Morgunblaðið - 07.03.1924, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
Tilkynningar. —
A-Uir versla ársins hring,
eins þeir stssrri’ og minni,
ef >eir hafa amglýsing
^tt { dagbókinjii.
^ajisskóli Sigurðar Gu'ðmundssonar.
Íjíi
®fing í þessum mánuði í kvold,
lr börn klukkan 5, og fullorðna
an 9.
,fein;
ar
Yitekifti.
Jjereftstnekor
keyptar
<!a veríi í ísafoldarprentsmföja.
, Ert»ncta siifnr- og ftikitídmynt —
^ul>ú hæata ver'Ói ö«ðmtmdnr
'^ason gullsmáSur, Vallajrstræti 4.
___
^'‘KsaæSux! Biðji'ð ucn Hjartaóa-
^á'Tlíkið. pað er bragðbest og nær-
^i'nrsnest.
áður en varir. Skyndilega og al-i Jæja, leikendur góðir! þökk
veg fyrirvaralaust koma tveir fcæ- j fyrir leikinn í mínu nafni og
jarfulltráar beim til hans og j allra þeirrá, er á horfðu. En í
flytja honum þau tíðindi, að hann j nafni hinna læt jeg hiklaust í
sje kjörinn borgarstjóri, sakir j ljós innilega ósk um að þið gefið
Dívanar, borðstofuboré og stóiar, gáfna sinna og þekkingar — og. bæjarbúum, að minsta kosti eitt
rtýrast og best í Húegagnaverslun eingöngu þess vegna. Hermann kvöld enn, tækifæri til þess að
^rykjavíkw.
Maltextrakt — frá ÖlgeriSin Egill
kallar þá á Geske, konu sína og
Hinrik þjón sinn. Segir hann þeim
frá þeim breytingnm, er orðrar
Skallagrímsson, er bett og ádýraat. eru & högum hang Qg leggur þeim
lífsreglur. Leirsmiðnrinn gamli er j ann.
útlægur ger og alt, er á hann
minnir. En það sannast brátt, að
Hermann er að eðlisfari leirsmiður
og breytist ekki með breyttnm
Vandi fylgir vegsemd
hverrar, segir gamalt og gott mál-
tæki. Og á því fær Hermann að
kenna. Hvert stórmálið, er lagt
sjá ykkur og heyra. Einn „hlát-
ursprengidag" enn. Og leikurinn I
sjálfur getur haft „moraiska
þýðingu", svona um háþingtím-
Verslunia Klöpp, Klapparstíg 27,
biður menn athuga vörugæSi og vcrð,
áður en farið er aaaaS.
%
Desinfector, þrjár stærðir, nýkomn-
ar í Rakarastofuna í Eimskipafjelags- högum
húsinu.
Viískifti.
Amicus.
Alþingi.
Stjómin segir af sjer.
Aður en gengið var til dagskrár
Umbúðapappír
>,Morgunblaðið“ mjög ódýrt.
Lítið mótorhjól til sölu nú þegar. fyrir hann á fætur öðru. pað er á deildarfundum 6. þ. m. kvaddi
Upplýsingar í s!ma 40, Hafnarfirði. , sem allir bæjarbúar sjeu á eitt forsætisráðherra Sig. Eggerz sjer
. | sáttir, að leita umsagnar og úr- hljóðs og mælti á þessa leið:
===== Húsnæði. ==»==■ skurðar hins nýja borgarstjóra í I Jeg leyfi mjer að skýra háttv.
G-ott svefnherhergi með húsgögnnm öllum deilumálum sínum. Her- deild fra þvi, að jeg hefi þriðju-
ógkast, til leigu í Hafnarfirði tii 1. mann sjer þá loks, það sem því daginn 4. mars, símað hans há-
júlí. Upplýsingar í síma 111 í Hafnar- miður altof fáir hans líkar, þjóð- tign konunginum lausnarbeiðni
firði- málaskúmarnir, fyr og síðar, hafa mína.
^Hunum, eu jeg veit, að með
1 einu, að ryðja úr vegi óvinum
^ÍÓLiarbyltingarinnar getur mað-
brotið kommúnismanum braut.
