Alþýðublaðið - 08.01.1929, Page 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
„Kostakiörín(S sem útgerðarmeim Iniðu:
Hækknas mánaðarkanps á salt- og ísfiski*
velðum kr. 3.30.
Hækkou lifrarpremín 50 aarar af fati til
sklpverja allra,
og
lækkun mánaðarkaups á síldveiðum kr. 11.50,
Lækkun premfsa af hverju síldarmáli
tii hvers háseta 1 eyrir.
j ALÞÝÐUBLAÐIB
| xemur ut á hverjum virkum degi.
: Wgreiðsla f Álpýöuhúsinu viö
| Hveriisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
1 lil ki. 7 siðd.
| Skrifstofa á sama stað opin kl.
2 ð1/* —10*/« árd- °B 8 — 9 s{öd.
j Sitnar: 988 (afgreiðsian) og 2394
J (skrifstofan).
| Verðlag: Áskriftarverö kr. 1,50 á
3 mánuöi. Auglýsingarverðkr.0,15
| hver mm. eindálka.
J Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan
< (i sama húsi, simi 1294).
„Imperialist“.
Ens'ki togarinn „Imperialist";
sem fiskað hefir hér við 3and
lundanfarið með íslenzkum háset-
um, kom á laugardagskvöldið inn
á Keflavík og tók þar fiskiskáp-
stjórann, Tryggva Öfeigsson, og
fjóra menn aðra. Ekki er rétt
pað, sem ,jMorgunblaðið“ segir,
að lögskráð hafi verið á skipið,
enda er pað ekki skylt á útlend
skip. En tveir af peim fjórum
mönnum, er fóru um borð, miunu
hafa verið færðir inn í skipsbök-
ina. Skipverjum, sem uim borð
voru, er voru 9, gafst ekkert tæki-
færi til pess að fara í land, því
hér gildir annað en um íslenzku
togarana, sem skylt er að lögskrá
á á ný með hverju ári. Þó þetta
hafi engin áhrif á sjómannaverk-
fallið, par sem hér er um útlient
skip að ræða, verð*ur vafalatist
iagt bann á hvert pað skip, er
Tryggvi Ófeigsson er á, par eð
hann hefir hér farið á bak við
félagsskap sjómanna.
SjómannaverkfaU á Akureyri.
Sjómenn á Akureyri hafa á-
kveðið að hefja verkfall á hand-
færaveiðiskipum vegna ókjara
peirra, sem útgerðarmenn bjóða.
Stjórn Alpýðusambandsins hefir
lagt pað fyrjr verklýðsfélögiri hér
sunnanlainds, að hindra allar
ráðningar á handfæraveiðiskip frá
Afeureyri meðan á deilumii stend-
IUT.
Erlend sínaskeyftl.
Khíöfn, FB„ 5. jan.
Sjálfstæðiskröfur Króata.
Frá Belgrad ér símað: Foringj-
ar Króata hafa verið kvaddir á
fund konungs til þess að ræða
stjórnarmyndun í Serbíúríki. Kró-
ataforingjarnir sögðu konuipgin*
um, að Króatar vilji efeki táka
pátt í myndun stjómar, nema
gegn loforði um að rjkinu verði
skift í fleiri sambandsriki, svo
að Króatía fái sjálfsstjórn innan
ríkisheildarinnar. Árangur við-
ræönanna ókurinur.
íhaldsblöðin hafa rómað rnjög
„kostakjörin“, sem útgerðarmenn
buðu sjómönnunum. Pau hafa
fullyrt, að þeir Irafi boðið sjó-
mönnum allvenulega hækkun
þrátt fyrir „lækkandi dýrtíð“, og
að sjómennirnir hefðu fegnir vilj-
að ganga að tilboði peirra. En
prátt fyrir allar gyllingar ogt ó-
sannindi íhaldsblaðanna fengust
sjómenn ekki til að líta við tii-
boði útgerðarmanna.
Kaup sjónranna á salt- og ís-
fiískveiðum var samkv. gamla
samningnum kr. 196,70 á mán-
uði. Otgerðarmenn buðu að
hækka pað upp í 200 kr., eða
um 10—11 aura á dag.
Þetta var hækkunin,
Lifrarprem;an var kr. 23,50 fyr-
ir fat til alira skipverja. Útgerð-
armenn buðu að hækka hana um
50 aura, eða sem svarar 2 aurum
af fati til hvers skipverja.
Þetta var nú öll hækkunin.
En svo koma lækkanirnar:
Mánaðarkaup á síldveiðum var
kr. 211,50. Útgerðarmenn buðu kr.
200,00, eða 11,50 króna lækkun.
Premía af hverju síldarmáli var
4, 5 eða 6 aurar eftir afla til hvers
háseta. Útgerðarmenn buðu 3, 4
og 5 aura af hverju máli, eða
10 króna lækkun á hverjum
púsund málum hjá hverjum
háseta.
Þessi voru „kostakjörin'1. Þetta
er tilboðið, isem útgerðarmenn eru
svo hróðugir af.
Dýrtíðin er hin sama og í fyrra,
hefir ekkert læfekað.
En verð á fiski hefir hækkað
afskaplega alt síðasta ár, úr 115
upp í 160 íkrónur skpd. Fisk-
birgðir á öllu landinu um ára-
mót að eins 45 pás. skpd. alls.
Söluhorfur pví ágætar.
- Sjómenn, sem xáðnir eru upp
á hlut úr afla, fá pví mikia kaup-
hækkun að öbreyttri veiði. Há-
setar á Iínugufubátum hafa fengið
15—20% hækkun á kaupi fyrir
milligöngu SjóinannaféLagsstjórn-
innar.
En togaraútgerðarmenn buðu
Stríð eða friður.
