Morgunblaðið - 03.11.1925, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ
3

MORGUNBLASH8,
'Víofnandí: Vllh. Fíneen.
•*,*«Candl: Fjelae I Reyfcjvylít.
SJitítJorar: Jön KJartaneeor..
ValtýT ■tefánaeom.
A.nKiy»lnKa»tJörl: K. Hafbers.
ðkrlfetofa Austuretræti 8.
Bíæar: nr. 498 og 500.
Augriynlnraekriíet. nr. 700.
islKíjaaalEiar: J. KJ. nr. 741.
V. 8t. nr. 1110.
10. Hafb. nr. 770.
Áekrlftagjalci lnnanlande kr. 1.00
á mánutsi.
Utanlanda kr. 2.50.
3 laueaiölu 10 »u» elnt.
LEIKFJELAGIÐ.
„Dvölin hjá Schöller".
Leikfjelagið hóf starf sitt á
þessu leikári núna á sunnudags-
kvöldið var, með skopleik, sem
heitir „Dvölin hjá Schöller", og
er eftir Carl Laufs.
Leiðbeinandi fjelagsins er nú
Indriði Waage í stað Kristjáns
Albertssonar, er hafði það starf
'með höndum í fyrra, en nú hefir
_________________________________liann tekið við formensku Leik-
J fjelagsins af frú Stefaníu Guð-
ERLENDAR SÍMFREGNIR mundsdóttur.
Yerður ekki enn sjeð eða sagt
um, hvort þetta verður fjelaginu
eða starfsemi þess til bóta.
Khöfn, 2. nóv. PB.
Þýskar uppgötvanir.
Menn þykjast geta sent langt mál
í loftinn langar leiðir í einni svip- Fjelagið hefir að þessu sinni
an — og kvikmyndir um allan ^lið sjer Ijett og handhægt
stykki að fara með, en það gerir
Símað er frá Berlín, að þvskum >að úr >ví’ sem hægt er. Leikritið
vísindamönnum hafi tekist að full ikrefst ekki mikilla eða marg'
gera þá uppfyndingu, að senda >ættra lexkkrafte, öll hlutverkin
hrjef og hverskonar prentmál erU ^ 0g viCfanSs’ að und'
þráðlaust ótakmarkaða f jarlægð á anteknu Þvb ' er í1 iðfinnnr Guð-
broti úr sekúndu. Til dæmis ver?i JÓnsson hefir. Hann ber í rann og
hægt að senda skjal frá New York veru hlta og þunga dagsins, eða
— láta undirskrifa og endursenda öllu lleldur kvöld«in«: *alli le*-
á sömu mínútu. Þetta á að verða Ur hans 1 nlola’ er alt ieikritið
• , dauðadæmt.
odyrara en nemur venjulegum
póstgjöldum. Alitið er, að hægt1 Bn Friðfirmur er einmitt þarna
verði að senda út kvikmyndir frá 1 essmu sínu' Hann gerir FiliPP
■einni aðalstöð, og sýna sömu kvik- BlaPProtl)’ þennan einfalda, trú-
mynd samtímis í öllum kvikmynda
húsum heimsins. Álitið er, að út-
Ijóslifandi. þ>að kann að vera að
gáfan muni hafa ákaflega mikla hann fari stundum með >á ann-
þýðingu fyrir blöðin. jmarka’ sem eru á skaPgerð hans>
j út í öfgar. En Máturinn verður
Hermálaráðherrann í Moskva ! >ess meiri- leikritið mun vera
látinn. i sýnt ti1 þess, að vekjá bæjarbiium
' Símað er frá Moskva, að Frunze hlátur: margar kvöldstundir.
hermálaráðherra sje látinn. í FaÓ koma annars fram furðu-
j lega margar annmarka-persónur
Sarrail kallaður heim frá Sýrlandi þarna. En annmarkarnir eru þann-
Símað er frá París, að stjórnin ig) að maður hlær að þeim. Þarna
hafi ákveðið að kalla Sarrail heim er kven-rithöfundur með snoðkoll,
frá Sýrlandi. Almenn ánægja yfir | gleraugu og gráan hatt — sísafn-
þessari ákvörðun hennar. iandi efni í skáldsögur, hún svgur
í sig fasta á hvern sem hfin hittir,
(Sarrail hershöfðingi er fæddur ef vera kynni, að hann gæti látið
árið 1864. Hann var hershöfðingi hana fá efni. Þessa móðursjúku,
í franska hernum, er ófriðurinn frekn konu leikur Marta Indriða’
braust út 1914. Þegar Bretar oeúíu;, __v.á t.