'••• Eu flestir þessara ungu
þ,aófun(ja 4 Rússlandi fordæma
^ blóðsúthellingarnar sem meðal
þ', Þess að ná markinu. Einn
^lrra, Zamatjin, lýsir þeirri skoð-
, sinni svo í æfintýri einu: ívau
^að að byggja kirkju guði til
,,'.rba.r, svo veglega kirkju, að
VQflarnir yrðu lamaðir, þegar
^Ir Sæju hana, og allur heimurinu
, ^ ni tala um hana. Hann leggur
til að safna peningum,
st á kaupmann og heimtar
; Pegar kaupmaðurinn neitar,
^eikir ívan eld, krossar sig og
Ur að steikja fætur kaup-
j ariI1sins; þá gefst hann upp, og
alt af höndum. Hann deyr
þ brunasárunum. En hvað gerir
það var gert guði til veg-
^hdar. ívan jarðar hann á staðn-
• Svo fær hann sjer verkamenn
h bráðum rís kirkjan yfir kaup-
^ PhQinum. Og brátt er ' kirkju-
.^föittni lokið. Krossinn á turn-
gnæfir við ský. Fjörutíu
sjeð, að það er hægara að kenna
heilræði en halda þau, og sitt
Tildrög til þessarar ályktunar
eru þessi. Sunnndaginn 24. febr.
kom nefnd frá nýstofnuðum
að hverfa hurt með öllu. pær vcru hvað að segja eða framkvæma.
úrættaðar, tærðar af ólæknandi Vandræði Hermanns og vol- íhaldsflokki þingsins, og skýrði
andlegri rotnnn, dauðadæmdar, æði ná hámarki sínu í fimta mjer frá því, að í flokknum væri
og gátn ekki annað en dáið út.... þætti, svo að hann er að því 20 þingmenn, og hann væri þann-
kominn í örvæntingu sinni að stærsti flokkur þingsins og
-------o------ (binda enda á allar þrautir sínar ! tjáðu þeir sig reiðubúna til að
í með sterkum snærisspotta, sem i taka við stjórninni og óskuðu að
Mentaskólapiltar ljeku „Póli-
tíska leirkerasmiðinn“ (Den poli-
tiske Kandestöber) eftir L. Hol-
berg síðastliðinn sprengidag kl. 8
um kvöldið. petta er nú þriðja
árið, sem þeir leika, síðan skóla-
leikar vorn teknir upþ aftur, og
hafa þeir jafnan hlotið hvers
manns lpf, þeirra er á hafa horft.
Öll þessi skifti hafa þeir valið sjer
leikrit Holbergs að viðfangsefni,
enda er þar síst valið af verri
enda. — Flest rit Holbergs eru
ádeilnrit og sígild. Hann hafði
glögt anga fyrir því, er skoplegt
var og miður fór í fari samtíðar
íhann hefir fundið inni í stofnnni
j sínni. En þá þykir Holberg nóg
! komið. Hann aumkast loks yfir
þetta olnbogabarn sitt, og lætur
hann þá Antonius nokkurn, til-
vonandi tengdason Hermanns,
jeg hæði um lausn. Jeg spurði þá
um, hvort þeir hefðu meiri hluta
þings að haki sjer, en þeir kváðu
nei við því.Lýsti jeg þá yfir, að þó
jeg væri nokkurnveginn ákveðinn
með sjálfum mjer um hvernig
koma á síðustu stundu og segjajbæri að svara þessari málaleitan,
honum sannleikann. Kemnr það >a mundi jeg þó áður en jeg gæfi
þá upp úr kafinu, að Hermann' nokkurt svar, ráðfæra mig við
hefir í raun og veru aldrei verið samverkamann minn í stjórninni,
kosinn horgarstjóri, heldur aðeins atvinnumalaráðh. Klemenz Jóns-
hafður að leiksoppi, til þess að son þann flokk, sem jeg væri
venja hann af því að gaspra um í> sjálfstæðisflokkinn. Jeg skýrði
þau mál, er haun ber ekkert siiyn-1 svosamverkamanni mínum í stjórn-
hragð á, og þá má fjandinn inni frá þessu sama dag. Eftir að
liengja sig í Hermanns stað. >hann hafði ráðfært sig við fram-
petta er aðeins meginþátturinn, sóknarflokkinn, skýrði hann mjer
sagður í örfáum orðum. Heiti i'r;l> ab hann mundi beiðast lausn-
leiksins þykir mjer illa valið; að ar nr stjórninni og að flokkur
hans óskaði ekki eins og sakir

í>fc
estar.
og vígja hana. En guðs-
^úUstan er naumast byrjuð þeg-
y eíbibiskupinn spyr fvan, hvers
hjer sje sv0 siæm lybt.
