Morgunblaðið - 27.07.1924, Blaðsíða 3

MORGUNBLABIÐ
MORGUNBLABIB.
Stofnandi: Vllh. Flnaen.
Útgefandl: FJelag I Reykjavtk.
Rltatjörar: Jön KJartanaaon,
Valtýr Stef&naaon.
Auglýaingaatjöri: E. Hafberg.
Skrlfatofa Auaturatræti 6.
Slanar. Ritstjörn nr. 498.
Aígr. og bökhald nr. 100.
Auglýaingaakrlfat. nr. 700.
Helmaslmar: J. KJ. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
JLakriftagjald lnnanbæjar og I n&-
g'rennl kr. 2,00 & æánuöl,
lnnanlands fjær kr. 2,50.
t lauaaaölu 10 aura eint.
Alfaff að leita --
Altaf eru þeir að leita, aldrei
þreytast þeir — á lúsaleitinni,
froSusnakkar Alþýðublaðsins. —
Snauðir að rökum, snauðir að bu"-
sjónum, snauðir að öllu því, er
góða menn má prýða, vaða þeir
«lg lyganna dag eftir dag. Svara
verðir eru þeir ekki þessir hrafl-
þekkingarmenn, þessir hrófatild-
urssmiðir, er það eitt hafa til lagt
í hína íslensku þjóðfjelagshygg-
ingu, er til lýta er. Sammerkt
■eiga þeir viði þá menn, er vinna
í móti góðum málum. peir vekja
latur milli stjetta, og þyrla ryki
í augu alþýðu manna, sem er hafin
Mtt upp yfir þá, leiðtogana svo
kölluðu, sem árangurslaust hafa
reynt, að toga íslenska alþýðu af
rjettri leið. Af því rökin skortir
«g hugsjónirnar, verða þessar
■andlegu veimiltítur að hylja
kjarna hvers máls, en gera sjer
mat úr smávægilegum aukaatrið-
um. Svo djúpt eru þeir sokknir,
að þeír halda í ólæknandi krank-
l'eik sínum, að heimskulegur iitúr-
snúningur smávægilegrar prent-
villu muni rýra álit „Morgunhl.“
Er þeir halda, að þeir geti glapið
almenning með. slíku, þá skyldu
menn ætla, að fáir hefðu óvirt
Islenskan almenning svo sem þeir.
Islensk alþýða á nóga heil-
hrigða skýngejHj, margfalt meiri
en t. d. „t>tirgur“ í Alþbl. og
hans nótar. Vítjg er kjá alþýðu-
mönnunum, en vitleysan hjá leið-
toganefnunum, sem 'hefir sýnt sig
í því, að alþýðan fylgir ekki leið-
togum sínum í verki. peir fyrir
líta froðusnakkana. peir sjá ávalt
betur hvert stefnir, ef ráðum
þeirra væri fylgt, — beint í voð-
ann. Alþýðublaðið og Tíminn eru
altaf að leita — og altaf að tapa.
peir sjá hvað framundan er. peir
sjá hver örlög bíða. Og ráðið eina,
helsta vopnið nú, það er lúsaleitin,
l'eit að smávægilegum prgntvillum
t. d., og það á að sanna vitsmuna-
skort þeirra, sem að skrifa í Morg-
unblaðið!!! En hvernig er hún
myndin, sem þeir, þessir leitar-
menn, bregða upp af sjálfum sjer?
Er það ljós viskunnar, dreng-
lyndis og göfugra hugsjóna, sem
geislar þeim um enni?
Er hann ekki farinn að hverfa
þá. Vel má „Durgur“ gera sjer
graut úr þvílíku efni og hann
tínir til Alþbl. í fyrradag. Sit að
þeirri grautar gerð, Durgur sæll,
skaf þú pottinn þann. Mbl. ann
þjer vel skófnanna. Haltu áfram í
þessu horfinu, Durgur sæll! L'egg-
ið honum lið, sem eruð honum sam-
dauna. Bráðum kannske, sje snef-
ill vitglóru eftir, farið þið að sjá,
að þið eruð: ekki að spilla fyrir
Morgbl. Einu áhrifin af skrifum
ykkar eru þau, að allur landslýður
mun taka eftir andlegri nekt ykk-
ar. Hana eruð þið að auglýsa.
