Morgunblaðið - 02.07.1925, Blaðsíða 3

MQRGUNBLAÐIP
M0R6UNBLARII,
St®fnanðl:\ Vllh. Fln«en.
* l»tKefandl: ’FJelaK I Reykjsvlk.
Rlt«tJ*rar: Jðn KJartanason,
Valtýr Stefánaaon.
Auglýslngaetjðrl: X. Hafberg.
Skrlfstofa Anstnrstrætl 8.
Bímar: nr. 498 og 500.
Auglýslogaskrlfst. nr. 780.
aelnaslmar: J. KJ. nr. 748.
V. St. nr. 1280.
E. Haíb. nr. 770
Áskriftagjald innanlands kr. 2.00
á mánuSi.
Utanlands Jkr, 2.50.
1 lausasölu 10 aura elnt.
Miðdalsnáman.
ÆRLENDAR SÍMFREGNIR
Kliöfn L júlí ’25. PB.
Vinsældir Michelsens.
Símað er frá Osló, að öll rtorska
þjóðin harmi lát Michelsen. Aliir
-eru sammála um, að hann hafi
-verið einhver hinn ágætasti cg
ígáfaðasti sonur þjóðarinnar. —
Stjórnin hefir á'kveðið. að hann
verði jarðaður á ríkiskostnað.
t
Örlæiti Michelsen.
Símað er frá Osló, að Michel-
vsen hafi gefið allar eigur sínar
til vísindalegra og almennra
þarfa. pær munu nema 5—10 milj.
'króna.
Rannsóknaför til Asíu.
Símað er frá Stokkhólmi, að
Sven Hedin ætli að fara í Zeppe-
linloftfari i rannsóknaför til ó-
hygða Asíu.
Jarðskjálftar í Ameríku.
Símað er frá San Francisco,
íað borgin Santa Barbara liafi
næstum gereyðilagst í landskjálft-
um. Talsverðar skemdir urðu
•einnig ‘í Los Angelos.
(Santa Barbara er smábær á
Kyrrahafsströndinni, alllangt fyr-
ir norðan Los Angclos. íbúatalan
var fyrir nokkrum árum liðlega
11 þúsund, e-n sennilega er íbúa-
talan mun hærri nú, því íbúatala
borga í Bandaríkjunum víða vex
mjög hröðum fetum. Los Angelos
ein af 'stórborgum Bandaríkj-
anna, íbúatala um 600,000, og af
mörgum talin einhver fegursta
borg þar í landi. Hún er miðstöð
kvikmyndaiðnaðarins í Bandaríkj-
unum og er nú stærri en San
Francisco.)
Aðalfundur íslandsbanka
INNLENDAR FRJETTIR.
Akureyri 1. júlí ’25. FB.
•Jarðarför Magnúsar heift. á Grund
var mjög fjölmenn, Sjera por-
steinn Briem jarðsöng hann. pótti
líkræðan meistaraleg. Sjera Geii”
Sænuindsson söng erfiljóð, eftir
Pál Jónsson Árdal.
Slysfarir.
v.v- ■
Slys varð á heimleiðinni frá
jarðarförinni. Bifreið var ekið á
ríðandi mann. Lærbrotnaði liest-
urinn og var hann drepinn. Mað-
nrinn, Benjamín Kristjánsson stú-
•dent, meiddist talsvert á höfði,
en ekki hættulega.
Vjelstjórinn á Varanger, Einar
■Guðbjartsson, fanst andaður í
katli skipsins í gærkvöldi. Hann
hafði orðið bráðkvaddur. Var úr
Arnarfirði.
Unglingsstvilka, Ólöf pórhalls-
-dóttir, frá Vogum við Mývatn,
drukknaði nýverið í vatninu. — að vill leggja aðra (4 miljón í
Hafði hún verið að haða sig ásamt | fyrirtækið til undirbúnings; það
systur sinni. hefir enn ekki fengið þá eignar-
heimild og þau skilríki 1 hendur,
sem þurfa þykja til þess að þeir
Hollendingarnir telji það örugt að
leggja fje sitt í námuna. Eftir
peg’ar er búið að kasta þ) miljón ^ þYj sem næst verður komist liefir
gullmarka til námunnar. | þej]n námumönnum engar hindr-
Ráðunautur Hollendinganna ræð-. anjr verið lagðar í götu frá yfir-
ur til að haldið verði áfram. j valcLaiina. hendi. Gildandi lög gefa
! heldur enga átyllu til þess að svo
Hljótt hefir verið um Miðdals- Verði gert. Almenningsálitið mun
nánnina nú undanfarið. Hjer í vera alveg. á sama máli.