þjer <TÖmlu kvenanna, ogr
t. u þeim, að nú liggi þær ekki
1 hólum sínum; þær sjeu í
s^ási. fvan rekur konurnar út.
segir ekki neitt — lyktin
. 111 sama. — Prestarnir veifa
jjj e'siskerum sínum, en lykt-
•y^ ('^t engu að siíður. Og fljótt
iy^llr það ljóst, að það er ná-
frn.‘ verður óþolandi. Kirkju
ler> prestarnir fara og síð-
bj. j^ibiskupinn. Og síðast stend-
^ ~ 911 einn eftir í kirkju sinni.
Vterkara 6r f°r'
l)j> a aðferð að ætla sjer að
hið nýja hamingjuríki
hjjj nefarjetti og blóðsúthelling-
ásamt erkibiskupnum,

þó
rithöfundarnir knnni að
bett^^uð misjöfnum augum á
bnj u afriði, þá eru þeir sammála
i’ær stjettir í Rúss
Vlf' S6m ilar®ast nrðu úti við
fw hafi verið búnar að
f6l>a tiiverur.ietti sínum, og
afi mátt til að knýja þær til
TT ,., , „ öðru leyti virðist þýðingin sæmi-
smnar. Honum var og ljost, að Meðferð þeirra gkólapilta á stæðu nú, að eiga þar mann.
ema ra i i þess að opna augu leikritinU) þótti mjer yfirleitt' Eftir að þessi niðnrstaða var feng-
mjög góð og víða ágæt. Sjerstak- in, skýrði jeg þeim flokki, sem
lega var fimti þáttur vel leikinn.
par þótti mjer aðalhlutverkið
næsta leikið af snild. pjónninn
Hinrik, sem kemnr mest við þenn-
an stutta og endasleppa 'stjórn-
málaferil Hermanns, er mjög
skemtilegur náungi og vel leiklnn.
Tfirleitt má segja að þeim skóla-
piltnm hafi tekist að gera leikinn
lifandi og eðlilegan. Annars á það
ekki við, að fara að tala hjer nm
meðferð einstakra hlntverka, þar
sem allir leikendurnir iðka Itik-
ment í hjáverkum og tilsagnar- j Þ- m- veitist yður hjermeð sem
T lítið. pó her þess að geta að! forsætisráðherra og dóms-’ og
a a sjer xne or a og va da meí nokkrar síðnstu æfingarnar nutu ‘ kirkjumálaráðherra, og atvinnu og
aÞeir ágætrar tilsagnar hr. Indriða J samgöngumálaráðherra Klemenz
Einassonar og mun hann eiga sinn: Jonssyni, er einnig veitir forstöðu
þátt Í hvi hvernio- loiirnrinr.' f.iármálaráðuneytinu lausn í náð
annara fyrir því, er jafnan háðið:
sannleikurinn færður í föt öfg-
anna. Honum var og sjerlega sýnt
itm að klæða kugsanir sínar þeim
húningi. Hann tekur hjer í leik-
riti þessu stjórnmálagrúskara til
bænar. Höfuðpauri leiksins er
leirsmiður nokkur, Hermann von
Bremen að nafni. Hann hefir rýnt
eitthvað lítilsháttar ofan í stjórn-
málarit. En það verðnr til þess
að hann verður gagntekinn menta-
hroka og hyggur að hann sje
lærðnr maður vel og stjórnvitr-
ingur af guðs náð. Unir hann þá
ekki lengur leirsmíði, en hygst að
sinni. Sjerstaklega er það borgar-
stjórastaðan, sem honnm leikur
jeg er í frá því, að jeg liti svo
á að mín afstaða í þinginu væri
orðin svo veik að ekki væri rjett
að jeg færi með stjórnina, og
símaði lausnarheiðni mína, eins og
jeg gat nm hjer í upphafi.
Hans hátign konungurinn hefir
í gærkvöldi sent mjer eftirfylgj-
andi símskeyti er jeg leyfi mjer
hjermeð að lesa upp:
Forsætisráðherra Sigurður Egg-
erz, Reykjavík. Eftir að vjer höf-
um móttekið skeyti yðar dags. 4.
