Morgunblaðið - 13.02.1925, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
síðustu árin. Hann sagðist mundi
stuðla að' því af kappi, að pýska-
land, að því er frekast væri unt,
uppfylti skyldur sínar við sigur-
vegarana, en þó væri ekki loku fyr-
ir það sikotið, að leita mætti frek-
ari samninga við þá, en þegar
væru gerðir. Framlenging veru-
tíma setuliðsins á Kölnsvæðinu,
kallaði liann. hiklaust brot á Ver-
salafriðinum.
Bresk og þó sjerstaklega frakk-
nesk blöð, gerðu ýmsar athuga-
semdir við ræðu Luthers.
pau gerðu sjerstaklega að um-
ræðu, að Luther í sömu andránni
hefði fullyrt, áð' hann ætlaði sjer
n , að framfylgja Dawessáttmálanum
Bftir mikla og langa mæðu gafst, . * , . ..
. , . . ° ! og um leið gert s.rer halfpartmn
nkiskanslan Marx upp við að 6 * . *.
MORGUNBLAÐIÐ.
Btofnandi: Vilh. Finsen.
CTtgefandi: Fjelag 1 Beykjavik.
Ritstjðrar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Auglýsingastjóri: K. Hafberg.
Skrifstofa Austurstræti 6.
Simar: Ritstjórn nr. 498.
Afgr. og bókhald nr. 600.
Auglýsingaskrifst. nr. 100.
Heimasimar: J. Kj. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
Áskriftagjald innanbæjar og 1 n&-
grenni kr. 2,00 á mánutSi,
innanlands fjær kr. 2,56.
t lausasölu 10 aura eint.
myuda ráðuneyti. Flokkur hans,
miðflokkurinn, og annar hinna
: st jómarflokkanna, „demokratar' ‘,
toguðu siun í hvora áttina, hinn
fyrri til vinstri, hinn síðari til
hægri. Um síðir þraut þolinmæði
Marx, enda algorlega útsjeð um
■áð ikomist yrði út úr öugþveitinu
að svo stöddu.
1 vaudræðum sínum fól ríkis-
forseti Ebert, fyrverandi ríkis-
f .j ármál aráðherra Luther, að
mynda stjórn. Luther hefir ekki
verið opinberlega við stjómmál
riðinn, og kvaðst sjálfur vera 'eng.
Um flokki háður, en óhætt mun
Vera að telja hann til íhalds-
manna, en þó á hann enga sam-
leið með skammsýnum afturhalds-
Jnönnum. 1 byrjuninni leit út
fyrir að honum mundi ekki ganga
betur e
von um frekari samningsgerðir.
Blöðin bentu á í þessu sambandi,
að Pjóðverjar hefðu srneykt sjer
undan skyldum sínum, hvað eftir
annað og seint yrði svo um hnút-
ana búið, að þeir ekki reyndu að
hrinda loforðum og skuldbinding-
Tnn af sjer. Orðum Luthers, um
að hrotinn hofði verið lagabók-
stafur Versálafriðarins með því
áð fresta brottför setuliðsins frá
Kölnsvæðinu, vísuðu hlöðin al
gerlega á bug. pað mundi
brátt sannað, að pjóðverjar en
ekki Bandameun liefðu brotið fyr-
irmæli friðarsamnmganna enn á
ný- —
Luther hefir kvartað yfir, að
kastað' sje hnút.um að honum áður
en stjóm hans er komin almenni
lega að borðinu. Hann þvertekur
,, , fyrir, að áform sitt sje aftmihald,
■n Marx, en þar sem allir •> ....... ' ,, .
