Morgunblaðið - 05.04.1927, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Vorið er komið!
Dragið ekki um of að bera Superfosfat á.
Notið tækifærið meðan tíðin er góð.
Superfosfat er fyrirliggjandi hjá okkur.
þess, að þessi reglugerð yrði látin' lýðsf jelögum og þau áttu blöSin og
gilda t.il frambúðar. En til þess að skrifstofur flokksdeildanna.
láta þjóðina skera. úr þvi, var þjóð-J Sigur kommúnista varð þó skamni-
aratkvæði látið fram fara í október: vinnur. 1923 komu kröfur frá Moskvu
1919, og þá greiddu 489,017 með inr,- um samþykt á, byltingakendari álykí-
flutningsbanni á vínum og brennivíni, ■ unum en áður hafði verið. Kröfurnar
jvoru bornar fram á þingi flokksins í
að- Osló af fulltrúa. Kússa. með hót.un um
Hwerswegw®
að kaupa erlenda dósa-
mjólk, þegar
ISLOANS
j - FÁtflLlEo-'
lONIMENT

fAKSIMILc.
ÍAKKE
Slóans er lang út-
breidasta ,Liniment‘
í heimi, og þús-
undir manna reiða
sig á það. Hitar
strax og linar verki.
Er borið á án nún-
ings. — Selt i öll-
um lytjabúðum.
Nákvæmar notkun-
arreglur fylgja
hverri flösku.
I
er í næstu búð.
Kaipið
Sláturfjelag Suðurlandg.
D. Schw. ostur,
Gouda ostur.
Eidam ostur,
Mysu ostur,
ísl. egg,
Mármelade,
„Dancow“ dósamjólk
en 304,673 gegn því.
Með lögum 16. sípt- 1921, var
flutningsbannið staðfest. ' að flokkurinn skyldi verða kúgaður,
Vegna þessara lagafyrirmæla fengu ef hann ekki beygði sig. Flokkurinn
Norðmenn að kenna á ýmsum örðug- beygði sig ekki, og var því rekinn
leikum, þegar um samninga var að úr 3. alþjóðasambandinu.
ræða við þær þjóðir, sem framleiða A flokksþinginu var þó í þettn sinn
mikið af vínutn. En til þess að Ijetta allmikill fjöldi manna, er vildi sam-
alía samninga við vínframleiðslulönd- þykkja boð Rússa. Og eftir að
in, var samþykt, að flutt yrði inn flokkurinn var rekinn úr aíþjóðasam-
ákveðinn fjöldi lítra, t. d. 400 þús. bandinu, sagði }>essi minni hhiti sig
af koníaki frá Fra.kklandi, árlega, og úr flokknum, og myndaði „kommún- ■ niðursoðnn kæfuna frá okkur. Húr
500 þús. af ljettum vínum frá Spám. istaflokk Noregs.“ Foringí hans varð er ávalt sem ný, og öllu riðmeti betri
Andúðin gegn innflutningi þessara Olav Seheflo, ritstjóri.
vína, sem ekki var vitanlega frjáls Frá árinu 1923 hafa því í raun og
sala á í Noregi, magnaðist smátt og veru verið 3 verkamannaflokkar í
smátt, og einkum eftir að Portúgaiir Noregi.
bættust við, og kröfðust þess, a,ð flint Norski verkamannaflokknrinn, óháð
yrði inn allmikið af portvíni frá þeiru. ur öllum kommúnistasambömlnm ©g
Varð þessi andúð til þess, að bann fyrir utan öll alþjóðasambönd,
gegn innflutningi portvins, madeira Norski jafnaðarmannaflokkusiim; er
og sherrys var afnumið í mars 1923. í 2. alþjóðasambandinu,
Var þá aðeins um bann gegn sterk' og loks norski kommúnista.flokkur-
um drykkjum að ræða. ínn, meðlimur 3. alþjóðasambandsins.
