Morgunblaðið - 30.10.1924, Blaðsíða 3

Morgunblaðið - 30.10.1924, Blaðsíða 3
MOKti i-i NHi, A MORGUNBLABII. titofnandt: Vilh. Fin»en. (Ttgefandi: FJeiag 1 Reyhjavlk. Ritstjörar: Jön KJartansson, Valtýr Stefftnsson. Auglýsingastjöri: E. Hafberg. Skrifstofa Austurstræti 6. Sfnaar. Ritstjörn nr. 498. Afgr. og bökhald nr. BOQ. Auglýalngaskrifst. nr. 700. Helmasimar: J. Kj. nr. 74Í. V. St. nr. 1320. E. Hafb. nr. 770. Askrlftag;jald innanbæjar og I ní- grenni kr. 2.00 á aiánuSi, mnanlanda fiæ» kr. 2,50. í lausasölu 10 aura eint. Niðurl. Við íslenslkir jafnaðarmenn lif- «m í anda thinnar sönnu jafnaðar- stefnu, segja þeir „lerðtogarnir“. Sjáið fylgi jafnaðarstefnunnar í heimsveldi Breta, segja þeir við alþýðuna: Sjáið alþýðumanninn Mac Donald., flofcksmann vorn, segja íhinir íslensku kommúnistar. Við íslensk'.r jafnaðarmenn fylgjum kommúnistunum allir •sem einn, segja „leiðtogarnir" úti 4 fslandi. í Englandi búa þeir Mae Don- áld og fylgismenn bans sig til kosninga. Til þess að hafa von úm sigur, til þess að fyrirgera ekki öilu áliti sínu hjá bresfcu þjóð’nni, keppast þeir við það þessa daga, að losna við alt sam- band við Bolsana rússnesku og fjUigumenn Rússa á Engiandi. Hef- ir Mac Donadd t. d. harðlega neit- uð, að kommúnistar verði nokk- ursstaðar frambjóðendur verka- mann af lokksins. 1 sumar sýndi Mac Donald þeim Rússum meiri velvild og tiltrú en almerit gcrist í Vestur-Evrópu, m.eð því að ganga að viðskifta- samningnum, og heita því, að styðja samninginn 'í breska þing- inu. Hann hefir nú fenglð kveðju frá Rússlandi fyrir tilvifcið, eftir því sem skeyti herma síðustu •daga. Brjef hefir fundist, þar sern ráðstjórnarherrar Rússlands revna að æsa enska verkamenn, þá sem y,rauðastir“ éru, gegn fylgismönn- um Mac Donalds. Mac Donald reynir að rjet.ta Bolsum hjálpai’hönd, eða ötlu heldur rússnesku þjóðinni, sem er nauðuglega stödd. Bolsar reyna að bakníða hann og gera honum og stjórn hans bölvun, fyrir t'.lvik þetta. fslensk alþýða á að fylgja okk- ur kommúnistum segja hinir „vauðu“ le'ðtogar hjer á landi. 'Og þeir, sem eru eitt í dag og annað á morgun — eitt í Dan- taörku og annað á íslandi, þeir ,,ra.uðskjóttu“ segja sflíkt bið sama. peir fylgja Ólafi Friðriks- syni. Hajnn ihefir ver'ð í Rússíandi. Hann á að vita hvernig „spila á út“ í binu pólitíska laumuspili Bolsauna. Naprasta háðung er það, að Uienn, sem eigi hafa náð þeim pól'tíska þroska, og hreinskilni, að 'þeir þori, vilji eða geti sagt rjett til nafns og stefnu, þeir skuli í óleyfi taka nafn íslenskrar alþýðu, sem grímu á flokk sinn 'Og fyrirætlanir. í raun og veru geta þe'ir glaðst yfir þvi .tiltæki, þeir sem sjeð 'hafa uaatgileg upprof í mo(ld'v!iðrinu,' sem sjeð hafa nægilega vel inn- ræti ,,feiðtoganma,“ eg athafnir þeirra. pareð þeir fela sig undir hinu virðulega nafni íslenskrar alþýðu, læra menn fljótar að bera tilhlýðilega lítilsvirðingu fyrir þessum „leiðtogum.