blaðinu hefir ekki verið á hana] Sv0 llllkið hefir verið skrafað
minst síðan þýðing birtist hjer a llm xiámugröft hjer á landi í einni
greininni í „Hamburger Nach-' og annari mynd, að ekki væri
ricthen“ í vor, og sagt var frá þag nema gott ag gengið yrði á
komu hollenska lögfræðingsins ] einum stag ár skugga um, kvort
Fokker. i nm nokkurn framtíðar-atvinnuveg
í þýsku greininni var þess get- er að ræða ega eigi-
ið, að pjóðverjar þeir, sem haft Qg vart er hægt að ímynda sjer
hafa málið með höndum í fjelagi að miklll aðsúgur verði lijer af
við íslending þann, sem mest lief- lltlen(jnm draslaralýð, þó hægt
iv garfað í nánmmálinu, sjeu til vergj ag ganga úr skugga um að
með að afhenda namurjettinn hol- meg ærnum kostnaði og mikilli
lensku fjelagi. áhættu sje það vinnandi verlt að
Hollenski lögfræðingurinn Fok- vinna hjer gnll nr kvarsgrjóti.
ker var hjet: fyrir þetta liollenska pa?5 er ekkl eins og menn geti
fjelag í þeim erindum, að ganga lahl)að sig upp í Miðdal með tvær
frá öllum eignar- og rjettinda- hen(lur tómar og grafið þar upp
skjölum hjer, svo liollenska fje- hieint gllll j vasa sina.
iagið gæti tekið til óspiltra mál- Hvag hr framkvæmdum verður
4 næstunni í Miðdal mun velta á
Nokkru áður en Fokker kom þvi ejnU) hvort þeir, sem nú hafa
var Englendingur kominn hingað, umrág yfir Miðdal geta trvgt sjer
Breyman að nafni. Er hann á þau rjettincli þar til námurekst-
vegum þessa hollenska fjelags og urS; er þeir segjast þegar hafa
hefir verið hjer síðan; þangað til o.reitt fje fyrir.
hann fór nú með Lýra, snöggva
ferð til pýskalands.
Breyman er þaulvanur námu
verkfræðingur, hefir fengist við ------
gullvinslu síðan fyrir aldamót, — Hann var haldinn í húsi bank-
Lengst af hefir hann verið í Suð- ans í gær og hófst kl. 5 e. h.
ur-Afríku. Eftir því sem vjer best Formaður fulltrúaraðs bankans
vitum ræður hann eindregið til Magnús Guðmundsson, atvinnu-
þess að rannsóknum verði haldið ^ málaráðherra, er mætti í forföll-
| áfram í Miðdal. tum Jóns Magnússonar forsætis-
Frásögnin, sem tekin var hjer ráðherra — setti fundinn og til-
í blaðinu í vor, og tekin var upp nefndi fundarstjóra Sigurð Briem
! úr þýska blaðinu, mun eigi hafa aðalpóstmeistara, en fundarskrif-
l verið allskostar rjett. par mun ari var Einar E. Kvaran banka-
liafa verið gert helst til mikið úr ritari.
' gullinnibaldi sýnishornanna úr Fundarstjóri lýsti því yfir, að
Miðdal, samanborið við gullmagn löglega liefði verið til fundarins
! í námiun, sem unnar eru. boðað.
En alt fyrir það liikar Breyman Formaður fulltrúaráðsins las því
! ekki við að ráða til þess að baldið næst upp skýrslu fulltniaráðsins.
