Morgunblaðið - 21.06.1924, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÍIft
sloahs
'tFAMILIE^*
IUNIMENT
k
! BORTDRIVER
1SMERTERNE
J n !■**■ ■mfn i»n 1
r UK»IMH.i
bJLOAJN» er langútbreiddasta
„LJNIMENT“ í heimi, og þúsundir
manna reiða sig á hann. Hitar strax
og linar verki. Er borinn á án nún*
ings. Seldur í öllum lyfjabúðum. —
Nákvæmar notkunarreglur fylgja
hverri flösku.
ODYRAR VORURi
Vasaverkfæri á 1,00. Sjálfblekungar á 2,00. Rakvjelar á 2,76. Rakvjela-
blöð á 0,25. Vasahnífar á 1,00'. Munnhörpur á 0,35. Fuglar á 0,50. Dúkkur
á 0,45. Dokhaldarar á 0,50. Úrfestar á 0,50. Hitamælar á 1,00. Matskeiðar,
alum., á 0,35. Gafflar, alúm., á 0,30. Teskeiðar, alúm., á 0,20. Bollapör á 0,50.
Matardiskar 0,75. Speglar á 1,00. Pakkalitur á 0,20 brjefið. Myudir á 0,25,
0,50, 0,75 og 1,00.
K> Einarsson & Björnsson.
------ Tilkynningar.----------
ísafold var blaða best!
tsafold er blaða best!
ísafold verður blaða best.
iuglýsingablað fyrir sveitirnar.
Auglýsingu ef áttu hjer
einu sinni góða,
. enginn vafi er að hún ber
árangur sem líkar þjer.
ViSskifti. -----------
Hreinar ljereftstuskur kaupir lea
foldarprentsmiðja >æsta verði.
Malteztrakt — frá Ölgerðin Egill
íkallagrímsson, er best og ódýrast.
Dlvanar, borðstofuborð og stóiar,
tóýrast og beat í Húsgagnaverslan
áteykjavíkur.
ToppasykUr, molasykur, strausyk-
ur og kandís; ódýrt. Hannes Jóns-
son, Laugaveg 28.
Ný fataefni í miklu úrvali. Tilbúin
föt nýsaumuð frá kr. 95,00. Föt al-
greidd mjög fljótt. Andrjes Andrjes-
son, Laugaveg 3, sími 169.
i sylifimir
fæst í dag í Pósthússtræti 9.
Nú spyrja Pæreyingar mjög
ákveðið:
Hverjir eru það sem hafa ósk-
að þess? Hvaða Pæreyingar vilja
að fornsöguleg skjöl og ágætar
heimildir um sögu eyjanna og
þjóðarinnar flytjist til Danmerk-
ur? Og þeir benda á samþyktir
Lögþingsins og almennan vilja eyj-
jarmanna —• og skilja hvorki upp
nje niður í þessu. Krefjast þeir
þess, að ríkisskjalavörðurinn láti
alt uppi um þetta mál og segi
Kraks Vejviser 1922 og Kellys
Directory 1920, til sölu mjög pdýrt
á A. S. í.______________________
Erlenda nikkel- og silfurmynt kaup-
ir hæsta verði Quðm. Guðnason gull-
smiður, Vallarstræti 4.
Morgan Brothers vin:
Portvín (double diamond).
Sherry,
Madeira,
eru viðurkend best.
Kaupið Colgate raksápu og rak-
duft, meðan það er ódýrt. Rakara-
stofan í Eimskipafjelagshúsinu.
Húsnæði. ———
Stórt herbergi ósamt öðru minna
(sem nota má fyrir eldhús), er til
leigu. A. S. í. vísar á.
4 til 6 jherbergi og eldhús óskast 1.
1. eða 15. okt. næstk. Tilboð merkt
„15. okt.“, sendist A. S. í., fyrir
25. þ. m.
Herbergi til leigu á Stýrimannastíg
3, fyrir einhleypa.
skýrt frá um það, hverjir það
sjeu, sem eigi upptökin að þessu.
—----o------
Gengið.
Rvík, í dag.
