Morgunblaðið - 11.09.1925, Blaðsíða 2

MOR -JVBLAÐIÐ
Höfum fyrirlfggjanöi:
Rúgmjölp ódýrt,
Hálfsigtimjöl,
Strausykur,
MeliSp smáhögginn.
Ujer viljum vekja athygli fisk-útflytjenda
á þvi, að vjer tSkum
sama lága flutningsgjald og áð-
ur i islenskum krónum fyrir
til Spánar og Italiu um Hull.
10
o
o
gefum við í 7 daga af ea. 30 fataefnum. Komið á meðan nógu
er úr að velja til
Andersen & Lauth, Austurstræti 6.
Ódyrt
Golftreyjur,
Sokkar,
ullar og silki.
Ullar og Silkitau
og margt fleira.
III
Laugaveg 23
FyrirSiggjandi i

nlarilanlan
Munið
afsláttúr ai öllum
vörum í
llttfl Egill MM.
Laugaveg
MUNIL A. S. I.
Sími: 700.
Trawlgarn
frá London Spinning Co. Ltd.
London.
naMRBaib.
Sfml 720.
RoakHde Huaholdningsskole
Har*ldsborg
0/í Tars Reiie fra Köbeahavn).
Nyt Rnrins beg. 4. Nov. og 4 Maj.
Stat8under»t0tt«l»« kan »0a:e8. P r o g r.
8 e n d e s. Anna Bransagor Nielsen.
DTSALÁ
Mikill afsláttur á
Ljereftum,
Sængurdúk og
Kadettaui.
Ellll'lliilsii.
SKYHDISALAH
Kjarakaup i dags
Ef þjer viljið eignast ódýra kápu eða kjól, þá notið
tækifærið. —
Mikið af ljereftum, tvisttauum og molskinni á að
seljast afaródýrt.
Enn er nokkuð eftir af brúna tauinu.
Kjólatau, ull og baðmull. Prjónavara margskonar.
í herrabúðinni er enn hægt að gera ágæt kaup á
skyrtum, nærfatnaði, enskum húfum o. fl.
HaiafaLiMi Tfonwtím
K a u p i ð
Panfher
s k ó
sem eru fallegri, sferkari
og fara betur með fótinn
en annar skófatnaður.
Einkaumboðsmenn.
Cl.
Ummæli um ungan rithöf-
und, íslenskan.
Kai Hoffmann skrifar um
„Over Passet
og andre Fortællinger.“
Kai Hoffmann, danska skáldið,
hefir minst á hinar nýútkomnu
smásögur Lárusar Sigurbjörnsson-
ar, „Over Passet og andre Por-
tællinger“, í dönsku hlaði, og
lætur heldur vel yfir. Kveður
hann ekki hægt að neita því, að
höfundurinn hafi gáfu, en hitt
sje augljóst líka, að hann sje byrj
andiv Að dönskunni finnur hann
einnig, og telur það’ skiljanlegt,
þar sem ekki sé um móðurmál
höfundarins að ræða.
Hann minnist á sögurnar, þar
sem höf. reynir að sýna dular-
áhrif náttúrunnar á afdalafólk, en
segir lionum hafa mistekist þar
-— það verði ekkert annað en göm-
ul, venjuleg rómantík. En þó hafi
hann ósvikna náttúrutilfinningu
og opið auga fyrir hinu sorglega.
En því meira sem hann fjarlægi
sig frá hinu óskiljanlega og undar
lega og nálgist hið almenna og
hversdagslega, þess betur takist
honum. Ségir Hoffmann t. d., að
„Eyðijörð", sje verk skálds, og
sömuleiðis telur hann „Hvíta
dauðan“ góða sögu, og þar sýni
höfundurinn helst, hver hann sé.
Augljósustu einkenni hans séu
íhyglín, hann sé „efunarmaðurinn
sem gangi með dauft bros og
fyndni á vörnm á barmi örvænt'-
ingarinnar — en langt fyrir neð-
an sig sjái hann tilgangsleysi
tilverunnar blasa við sér.“
Að lyktum segir Hoffmann,- að
í bókinni megi heyra andardrátt
náttúrunnar og hjartaslög mann-
anna, og ýmislegt bendi á í henni,
að hún sé byrjun til góðra skáld-
verka.
Mesti auðmaður heimsins.
Það er hvoriíi Ford nje Rocke-
ftller, heldur Japani, sem hefir
mestan auðinn.
Auðmenn Ameríku, þeir sem nú
eru uppi, hafa flestir safnað auði
sínum sjálfir, svo sem Pord o. fl.
Auður Rotschilda hefir safnast á
einni öld.
Þegar talað er um mestu auð-
menn heimsins, er oftast talað um
auðm^æringana amerísku, en sjald-
an minst á auðinn mikla austur í
Japan, sem þar er miklum mun
meiri á einni hendi en nokkurs-
staðar annarsstaðar í heiminum.
Handhafi þessa mikla auðs heit-
ir Mitsui Hachiroemon, og er bar-
ón að nafnbót. Hann stjórnar að
miklu leyti öllu viðskiftalífi Jap-
ana. Er álitið að eigur hans sjeu
fjórum sinnum imfeiri en eigur
"Pords eða Rockefellers. En grund-
völlurinn að auðsafni þessu var
lagður í byrjun 17. aldar.
Ætt Hachiroemons er gömul
mjög; en sá, sem lagði fyrstu
drög undir þenna feikna-auð, hjet
Hachirobei. Poreldrar 'hans voru
bláfátækir. Hann dó árið 1692, og
var þá auðugasti maður í Austur-
Asíu.