. patt í því, hvernig leikurinn fjármálaráðuneytinu lausn i
m-m- ... .nin sa nai a. s.ior tók^ Aðeins vil jesgaJfrá ráðherraembættnnuin með eft-
no rum nannpim, sjer i njr- jeim ,;| fr/)m,ncs. sem }lrlfe ekki irlaunum samkvæmt lefnirn vegna
svolnnar, er .11.r „ganga meS bæ,- ^ uftta. _ hinum (7"! fmbætta <* ósknm vjer jafn-
arfulltrua . m.g.num . Rokrrf. >trf ekkj aS se8ja ^
þeir stjornmal, gagnrýna gerðir .
v , • . > leikunnn er sprenghlægilegur
hæiarstiornar og hollaleggja ýms- ’ , .... , .
, , 6 , . ,endanna. a milli, og degmnm eng-
ar þær hreytingar, sem þeim þykir
an veginn til skammar. En hlát-
horfa til batnaðar. Eru þeir fie- . . . . , ,
. .. . , . unnn lengir lifið, segja læknar;
lagar himr skemtnegustn og þessi ... .. . . „ T
. . . , . ' , .. eltki veit neg það. Leikendurmr
emi „mommnleikur þeirra a leik-
sviðinu, jafnast áreiðanlega á við ern nm tnttugu, þar af fimm
góðan bæjarstjórnarfund. skólameyjar, svo þarna er eitt-
Dagdranmar Hermanns rætast hvað fyrir alla að horfa á.
framt, að þjer og hann annist
embættisverk ráðherranna eins
hingað til, þar tií nýtt ráðuneyti
verði skipað.
Christian R.
pessu leyfi jeg mjer hjermeð að
skýra háttv. deild frá.
Opinberlega hefir ekkert annað
skeð í þessum málum ennþá og
Fyrirligyjandi:
Leir-vöfyr,
Erreailleraðar-
vörur,
ASuminiun? ■vSrur.
Hjalti Bjömstm & Oo.
Lækjargötu 6 B. Sími 720«
E. s. nGullf oss“
fer hj ðan Saugardaginn 8.
mars kl. 2 siðd. til Aust-
fjarða og útlanda.
Farseðlar sækist í dag.
E.s. 9Lagarfossc
fer til Vestfjarða væntanlega á
Iaug82*dagskvðld.
ekki kunnugt um hverjir við taki.
En íhaldsflokkurinn hjelt fund
um málið undir eins í gærkvöldi.
Grísku-dócentinn.
pann 6. mars var 1. umr í ed.
um frv. Jónasar Jónssonar um
afnám dóeentsemhættisins í klass-
ískum fræðum við háskólann og :
um það að gera Bjarna Jónsson
frá Vogi kennara við Mentaskól-
ann. Taldi flm. að B. J. hefði
fyrir 20 árum verið vikið frá ,
skólanum af pólitískum ástæðum,
en hefði verið einhver besti kenn-
ari skólans. En háskólaemhætti
hans hefði verið stofnað til þess
aðallega að hæta honum upp þenn-
an forna misrjett, en ekki af
nauðsyn háskólans eða vilja þjóð-
arinnar. pví kjósendnr hefðu frá
öndverðu verið embættisstofaun
þessa andvígir og sumir þingmenn
eins og t. d. Jón Kjartansson,
sem ræðum. taldi annars að væiú
einna minstlánað allra þingmannft,
af þvl sem þingmann þyrfti að
prýða, — hefði beinlínis flotið
inn í þingið á því að hamra £ þvf
að hann vildi leggja niður þetta
emhætti, en sanna það að Lárus
í Klanstri hefði verið með því.
Eins hefði Jón porláksson teiiið
sjer ferð á hendur kringum land,
m. a. til þess að tala nm afnátu
þessa embættis og helst heimspeki-
deildarinnar allrar. Og með af-
námi þessa embættis væri hanA
ennþá, þó. hann væri horfinn f^á
fyrri skoðun sinni um heimspeki-
deildina og hefði nú borið fratn
mjög kynlegt frv. um sameiningn
hennar og lagadeildarinnar. pm.
sagði ennfremur að stjórnin hefði
að þinginu fomspurðu stofnað nBi
4—5 ný embætti við mentaskól-
ann, sem ekki væru föst að vísu,
og sum væru skipuð miðlungs hæi-
um mönnum.Væri því sjálfsagt áð
setja B. J. til þess að kenna eitV
hvað af þessu, þar sem með því
mætti bæði fá hetri kennara OF
spara fje.
Jón Magnússon andmælti þ^í
að frávikning B. J. hefði verið af
pólitískum ástæðum og einnij^
hefði J. J. farið rangt með npp-
tök háskólaembættis hans. Annarjs
taldi hann óþarft og ómögulegt
að ræða þetta frv. nú í ed. þar