Sterl. pd.................. 32.00
Danskar kr................125.00
Norskar kr.................99.94
Sænskar kr................197.00
Dollar..................... 7.41
Pr. frankar................ 40.38
*— ---z--—■
DAGBÓK.
□ Edda 59246246'/a—l
Messað í Dómkirkjunni á morgun
kl. 11 sjera Bjarni Jónsson. Engin
síðdegismessa.
1 Fríkirkjunni í Reykjavík kl. 2
e. h. sjera Árni Sigurðsson. Kl. 5
sjera Haraldur Níelsson.
í Landakotskirkju Pontifikalmessa
kl. 9 f. h. og kl. 6 e. h. Pantifikal-
guðsþjónusta með prjedikun.
fjýfittcrj • ^l'
Mótorskipið Svanur fer í dag kí.
2 til Breiðafjarðar.
Skemtiför stúkunuar ,Svövu' verð-
ur á morgun, ef veður leyfir. Nefnd-
in biður fjelagsmenn að vera stund-
vísa. Ef einhverjir hafa ekki fengið
aðgöngumiða, eru þeir bejðnir að
snúa sjer til gæslumanns.
Verkamannaskýlið. par talar á
morgun kl. 5 sjera Árni Sigurðs-
son.
V
J ónsmessuhátíð ætla Hafnf irðing-
ar að halda nú eins og í fyrra, sunnu-
daginn 29. júní. Verður hún haldin
á sama stað og áður. par verður til
skemtunar ræðuhöld, söngur (karla-
kór), hornamúsik, fimleikasýning og
og dans. Veitingar verða allan dag-
inn í tjöldum á staðnum, og yfir
höfuð verður sama fyrirkomulag á
hátíðinni og í fyrra. Fjelagið ,Magni‘
gengst fyrir henni. Staðurinn, sem
hún er haldin á, er hinn skemtileg-
asti og einkennilegasti, og skemtu
menn sjer þar hið besta í fyrra.
Tógararnir. Gulltoppur kom inn í
gærmorgun með um 200 tunnur eftir
2 fcúra og Glaður kom með síðast yf-
ir 220 föt, söinuleiðis eftir 2 túra, en
ekki 170, eins og sagt var í blaðinu
í gær. Ennfremur hafa komið inn
pórólfur með 90 föt, Ari með 130
og Maí með góðan afla. Tryggvi
garnli n»eð 105 og Skúli fógeti með
120.
Dánarfregn. Á Vífilsstöðum ljest
18. þ. m. Fanney porkelsdóttir síma-
mær, ættuð af Sauðárkróki. Hún
hefir legið á hælinu síðan í haust.
Iðnsýning kvenna. pessi mishermi
hufa slæðst iun í frésögn blaðsins
a£ henni: Forstöðukona skólane hef-
ir ekki kent börnunum á málleys-
ingjaskólanum burstagerð og
prjón, heldur ungfrú Ragnh. Guð- j
jónsdóttir. María Sveinsdóttir, sem á
litla vefstólinn, hefir ýmsa aðra at-
vinnu en perluvefnaðinn, og perlu-
smokkarnir eru prjónaðir.
Guðmundur Friðjónsson skáld er
staddur hjer í bænum um þessar
mundir; kom austan úr Fljótshlíð í
fyrradag, og fer norður um mánaða-
mótin.
Myndasýning. Eins og auglýst er
á öðrum stað í blaðinu, sýnir Norð-
maðurinn Peter J. Sörá myndir,
bæði lifandi myndir og skuggamynd-
ir, í Goodtemplarahúsinu á sunnu-
dagsmorguninn. Hann hefir ferðast
víða, og sjerstaklega um allan Noreg
þveran og endilangan, mest í þarfir
Unglingareglunnar. Hann á firnin
öll af myndum, bæði af landslagi og'
öðru. Aðgangur hefir verið hafður ;
svo lítill, að öll börn, sem langar til .
að sjá fallegar og skemtilegar mynd-
ir, geta komið.
