Morgunblaðið - 08.08.1924, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÖIS
Tilkynnlnjfnr. ——
Drýgri engia dagbók er,
Dranpnis smíCa hringa,
en dagbókanna dagbók hjer:
Dagbók anglýsinga.
— yitskifti. -----------------
Dávanar, borðstofuborð og stólar,
' óíjrrast og best í Húsgagnarerslun
Kqfkjavíkur.
IHorgan Brothers vina
Portvin (double diamond).
Sherry.
Madeira,
eru viðurkend bert.
Ný fataefni i miklu úrvali. Tilbúin
föt nýsaumuð frá kr. 95,00. Pöt af-
rreidd mjög fljótt. Andrjes Andrjes-
jon, Laugaveg 3, sími 169.
Hreinar ljereftstuskur kaupir fsa-
fcddarprentsmiðja hæsta verði.
2 kýr í ágætu standi, og hey, verður
selt í september. Upplýsingar gefur
Bergsveinn Jónsson, búðinni, Baldurs-
götu 39.
——— Virata.
Manchettskyrtur eru saumaðar og
teknar til viðgerðar, einnig allskonar
ljereftasaumur. Upplýsingar, Tjaraar-
götu 3 C.
pað mun hafa valdið flugmönn-
unum og öðrum, er sjá um alt
viðvíkjandi fluginn, allmiklum á-
hyggjum, hversu illa „Gertrud
Hask“ hefír gengið að nálgast
Angmagsalik. Seinustu fregnir af
ttemni eru þær, að hún er enn í
íí«nun og var þoka á í dag. Br
'hún hjer um bil á sama stað og í
i'tsr. Ýmsir hafa getið sjer þess
til, bæði á herskipunum og í landi,
að svo gæti farið, að ekikert, yrði
úr því, að flogið yrði hjeðan. pess-
ar getgátur munu á mjiig litlum
rökum bygðar. Mikil áhersla mun
einmitt verða á það lögð', að halda
fluginu áfram alla leið til Apie-
ríku.
Fregnir hafa komið um það, að
f'lugvjel mun verða send til Bost-
on í Massachusetts, handa þeim
Wade og Ogden, og fljúga þeir
rueð ihinum síðasta áfangann,
frá Boston til Washington.
Að síðustu má geta þess, að yf-
irforingjarnir á herskipunum
ftöfðu í gær rætt um hvort til-
tækilegt mnndi að láta flugvjel-
arnar lenda í nálægð herskipanna,
ef hætta yrði við1 Angmagsalik-
flngið. Er það einróma álit þeirra,
eð í lygnu veðri sje það vel ger-
logt og eins að fvlla bensíngeym-
ana frá skipshíið. Br því ekki
^áermilegt, ef efcki verðúr af Ang-
magsalik-fluginu, að herskipin fari
ti* einhvers staðar sunnar á aust-
uretrönd Grænlands og flugvjei-
íimsr lendi nálægt þeim.
Dawes.
í símskeytum og blaðagreinum
síðustu vikur hefir hvað eftir ann-
aö verið minst á Dawes og tillög-
ur hans í skaðabótamálinu. Og nú
í sumar var hann vaiinn varafor-
setaefni republikana við íorseta-
kosningamar í Bandaríkjunum í
haust. pað mun ekki úr vegi að
segja frá þeim manni dálítið nán-
ar í stuttri blaðagrein. Er lítill
efi, að hann verður varaforseti
Bandaríkjanna næst. Aðalatriðið'
er þó, að það er ýmislegt um mann
inn sjálfan og í lífi hans, sem er
þes.s vei-t að minnast á; því DaAves
er sjerkennilegur og- járnkarl
mesti, gáfaður og duglegur maður
og hefir altaf að honum kveðið.
Hann hefir altaf sýnt í öllu sem
'hann hefir tekið sjer fyrir hend-
ur, að hann er meira en meðal-
maður. Skal nú lítið eitt frá þess-
um manni sagt, þeim manninum,
sem sagan kanske segir um, að
mestan þátt hafi átt í að koma
fjármálum Evrópu í lag eftir
heimsstyrjöldina miklu.
