Morgunblaðið - 11.01.1925, Blaðsíða 2

TM O R G r N R L A í) TÐ
fferrmNi
KKI3SSSK558S
Höfum fyrirliggjandi
Sóda,
líl TO skurepulvep9
Kristalsápu,
Haindsápur9
Raksápur.
^■ 1 —** ......—
Tldaífundur
verður baldin, næatk. rciðvikudag kl. 8 /8 s ðd. í fjeiaginu Aldan.
ReykjavíK 10, jan. 1925
Stjórnin.
Wbf$fús Ouðbraudssoti
klædskeri. Adalsfræti 81 .
. \armao rann.
ivalt vel birgur al lata- og IratktMtlnum Þar K metal Alalosa- ogj Vonbrig8in urSu hhltskiIti is. „„„ sl»f, « iAmdrm.
„H00D“ gúmmisfígvjal
ætt i albr sjómenn að nota.
Hvers vegna? Vegna þess,
1. að þau eru af<i sterk,
2. að þau eru sierl*ga rámgóð (breiður bstur og við
yfir ökl >n).
3. að þau eru mjög ódýr
Þetta eru yfirburðir „HOOD“ gúmmíat gvj la.
Notið eisiungss það besta.
Aðalumboðímenn fyrir ísland.
Hvannbargsbræður
Smásala.
öiefjunardúkum. — Simi 470 og 1070. Símnefni »Vigfúa*
Li n o leu m - góifðúkar.
Miklar birgðir nýkomnar. — Lægsta verð i bænum.
Jónatan Þorsteinsson
S í m i 8 6 4.
jb.rast af því, að án skipanna hefð Að svo stöddu skal engunm það
: uni við ekki verið sjálfbjarga. en.spáð, bvort sótt verðnr á þessj hin
j ímbni sjást nú merki þ<>ss f.jár er nvju raiðin framvegis, en á það
tvent skal bent, að nokkur iiíetta
og að
: lerisku útgerðarmannanna, eiris og-tvísýnn hagur er að slíkri útgerð, 1
»svo margra annara athafnamannaJ v. rðlag a fiski lælkkar, t. d.
í.Útgerð nýju skipaima gekk stirð- jreyndust til frambúðar, því það
Jega, og sjálf fjellu skipin S ver8i.i«v»» aS jafngildi verðlaginn 1023.
Síðustu ára saga útgerðarinnar er, hlitt vau-i æskilegt, að miðin
, frásögnin tttu bardagann vi5 töp fþyndust til frambúðar. því það
j'OR
skuldir. Aðalmeinið
tilbögun
Efnalaug Reykjavíkup
Laugavegi 32 B. — Sími 1300. — Símnefni: Efnalang.
Hremaar með nýtirira éhöld-uin og aðferðum allan óhreinau fatn*f
og dúka, úr hvaða efní sem er.
Litar upplituð föt, og breytir sm Kt eftir ómkwn.
XSykor þægindi! Spar&r fj»l
var, að!er hvorttveggja, að útgerðin hefir
var jafn-j f»Ha þörf vissari tekjustofns, en
^ísfiskvciðar hafa ireynst, og hitt,
veiðairaa
land-
,,'fylgdu orsök, og skal þvi eigi inu> einmitt um það leyti árs, þeg-
j le.vnt, að yfirleitt voru út.gerðar- J”ar úður iiefir verið minst að gera.
menn orðnir mjög skuldttgir.
| verðlag framleiðslmmar
j.aðarlega hlutfallslega lægra
jyerð á þcirri að'keyptri vöm, er hin nýja
■útgerðin þarfnajðist. Aflpiðingarjhefir stóraukið atvinnu í
Xú hefir að nýju birt í lofti.
Um liorfumar á næ-stunni er
(það! helst að segja, að líkur eru
Arið 1924
er
eitt hið :happasæl-|tJ)’ að verðlas' á fiski verði -?ott'
asta í sögu íslensku útgerðariau-
‘ eð

sæmilegt framan af næsta
ar, og þó minnisstæðast fyrir það, ^ fiskbirgðar era iitlar og
að þeim gaf sem þurfti. ' lnnmu tíl >urðar gengnar, er nýjft
Hátt ve-rðlag á fiski og afli
, ’ framleiðslan kemiur á neytslustað-
þá ráku menn sig á, að sakir
besta lagi, eru sterkar stoðir. pó
• inn. Um iútt skyldi enginn spá.