41 árs varð í gær Herbert Sig-
mundsson prentsmiðjustjórL
Norræna fjelagið hjelt aðalfund
sinn í gærkvöldi, uppi hjá Rósen-
berg. Formaður, Matthías pórðarson
fornminjavörður, skýrði frá gjörð-
um fjelagsins á liðnu ári. Starfið
hafði einkum verið fólgið í viðskift-
um við fjelögin „Norden“ erlendis,
og m. a. hafði formaður því yerið
sendur sem fulltrúi á norræna mótið
í Gautaborg á síðastliðnu sumri. Á
kennaranáinsskeið fjel. „Norden“ í
Danmörku, í Hindsgavle á Fjóni
höfðu farið 11 íslenskir kennarar á
vegum fjelagsins. Reikningar fjelags-
ins voru lagðir fram og samþyktir, og
að lyktum var stjórnin öll endurkos-
in; en í henni eru auk Matthíasar
Sigurður Eggerz bankastjóri, porst.
Gíslason ritstj., Sigurður Nordal
próf. og Ásgeir Ásgeirssou keuuari.
O— 1 u.u
Sveitirnar.
Eftir Jón Bjömsson.
Niðurl.
Svo smástyttast dagarnir. Sólin
liekkar sendir hitalitla, ská-
halla geisla niður á alhvítuna, en
megnar ekkert. pað birtix eeint og
dimmir snemma. Seinast eru dag-
arnir ekki nema ofurlítil glæta
örlitla stund. Myrkrið sest að hh
hýlunum,
En vetrarstörfin eru mörg á
bóndabænum — og erfið flest.
pað er vakað og hugsað, rætt og
lesið. Altaf kemur eitthvað, sem
Veldur umtali. Merkur maður,
Sveitarhöfðingi, deyr. Maður, sem
hefir markað spor í umhverfi
sínu. Menn ræða um etörf hans,
llindarfar, breytni, rifja upp orð
hans og athafnir, meta hann og
skýra. Hálf sveitin fylgir honum
til grafar. Eða að annar verður
úti í einhverjum bylnum, sVo að
því líkt sem andvarp eða trega-
stuna fer um alla sveitina, pví í
sveitunum taka menn dýpri þátt
í ÖrlÖgum annara en í bæjunum.
Hver maður hefir þekt hinn látna.
Altaf er eitthvað, sem hnippir í
mennina, kemur þeim til að vaka.
pó er sú ró í sveituirum, sem
aldrei fæst í bæjum. par geta
menn horft inn í sjálfa sig, rann-
sakað sig og umhverfið. par þyrl-
ast ekki hver athugun og hugsun
burt í þys og fleygistraumi mann-
margra bæja. Menn hafa næði til
að hugsa, næði til að festa sjer í
minni alt það, sem hver dagurinn
opinberar.
Svo koma jólin — þessi höfuð-
hátíð sveitanna. Pau minna á Al-
þing hið forna, þar sem hundruð
manna hittust og söfnuðu sjer
.nýrri lífsreynslu og íhugunarefni.
Jólin í sveitunum eru samskonar
uppskeruhátíð fyrir athugula
menn. pá fer hver til kirkju, sem
vetlingi getur valdið, eða í kynn-
isföl- og hittir vini sína og ætt-
menn, á skemtanir eða mannfundi,
yngist upp, hitnar í lund. En þó
eru ferðalögin ekki aðalatriðið,
heldur hitt, að það er meiri há-
tignarblær yfir jólunum í sveitun-
um en í borgunum. par er þeim
samfara mikil helgi. 1 bæjunum
þurkast hún út, — jóladagarnir
eru þár eins og aðrir helgidagar,
sviplausir, litdaufir. Menn fara í
!betri fötin, borða góðan mat, þeir,
sem það geta, fara í kirkjuha,
milli húsa til vina og kunniugja.
Alt er þetta hversdagslegt, vana-
legt. En í sveitunum klæða menn
sig ekki í sitt hátíðaskart á hverj-
um sunnudegi, og þar hafa menn
ekki tækifæri til að fara í kirkju
hvern helgan dkg. Jólin skapa
möguleikana til þess. Og yfir öllu
hvílir hátíðablær, lotningarfullur
einfaldleiki sveitalífsins. pað þyk-
ir ef til vill ekki merkileg sjón,
að sjá fjölda manns koma úr öll-
um áttum, frá hverju heimili, á
jóladaginn, berjast máske í kaf-
snjó langar leiðir og sameinast
við kirkjuna. En hún er fögur.