Árið 1877 var karl nokkur i
bænum Lincoln í Nebraska, sem
Don Cameron hjet, og hafði hann
ofan af fyrir sjer með því, að selja
máltíðir í vagni („Lunch-wagon“,
úthúnir með eldhúsi, borði og stól-
um, og ferðast eigandinn um
m ð þá bæ frá bæ, nema því bet-
jur gangi.). Tfngur lögmaður, Char-
I Iie Dawes, át þar 15 centa máltíð
daglega, og sat hann altaf næst
lautinant nokkrum, sem nýkominn
var frá West Point-hermanuaskól-
anum og þá var staddur í Lincobi
til þess að' æfa dáta — og las hann
lög í frítímum sínum. prjátíu ár-
um síðar kom majór Dawes inn
í skrautlegt hús nokkurt í París,
sem Pershing, hershöfðingi Banda-
ríkjamanna, ihafði til afnota. —
„John“, sagði nýuppdubhaði ma-
jórinn og slengdi sjer niður í stól.
„pegar jeg ihugsa um alt þetta
skraut í híbýlum þínum núna og
her það saman við stofurnar okk-
ar í Lincoln í Nebraska í gamla
daga, þá — langar mig í burt
hjeðan. Jeg kýs mjer Lincoln.“
Og Pershing jankaði hlæjandi.
Dawes hafði það orð á sjer, að hann
óttast ekkert, en hann mun hafa
verið eini maðurinn, sem á þeim
dögum þorði að kalla Pershing
„John.“ Dawes hataði alla til-
gerð, var meinilla við einkennis-
búninga og orður og alt „hefðár-
stand,“ en hann gerði altaf skyldu
sína. Stórorður er hann og krefst
mikils af undirmönnum sínum og
tjáir engum þakkir og krefst
engra sjálfur.
Hadn var fæddur í Marietta í
Oihio 1865 og stundaði nám við
háskólann þar og vann fyrir sjer
á þeim árum jafnframt, stundum
sem vjelamaður á járnbrautum.
Lögfræðispróf tók hann árið 1886
og vann að ýmsu öðru á þeim ár-
um. líka til þess að geta stundað
nám. Árið 1887 fór hann að stunda
lög í Lincoln. 1887—1894 var hann
lögmaður fyrir bændur og bænda-
fjelög í máiaferlum við járn-
brautafjelög og átti í stjórnmála-
deilum við William Jennings Bry-
an. Skrifaði og bók um bankamál
Ameríku („The Banking Svstem
of the ITnited States“), sem kvað
vera ágætt verk og er það enn
notað víðsvegar um ríkin af
bankamönnum og oft t.il hennar
skír.skotað.
1896. Átti mikinn þátt í því, að
McKiniey varð kjörinn forseti og
sat um tíma í þýðingarmiklu em-
bætti í stjórnartíð hans (Controll-
er of the Treasury.)
T902. Beið ósigur í senators-
kosningum í Illinois. Kom á fót
banka í Chicago, sem enn þann
dag í dag er öflug stofnun og
hefir útibú AÚðs\regar um Illinois-
ríki.
1907. Skrifaði þekta bók, vörn
fyi’ir verslunarmenn Ameríku.
1909. Stofnaði mörg gistihús,
þar sem olnbogahöm mannkynsins
geta fengið bað, rúm og mat fyrir
10 eent. Eru þessi gistihús hans
fræg, því fjöldi „gestanna“ hefir
komist á rjettar brautir vegna
áhrifa þeirra, sem þeir þar hafa
orðið fyrir.
1912. Einkasonur hans druknaði
í Lake Oeneva í Ncw York ríki.
Hefir Daives ekki borið þess bæt-
ur síðan.
1917. pá var harm 52 ára gam-
all og bauð sig fram í stórskota-
liðið, en var ekki tekinn, fór síðar
sem majór í annari deild og varð
síðan nmsjónarmaður innkaupa
fýrir ameríska herinn í Frakk-
landi.
1918—1919. Fjekk titilinn hers-
höfðingi og varð umsjónarmaður
ýmissa innkaupa fyrir alla heri
Bandaríkjanna.
1921. Samdi lag, sem er allfrægt
og hefir Fritz Kreisler leikið það
á ferðum sínum um öll Bandarík-
in og víðar um heim.