Annnað ekki.
----o----
i Ert. simfregnir
Khöfn, 26. júlí. FB
Ráðstefnan í London. «
Símað er af ráðstefnunni í Lon-
don, að uppástungur þeirra for-
sætisráðherranna Theunis og
Herriot, til þess að ráða fram úr
lántryggingamálinu, hafi orðið al-
gerl’ega árangurslausar. Er mjög
komið í óefni á ráðstefnunni.
Herriot er stórhættulegt að
slaka, á kröfum þeim, sem Frakkar
lialda fram samkvæmt Versailles-
samningunum og neyðist hann því
tii, að halda þein#til streytu, ekki
síst vegna þess, að andstæðing-
arnir heima fyrir hafa skapað
mikla mótspyrnu gegn stjórn hans.
Frökkum er það aðalatriðið, að
flestra manna dómi, að þeir fái
raunverulega trygging gegn árás-
um af pjóðverja hálfu í fram-
tíðinni. En hitt skiftir minnu,
hvort þeir fá minni greiðslur frá
pjóðverjum.
Mikill afli.
Símað er frá Kristjaníu: Fiski-
veiðaskip frá Álasundi segja stór-
lrostlega mikla gnægð af þorski og
lúðu á veiðistöðvunum suður á
móts við Gúðrarvonarhöfða. Hlað-
fyltu skip á fáeinum dögum.
----------------o-------
Innlendar frjettir.
Siglufirði 25. júlí. FB.
Ágætur síldarafli í nótt og í
gærkvöldi. Hæstan afla hafði
Siilan, 1400 tunnur og Langanes,
sem hafði 1000 tunnur; eru þau
bæði íslensk. Mörg skip voru með
200—400 tunnur. Síldin er tekin
á Skagafirði og við Skaga. Er nú
komin ný ganga og síldin feitari
og stærri en áður, en átumikil.
Hjer er sólskin og sunnanblíða.
f--------------o------
DAGBÓK.
I. O. O. F. H. 1067288. I.
Veðrið síðdegis í gær: Hiti á Norð-
urlandi 10—12 s'tig, á Suðurlandi 12
—16 stig. Hæg suðaustlæg átt á Suð-
vesturlandi. Kyrt annarstaðar. Lítils-
háttar úrkoma á Reykjanesi. Ljett-
skýjað víðast hvar annarstaðar.
E.s. ísland fer í kvöld klukkan 12
til ísafjarðar, Siglufjarðar og Ak-
ureyrar.
Kvikmyndahúsin. í Nýja Bíó er
sýnd skopmynd, er Max Linder leikur
aðalhlutverk í. Mynd þessi er skop-
stæling -af „De tre Musketerer," sem
Douglas Fairbanks ljek aðalhutverkið
í, og hjer var sýnd fyrir nokkrum
mánuðum. — í Gamla Bíó verður
gamanmyndin „Dr. Jack,“ sýnd kl.
6, en kl. 7 og 9 amerísk mynd, „Gegn-
um skógareldinn.“' Leikur sænsk-
ameríska leikkonan Anna Q. Nilson,
aðalhlutverk. Sá þáttur myndarinnar,
er skógarbruninn sjest í, er frábær-
lega vel leikinn.
Listasafn Einars Jónson&r er opið
kl. 1—3 í dag.
Málverkasafnið er opið klukkan 2—*
3 í dag.
Af veiðum komu í fyrrinðtt tog-
saramir Menja (afli: 70 tunnur), og
Ása (afli: 110 timnur.)