, x . V1 , , er virði friðárskilmalana vettugi
Voru orðmr danðþreyttir a þessu . , . ,
! og stefm að endmweisn keisara-
dæmísins — þetta hafa socialistar
borið upp á hann. Auðvitað er
þetta illkvitni og rógburður a, m.
k. ier engin ástæða til að halda
I að Luther hafi illt í hyggju. Er-
lendis hefir tortryggnin komið
' greinilegast í ljós í ræðu sem
þófi, og þá ekki síður vegna þess,
að ýms mikilvæg mál lágu fyrir,
Vði ihnah- og utanríikismál, sem
hilSu úría.usnar, tókst Luther
bráðar að mynda rSðuneyti.
Ny-ja stjórnin er hægrimanna-
stjóm, sem styðst við miðflokk-
inn, sjerstaklega hægri hiutahans.
ijDemokratar* ‘ hafa lofað aS Uta Herri°t hjelt í þmginu fyrir fám
stjóniina hlutlausa fyrst um sinn,
dög-um. síðan. Hann fullyrti t. d.
fiocialiatar og komimioistar 'eru •» het5“ “nd-
“Ptoberi, ™dst«Smgar hen„.r,1 akvæð"“ Vers.l.fr.S.rm, »8
Sumir ráSlierraima ern 'K* «r " »S
tiott„,„e„„ en idM H snert,r °S '”'j B”droT, *rU
| að vera varkára lí viðskiftum
sínum við nýju stjórnina þýsku.
,ei i að ha.ns áliti skynsamleg úr
USu a S }<; llt: [ I, + rv, m 1 i,,, r c.n, 1 ,V ir
riægrimanna.
Kíkiskanslarinn lýsti því yfir í ,.
^tefnuskrárræðu sinni, áð stjómin Rífa" var höfuð aS tala
^undi í öllum aðalatriðum feta1'kolR 1 *arð og marga
S fótep0r fyrri stjómar. Lýðveld- Hir8aSl á að Herriot se^a
^fyrirkomulagið væri að sjálf-! .S<‘ln farlð h*f8n lx’tur 1
Bögðu hið ieina og rjetta stjórn- mnnnimuu á Millerand eða Poin-
apfyrirkomulag ríkisins, hver sáj caré- mæltlf lRa f->'rlr 1
er reyndi að hagga þessum grund-! B(lrlín' Ka lnn tnilli Frakka og
rarmái vefða dæmdnr óal-! Pjóðverja hejlr bersynilega ank-
og óferjandi öllum bjargráð- ist UPP a sl8ha'stið- Pað er ?kifst
'11B, t nm.ta.li sínu urn utanríkis-!á niiPrunl °rðUm Um setuhðlð
ttalln’ Mntist hann á Dawessátt-! versinnarsamtimgunum miðar-sernt
tealann, kvaðst sjálfur hafa vorið áfram’ báðum a8ll'1Um tú °hagn'
°nilm fylgjandi, því sáttmálmn aðar'
pað skal engum getum leitt að
því að siuni, hver verða afrek
ráðuneytis Lntbers. pað er alveg
nýíega tekið til starfa og því of
snemt að lofa það, eða iasta, en
o»eta má þess, að í ráðuneyti hans
sitja menn, sem, álíta Versalafrið-
inn og Dawes-sáttmálann hróp-
legt ranglæti, — menn, 3eni
hugsa á hðfndir, menn, sem
dreyma fágæta drauma um aftur-
komu keisarans og endurreisn
sem nú eru loks komin >>’ska heimsveldisins. Sem betur
aftur, eru bæfti hlý, fer> rætast ðraumar þeirra aldrei,
Bterk og þægileg — en hugarfar þeirra getur spilt
auk þeas mjög ódýr. — andrúmsloftinu í Evrópu ef >eim
tekst *að leiða foringja ráðuneyt-
isins og flokka þá, er standa að
baki þeirra út í torfæru draum-
óra sinna. Tr. Sv
15 hefði
skaðabótmálinu, sem leg-
eins ipg farg á Evrópu
ágætu amerieku
y»Haneslf nærfföt
Guðmunöur Magnússon
prófessor.