Hægrimannastjórnín lagði því til Engum vafa er það undirorpið, að,
1924, að brennivínsbannið væri al> að samsteypa tveggja stærstu jafnað- i
numið, en frumvarpið til þessara armannaflokkanna, sem áður er getið
næsru 1
Frá Noregi.
Flokkaskiftingin í Stór-
þinginu norska.
Árið 1926 var að mörgu leyti við-
burðaríkt í stjórnmála- og atvinnu-
lífi Norðmanna. Er fyrst á að minn-
ast stjórnarskiftin, sem þar urðu á
öndverðu árinu, þegar vinstrimanna
stjórn Mowinckels fór frá voldum.
Hún lagði fram fjárlagafrumvarp
sitt í Stórþinginu í janúarmánuði. —
Heegrimannaflokkur þingsins hóf þá
strax mjög ákveðna aras a frumvarp-
ið, og taldi það vera ógætilegt, og að
þar væri lítil tilraun til þess gerð
að lækka útgjöldin og ljetta af ríkis-
borgurnm tollum og sköttum.
Á hverju ári hefst Rtórþingið með
almennum umræðum um hásætisræðn
konungs og fjárlög stjornarinnar.
Meðan stóð á þessnm umræðuin,
sern náðu fram í febrúarmánuð, lögðu
hægrimenn og frjálslyndir, sem hafa
54 þingsæti til samans, og bænda-
flokkurinn, sem hefir 22, eða alls
76 af 150, sem eiga sæti í Stórþing-
inu, fram sitt frumvarpið hvor, og
var í þeim báðum farið miklu lengra
í lækkunarátt.ina, en stjórnin gat
samþykt.
pó þessi frumvörp fengju ekki
fleiri atkvæði en þeirra þingmanna,
er töldust til flokka þeirra, sem
áður er getið, lýsti stjórnin því, að
hún liti svo á hvort frumvarpið fynr
sig, sem það væri vantraustsyfirlýsing
<og sagði af sjer.
Hægrimenn tóku að sjer að mynda
stjórn, og tók hún við völdum fyrir
rúmu ári, og er Lykke forsætisráð-
herra. ,
Atvinnumálin.
í byrjun síðasta árs gerðust þeir
atburðir á sviði atvinnumálanna, sem
yöktu miklu meiri athygli en stjóru-
arskiftin og sá öldugangur í stjórn-
málunum, sem þeim fylgdi.
Hækkun norsku krónunnar hafði
það í för með sjer, að iðnáðurinn
■varð mjög aðþrengdur, einkum vegna
hins háa kaupgjalds frá lággengis-
tímabilinu. Af hálfu atvinnurekenda
voru þess vegna gerðar kröfur til
allmikillar launalækkunar ^ba all-
að 25—30%.
Eins og kunnugt er, fjekst ekkert
samkomulag um kaupgjaldið, þó farin
! væri löng og erfið samningaleið. Skall
því yfir í aprílmánuði Verkfall, er
; náði yfir 30 þúsund manns í járn-
iðnaði, byggingum, námuiðnaði, skó-
iðnaði o. fl.
j Eftir n/2 mánuð samþyktu verka-
menn kauplækkun sem nam 17%, í
byggiiigariðnaði nokkru minna. Og
þegar fram á sumarið kom, komst
samkomulag á við hina aðra verka-
menn, en kaupið lækkaði hjá þeim
I um 16%.
| í ágústmánuði kom upp kaupdeila
við pappírsgerðarmenn.Eftir nokkurra.
daga verkfall, var valin sú leið, með
samþykki beggja aðila, að láta gerð-
ardóm skera úr þrætunni, og urðu
málalok þau, a.S kanpið lækkaði um
15—17%.
prátt fyrir það, þó öll kaupdeilu-
imál síðasta árs hafi endað á þá leið,
að vinhulaun lækkuðu all-verulega,
þá hafa þó atvinnumálin verið erfið
og allmikið los á öllu athafnalífi
þess vegna.
Bannið.
18. október 1926, fór fram þjóð-
aratkvæðagreiðsla um það, hvort bann
ið skyldi úr gildi numið eða ekki.