„ ., , . ,%.w A.. , s dottir agætlega. Þá er þarna ung-
Prakkar sendu herliðið til Salo-: “
niki 1915, var ha»n yfirhershöt5- i ”«• •‘rf.r f«ng,5
ingi yfir >ví liSi. E„ eina og menn MmJ*— ■ «g, «8 «r alstaS.r a«
muna, fór sú árás öll lengi vel al-1 æ a. m °f °nnur hlutverk og
veg út um þúfur, og varð Sarrail ^vfhl tilsvor ur leikritum > leikur
■ að láta af stjórn þar ’seint á árinu
1917.
Eftir þeim fregnum sem komið
hafa frá Sýrlandi, er það talið víst
Haraldur Sigurðsson þennan ná
unga vel. Þarna er ferðamaður
einn, allra landa kvikindi, sem
veit ekki neitt dýrðlegra í ver-
að Sarrail eigi aðalsök á þeirri; öldinni en ferðalög. Indriði Waage
uppreisn og þeim uppreisnaranda leikur hann snoturlega. Þarna er
sem nú ríkir þar syðra).
Fiskiveiðar Færeyinga hjer.
Símað er frá Þórshöfn í Fær-
eyjum, að ákvecið hafi verið að
láta 20 mótorkúttera fara til ís-
land.sveiða næsta ár,
Kapptef lið.
Reykjavík, 2. nóv. PB.
I morgun komu.frá Norðmönn-
um leikir á báðum borðunum —
Á borði I. var 4. leikur þeirra
(svart) 0—0.
Á borði II. var 4. leikur þeirra
;(hvítt) e 2—e 3.
Sjómanna-kveðja.
(Einkaskeyti til Mbl.).
Önundarfirði, 1. nóvember.
Slæm tíð. Liggjum á Önundar-
firði. Kær kveðja til allra vina og
vandamanna.
Skipverjar á Skúla fógeta.
og óvenjulega skapillur herfor-
ingi, sem mist hefir stöðuna, og
finst öll veröldina vera á móti
sjer. Ágúst Kvaran leikur hann,
og er þarna, sannkallaður fellibyl-
ur. Og loks er þarna öldruð kona,
sem á ógifta dóttur. En alt líf
móðurinnar beinist að því, að fá
stúlkuna gifta. Þennan giftinga-
agent leikur Gunnþórunn Hall-
dórsdóttur af mestu list. En hið
skoplega við þetta alt, er það, að
gamli Klapproth lieldur að alt
þetta fólk sje brjálað.
Ýmsar fleiri persónur eru í leik-
ritinu, en þær koma lítið fram og
eru ekki annað en peð á taflborði
höfundarins utan um Klapproth
og „geðveika“ fólkið hans.
En ekki er rjett að rekja hjer
frekar efni leikritsins, það þarf
að sjást og heyrast á leiksviðinu.
Og það er engin hætta á, að bæj-
arbúar, svo glaðværir, sem þeir
eiu sagðir, noti ekki tækifærið nú
og fái sjer ærlegan hlátur í leik-
húsinu. Þeir geta þá hvergi og
aldrei hlegið.
J.
Leiðrjetting.
I bók minni »Um islenskar
orðmjmdir á 14 og 15 öld«,inn-
ganginum bls. XXXII 1 11 er
leiðinleg prentvilla — Prentað
stendur: Onný > Oðný > Odný
> Oddný, ett á að vera. Onný <
Oðný < Odný < Oddný
I málfræðibókum táknarmerk
ið > breytist í, en merkið < breyt-
ist úr eða breytt úr. Prentvillan
umhverfir gersamlega því er jeg
vildi sagt hafa, og snýr því upp
í þá vitleysu, að hið forna og
nýja konunafn Oddný sje til orð-
ið úr Oðný og sú mynd aftur úr
Onný.