Þó mentagyðjur til vega vísi
og von og þrá upp úr fölskva rísi,
að jörðu hneigist hver ágnwr-ögn;
til andófs duga nem rjettargögn.
Með kyrð og lagni í þagnarþeyi
hann þrándi ódcdum ruddi úr vegi,
við sótt og dauða, er elti ól
og ýtti dcd móti regin-hól.
Þó fljúgi andmn til fjallsins háa
og fari á gándi um loftið bláa:
í barminn sinn lœtur þungbrýn þögn,
á þrcmi allsherjar lífsins mögn.
Þann úrváls manninn, sem upp úr gnæfði,
og ce að dagsetri márkið hœfði,
nú lagði hún inn'í lægsta ba
í legurúm undir þela og snœ:
,Svo vitran, hálœrSan virktamcmn
og vanvma allslausan hvergi fann,
því undir tómlœtis yfirborði
var ylur djúprœnn og kostaforði.
í att við jarðhita laugalanda,
sem lífi þjónar til beggja handa.
og vetri bægir frá vermvreit,
þó veðra fjólkyngi þjaki sveit.
I fasi þurlegur, fár í kynni,
var fyrirmaffur, er göfgi sinni
með aldri hœkkandi á vöxtu vjek,
er veifiskaíi aff glingri Ijek.
Hann greip á kýlwm þess aldaranda,
sem óff á bœgslum og vá til landa
og lýffskrum flytut á lægstix storff
og leggur ha.ndvolkuð spil á borð.
Og lýðinn matar á lœgsta, gróðri
og loga- kveikir í berurjóðri
og moldryk skapar, og framsókn flær,
sem fyrirmensku er hugutn-kœr.
Hann sat með alúð hjá sótta.rheði
og sjúkra vandkvœðum fram úr rjeði,
á meðan Ijettúðm Ijek og hló
og lestir fengu sjer nýja skó.
Hve marga óþurft úr holdi og ham
’mn hepni snillingur burtu nam!
í kerfi bandvefja taugar tœtti
og trefjur líffæra saman bœtti.
Inn tigna mœring var gott aff gista,
er gofforff starfrœkti speki og lista,
sem átti skygni um úrvals lönd,
frá efstu hæffum að lægstu strönd.
Það gcelum óvana göfugmenni
bar gullhlað vísinda á, háu enni.
Og brjóstvörn hans, eitt ið besta þing,
var bersögl hreinskilni, fim og slyng.
í kringum lœkninn við sóttarsœng
er sagt að blakaffi dúfa vœng —
svo hremt var umhverfis heillcammniim
og heilnam angan um sjúkra ranninn.
Ef rakna draumar og ratast vel,
mun ráffdeild lœknisins þjappa aff Hel;
þvi fje sitt lagði til höfuffs henni:
TU hvílu, í guffs friffi, iturmcnni!
guðmundur fridjónsson.
Erí. simfregmr
Khöfn, 11. febr. FB.
FlettnersskipiB.
Mótorskip Flettners hefir farið
reynshiferð í Austnrsjónum, þrátt
fyrir ákaflega vont veður og ó-
hagstæðan vind reyndist það von-
um betur. Yfirverkfræðingur Ger-
mania-skipásmíðastöiðvarinnar í
Kiel hefir lýst því yfir, að frá
„teknisku“ sjónarmiði sje það
sannað, a.ð hægt sje að nota „ró-
torana“ í sta.ð segla. — Næsta
reynsluierð þess verður á Norður-
s.iónum.
Stjórnarskiftin prnssnesku.
iSima.ð ier frá Berlín, a'ð: prúss-
neska þingið hafi gert fyr-
verandi ríkislkanslara, Marx, að
forsætisráðherra.
smsið í jMi
Nánari fregnir hafa uú borist
hingað suður um hið hörmulega
slys, sem varð um helgina siíðnstu
á Flysjustöðum í Kolbeinsstaða-
hreppi, þegar börnin tvö urðu
úti.
