Morgunblaðið - 17.05.1924, Blaðsíða 3

MORGUNBLA»I»
morgunblaðið.
Stofnandi: Vilh. Pinsen.
Ötgefandi: Pjelag i Keykjavik.
Ritstjörar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
^vglýsingastjóri: E. Hafberg.
8krifstofa Austurstræti 5.
Simar. Ritstjórn nr. 498.
Afgr. og bókhald nr. 600.
. Auglísingaskrifst. nr. 700.
Helmaslmar: J. Iij. nr. 742.
v- St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
Askriftagjald lnnanbæjar og I n&-
grenni kr. 2,00 á mánutSi,
innanlands fjær kr. 2,60.
1 lausasölu 10 aura eint.
n.v.ja, þatgilega
opnast til afnota.
ferðamannaleið
Hjer kom „ferða.maðnr“ inn, á
skrifstofuna í gær, og talaði af
mælsku um ferðamannaleið eina,
sem gefa þarf gaum.
Eftir því sem akfæru vegirnir
teygjast lengra út um sveitir, opn-
ast samgönguleiðir og möguleikar
smátt og smátt, sem mörgum dett-
Ur ekki í liug fyr en að þeim
«r komið.
En eftir því, sem úr greiðist,
er og vænlegra fyrir þá sem king-
að koma, 0g vilja kynnast og sjá
landið, en hafa hvorki offjár nje
langan tíma fyrir sjer. Oft er það,
að útlendinga ber ijer að garði,
er ^velja hjer aðeins örfáa daga
°g geta því ekki komið því við
að sjá annað en Reykjavík og
öæsta umhverfi, ellegar >á þeir
komast í bíl snöggva ferð, annað
hvort austur yfir Hellisheiði eða
til pingvalla.
, Hn nú erum við komnir það
ále.ðis, að með mjög litlum til-
kostnaði má gera þeim mögulegt,
Þó eigi sjeu hestar við hendina
'ag annað sem til þarf við slík
íerðalög, ag kornast austur yfir
Hell’sheiði upp með Sogi í bíl, á
töótorhát um pingvallavatn og
t'' baka Mosfeilsheiðina.
Aðeins örstuttur spotti er eftir
a ^ g°ra bílfæran upp með Sogi
frá Brú 0g Upp ag Sogsósum.
er að komast þessa
61 1 geta ferðamenn farið
>CSS, le.8 4 eioun de^
Kaml,a, kver,n, , q
fossana og alla þí „ *
° , t d natturufegurð
Sem >ar er- við Grímsnes-
Veg’nn - og fanð um þingvalla.
vatn að pmgvollum og til Reykia.
víkur að kvöldi.
^egarspotti þessi, sem eftir er
aÓ gera bílfæran, er hreppavegur
gengur því hægt vegagerðin,
«nda er hann svo úrleiðis sýsiu-
óum alment, að eigi hefir fengist
a gera, hann að sýsluvegi.
a Hostnaðurinn við að gera spott-
nn’1 bílfærann er talinn að vera
hrepps° krónur, nmfram það, sem
þess í ear munu leggja fram til
of mikil^1 °g VÍrðÍSt ekki t;i
ar fAnn * ætlast> >ótt krónur þess-
Rcykjavil,
AS b.8«i8atjeKgin og a5r.r
’ s( nl afa hag af ferðamönn-
• °~ omu >eil"ra hingað, tækju
framSaman að le?g.ía >etta
á bncL ve^rinn kæmist á, nú
1 S1,rnn. pessi handhægasta
2 oobbáS»sast(i fer5ima»na.
uagleið sem hiPT
ast ín ^ J er txl> S«ti opn-
r T ionbnaum þeSar
CTV S‘aS *5 K”™
látnillr ^ar eystra verði einir
þ. n,11 um a(i koma síðasta
á. En fjöldi manna hjer
, *DUm yrði að bíða máske árum
^h,an ,eftÍr g3gnÍ ÞVÍ’ áuægju,
af því hlytist, þegar þessi
FRÁ DANMÖRKU.
(Tilk. frá sendih. Dana).
15. maí.
Sendiherra vor Sveinn Bjömsson
að kveðja Danmörku.
Blöðin segja frá því, að Sveinn
Björnsson sendiherra láti af
starfi sínu í byrjun júnímánaðar
og fari þá til Reykjavíbur. 1 við-
tölum við ýms blöð — þar á með-
al „Nationaltidende“, „Politiken“
og „Berlingske Tidende“ segir
sendiherrann, áð upprunalega hafi
það verið meining sín, að dvelja
ekki nema 2 ár í Kaupmannahöfn
sem sendiherra, en honum hafi á-
valt fallið dvölin þar svo vel, að
hann hafi átt bágt með að fara.