1921—’22. Fjekk embætti til
þess að finna ráð til þess að draga
úr óþörfum útgjöldum Banda-
ríkjastjórnarinnar. 1923 er talið,
að hann hafi komið því til leiðar,
að $ 1.600,000,000 var ekki sama
sem á glæ kastað.
1924. Formaður skaðabótanefnd-
arinnar og varaforsetaefni repu-
blikana við forsetakosningarnar.
Sagt er, að kvöldið, sem afráðið
var að hann og Coolidge yrðu í
kjöri fyrir repuhlikana, hafi fjöl-
skvlda hans setið í stofu og hlust-
að á Radio-fregnir. Loks kom til-
kynningin um úrslitin. Dawes
hafði hrngðið sjer frá og er hann
kom inn í herbergíð aftur, sagði
einhver við hann: „Charlie ! þú átt
að verða vara-forseti.“
„Já, fari í logandi,“ sagði Daw-
es og kveikti sjer í pípu og heyrði
j enginn haun miunast frekar á það
þetta kvöldið.
Baudaríkjamenn þekkja Dawes
vel, eigi síður en Ooolidge, og vita,
að hann mun gera það sem gera
þarf og eins og þeim líkar og hugsa
þeir þiú gott til samvinnunnar
milli hans og Coolidge.
D AGBOfK.
Gengið.
Rvík í gær.
Sterlingspund............ 31,70
Danskar krónur..........114,86
Sænskar krónur..........189,34
Norskar krónur........... 98,43
Dollnr............... .. 7,13
-------o-------
T. O. O. F. 10ö8881/2.
Af veiðum kom í gær: „pórólfur“
(afli: 135 tunnur), og „Maí“ (afli:
90 tunnur). „Otur‘ ‘ fór út í Flóa f
fyrrinótt, til þess að fiska fýrir
bæinn og aflaði mjög vel.
Siglingar. Gnllfoss og Goðafoss eru
á leið til íslands, Lagarfoss var 4
TTúsavík í gær og Esja vnr á Siglu-
ifirði. fsland fór í gærmorgun frá
Leith, áleiðis til Kaupmannahafnar,
Botnía fór í gærmorgun frá Færeyj-
um, áleiðis hingað. Mercur fór frá
Bergen í fyrradag.
pingvaJlaförin. Eins og sagt var
frá í' blaðinn í gær var foring-
jum af amerskti herskipunum og am#-
lísku blaðamönnunum boðið af lands-
stjórninni til pingvalla. þrátt fyrir
slæmt útlit um gott reður urðu all-
imargir þátttakendur í förinni af yf-
irforiugjnnum og var þeirra á meðaí
kapteinninn á Riehmond og blaðamenn-
, irnir Mr. Playfair og Mr. Skene. Af
fslendingum voru í förinni: Jón
[Magnússon forsætisráðherra, Jón por-
jláksson fjármálaráðherra SnæbjfSrn
Jónsson, stjórnarráðsritari, Guðmund-
ur Einnbogason prófessor, Steingrím-
nr Arason kennari, nokkrir blaða-
jnienn o. s. frv. Undir eins og tií
j pingvalla kom var gengið upp a9
jOxarárfossi og tóku nokkrir gestanna
, invndir þar. Var þeim síðan sýnt ums
merkustu blettina á pingvöllum. Síð-
ar. var sest að snæðingi og á nieðnn
[setið var undir borðum flutti Guð-
mundur prófessor Finnbogason stutt
þen snjalt erindi um Alþingi til forna.
; pótti ameríkumönnunum fróðlegt er-
indi prófessorsins. BI að amen ni rnir
amerísku, sem með voru í förinni,
ætla að skrifa um pingvelli og þúsuniT
ára aftnæli ATþingís 1930. Er það
góðra gjalda vert, því það, sem þessir
iwenn skrifa, er birt í nær liundrað
víðlesiium lilöðum í enskn heiminum.
ipví miður var súld á leiðinni aust-
ur og talsverð úrkoma á leiðinni aftm*
til Revkjavíkur, en þrátt, fvrir það
Jljetu Ameríkumenn þessir vel vfir
(för sinni.
Flugvjelarnar voru ekki dregnar &
land í gær, eins og ráð hafði verið
fvrir gert.