, ; hvað við1 tekur er á líður, og alt
londra hafta og banna,, var þess verður enn naumlega sagt, að ttt-: fy,nis.t af nýju fiskframleiðshmni.
t nginn kostnr að eignast þau fratn- h* rðin -standi með bloma; en hitt ^ þá ag sjáifsögðn mestu mn
leiðslutæki, er arðvænlegust þóttu. er fullvíst, að nú artendur hnnj^ ,magn fiskframlei5shmnar í
Ox af því starfslöngun manna og föstum fótum á heilorigoum grund
arðvon af atvinnnrekstrinttm, þv5 velli. Hagnaður ársins hefir að
! eins og oi’t vill verða, gimast merra ,vísu hjá flestum gengið til greiðslu
i það mest, sem fjan'st, er hendi. gamalla skulda, en Skuldir út-
magn
heiminum, og verðlag annara
nauðsynja, þeirra er helst eru not-
aðar þar sem fiskjar er neytt. —
Kaupgéta neytenda, söluaðferð
Þegar slíkt ástand hefir ríkt -:m gerðarfjelaganna mega hka nu framleiðenda Q margt fleira h«f.
;árabil, er það auðskilið að margir orðl® ,^irIeitt telja'St 'el tr>fí<<ir ir þó auðvitað margvísleg áhrif á
fyllilega öruggar.
Á stríðsárunum óx innistæðuíje
íslendinga í erlendum bönkum og
sparisjóðum um rúmar 3D miljónir
króna. Pje þetta var sumpart eign
vinnulýðsins, énlíklegaþó að mestu
eign kaupmanna og atvinnurekenda. j
Við stofnun landsverslunarinnar
tókst ríkissjóður á hendur að leggja^ verði til aö ráöast í ný fyrirtæki,
fram fje til verslunar landsmanna, j þegar í stað er gamlai’ leiðir opn- Áhsafli togaijranna inran v<‘rtt
en af því leiddi eðlilega, að fje ast, að nýju. Reynsla íslendinga um 28 milj. kr. virði. Er þaðmeiia:
kaupmanna hvarf að sama skapi staðfeStir þann sannleika. Strax og e-n tvöfalt ígildi afla sömn skipa j
úr veltu, og \ai það mest megnis ófriðarhöftunum ljetti var tekið lárið '1923. pess ber þó a,ð gæta, <,
lagt í sparisjóð. Togaraeigendum tiI margvíslegra starfa. Einn þátt- að allnr tilkostnaður hefir Verið | fraintíðarhorfur:
og sá stærsti, var skipa- miklu mjeiri í ár, en það veldur, | þess pr gœtf> ,ag verðlag afurð
að saltfiskveiðar hafa verið' «tnnd-|anna er nú á hægtu tindnm, kaup
jkaup á nær 20 togurum, flestum aðar meir en helmingi lengur en i gjald yinnulýðs hækkað, en að
bafði safnast talsvert fje. bæöi sið-
. , . . . .». A .Jurmn
ustu ann fynr otriðmn, og tvo , , , c.,
fyrri ófriðarárin. Margir þeirrajkauPm; Islcndm^ «omdu þa um að Sc
^ 7 : 1 r-r» .-v o *n OO 4- /-v /wn*>-t»w 4-1 nnén wi íl MII v»
læröu saman kviarnar 1917, er
yerðlag fiskjarius.
Undanfarin ár hefir fiskmark-
aourinn stækkað og nýir markað-
ir fengist, einkum fyrir óverkað-
3n fisk. Bætir það að sjálfsögðu
nar. En þegar
góðum, en öllum mjög venja er til, en kostnaður við hrána jafnfram,t fer jafnt og
iklu leyti' dýrum. Hafa útgerðarmenn hlotið saltfis'kveiðar er tvöfaldur á við (pjett liækkandi, þá skulu þeir
____ ^...... o ðarmannaj ámæli fyrir, og þóttu hafa sýnt ^costnaðinn af ísfiskveiðum. Krin. ekki sajkfe.ldiri er brýna varkámi
ekki var bnndið í vörslnm ríkis-! gnumhygni mikla. en kaupin ver- er ^ess að «eta’_ ntge<rðartími,fyrir mönnum. Hinu má þó ekki
meir en helmingur flotans var seld-jjn.y.ium og
ur úr landi. Áð svo miklu
sem f.je þessara iitgerðarmannaj
stjómarinnar, mun það einnig hafa' ið glapræði. Er þetta mjög að ó- skiPanTia a árinu ei lengri
vérið lagt í spafisjóði.
Þegar leið á ófriðinn,
séfeju. pað' er að vísu -rjett, að út- venía «r til, svo verulegu nranar.
hofSu; gerðarímienn hefðu getað komið Til tíðinda má það teljast, áð á
margir íslendingar efnast, og enn
fleiri töldn sig haí'a gert það, sak-
sjer undan margvíslegum
leikum, e f þeir hefðu
örðug- þessu ári hefir verið sótt á fiski-
verið mið fyrir Vesurlandi, er áður voru
gley-ma, að hamra skal járnið' með-
an iheitt' er, og auka flotann með-
an vel árar.