Hins vegar segir hann, að sjer
finnist nú nauðsynlegt að hverfa
heim, því ella sje hætta á því, að
hann hætti að fylgjast með mál-
um íslands. í viðtalinu við ,,Berl.
Tid.“ segir ráðherrann, að hann
strax frá fyrsta degi veru sinnar
í Danmörku hafi mætt velvilja. frá
öllum hliðum, og fundið sívaxandi
traust og samúð í viðskiftum sam
bandsþjóðanna. Sje það ánægju-
legt að sjá svo gæfusamlega >ró-
un. Friður, viðfeldni og einlæg
vinátta sje einkenni samhúðarinn-
ar, og betra sje ekki hægt að
óska, Eftir líkum ummælnm í
„Pólitiken“ segir sendiherrann:
,,pað er skoðun mín, sem bygð er
á reynslu, að fyrirkomulagið frá
1918, sje mjög heppilegt“. Blaðið
„Köbenhavn" segir, að Sveinn
Björnsson hafi á mörgum svið-
um unnið ágætt verk fyrir land
sitt. f sambúðinni við Danmörku
hafi hann varðveitt og styrkt
hina sterku samúð, sem ríbir til
íslendinga af Dana hálfu. Hann
var sjerlega dugandi og geðþekk-
ur fulltrúi þjóðarinnar og í al-
mennu afhaldi í Kaupmannahöfn.
Herluf Zahle kammerherra hef-
ir verið skipaður sendiherra í Ber-
lín, og Erik Scavenius fyrv. ut-
anríkisráðherra sendih. í Stokk-
hólmi frá 1. júlí að telja.
Málmtrygging Pjóðbankans var
49.8% hinn 10. maí.
Atvinnuleysingjum hefir fækk-
að um 2.147, niður í 20.715. Á
sama tíma í fyrra var talan 28.000
°f? í hittifyrra 60.000.
linganna til að njóta sins andlega
og fjárhagslega. En sú stefna er
andstæð bolsjevikastefnu þeirri,
sem Alþýðublaðið og Tíminn
styðja, með Ólaf Friðriksson og
-Tónas frá Hriflu í broddi.
Og alla áhersluna lagði Lög-
rjetta á það, að gera Morgunbl.
og ísafold tortryggileg, af því 4
af 21 mönnum, sem skotið höfðu
fje saman til að styðja Morgun-
blaðið, voru ekki íslenskir ríkis-
borgarar, en þó sömu skoðunar
og hinir 17 íslendingarnir, að
hollast væri fyrir landið að versl-
unin og einstaklingar þjóðfjelags-
ins væru frjálsir um viðskifti
sín, hvort sem þau væru rekin
sem kaupmannsverslun eða kaup-
1 síðasta kafla greinar frú Sig-
ríðar porlálrsdóttur „Á miðilssam-
komn“ er skýrt frá samræðu,
sem fram hafi farið á skrifstofu
Einars H. Kvaran eftir fundinn.
á milli frúarinnar, Einars H. Kvar
an og frú Arnalds. Jeg á að hafa
gripið fram í þá samræðu og
sagt: „Hvað ætli hún hafi fundið,
slæðurnar eru jú materialiserað-
ar“. Mjer kemur þessi frásögn
nokkuð undarlega fyrir , því að
jeg hefi aldrei heyrt þessa sam-
ræðu, fyr en jeg las hana í Morg-
unbl. í dag, og get jeg því tæplega
hafa lagt þar orð í belg. Jeg vissi
lega margt fleira við skýrsluna
að athuga, því að þar eru mörg
atr ði, sem þurfa leiðrjettinga við.
pær leiðrjettingar munu líka
koma frá rjettum hlutaðeigenda,
sem meira 'hafði saman við frúna
að sældá á fundinum en jeg.
Aðalbjörg Sigurðardóttir.
Tilbúinn áburður
og ræktun
heitir bæklingur, sem nýlega er
kominn út, eftir Sig. Sigurðsso*
búnaðarmálastjóra. Er þar skýrt
frá helstu tegundum og notkrm
tilbúinna áburðarefna, og gert
gre’n fyrir nokkrum helstu atrið-
um ræbtunar, sem koma áburðin
um við.