Jeg leyfi mjer að biðja öll þau
blöð og tímarit, er fengið hafa
bók mína til umsagnar, að geta
um þessa leiðrjettingu. Hún komst
ekki í prentvillulistann aftan við
bókina, vegna þess, að jeg sá ekki
hreinprentun af innganginum fyr
en jeg fjekk bókina hefta í kápu.
Jeg hefi ekki leiðrjett þetta fyr í
blöðum, af því að mjer .virtist
prentvillan svo auðsæ, að allir
nokkurnveginn málfróðir lesendur
hlytu að sjá við henni, og ritdóm-
arar að leiðrjetta hana. «Ieg vísaði
líka í liina. alkunnu liandbók No-
reens, en allir, sem ritdæma bæk-
ur um íslenska málfræði munu
þekkja þá bók og nota. Virtist
hægur nærri að fletta henni upp,
og sjá, hvað þaðan væri haft. —
Loks var það ofur skiljanlegt, að
merkið < yrði öfugt hjá prent-
ara. Það fær mjer því undrunar,
að tveir málfræðingar, sr. Jóhann-
es L. L. Jóhannsson og dr. Alex-
ander Jóhannesson, hafa vilst af
prentvillunni í ritdómum sínum,
Jóhannes*) í Morgunblaðinu 4.
júní þ. á. (au’kablað), og Alexan-
der í síðasta Skírni. Jeg taldi
sannarlega víst, að svo athugulir
fræðimenn mundu sjá í hendi sjer
að þetta, sem Jóhannes kallar „svo
fráleitt tal“, að hann „gefst al-
veg upp við að fást nokkuð við
það“, og dr. Alexander „fárán-
lega kenningu“, er prentvilla ein.
Jeg mun taka til ýtarlegrar með
ferðar «í tímaritsgrein ýmis atriði
íslenskrar, sögulegrar hljóðfræði,
sem jeg lít öðruvísi á en þeir sr.
Jóhannes og dr. Alexander.
Kaupmannahöfn, 18. okt. 1925.
Björn K. Þórólfsson.
Líkamsæfingar.
Allir hafa tíma til þess að nota
nokkrar mínútur á dag sjer til
heilsubótar.
Aldrei síðan á dögum Porn-
Grikkja hefir verið eins mikið um
líkamsrækt í heiminum og nú á
dögum. Þó er vitanlegt, að menn-
ingarþjóðir nútímans standa enn
talsvert að baki hinni litlu hel-
lensku þjóð um alla líkamsatgerfi.
Grikkir áttu líka 1200 ára þroska-
*) það kemur að vísu ekki fram
í beinum orðum hjá Jóhannesi, að
hann dæmi eftir prentvillunni, en
svo mun samt vera. Annars mundi
orðvar maður eins og Jóhannes
ekki dæma þenna stað svo hart
sem hann gerir.
IsHiiærisierl!
40 rafmagnsofnar „Solcar*,
sem kostuðu 55 krónur, selj-
um við nú á
aðeins 35 kr.
„Solcal“ ofnar eru frá einni
af bestu fabrikkum Þýska-
lands.
Seljum einnig nokkur
straujárn
, á 9 krónur.
K.Elnnn illini.
Bankastræti 11.
feril að baki sjer áður en þeir
náðu hástigi líkamsmenningar
sinnar, en áhugi og skilningur
vor nútíðarmanna á líkamsrækt er
svo að segja alveg nýlega til kom-
inn.
Það er eftirtektarvert, að sama
smáþjóðin, sem náði því glæsileg-
asta líkamsatgerfi, sem þekst 'hef-
ii’ í heiminum, varð líka til þess
að skapa svo óviðjafnanlega list,
að engin fremri hefir enn komið
fram. Og að snild- og skarpleika
liugsunarinnar voru Grikkir líka
sömu afburðamennirnir. Það virð-
ist mega snúa orðtakinu um guðs-
ríki og þess rjettlæti upp á lík-
amsræktina: Ef hennar er leitað
fyrst, þá mun alt annað veitast.
Miillers-aðferðin.