Veðrið síðdegis í gær: Hiti Á Norð-
urlandí 1T—14 stig, á Suðurlandi
11—12 stig. Ruðlæg átt, þurt veður
og skýjað á Norðurlandi og Austur-
landi. Úrkoma víða annarstaðar og
einkum á Suð-vesturlandi.
Gamalmennaskemtunin. — Morgun-
blaðið vill vekja athygli fólks á gam-
alniennaskemtuninni, sem á að vera
á sunnndaginn kemur sbr. grein kand..
S. Á. Gíslasonar hjer í blaðinu í gær.
Fögnuöur lyðvelðisins.
Eftir A. de Blacam.
„Hún sjálf mun matreiða handa ykk-
ur,“ sagði hann.
„Gott og vel,“ sagði sjálfboðaliðinn.
Hann bljes í flantn sína og gaf mönn-
nm sínum merki.
Sjö þeirra komu þegar, tveir urðu eft-
ir á verði.
Á þessu andartaki heyrðist kall Brig-
id frá húsinn. Hún kallaði hálfhrædd:
„Hver er þarna? Er það lögreglu-
liðið?
„pað ern sjálfboðaliðar,“ sagði Mar-
cus í aðdáun og hreýkni og gekk á und-
an þeim til dyranna.
„Farragal Faal fyrirliði, yðar reiðubú-
inn þjönn, húsmóðir góð,“ sagði ungi
hermaðurinn, sem Marcus rakst á við
hlöðugaflinn.
„Hann hefir heitið okkur aðstoð“.
Svo fór hann að kynna fjelaga sína:
„Litla“ Jim, tröllið frá Wexfordhjeraði,
Pjetur frá Dublin, sem var maður hvat-
ur, en lítill vexti, sem barðist við Pearee
1916, Rauði Hugh, rauðhærður og lirna-
langur, frá Glenties o. s. fr. TJm leið
og hann míelti varð hann þess var, að
kuldi ríkti á milli hjónanna. Hann hafði
þegar tekið eftir því, að fát kom á Mar-
cus, er Brigid kom á vettvang, og að
hann ljet sjálfboðaliðana sjálfa segja
hvað þeir vildu. En Farragal hagaði
orðum sínum svo, að hann beindi at-
hygli þeirra frá þessu. Sjálfboðaliðarnir
gengu varlega inn og reyndu að forðast
að óhreinka gólfið og líkaði Brigid það
vel. Svo fóru þeir að opna pinkla sína.
Brigid skaraði nú í eldinn og setti
stóran pott á hlóoir. peir voru bráðlega
alveg eins og þeir væru heima hjá sjer.
Og hún hngsaði um það, hversu þeir
höguðu sjer alt öðru vísi en aðrir her-
menn, sem stundum höfðu þyrpst inn í
eldhús hennar og drukkið þar meira en
góðu ihófi gegndi.
Pjetur frá Duhlin var matreiðslu-
sveiun flokksins og úr baktöskn sinni
tók hann te og sykur, tvær dósir, sem
hann notaði við te-gerðina og skipaði
svo Hugh ranða, að sneiða niður tvö
hrauð, er tekin vorn úr tösku annars
hermanns. Mareus, sem hafði kveikt á
vegglampa, sem ekki hafði verið notaður
í háa herrans tíð, horfði forvitnislega á
þetta alt saman.
Loks mælti hann:
„pið fáið ekki að bohða annan mat í
þessu húsi, piltar, en þann, sem Brigid
her fram úr eigin búri. Kynlegt þættj:
mjer, ef hún sjálf ætti ekki kalt ket á
hyllum og mjöð í keggi.“
petta var óheinlínis til hennar mælt.
Farragal tók eftir því, hvernig Marcus
hagaði orðum sínum.
Brigid bar góðan mat á borðf
„Hjer býr gott fólk,“ sagði einn her-
mannanna lágt við fjelaga sína. Sjálf-
boðaliðarnir snæddu lyst sína og er þeir
böfðu það gert fóru tveir á vörð og leystn
þá, er þa,r voru fyrir, af hólmi- .
„Óvíða annarstaðar hefir okkur verið
svo vel tekið í þessari herjans bygð,“
sagði einu sjálfboðaliðinn, allihátt.