Heimskringla, vestur-íslenska blað-
ið, flytur þ. 4. júní þessa árs, mynd
af þeim Vilhjálmi Stefánssyni land-
könnuði og Wilbur, flotamálaráðherra
Bandaríkjanna, er var tekin af þeim
rjett áður en Vilhjálmur lagði af
stað í könnunarferð sína um Ástra-
líu, sem getið var um hjer í blaðinu
fyrir skömmu. Er Vilhjálmur hinn
vonbesti um vísindalegan árangur af
förinni, og eins hyggur hann, að gera
megi arðberandi land úr eyðisljettum
Ástralíu. Minnir hann á, að fyrir
hundrað árum voru sljettuflæmin í
Kanada talin einskis virði. Eyðisljett-
ur þær, er Vilhjálmur hefir í huga
að ferðast um, hafa fæstar verið virt-
ar rannsóknar.
Eyjólfur Bjömsson frá Reyðarfirði
hefir' undanfarin ár stundað raf-
magnsfræði í Svíþjóð og pýskalandi.
Tók hann fullnaðarpróf iá Strelitz
PoJytechnieum við Berlín. Fór hann
í vor vestur og ætlar að starfa í
vestur-Kanada næstu ár.
E.s. Lagarfoss kom hingað í gær.
Fimmtíu ára afmæli Winnipeg-borgar
var hátíðlegt haldið í sumar. f skraut-
göngu og akstri um borgina voru allfl-
konar æki, og mörg hin skrautlegustn.
íalsljóminn af sápukúlunum, sem
þeir hafa verið að blása út sein-
ustu mánuðina um „danska“!!!
Mogga? Falsljóminn kitlaði þess-.
um andlegu velsalmennum un»
stund. Bara stundarkora. pær
sprungu allar. Og svo nauða-
ömerkilegar eru árásir þeirra
orðnar, að það er ekki eyðandi
orðum að því, að benda á ósann-
girnina, eins og t. d., þegar Al-
þýðublaðið fettir fingur út í það,
að Morgbl. notar nafnið „Grand-
Banks,“ um fiskimiðin við New-
Foundland. pau beita „Grand
Banks.“ Nafnið er alþekt um
heim allan. Hvers vegna má þá
ekki nota það? Hví á þá okki að
fylgja slíkri reglu út í æsar og
skrifa Nýja Jórvík fyrir Neiv
York, og því má ekki þýða ís-
lensk nöfn á stöðum og fiskimið-
um á ensku, dönsku o. s. frv.
„Morgunblaðið“ leyfir sjer að
jnota hið rjetta nafn, en ekki hið
smekklega! þýdda nafn „Durgs“
„Nýfundnalands bankinn“. petta
og þvílíkt á að teljast meðal höf-
uðsynda. Svo erfið er leitin. Slíkt
fálm er orðið á þessum auming-
jum, sem eru að sökkva í kvik-
syndi óheilnæmra hugsjóna, að
jafnvel andstæðingarnir aumka
Khöfn 25. júlí. FB
Stjórnarskifti í NoregL
Símað er frá Kristjanía, að
Tveiten stórþingsforseti hafi á
fimtudaginn verið kallaður á kon-
ungsfund í tilefni af fráför Berge-
stjórnarinnar. Eftir hálftíma við-
ræðu við konung. var Mowinekel
kvaddur til þess að mynda stjórn.
Verður hann forsætis- og utanrík-
ísráðherra, Paul Berg hæstarjett-
arlögmaður verður dómsmálaráð-
herra, Five stórþingsmaður land-
búnaðarráðherra, Holmboe stór-
þingsmaður, sem kunnur *er af
kjöttollsmálinu f jármálaráðherra,
Meling útgerðarmaður verslunar-
málaráðherra og Tveiten kirkju-
málaráðherra.
Frá Lnndúnaráðstefmmni.