Frá Genf er símað: Belgía og
Egyptajand hafa fallist á samn-
ing pann, sem bannar að nota
eiturgastegundir og sótitkveiikjur
í heitnaði. Aður hafa þessi riki
fallist á samninginn: Frakfeland,
kr. 3,30 hækkun á mánuði og
margfalda lækkun bæði á fasta-
kaupinu og premíumni á síld-
veiðum.
Slik var þeirra rausn.
Og pegar sjómenn ekki vilja
ganga að pessu tilboði óbreyttu,
stöðva útgerðarmenn skipin. —
Annaðhvort gangið pið að pessu,
eða pið fáið ekfeert. — Þessi er
orðsendinig útgerðarmanna til
sjómanna.
Þessa orðsendingu áréttuðu
útgerðarmenn :svo kröftuglega
með pví að fella, svo að segja í
einu hljóði, tillögu sáttasemjara
um örlitla hækkun á kaupi sjó-
manna, hækkun., Sem útgerðar-
menn hefði ekkert munað um
fjárhagislega.
Deilan um kaup og kjör á tog'-
urunum er ekki að einis barátta
milli sjómannanma og togaraeig-
endanna. Hún er barátta alls
verkalýðs hér á landi gegn at-
vjnnurekendum. Hún er stéttabar-
átta alpýðu gegn burgeisum.
Úrslit pessarar deilu hljöta að
hafa áhrif á kaupgjáld alls verfea-
fölks um landið alt, Lánist sjó-
mönnum að fá kaup sitt hæfekað
og kjör sín bætt, verður pað til
pess að öðrum verkamönnum og
konum veitist léttar að feta í fót-
spor þeirra.
Beri sjómenn sigur af hólmi
í pessari deilu, er pað sigur fyrir
íslenzkan verkalýð alian.
Lágt kaup — lítil kaupgeta.
Sæmilegt kaup og afkoma
verkalýðsins er skilyrði fyrir pví,
að handverksmenn, bændur og
peir, sem verzlun og viðskifti
stunda, geti rekið átvinnu sína.
Bændur selja verkamönnum af-
urðir isínar, handverksmemi smíða
hús og gripi, sem þeir nota,
kaupsýslumenn selja þeim vörur
sínar.
Öllum pessum er pað hagur, að
kaup verkalýðsins sé hátt, kaup-
geta hans sem mest.
Italía, Ráðstjórnar-Rússland, Aust-
urríki, Venezúela og Libería.
Þjöðping Baridaríkjanina er
aftur komið sanian að jólaleyfilnu
loknu. Aðalmálin, sem fyrir piing-
inu liggja nú, eru Kellogsisamn-
inigurinn (ófiisðarba'rmssamn'iing-
SamtiSkln.
Verklíðsfélag Paíreksfjaröar
semur við atvinnurekendur,
31. dezember komust sanrningar
á milli Verldýðsfélags Patreks-
f jarðar og atvinnurekendanna
par: Ólafs Jóhannessonar og'
Verzl. P. A. Ólafssonar. Gildir
samningurinn fyrir árið 1929.
Samkvæmt honum verður kaupið
petta:
Tímikaup:
Dagfeaup karla kr. 0,80
Dagkáup kvenna — 0,50
Eftirv. karla (kl. 7—10) — 1,20
Eftirv. kvenna (kl. 7—10) — 0,75
Nætur- og helgidaga-v. karla 1,50
—„— kvenna kr. 1,00
Akuœoisvinm:
Fiskþvottur 160 kg. labri kr. 0,90
—„— 160 kg. stó!rfiskur 1,30
Vinnutíminn er 10 stundir á
dag, en verkafólkið fær af hon-
um tvisvar 15 mín, hlé til kaffi-
drykkju. Félagsmenn eiga samr
kvæmt samningnum jafnan að
ganga fyrir vininu og kaupið alt
að greiðast í peningum á hverj-
um föstudegir
I stjórn .félagsins eru: Ámi
Gunnarsson formaður, Ragnar
Kristjánsson ritari, Grímur Jö-
hannsson gjaldkeri og með peim
tveir meðstjörnendur.
urinn) og í annan stað frumvarp
um að ;sm;ða fimtán ,10 000 smá-
lesta beitiskip á premur árunri
Fleiri stórmál iiggja fyrir ping-
inu, en pau, sem nú hafa verið
talin, verða fyrst tekin til uxn-
ræðu.
Borah, formiaður utanríkismála-
nefndar öldungaideiklar pjöð-
þingsins, heíir lýst yfir pví, að
slamfcomulag hafi náðst um pað,
að öldungadeiidin ræði fyrsf
Kelloggssamninginn. — Beiti-
skipafrumvarpið mætir vaxandi
mótspyrnu.
Virkisdeilan fer í gerðardóm.
Frá Washington er símað:
Sendiherrar Bolivíu og Paraguay
skrifuðu í gær undir samning
pess efnis, að gerðardömur skuli
skera úr deilunni á milli Boli'-
víu og Paraguay.
Argentina hefir neitað að taka
pátt í gerðardómsnefndinini, par
eð Bolivía vildi ekki tilboð Ar-
gentínu um að miðla málum'.
(Argentínia bauðst itil málamlðlf-
unar í dezemberménuði).
Brazilfa hefir sömukið'iis nseit-
að að tafea pátt í nefridinni, vegna1
landamæradeilu á milli- Brazilíu
og Bolivíu.
Khöfn, FB„ 6. jan.
Fundur friðarvina.
Frá Frankfurt er.símað: Fund-
ur friðarvina .var haldinn hér.
Sérfræðingar, sem pátt töku í
störfum fundarins, létu í Ijós pá
skoðun s;na, að eiturgastegund-
irnar myndu Verða hættulegaslf''