Langbesta aðferðin, sem fram
hefir komið nú á dögum til þess
að afla sjer líkamshreysti (og
jafnframt til þess að lækna ýmsa
veiklun og langvinna kvillaþ, eru
án efa fimleikar hins þekta
danska íþróttamanns, J. P. Miill-
ers, enda breiðast þeir sífelt meira
og meira út, sjerstaklega meðal
þeirra þjóða sem fremstar eru um
alla andlega og líkamlega menn-
ingu. í Kaupmannahöfn hefir ver-
ið komið upp stofnun til þess að
útbreiða líkamsmenningu yfirleitt
og fimleika Mullers sjerstaklega,
og í London starfar nú hið al-
kunna Muller Institute, undir for-
ustu Múllers sjálft. Sjálfur er J.
P. Miiller, nú 57 ára gamall, án efa
einhver hraustasti maður, sem nú
er uppi í heiminum, enda þótt
hann væri óvanalega lítill og veikl
aður er hann var barn.
Múllersskólinn.
Yið Islendingar erum svo heppn
ir, að hjer í Reykjavík hefir verið
settur á stofn skóli til þess að
kenna hið nýjasta fimleikakerfi
Mullers, enda hafa margir notað
sjer tækifærið og lært æfingarn-
ar^ og fer þeim án efa fjölgandi
er það gera, enda munu Islend-
ingar ekki annara eftirbátar í því
að sjá og skilja gagnlegar nýung-
ar. Annað mál er það, hvort þeir
eru jafnúthaldsgóðir með ný-
breytni af slíku tagi. Um líkams-
æfingar þær, sem hjer er um að
ræða, er þó nokkuð sjerstöku máli
að gegna, vegna þess að þeir, sem
eru einu sinni komnir vel á skrið
með þær, hljóta altaf af freistast
af þægindum þeim og lífskrafti,
sem þær færa, til þess að halda
áfram, enda er fyrirhöfnin við
nýja kerfið svo lítil að tímaeyðsl-
an við iðkun þess svo hverfandi,
Törret og saltet Fisk.
Stort engelsk Eksport Pirma
söger Forbindelse med dygtig Op-
köber og Afskiber af törret og
saltet Pisk.
Maa have betydelig Erfaring
samt prima Referencer.
Opgiv Lönkrav og Betingelser
til Box 120 T. B. Browne’s Ad-
vertising Offices, 163, Queen Yic-
toria Street, London, E. C. 4,
England.
Það borgar sig
að koma vestan úr bæ og sunnan
úr holtum til að versla í „Þörf“.
Hverfisgötu 56, því nýkomið er:
Matarstell úr steintaui 32.00. —
Postulíns-kaffisitell 16 st. 20.00. —
Þvottastell, vönduð 16.00. Postu-
líns bollapör 0.65, diskar, könnur
o. fl. Hjer sjáið þjer svart á hvítu
að „Þörf“ selur vönduðustu leir-
vörurnar lang ódýrastar.
Skifltið því við Versl. „Þörf“.
Fyrirliggjandi s
TELEFUNKEN
Radio-Móttökutæki
— Lampar
— „Telefonar,,
Rafgeymar (Batteri)
rii mrn t ti.
Sfml 720.
að fortölur letinnar geta ekki orð-
ið mjög sterkar. Þetta gildir að
vísu því aðeins, að menn hafi iðk-
að æfingarnar nokkurn tíma til
þess að þekkja til hlítar hvaða
álirif þær hafa. Skrifstofumenn t.
d., sem hafa reynt það nokkrum
sinnum, þegar þeir komu þreyttír
og slæptir heim af skrifstofunni
og fanst þeir varla hafa rænu á
neinu, að gera þá æfingarnar í
hreinu lofti (með baði eða þvotti
— það tekur ekki nema rúmar
20*mínútur með því að klæða sig
úr og í), munu varla geta stilt
sig um það oftar, þegar þeir eru
þreyttir og illa fyrirkallaðir, að
grípa í þennan handhæga lífsins
elixír. Það er eins og að kasta elli-
belgnum.
Líkamsæfingar í skólana.
En þótt þeir sjeu nokkuð marg
ir og fari fjölgandi, sem læra æf-
ingarnar, þá væri þó æskilegt að
gera iðkun þeirra enn almennari.
pað þjrrfti að koma þeim inn í
skólana, kenna börnum og ung-
lingum þær, og venja þau við að