Börnin, 11 ára drengur og 7
ára gömul stúlka, höfðu verið
send á sunnudagsmorguninn kipp-
korn frá hænum að líta eftir hest-
um. Var veðúr þá allgott. En
skömmu eftir að þau fóru, skall
á grenjandi bylur. Brá faðir barn_
íinna, Bergnr Teitsson, þegar við,
og fór á eftir börnunum, og fann
þau skamt frá hestrmum. En
veðrið fór síversnandi, og gat
Bergur okíki við neitt ráðið. Vilt-
ist hann með bömin. Hrakt-
ist hann allan daginn með þau,
þar til þan gáfust upp aí þreytu
og vosbúð og dóu í höndum hans.
Sjálfur komst hann á mánudags-
nóttina, þjakaður og illa útleik-
inn, við sárustu raun heim að bæ
einum þar í sveitinni, Krossholti.
En m'eðan þessi sorgaratburður
var að gerast, sat móðir bam-
anna alein heima í fullan sólar-
hring. Var ekki fleira fólk áheim-
ilinu en börnin og hjónin. Má geta
nærri um líðan hennar allan þann
tíma. A máuudagiim barst henni
svo sorgarfregnin um lát bam-
iaima og hrakning og þrautir
manns hennar.
-------0--------
Innlendar frjettir.
FRÁ VESTMA2TNAEYJUM.
(Eftir loftskeyti í gær).
Vjelbátur sá, er vantaði í fyrra-
Ikvöld, kom sjálfur að um kvöld-
ið, og var ekkert athugavert.
í gær rern Eyjamenn; er fisk-
ur fremur tregur, 2—3 hundmð
á bát.
-I
■------*------
Staka.
Jeg má bera hallan hans,
horfin gleðistundin.
Mjer var sæmra að lifa laus,
Ijótt er að vera bundirm.
Gömul.
-----! I -I
Alþingi.
Frv. um viðauka við lög um bæjar-.
stjóm í Hafnarfirði, flytur Á. F.
Á eftir annari málsgrein í lö|**
unum komi svo hljóðandi ný málsu
grein: Ennfremur uær útsvam-
skyldan til allra þeirra mann%
sem lögskráðir «iu á gjaldárha*
eigi skemur en þrjá mánuði á
skip, sem sikrásett eru í Hafn&r-
firði, þótt. eigi sjen þeir þar hú-
settir, eða skip, sem þaðan gauga
til fiskiveiða eigi skemur en þrjú
mánuði gjaldánsins. HlutaðeigancB
skipseigendur eða útgerðarmena
skuln standa skil á úsvari þeéa*
ara utanbæjarmanna, enda'er þeiitt
heimilt að halda eftir alt að 10%,
af kaupi slíkra manna til greiðslw
á útsvarinu samkvæmt tilkyhtt-
ingu niðurjöfnunarnefndar, að
lokinni auka- eða a!ðalniðurjöf»-
un útsvara, um útsvör þau, er
þeim ber að standa sikil á.
Greinargerð: Frumvarp þetta
er fram komið v-egna ákvæða i
lögum um bæjargjöld í Reykjavík,
nr. 36, 4. júní f. á., þar sem úh-
svarsskyldan er látin ná til allra
þeirra manna, sem lögskráðir erx»
á skip, er eiga heimilisfang í Rvík,
án til'lits til þess, hvar þessir
menn eiga heima. En þar af lei®bc,
að fjölda sjómanna úr Hafnarfirði*
sem 'eru á skipum í Reykjavík,
verður þar gert a® greiða útsvar,
sem aftur rýrir gjaldþol þeirra 1,
Hafnarfirði. Hinsvegar ern nokkr-
ir sjómenji úr Reykjavík á skájH
um í Hafnarfirði, sein þá eftir
somu reglu ættu að gjalda útsvar
þar, til þess að jöfnuður yrði A
þessari fcekjuheimild milli karrp-