Herriot hefir komið fram með
tillögu þess efnis, að Frakkar á-
byrgist endurgreiðslu á láni því,
sem pjóðverjar eiga að fá, ef að
sjerstakar samþyktir verða gerð-
ar, er heimila einstökum þjóðum
forrjettindi gagnvart pýskalandi.
Lánveitendur hafa hafnað þessu
boði algerlega. pykir þetta vera
óbein vantraustsyfirlýsing á fjár-
hag Frakka.
liEiðarþingiö í Uík.
pann 18. þ. m. boðaði alþingjs.
maður kjördæmisins, Jón Kjart,-
ansson, leiðarþing hjer í Vík. Var
það hið síðasta, er hann hjelt, því
dagana áður var hann búinn að
halda leiðarþing í öllum öðrum
Meppum sýslunnar.
Pað þótti tíðindum sæta, að
daginn fyrir leiðarþingið sást til
*erðar einnar Tíma-hetjunuar hjer,
■^gnúsar Finnbogasonar í Reyn-
isdal, ag hann rejg yestur með 3
hesta, og geist mjög. Hugðu
menn að Magnijs væri að sækja
læknir, því Mýr(3œijngar eru orðn-
ir vanír því að sjá menn fara
vestur að Stórólfshvoli eftirlækni.
Menn hittu Magnús a förnum
Vegi og spurðu hann um fyrir-
ætlan hans og hvert ferðinni væri
heitið. Var hann fáorður yfir, en
^agðist ætla vestur í Mýrdal.
Nú bar svo við, að nokkrir Ey-
fellingar voru á ferð austur í
Pik, og sögðu þeir tíðindin, að
^ímað hefði verið í dauðans of-
l*oði eftir ritstjóra Tímans, Tr.
Pórfiallssyni, sem mundi koma að
Ilolti undir Eyjafjöllum þá um
tvöldið, og væri Magnús nú send-
íir til þess að sækja Tryggva til
þess að hann yrði á leiðárþinginu
í Vík.
Menn vissu það vel, að Tíma-
menn hjer eystra voru orðnir
sjúkir og allvesælir, en að þeir
væru svo aðframkomnir, að þeir
þyrftu pólitískan læknir, það vissu
menn eigi áður.
Okkur þykir vænt um það Skaft
fellingum, að Tímaklíkunni er illa
við þingmann vorn. Sýnir það, að
í honum er dugur og einurð. Jón-
as fra Hriflu kom hingað í haust,
sællar minningar, en þeim hefir
eigi þótt arennilegt að fá hann
aftur. Munu Skaftfellingar skilja
það. En hvern skildu þeir fá næst,
— sennilega verður það einhver
þremenninganna: Ólafur Friðriks-
son, Hjeðinn eða Hallbjöm.
Laust eftir hádegi kom Magnús
Finnbogason með „læknirinn* *,
Tr. p., og liafði til aðstoðar prest-
inn í Holti, sjera Jakob Ó. Lárus-
son.
Leiðarþingið var sett kl. 2% af
alþingismanni Jóni Kjartanssyni,
sem tilnefndi fundarstjóra Pál
Ólafsson, óðalsbónda í Litlu-Heiði.
Byrjaði þingmaðurinn með því að
bjóða langferðamennina velkomna
og vonaði, að Tímamennirnir hjer
í hjeraðinu fengju nú góðan bata,
þareð „læknirinn" væri kominn.
Síðan skýrði þingmaðurinn ít-
arlega frá störfum síðasta þings.
Skýrði hann frá myndun íhalds-
flokksins, tildrögunum að þeirri
flokksmyndun, og síðan frá flokka
skiftingunni í þinginu. pá skýrði
hann og frá stjórnarskiftunum.