“ íslenskri al- þýðu slkilst fljótar, að svo er best kom'ð, að gera þeim sömu skil, þessum grímuklæddu Rússa-bols- um hjer iheima á íslandi, eins og hinn virðulegi sendi- maður Jón Bach fjekk hjá Bret- um er honum í fyrra var „retur- nerað“ til sinna heima, eins og vegalausum flökkumanni. Er Bach Bolsi, eða ,,liægfara?“ Hvað skyldi Bretinn halfa álitið? i Og- livernig fór eklki fyrir Hall- birni á þögunum, er hann sat um jáfnaðarmannaritstjórann danr.ka, til þess að bera þar þjóð sinm söguna, með sama litblæ og er á honum sjálfum. Ritstjórinn hlust- að:i á Hallbjörn fyrir kurteisis- sakir. En að liann hafi tekið mark á einu orði, sem Hallbjörn sagði „þar um heyrist engin fregn.“ Ekki er ósenni'legt að ritstjóri ,.Soc'al-Demokraten“ hafi vitað eitthvað annað og meira um Al- þýðublaðið, en það sem Jón Bald- vinsson vildi vera láta. Eða hvers- vegna sýndi ,Social-Demaokraten‘ ritstjóra Alþýðublaðsins svo mikla lítilsv’rðingu að minnast ekki á heimsófcn hans og allar fregnirnar frá íslandi? Yngsti inn Jackie Coogan. Erí. sim/regnir Khöfn 29. okt. FB Frakkar viðurkenna stjóm Rússa. Símað er frá París: Frakkar við- urkendu á mánudaginn ráðstjórn- ina rúSsnésku að lögum. Fylgdu viðurfcenningunni ekki ne nir skil- málar cða kvaðir. Vafalítið er talið, að þetta verði til þess, að franskir íhaldsmenn geri magnaða árás á stjórnina. pegar a,ð frægustu kvikmynda- leikarar heimsins, eins og Fair- banks, Mary Pickford og Charlie Chaplin höfðu tekið sjer ferð á hendur, til að sýna l'st sína, þá vekja athygli lians, er úrfesti borgarstjórans, og sýn’T það, að k\ ikmyndaleifcurinn hefir ekki spilt barnseðli hans. Coogan hafði með sjer til Evrópu geisimikcð af fanst yngsta kvikmyndaleikaran- fatnaði og matvörum til foreldra um, Coogan, sem er engu minna frægur ' en 'hinir, að hann gæti einnig tefc'ð sjer ferð á hendur um Evrópu. Myndin sýnir hann, er 'hann var að koma til. Sautham- ton, og er hann að heilsa borgar- stjóra þar. pað, sem helst virðist lausra barna í styrjaldarlöndun- urn. Hefir haini sjálfur safnað gjö-funum, sem eru margra miljóna virði. Síðast er frjettist til hans, var hann í heimsókn hjá páfa í Róm. peir menn, sem heitið hafa að starfa að þessu, skifta kvöldunum með sjer, svo að 2-—3 lesa hvert kvöld. Eji menn'irnir eru þessir: Ágúst H. Bjarnason, Árni Pálsson, ,. ! Ásgei'r Ásgeirsson, Baldur Sveius- i PFtaWl |sJ Bm*ik, Sramso>1. Prey. ..þ^Uteinu Guimatsson, GniSnmndut iiio'ahríðm sje akof um endilangt 1 , , u Finnbogason, Jakob Kristmsson, pvskaland. Búast „demokratar j ,e ’ , y' „ .. , . ■ Knstian Albertsson, Magnus 0» jafnaðarmemi við miklum sigri . ,T ,, ° •' ^ , TT , Helgason, Magnus Jonsson, Matt- í kosningunum. Fra Hamborg er og fræðslu í nyt, sem þarna verð- liátt á heimilunum eftir en áður, ur að fá. Skólum og f jelögum er ^ væri það best' árangurinn. En gefinn kostur á fá sjerstafcan af- vjer sættum oss við enn minna: slátt, ef márgir miðar eru keyptir. j að áheyrendurnir skemti sjer þessa einu stund í viku og þyfcist ekki hafa varið henni illa. Kvöldvökurnar hefjast mánu símað, (?) að