait á valdi sínu að hækka, ^
>ví að minka seðlafjöldann, sel11
að staðaldri er í umferð.
Ráðstafanir þær, sem hjer
nm að ræða, liafa þannig ekki
er
*“ tím Þ«n„ kost, «8 kom. í -
* “ý* ’ umIerS' » gengisbreytingarnar,
sem þeirn npphæð nemnr, er svar- ’
ar til mismunarins á eftirspurn-
inni og framboðinu á peninga-
raarkaðinum, til kaupa á afgangn-
um af hinum framboðna erlenda
gjaldeyri fyrir hið fastákveöna
gengisverð. Sjerstakur reikningnr
sííal haldinn yfir hinar erlendu
imieignir, sem við þetta myndast,,
og þær einungis notaðar til inn-
lausnar á þeim seðlum, er þeim
upphæðum nema, er bankinn vf'ir-
fa'i'ir með ávísnnum á inneignir
þessar.
Að föstu gengi geti með þessu
móti orðið baldið nppi liggur í
hiutarins eðli. Aðferðin til þess
að festa gengið er þess vegna í
einnig að spurningin um bækk11”
gengisins verður einföld og óbfot
in, þar sem seðlabankinn hefir
mál algerlega í hendi sjer
hann getur látið hækkun geúglS'
ins vera eins hægfara og ver
viil. Er það atriði, sem mj°£ et
Afleiðingarnar af því, áð meira spurninni eftir
orsakast af breytingunum á eftir-jþví fólgin að afstýra, lækkun á
ýmist erlendum genginn með því a,ð fækka seðl-
o k k sje
T h i e 11
aieð
gleraugununi ^
kúptu glerjunum; sje
vel aftnr“. pessar og k ^
'upphrópanir heyrir maður 1 • -
hefir fe”e
lega frá fólki, sem ------ t
ið sjer hin ómissandi glerfl
gegn sjóndepru, á
L a u í
veg 2, hjá hinum 11
sjóntækjafræðingi.
ltl8*
ir^