; verði áfram undirbúningsverki í Sii s'kýrsla birtist lijer í heilu lagi
Miðdal. i blaðinu á morgun,
Til þess að ganga fyllilega úr pá voru lagðir fram endurskoð-
skugga um hve náma eins og Mið- aðir reikningar bankans fyrir síð-
dalsnáman er vænleg til vinslu, ástl .ár. Hefir ágóði af rekstri
þarf að rannsaka feikna mikið af bankans orðið kr. 962,404,96. —
grjóti af stóru svæði, bæðiaf yfir- par.af lagt til hliðar fyrir tapi
borði og úr jarðgöngum. — Til kr. 635,404,96, en kr. 327,000,00
þess hægt. sje að koma þessu í kom til skifta samkv. reglugerð
verk, þarf að setja vjelar upp þar bankans. Lagði hankaráðið til að
efra, sem enn eru ekki fengnar. hlutliöfum yrði greiddur arður
Enn er aðeins um undirbúnings- 6%. Haraldur Árnason kom með
verk að ræða, þó fram til þessa breytingartill. þar við, og lagði
sje búið að leggja miljón gull- til að hluthöfum yrði greiddur
marka (um 350 þús. kr.) í fyrir- 5% arður. Var sú tillaga samþykt
tækið, er búist við að leggja þurfi með 50Í0 atkv. gegn 2179. Reikn-
annað eins fje þar í viðbót, áðnr ingur bankans var því næst samþ.
er fullnaðarrannsókn er lokið. Einn mann átti að kjósa í full-
Nokkrir menn hafa, verið við trúaráðið í stað Claessens banka-
vinnu í Miðdal í alt vor. En þeir stjóra, en hann var endurkosinn.
hafa verið alt of fáir til þess að Einnig var Benedikt Sveinsson al-
verkinu miði nokkuð verulega á- þingism. endurkosinn endurskoð-
fram. andi bankans.
Hvað veldur töfinni? Um það Utan dagskrár hreyfði lir. kaup
| er spurt af öllum, er máli þessu maður Jón Laxdal því, að æski-
, veita athygli. * legt væri áð aðalfundur yrði hald-
| Eftir því sem Morgunblaðið veit inn fyr á árinu — fyrir 1. apríl,
Þá hreyfði Laxdal því einnig,
'að æskilegt væri fyrir bankann
að bankastjórum hans væri bann-
að að gefa sig við stjórnmálum
— þeim bannað að sitja á þingi.
Nokkrar umræður urðu um það
mál og sýndist sitt liverjum. —
Engin ályktun tekin.
Var þá fundi slitið.
Norsk bókmentasaga.
Hlustreret norsik littera-
tur-historie av Kristian El-
ster d. y. — Gyldendalske
hokhandel, Kristiania 1923
og 1924.
Jeg hefi sjeð minst á í íslensk-
um blöðum hina stóru bólkmenta-
sögu þeirra prófessoranna Frið-
riks Paasche og Franciss Bull
Aschehaugs bókaverslun í Osló
gefur hana út, og á hún að verða
í mörgum og stórum bindum. Hún
verður lengi að koma út — og svo
verður !hún dýr, að einstökum
mönnum verður ill kleyft að
kaupa hana, nema þeir sjeu vel
í álnum.
Fyrir jólin í fyrra var bók-
mentasaga Elsters full-prentuð.
Um hana hefir ekkert verið skrif-
að á íslensku, svo að jeg viti. Hún
er í tveim stórum bindum, sam-
tals um hálft 15. hundrað síður.
Hún er prentuð á ágætan pappír
og í henni er mesti fjöldi prýði-
legra mynda. Hún kostar óbundin
um 40 krónur norskar.
Fyrra bindið nefnir höfundnr
„Frá eddakvadene til Wergelands-
tiden.“ pví er skift í fimm höf-
uðkafla:
* Norrön digtning.
Sen-middelalderen.
Hnmanismen.
Ludvig Holberg.
Fra Holberg Til Wergeland.
Titill annars bindis er: „Fra
Wergelandstiden til vore dage“.
pað skiftist í 6 höfuðkafla:
Wergelandstiden.
Det national romantiske gjen-
nembrud.
De store digtere.
Ottiárene.
Nittiárene.
Det 20. aarlrandrede.
pað þarf ekki að lesa margar
síður í bókmentasögu þessari til
þess að sjá, að höfundur hennar
er listamaður á mál og stíl. Og
best tekst honum upp, er hann
skrifar um þá höfunda, sem gefa
mest svigrúm stflsnild hans og
vekja í honum skáldið. Bókmenta-
sagan er því ekki þurr. parf eng-
inn að fælast liana þess vegna.
Mun margur kjósa hana til skemti
Jesturs flestum skáldritum frem-
ur.
Ef dæma skyldi um hana í
heild sem vísindalegt verk, \yrði
clómarinn að hafa lagt vísinda-
lega stund á norskar bókmentir.