íhaldsflokfcarnir missi óðum fýlgi víðast. hvar í land'nu. l hías pórðarson, Olafur Lárusson, Sigurður Noidal, Theódóra Tihor- oddsen, Tryggv' pórhallsson. En auðvitað er efcki lo'ku fyrir skotið, _ . „ . að smám saman verði leitað að- Brief Zmovievs ennpa. , . _ „ * stoðar vmissa annara goora Fra London er simað: Rað- . . . , , ■ , •»: manna. stjormn neitar þvi enn emdregið, að brjef Zinovievs sje frá honum1 Frumkvæðum þessa nymæhs er komið, og krefst þess, að breska >«ð full Ijóst, að hjer er eldn um stjórnin biðji fyr'rgefningr á rdki-, neitt stórmæli að ræða, og reynsl- , „ , • • „ *•* „p an ein getur s'kor ð úr því, hvort stefnu þeirn, sem orðið hetir ut ar ° r ’ brjefi þessu í Bretlandi. dag 3. nóv., og verða nú seld aðgiingukort að 7 kvöldum, fram að jólum. pær hefjast aftur í mið um jan., og verða þá seld kort fyr- i r síðari hlutann, sem ætlast er til að verði 8 kvöld. Einn af átján. i því er lífvænt til frambúðar. En Samfcvæmt umsögn ráðherra þess í frönsku stjórninni, sem hef- ir með höndum yfirstjórn endur- re'snarinnar í hjeruðum þeim Norður-FrakMandi, sem mestum skemdum urðu ífyr'i’ í styrjöldinni miklu, ætla. Frakkar á næsta ári það er sannfæring vor, að alt það, :|ð verja 6 miljörðum franfea til Kvöldvökur. sem best er ritað, njóti sín því aðeins til fulls, að það sje lesið í heyranda hljóði, og því betur, sem fleiri eru saman komnir t'il þess að hlýða á það — og til Nokkrir mentamenn hjer í bæn- þess þurfi enga sjerstaka fram- um hafa ráðist í að taka salinn sagnarlist, sem stundum stendur í Nýja bíó á leigu einu s’nni í milli verks og áheyranda, heldur vi'ku, ujánudaga kl. 7^—8%, til (fyrst og fremst góðan skilning o.<r þess að lesa þar upp úrvalskalfla ást á því, sem lesið er. í bók- úr íslensknm bókmentum, fornum mentum vorum er m’kið af perl- og nýjum. Hver maður velur sjálf- um, sem fáum eru kunnar, en ur það sem hann les og fer um hinar þó mikíu fleiri, sem allir það nokkrúm orðum til skýringar, hafa handleikið, en fæstir sjeð ef þurfa þykir. Allir vinna þeir alla fegurð þeirra. pað er von vor, endurgjaldslaust, og mun tekjuaf- að brotin, sem lesin verða, geti gangi ráðstafað til álmenn ngs- bent mönnum á að lesa bæfeur, ’heilla, ef uokkur verður. Inn- sem þe'r ihafa ekki lesið, og eigi gangseyrir er settur svo lágur, að síður að 'lesa sumt betur, sem áð- fæstum mönnum sje þess vegna ur er hálflesið. Ef dæmi vort gæti óklevft að færa sjer skemtun þá orðið til þess, að meira yrði lesið endurbygginga á þessum slóðum Frkkar hafa aðeins fengið lítið um þeim, sem ákveðnar voru með fr'ðarsamningunum.pegar litið er á þetta, má undravert heita, hve mikið Frö’kkum hefir unnist á endurreisnarstarfinu. Af 741,933 húsum, sem lögð voru í eyði, hafa þeir bygt upp aftur 605,989. Af 1,932,479 hektörum af eyðilögðu akurlendi eru 1,788,755 komn'r í rækt aftur. Af 200 námum, sem pjóðverjar skemdu á undanhaldi sínu úr Frakklandi 1918 er fram- 'leiðsla aftur byrjuð í 145. A'. '58,697 kílómetrum af eyðilögðum vegum eru 