Og það er yfir henni annar blær
en kirkjugöngu kaupstaðafólksins
eftir lögðum götum, sem ekki á
steinsnar í kirkju sína.
IV.
En nú fara dagarnir að lengj-
ast. Jólin eru ljós-hátíð í tvenn-
um skilningi. Birtan eykst, eins
og- hún hafi löngun til að dvelja
lengur hvern daginn. En þó eru
kvöldvökurnar enn langar. Og þá
verða sum íslensku heimilin að
meiitasetrum. Fátt er svo ilt, að
ekki stafi af því eitthvað gott. Ef
til vill eigum við skammdegis-
hríðunum og myrkrinu það að
þakka, að íslensk alþýða er fróð-
leiksfúsari og mentahneigðari en
annarsstaðar. Veturinn og veður-
harkan girða fyrír flest önnur
störf utan húss, en skepnuhirð
ingu og þau verk, sem óumflýjan-
leg eru til þess að balda heimil-
inu uppi. En þá beinist athafna-
þrekið, starfslöngunin inn á við,
að bókunum. Meðan stormurinu
geysar úti og snjónum hleður mð-
ur, eiga menn „sumar innra fyrir
andann“. pá loga þau mentaljós
í bæjunum, sem hafa varðveitt
alþýðuna frá því að verðh blind
í dimmu skammdegisins. Lestur-
inn heldur sálunni hlýrri og op-
inni. Og það er lesið á ótrúlegustu
stöðum. Vinnukonurnar lesa í
fjósinu, meðan kýrnar ljúka við
gjöfina. Ung'Iingarnir hvar og
hvenær sem þeir festa hönd á
bók. Dæmi eru til, að mentafús
sveitapiltur las vi® skímuna af
tunglskinsgeislanum, sem lagði
iun um smárúðaðan gluggaun á
baðstofunni. Hann hafði ekki þol-
inmæði til að bíða þess að: brugðið
yrði upp ljósi.
pað hefir auðvitað ekki alt list-
eða lífsgildi, sem lesið er í sveit-
unum, fremur en annarsstaðar.
En það ýtir þó við hugsuninni og
opnar ’heuni ýmsa farvegi ut fyr-
ir daglegau sjónhring og þreyt-
andi störf.
Einstöku sinnum kasta menn af
sjer dægurokiuu í sveitunum og
skemta sjer — stofna til mann-
funda, flytja fyrirlestra , sýna
sjónleiki, syngja, dansa. pað er
ekki neinn kouuugshallarblær ýf-
ir þeim skemtunum. par sjást ekki
einkenuisklæddir þjónar, ekki
silkihattar, og híbýlin eru ekki
neinir endalausir geimar. Enmenn
skemta sjer samt, — hlæja og
dausa úr sjer mollu og mók
langra daga. Unga fólkið kynnist
þar, kveikir livað í öðiru og hind-
ur þar máske heit sín um æfi-
langa s’amfylgd. Pað kostar ef til
vill margra klukkustunda gang í
ófærð og misjöfnu veðri að sækja
jafumargra klukkustunda skemt-
un. En sveitafólkið er því vant,
að liafa mikið f'yrir öllu, taka á
krÖftunum. öjkemtanirnar eru
eltki nein undantekning. En það
er gömul reynsla, að því betra er
! hnossið, þegar það fæst, sem meira
ér fyrir því barist.
Og svo líður veturinn, hægt og
silálega, en styttist þó. Skamm-
degið þrýtur. Dagarnir verða
bjartari, næturuar skemri. Út-
mánuðirnir ganga í garð — ef
til vill með stórbríðardaga og
hörku, ef til vill mildir og mein-
lausir. Og loks endurfæðist alt á
ný. Vorið er komið aftur og lífið
rís upp úr gröf sinni.
-z-