Bæklingurinn er stnttorðnr og
aðgengilegur mjög, fyrir alla þá,
sem ræktun bafa með höndnm,
handhæg leiðbeining þeim, er vilja
f jelagsverslun. Og til að sýna ] ekki fyr en eftir fundinn, hver
fram á hversu Lögrjetta teygði: fundarmaður það var, sem rifið
sig langt, til að blekkja almenn-! hafði slæðurnar, því á slíkum fund
ing á því, að halda fram. að Mbl. j um beina menn allri athyglinn að
stæði undir áhrifum útlendra 'fyrirbrigðnnum. Jeg taldi sjálfsagt,
(danskra) auðmanna, þá nefndijað hver sem það hefði verið, þá
hún alinnlenda menn með dönsk- j hefði hann ekki gert það í nein-
um nöfnum, t. d. „Brödrene um illum tilgangi. Jeg þótt st
Proppé“. Og einmitt þessi blekk-,vita, að hann hefði langað til að nota sjer þá reynsln, sem fengin
ing hefir gefið mjer tilefni til þreifa á slæðunum, og gat jeg vel, er fyrir notkun tilbúins ábnrðar
að skrifa þessar línur. Proppé, skilið það; bjóst á hnn bóginn hjer á landi.
faðir Proppébræðra, bjó mestanjvið. að hann hefði ekki vitað, að Og þeir eru margir, sem betnr
sinn aldur í Hafnarfirði og gift-(ekki má rjúfa keðjuna eða snerta fer, sem hafa hug á því, að not-
ist þar íslenskri ágætiskonu. Var á slæðunum leyfislaust. Jeg hafði j færa sjer tilbiiinn áburð. En
heimili þeirra viðbrugðið fyrir j mestu hluttekn'ngn með þeim, er fleiri munu það vera, sem hefðo
gestrisni og góðvild til allra manna á þennan hátt hefði óviljandi orð-(liag af því að nota tilbúinn ábnrS,
er þehn kyntust. Öll börn þeirra ið valdur að slysi, sem ekki var, en vantar vntneskjn um, hvernig
voru fædd og uppalin í Hafnar- hægt að vita hverjar afleið’ngar með hann á að fara.
firði, og þá einnig Proppé-bræð- hefði. pegar við komnm út iir ( En vonandi er, að nægileg þekh
fundarherberginu, stóð jeg litla ing á þessn máli nái fljótt svo
stund yfir frú Vilborgu Guðna- mikilli útbreiðsln, að óðum sljákkt
stóð gamli Proppé altaf við hlið dóttur, sem var veik eftir fundinn j þær raddir, sem heyrast víða, að
sjálfstæðismanna, og synir hans' og hafði liallast út af í legubekku fyr'r áburðarskort einan sje ekii
sömuleiðis. peir voru því íslensk-1 um.Mun það vera þess vegna, sem hægt að rækta landið.
ur, sein voru 5 talsins.
í sjálfstæðisbaráttu íslendinga
an í anda en fjöldi íslendinga,! jeg heyrði ekki þessa umgetnu
og íslenskari en Lögrjetta sjálf, j samræðu. pegar jeg kom út á
með núverandi ritstjóra (p. G.) í j ganginn, heyrði jeg frú Sigríði
broddi, sem ein^ og alkunnugt er segja með talsverðum reigingi og
par sem aðflutningar eru ekki
mjög erfiðir, má það lijeðan al’
ekki koma fyrir, að menn, sem
hafi vilja og fje til ræktnnar, láti
barðist þá gegn sjálfstæðismál-
um þjóðarinnar a£ öllum mætti,
og stóð því örugglega á verði fyr-
ir Dani. Og hefði hann mátt ráða,1 pá
hefði ísland ekki verið búið að ið
þjósti orðin, sem hún sjálf til- það ógert vegna þess að þeir hafi
færir, að hún ætlaði sjer ekki að ekki nægilegan búfjáráburð við'
biðja afsökunar og svo framvegis. hendina.
fyrst vissi jeg, að slys-| pví þó mönnnm þyki það víða.
hafði ekki orðið óvart. helst til dýrt að rækta töðu ár
fá viðurkenningu Dana. fyrir sjálf Frú Sigríðnr sneri sjer nú að frú(eftir ár með tilbúnum ábnrði ein-
stæði sínu. En það var það semjArnalds og segir við hana: „pjer(um, þá er það dýrara og óhag-
Sjálfstæðismenn, þar á meðal .eruð sú eina, sem spyrj'ð mig, | kvæmara að nota aðkeypt og ef
Proppé-bræður, unmi að, eins og hvað jeghafi fnndið !“pá mnn jeg tiT vill útlent fóðurefni ár eftir
alkunnugt er. jhafa látið í ljósi, að jeg efaðist ár, í stað þess að auka. töðufall
Mjer og mörgum öðrum gremst, ■ ekki um, að húu hefði fnnd'ð lík- og þá áburðarmagn, sem til felst
að Lögrjetta her sig svona að. pó ama og slæður, því að hvort-
hún vilji nú leggja. bolsjevika-; tveggja væri auðvitað „materiali-
blöðunum eitthvert lið, eða styðja' serað“.