42,350 aftur komnir lag og af 6125 brotnum brúm voru í rúst hafa 20,872 verið reist- n upp aftur. Frakkar hafa til þessa varid 74 miljard frönfeum til endur- reisnarstarfs’ns, þegar saman er talið það sem ríkið -og einstakling- ar hafa lagt fram. pó má geta bess, að nofckuð af þessu hefir farið í súginn, vegna ónógs eftir- litsleysis. Eins og menn ef til vijf muna, var um líkt leyti og ste'Tv olínhneyxli Bandaríkjanna komst upp í fvrra, talað um að eftir- litsmenn endurreisnarstarfsins 1 í'afcklaudi hefðu orðið uppvísir að óreiðu, sem sagt var að næmu nokkrum miljard frönkum. Ei» aldre' varð fyllilega uppvist hvernig í því máli lá, því það va* þaggað niður. p r e s t u r. Fyrir skömmu var getið um þa5 jhjer í blaðínu, að norskur prestur, Sofus Thormodsæter, hefði gefið Há- skólanum hjer mikla bókagjöf, og er sumt af því þegar komið. Prestur þessi er fajl'dur í Krist- janíu 1856. Var faðir lians prestur þar. Síðustu 16 árin hefir Thormod- s.æter vertð prestur í þremur kirkju- sóknum og kvað vera hinn ástsælasti af söfnuðum sínum. En nú hefir han» látið af embætti, eins og áður hefir verið getið um. : Við hliðina á prestsembætti sínu las hanu með miklum dugnaði kirkju- sögu, og hefir skrifað allmikið um siðfiræðileg, þjóðfjelagsleg og kirkju- leg málefni. Til pýskalands hefir hann oft farið, fog rannsakað kirkjusögu á söfnum þar. Síðustu árin hefir hann unnið að miðaldasögu sókna þeirra er hann (hefir þjónað, einkum þeiin hluta hennar, er snýr að kirkju- og skóla- málum. Thormodsæter er nú að leggja á stað í langa utanJLandsför. Fyrst til Frakklands, og ætlar hann þar að rannsafca ýms kirkjusögugögn á bóka- söfnum. Síðan fer hann til Alexand- ríu og Jerúsalem. Hefir hann getið þess í viðtali við blaðamenn, að emi sje hann ekki bú- inn að senda alt safn sitt til fslands, því nokkurn hluta þess þurfi hann að nota við rannsókn á kirkjusögu sinni. En alt muni það koma á endanum. □þægiiegur árekstur. Jafnaðarmenn, sem fara með völd- in í Danmörku, vilja leggja niður ýmsar gamlar venjur, sem tíðkast við setningu Ríkisþingsins. pessar venjur eru svipaðar þeim, sem tíðkast hjer við setningn Alþing- eitt frá pjóðverjum af skaðabót- is þingmenn í kirkju og sitja guðsþjónuistu, koma síðan saman í hátíðarsal þingsins, og þar er þingið opnað á þann hátt, að for- sætisráðherrann les upp opið brjef 1 frá konungi, þar sem þingið er kallað soman. Að þvi loknu er hrópað: lifi konungur og grundvallarlögin, og 9 „húrra“-hróp á eftir. pessum gömlu venjum vilja jafnað- armenn breyta. peir vilja enga guðs- þjónustu hafa, og fór forsætisráð- herrann, Stauning, fram á það við konung, að hún yrði lögð niður; en konungur leyfði það ekki. pá vildu jafnaðarmenn einnig hætta að lesa upp við þingsetninguna opna brjefið frá konungi, og við þingsetn- inguna 7. þ. m. ljet Stauning sjer hefir verjð gert við 4800. Aj"' nægja að vitna í brjefið, en las það 22,900 vei’ksmiðjum, sem skotnar ekki upp.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.