Hachirobei lagði aðaláhersluna
á það í lífinu, að afkasta sem
mestu sjálfur og vera hinn skyldu
ræknasti í hvívetna. Hann var
forgöngumaður í föðurlandi sínu
á því sviði, að hafa fast og á-
kveðið vöruverð og borgun út í
hönd.
Eftirte'ktarverðust var þó fram-
koma hans við starfsfólk sitt. —
Hann ljet aldrei neinn starfsmann
frá sjer fara, á meðan starfsmað-
urinn vann eftir bestu getu. Og
þegar menn urðn eigi vinnufærir,
greiddi hann þeiin full eftirlaun.
Jafnvel ekkjur starfsmanna hans
fengu eftirlaun.
Hann kom því og á, að starfs-
fólkið fjekk ágóðahluta frá fyrir-
tækjum þeim, sem það starfaði
við. Hann var hinn ötulasti for-
göngumaður í öllum heilbrigðis-
ráðstöfunum fyrir verkafólk sitt,
og sá því fyrir góðu húsnæði. —-
Ijmönnun hans og eftirmanna,
hans fyrir verkafólklnu, hefir
reynst svo vel, að ekki hafa risið
deilur, verkföll eða óánægja mcð-
al starfsfólksdns og vinnuveitenda
í öll þau 300 ár semJ hin risavöxnu
fyrirtæki þessarar ættar hafa
starfað.
Margt var í verslunarrekstri
Hachirobeis, sem minnir á versl-
unaraðferðir síðari tíma. Hann
koin á hjá sjer „tvöfaldri ból.-
færslu“ og tjekkávísanir no+aði
hann í viðskiftum milli verslunar-
deilda sinna.
Hann þekti og lcunni að nota
gildi auglýsinga. En dagblöð voru
engin.
Þegar rigningar voru, liafði
hann urmul af regnhlífum til út-
lána. Lánaði hann þær ókeypis,
með því eina skilyrði, að þeir.
sem fengu þær að láni, tækju
ekki nafri hans af þehn-. En nafn
Hachirobeis Stóð með stórum stöf-
um bæði utan og innan á regn-
hlífunumt Allir, sem gengu með
regnhlífar hans, urðu því til ] ess
að minna vegfarendur á verslun
hans.
iMitsui-ættin, en svo eru af-
komendur 'Hachirobeis nefndir,
voru þeir fyrstu í Japan, er kom-
ust í verslunarsamband við Ev-
rópumenn. Þegar þessir menn
byrjuðu viðskifti sín við Evrópu
var það mörgum Japönum óknnn-
ugt,, að Evrópa væri til.
Það er í raun og vern ekki
eins merkilegt, að slíkur auður
sem Mitsui-ættarinnar hafi safn-
ast, eins og hitt, að hann hafi get-
að haldist mann fram af manni í
250 ár; og ekki aðeins að hann
hafi haldist, heldur hefir hann
eflst og aukist alt fram1 á þenna
dag.
Hachirobei var maður framsýnn
í þessu efni sem öðru; hann vissi
vel, að það er meiri vandi
að „gæta fengins fjár en afla.“
— Hann ákvað því í erfðaskrá
sinni, aS fyrirtækjunum ættu
þeir einir að stjórna, sem best
væru til þess hæfir.^En yfirstjórn-
ina skyldi ætíð leggja í hendur
elsta syni í beinan karllegg. Hann
einn átti að hafa ábyrgð á eign-
unum gagnvart, systkinum sínum
og ættfólki. Þó eigurnar sjálfar
Útlærður sjerfræöingur mát-
ar á yður ^leraugu. Allar t«(j.
aðeius af bestu gerð fyriiliggj-
andi. Verðið er svo lágt að þjer
■pariö 50*/0 ef þjer kaupið
yður gleraugu i
Laugavegs Apóieki
sem er fullkomuasta sjóntækja-
verslunia hjer á landi.
Trikotine
nærfatnaður er
nýkminn í
líöpuhúsið.
H v í t k á 1
fæst i
. I
Grettisgötu 38.
skiftist aldrei, og öllu sje haldið
undir sameiginlegri stjórn, þá er
arðinum skift milli erfingja og
ættingja.
En erfinginn, sem yfirstjórnina
hefir, hann hefir og umsjón með
ættinni. í hvert skifti sem einhver
ættmannanna hugsar til þess að
ganga í hjónaband, verður hann
að sækja um leyfi til forráða-
mannsins innan ættarinnar. Ef
fcrráðamaðurinn, yfirstjórnandi
allra þessara voldugu fyrirtækja,
sem Mitsui-ættin á, lýst ekki á
ríðahaginn — hann álítur að ætt-
inni sje vanvirða að hjónabandinu,
það geti orðið henni til baga,
þá neitar hann um samþykki sitt,
og við það verður að sitja.
Allir ættmenn Mitsui-ættarinnar
eru skyldugir, samlkvæmt erfða-
skrá og fyrirmælum Hachirobeis,
að lifa einföldu og óbrotnu lífi.
Þeir eiga að fá hið besta uppeldi
sem völ er á, og þeim er lagt
það á lijarta, að með þeim rjett-
indum, sem þeir öðlast með auðn-
um, fylgi og skyldur, sem þeir
eigi megi hliðra sjer hjá.
Þó stórveldi hrynji til grunna
og byltingar um lönd, getur
það eigi haft hin minstu áhrif 4
fyrirtæki og auðsafn Mitsui-ætt-
arinnar. Því er stjórnað eftir föst-
um formum. Þó einhverir vilji
kollvarpa þeim, standa allir
Starfsmennirnir sem einn maður
í því að halda öllu í horfinu —
því það er þeirra hagur að fyrir-
komulaginu sje haldið -— og farið
sje eftir fyrirmælum Hachirobeis.