þau í því að geta blekt fjarstadd-1 Annars væri fróðlegt að vita,
au almenning, og þá einkum bænd hvað frú'n 'hefir búist við að grípa
ur. þá finst mjer að hún eigi ekki (í, ef ekki væru svik í tafli, þar
að bera sig svona ógætilega að. sem hún angsýnilega telur það er um í bæklingnum, færir mönn-
pótt bændur kunni að trúa svona sönnun fyrir svikum, að hún þreif um Ijósast heim sanninn nm það,
með aðkeyptum áburði í bili.
Tilbúin áburður til jarðepla
kostar kr. 1.50—3.00, til ræktun-
ar á jarðeplatunnu, og jarðræktm
á Víf’lsstöðum og hjá Thor. Jen-
sen á Korpólfsstöðnm, sem getið
IM.
Mjer, eins og mörgum öðrum, er
til þekkja, brá í brún, er jeg sá
skrípaleik Lögrjettu, þar sem hún
er að fárast yfir, að nokkrir út-
lendir menn hafa lagt lítilsháttar
af mörknm til þess að halda úti
Morgunblaðinu, sem fremur verð-
ur að skoðast sem samskot en sem
hlutafje, þar sem alkunnugt er,
að blöð hjer á landi gefa venju-
lega fremur tap en arð. Og það
fer vitanlega ekki eftir þjóðerni,
hverjir leggja fram fje til slíkra
blað-fyrirtækja, heldur eftir því,
hvaða stefnu hlöðin styðja, en
Morgunhlaðsins er að styðja
frjálsa verslun og frelsi einstak-
hvað hægt er að gera og gert
verðnr fyrir ræktun landsins með
söguburði í svipinn vegna ókunn-(aði á þjettum handlegg og slæð-
ugleika og blekkinga þeirra blaða, ura, sem hægt var að rífa, en ekki
sem láta einskis ófreistað til að. að halda neinu eftir af; því það notkun t.’lhiiinna áburðarefna. par
blekkja almenning, eins ög Tím-: mun þó frúin hafa ætlað að gera. eru tugir hekt. teknir til ræktunar
inn og Alþýðublaðið, þá geta Annars gleymir frú Sigríður að í einu, og gefa þær athafnir hesta
blekkingarnar verið svo tvíeggj-! geta þess, að jeg reyndi, ásamt! hugmynd nm, hve míiklir möguleik-
aðar, að þær þó á endannm snúist frú Arnalds, til þess að lægja ’ ar opnast fyrir jarðrækt’na, þegar
deilurnar a ganginnm; var það kveðinn er niður áburðarleysis-
auðv’tað fyrst og fremst gert barlómurinn, sem ómað hefir um
vegna miðilsins, sem lá fárveikur' óræktaða móa og mýrar landsins.
í næsta herbergi. Mjer finst nnd- _ _ „
arlegt, að frúin sknli hafa gleymt
þessu, þvi að hún virðist annars
hafa lagt svo sjerstaklega vel á
minnið alt, sem jeg sagði þetta
kvöld. Jeg hafði satt að segja
á móti blekkjendunum sjálfum.
"Og að því er snertir suma þá út-
lendinga, sem hjer eiga hlut að
máli, þá ern þeir búsettir hjer
og eiga íslenskar konur. Atvinnu-
rekstur þeirra er að öllu leyti
háður vellíðan íslendinga sjálfra.
Hagur þeirra er því algjört háð-
ur hag landsmanna yfir höfuð.
pað verður því ekki annað' sjeð,
RáSieggiö mjer.
Jeg á túnhlett „að nafninn",
ekki búist v ð, að hún mnndi sýna en nábúi minn á kindur, og þær
en að þeir geti verið alveg eins mjer þann be'ður að nefna mig sækja ákaft í þessi fán grænu
g’óðir fslendingar eins og allur eins oft og hún gerir í þessari strá, sem eru farn að skygnast
fjöldinn af íslendingmmm sjálf- skýrslu sinni. . eftir sólskini. — En mjer er sárt
um. Og þetta 'hefir reynslan sýnt. pó að þessi leiðrjetting mín um stráin, og verð hálfgramur, er
Og börn þeirra ættu >ó að minsta skifti litlu máli að efninu til, þá jeg kemst að því, að kindur ná-
kosti að geta orðið eins góðir fs-
lendingar eins og við hinir. pað
hafa t. il. Proppé-bræður sýnt.
Hafnfirðingur.
þykir mjer rjett að koma fram granna míns fari S skrið 2 stund-
með hana, sem dæmi þess, hve um á undan mjer á morgnana og
óáreiðanleg skýrsla frúarinnar er kroppi þá blettinn m'nn, í góðu
að ýmsu leyti. Jeg hefi sannar- samkomulagi við eiganda sinn.