S.jö ný skip hafa bavst við ísl.
togaraflotann á áritra. Má ai því
ir þess, að krónufjöldi þein-a hafð Jgæddir dæmafárri framsýni, og lítt kunn. Hefir þar reynst gnægð nokkuð marka’, hverjar vonir
fnframt aðeins borið eigin hag fiskjar. Að vísu m-est upsi, en þó raenn gera sjer um framtíðina.
aukist, en að hinu var síður gáð
,að g’ildi peninga hafði breyst.
Framan af var þaö álit margra
hygginna manná, að notad rýgst
mundi að ávaxta f.je sitt í spari
sjóðum, og bíða. betri tíma um
framkvæmdir. — Smátt, og sinátt
En í útgerð verður einmitt svo
mikið að byggjast á voninni, því
'fyrir brj'ósti; en 'hitt er þó vissara, hefir þótt -hagur að sækja þang-
að alþjóð manna hefir margvís- að. petta hefir valdið stórfeldri
legan hag og mikla blessun hlot- breytingu á allri tilhögun útgerð-! fyrirfram getur enginn sagt uni
ið af skipakaupumtm, og hefir arinnar, svo að í ár hafa Ssfiski-1 afkotouna. A'hættan er á alla
engu af sparisióðsfje þ.jóðarinnar veiðar nær fallið niður, en áður vegu. Aflaleysi, lágt verðlag, bil-
yerið jafnvel varið og því fj-e, er verið stundaðar 6—8 mánuði árs-
brfö'ttist þessi hug.sunarháttur, en skipin voru keypt fyrir. Er þetta ins.
anir og óhöpp og margir fleiri
,óvinir si-tja á fletjum fyrir“ pó
getur vcl verið, að bjartsýni sj-e
útgerðarmanninum betri vöggu-
g.jiif en skygni á þessa óvini, og
víst er um það, að fyrir hagsmuni
heildarinnar er hinn fyrri hæfi-
íkinn farsælli. „Sjaldan liggj-
ar.di úlfur 'lii-r of getur, nje sof-
andi maður sigur“, og af tvenriu
illu eru -instöku víxlspor betri en
stiiðug kyrstaða.
; tslenska togaraútgerðin á sjer
jóvini, og því miður meðal leið-
jt.oga þjóða.riimar. Hinir eru þó
; margfalt fleiri, sean óska alLs liins
i bf.sta iitgerðinni til handa. pað er
, skiljanlegt, að menn geti greint á
jirtn ýmislegt, er snertir tilhögim
jútgerðarinnar, en um Kitt verður
jekki deilt, að atvinnurekstur þessi
I hefir þ-?gar verið' þjóð vorri slík
, blessun. að allir sa.nnir íslending-
jar hljóta að viðurkenna og virða.
iMundi nægja að benda á það
j'citt, að enn í dag værurii. vjer ls-
j itndingar ekki sjálfstætt konungs-
iríbi, ef enginn væri íslenski tog-
arinn til. Er þetta auðsannað, eP
nokkur vefengir, og ætti það eitt
að vera útgcrðiirai sverð og
dkjöldur.
Margt er þó fleira, er gleður
hvern góðan Islending. Skal bjer
fátt ’eitt nefnt, en þó það fyrst,
að undantekning má það beita, að
,Ægir nái nokkurri fórn úr þeim
Iióp, er feng sækja í hans skaut á
toguranum. En ekki færri en 220
raannslíf hafa týnst síðustu 3 ár-
in, þein-a, er sjó stunda á segl-
skipurn og vjelbátum.
pað er annað, að síðan vjer
fengran togarana, eru ísl. fiski-
mjennirnir ríðfrægir orðnir, og
þykir nú ekki orka tvímælis, að
þeir sjeu heimsins ágætustu fiski-
menn.
Pá er það enn, að ísl. fáni bla'kt,-
íf við hún á þeim fiskiskipum, er
fegurst þykja og best búin íbresk-
nm höfnum. Mætti það vera gleði-
efni fátækri þjóð og lítt þektri.
En loks er þess að geta. þeirra
vegna er fvrir lífsskoðun, mis-
skilning eða öfund, bera kala til
úfgerðarinnar, að svo sém nú er
hát.tað högum vorum, eru togar-
arnir þó að minsta kosti „malum
necessariuin“, því seinteknar yrðu
8 mi-ljónir árlega til handa ríkis-
sjóði frá landbúnaðinum og smá~
bátaútgerðinni.
Ólafur Thors.