Og þó að jeg hafi lesið öll höfuð-
rit norskra bókmenta að fornu og
nýju, treystist jeg ekki til að
kveða upp rökstuddan og rjett-
mætan dóm um vísindalegt gildi
þessa mikla verks. Er og hægra
að finna galla á slíkum heildar-
verkum en að gera sjálfur betur.
sannast í þessu máli nú, er því eins og venja væri í öllum bönk-; Kaflinn um sameiginlegar bók-
þannig varið, að hollenska fjel., urii. Urðn nokkrar umr .um þessa: mentir Islendinga og Norðmanna
sem í orði kveðnu hefir tekið uppástungu og lofaði bankaráð ] er vel skrifaður, eins og alt ann-
námuna að sjer, sem hefir Brey- og bankastjórn að taka þetta til1 að i bókinni. En glöggur lesandi
man fvrir ráðunaut sinn og óhik- yfirvegunar.
Hvernig getið þjer losnað
við þá?
Ryk setur sóttkveikjur í hörundið.
AfleiÖingin verður gerilspilling-,
sem velclur að rautSir blettir mynd-
ast. Hörundið þyknar og gljái kem-
ur á það, af þessu verður fljótlega
óþægilegur og óþrifalegur filipens
sem ollir yður bæði gremju og sárs-
auka. Við notkun af Brennisteins-
mjólkursápu, samansettri sam-
kvæmt aðferð
DR. LINDE’s
getið þjer hæglega losað hörundið
við Filipensa. Þvoið eingöngu and-
litið kvelds og morgna með sáp-
unni. Fyrst skal núa sápufroðu yfir
alt andlitið, þannig að svitaholurn-
ar hreinsist, og söttkveikjan, ef hún
er fyrir, drepist. í»á skal sápan
skoluð burt með köldu vatni. Rjóðr
ið síðan rauðu blettina með sápu-
froðunni og látið liana vera á í h
u. b. 10 mínútur. Skolið svo með
lireinu — helst soðnu —1 vatni sáp-
una burt. Fituormar lýsa sjer, eins
og menn vita, sem svartir litlir
blettir, þeir eru dreifðir yfir alt
andlitið, aðallega þó nefið og ennið,
hökuna og eyrun. Þeir eru sam-
bland af fitu, frumna’afgangi og
sóttkveikjum.
Þetta læknast eins og filipensarnir
með sápu Dr. Lindes, sem sótt-
lireinsar svitaliolurnar og að nokkru
leiti uppleysir Fituormana. Eftir
þvottinn geta leyfarnar, ef þær þá
nokrar eru, náðst út, meö því að
þrýsta vísifingrunum umhverfis upp
hlaupið, þó ættu þeir lireinlætis
vegna að vera vafðir hreinum vasa-
klút. Djer munuð svo undrast yfir
live fljótt þessi meðferð skýrir
húðina.
Kaupið í dag 1 stykki af þessari
ágætu sápu; eitt stykki sem kostar
aðeins eina krónu endist yður I 5— ff
6 vikur, livort heldur til þessarar I
eða vanalegrar notkunar, en biðjið
aðeins um þá virkileíju,
BRENNISTEINS-
M J ÓLKURSÁPU
samkv. uppskrift Dr. Linde’s.

1 heildsölu hjá
I. Bryn)
' sjer þar hæði 'kosti og "alla. Höf.
lýsir skemtilega fræðum og sög-
um, skilur vel listagildið, snildina
í máli og stíl. En mjer finst hann
skorta allmikið á að lifa sig inn
i anda hins liðna tíma. 'Hann skýr-
ir og dæmir of mjög svo sem um
nútíma skáldverk sje að ræða.
petta kemnr ekki síst fram í
d óhmm hans um þá menn og þær
konur í sögunum, sem eru nor-
rænust og fornlegust. Má þar t. d.
jiofna Skarphjeðinn í Njálu og
Guðrúuu í Laxdælu.
pað sem höf. segir um Snorra
Sturluson, mnn íslendingum þykja
gaman að sjá. Sýnir það vel, hve
hátt hann er settur með Norð-
mönnum. Höfundur bókmentasög-
unnar er þó ríkismálsmaður, en
landsmálsmenn hefja Snorra enn-
þá meira til skýjanna en nokkur
af hinum gerir. Jeg þýði hjer^