Síðan fór hann hækilega út í
f jármálin; sýndi hver hefði verið
stefna undanfarinna þinga ífjár-
málum; sífeldur tekjuhalli. Skýrði
hann fjárlagafrumvarp það, sem
lagt' var fyrir þingið í vetnr og
hreytingar þær, er þingið gerði á
því. pótti mönnum fjárlagafrum-
varpið hafa verið illa útbúið af
fyrverandi fjármálaráðherra —
(týndar skuldir o. s. frv.). pá
skýrði hann frá úrræðum þings-
ins til þess að koma jöfnnði á
fjárlögin, tekjnankalögum o. s.
frv.
Næst rakti hann ítarlega sögn
kjöttollsmálsins og þan heppilegu
úrslit, er það mál hafði nú feng-
ið. Vítti hann alla framkomu rit-
stjóra Tímans í þessu máli, frá
því fyrsta til hins síðasta, og
sýndi fram á, hve afaróhepp'leg
hxin hefði verið fyrir framgang
málsins.
pá skýrði þingmaðurinn frá
þeim helstu lögum, sem þingið
samþykti.
Loks fór þingmaðurinn út í þær
óheilla-aðfarir, sem fram höfðu
farið hjer í sýslunni í vor, að til-
hlutun Tímaklíkunnar í Reyk.ja-
vík, þar sem hún fjekk Lárus
Helgason í Klaustri til þess að
gangast fyrir að safnað yrði und-
irskriftnm um sýsluna, þar sem
skorað var á þingmanninn að
segja af sjer þingmenskn, og hon-
um borið það eitt að sök, að hann
væri ritstjóri Morgunblaðsins og
Isafoldar. Skoraði þingmaðurinn á
L. H. (sem nú er alment kallaðnr
fjallkongnr), og aðra smala, að
þeir gæfu sig nú fram og fyndu
að sínum störfum í heyranda
hljóði, því undirskriftaskjölin
hefði hann eigi fengið ennþá.
pá skoraði hann á L. H. (fjall-
konginn), að hann segði til, hver
hefði samið nndirskriftaskjalið,
en það hafði L. H. aldrei fengist
til að gera, því vitanlegt var, að
ef þeir menn, sem voru narraðir
til þess að skrifa nndir, hefðu
fengið að vita um sannleikann, að
skjalið væri komið frá Tímaklík-
unni í Reykjavík, þá hefði ekki
einn einasti fengist á skjalið. Svo
er Tímaklíkan vel liðin hjer. Að
lokum bjóst þingm. við, að Tr.
p. væri hingað kominn til þess að
gangast við þessum ófeðraða króa,
hann væri orðinn svo vanur að
gangast við slíkum króum í Tím-
annm, þegar það gleymdist að
bera á þá Joð Joð, eða önnur
sannleikseinkenni.
Næstur stóð upp Lárus í
Klaustri, og lýsti því yfir, að
hann ætlaði eigi að tala neitt á
þessum fundi, en vísaði til
mannsins við hliðina á sjer, rit-
stjóra Tímans, „læknisins“, sem
var sóttnr. Yar L. H. anðsjáan-
lega sjúkur og leið illa, enda sett-
ist strax niður.
Pá bað „læknirinn“, Tryggvi
pórhallsson, um orðið. Talaði hann
lengi. Byrjaði hann á því að skýra
frá því, hversvegna haUn hefði
komið hingað. Var það aðallega
af forvitni, einknm til þess að
sjá framan í þá bændur, sem
kusu Jón Kjartansson á þing, en
höfnuðu Lárusi í Klaustri. Hann
langaði til að sjá framan í þessa
heimsku menn!, eða svo mátti
skilja orð hans.
Já, Tryggvi sæll! pú getnr ó-
hræddur komið eins oft og þú
vilt; við erum óhræddir að sjá
framan í þig, og blygðumst oss.
ekki fyrir kosningnna í hanst.
pá fór Tr. p. út í danska vald-
ið og vaðal þann, sem blað hans
hefir verið að tönglast á. Minti
hann á, að p. G. hefði fyrstur
bent á ósómann. En nndarlegt
þótti mönnnm' hve seinn p. G.