Af 1.470.000, sem höfðu atkvæðis-
r.jett, greiddu atkvæði 951,939.
Af þeim greiddu 530,441 atkvæði
gegn banninu, en 421,498 með. Bannið
var því felt með 108,943 atkvæðum.
Vínbannið norska var upphaflega
styrjaldar-ráðstöfun. Fyrsta vínbanns-
ákvæðið var í gildi sett 4. ágúst 1914,
en var afnumið eftir fáar vikur. 28.
júní 1917 var enn se’tt bráðabirgða-
reglugerð, og eftir henni var ölluvn
nema ríki og lyfjabúðum bönnuð sala
og kaup, innflutningur og útflutning-
ur af brennivíni og vínum, sem sterk-
ari væri en 12%.
Bindindis- og bannvinir kröfðust
laga var felt í Stórþinginu, og sagji um, hefir afarmikil áhrif við
þá stjórnin af sjer,. en Mowinokel- Stórþingskosningar.
stjórnin tók við í júlí 1924. Svo sem að líkindutn lætur, vann
pá var ástandið þannig, að jafnvel kommúnistaflokkurinn að því nf miklti
fylgjendur bannsins samþyktu, að enn kappi, að hindra samsteypu flokk-
skvldi fara fram þjóðaratkvæða- anna. En það hafði engin áhrif. Síim-
greiðsla um málið. Voru sjerstök lög steypan átti sjer stað, og ganga þeir
samþykt um það vorið 1926, og skyldi nú sameinaðir til næstu kosningii, og
atkvæðagreiðslan fara fram í október er það talið vafalaust, að þeir muni
sama ár. Urðu úrslitin þau, sem fyr sameinaðir bæta við sig allmörguni
er frá sagt, og kunn eru. þingsætum.
Y erkalýðshreyf ingin.
Á sviði verkolýðshreyfingarinnar
norsku, gerðust þeir atburðir síðasta
ár, að alt útlit er fyrir, nð þeir muni
hafa miklar stjónmálalegar afleið-
ingar.
„Brnarfoss“
fyrirlipgjandi.
C. Bebrens,
Simi 21.
Notið
niðursoðna kjötið frá okkur. pað et
gott, handhægt og drjúgt.
Sláturfjelag Suðurlands.
I blaðinu ‘„Scotchman1 ‘ er eftir
farandi grein um „Brúarfoss" :
Jafnaðíirmannaflokknrinn norski og — Nýtt íslenskt gufuskip, „Brúar-,
verkamannaflokkurinn ákváðu í fyrra foss‘ ‘ kom til Leith í fyrsta sinn í1
að sameina sig í einn flokk. Átti sú þessari viku. Er það mjög hraðskreitt!
sameining sjer stað 30. janúar sl. skip, fór á 48 klukkustundum milli
Til þess að skilja þýðingu þessarar Kaupmannahafnar og Leith og er það
sameiningar, verður maður að at- framúrskarandi fljót ferð. .Skipið er
huga það: smíðað í Kaupmannahöfn og er eign |
að þangað til 1918 var verka- Eimskipafjelags fslands og á að vera
mannaflokkurinn norski í raun og í förum milli íslands, Leith og Kaup-
veru jafnaðarmannaflokkur, er stóð á mannahafnar. páð hefir rúm fyrir 50
þingræðislegum grundvelli, og hafði farþega, rúmgóðan og vel útbúinn
sama vald og sömu áhrif og borðsal, skemtilegan reykingasal og
samskonar flokkar í Danmörku og bjarta og loftgóða svefnklefa.
Noregi. En 1918 fjekk ,syndikalistisk‘ ,,Brúarfoss‘ ‘ er fyrsta íslenska
og byltingakend stefna meirihluta á skipið, sem liefir kælirúm í öllum
ársþingi flokksins, og hafði það þær lestum og er það aðallega retlað :il
afleiðingar, að flokksstjórnin sagði af þess að flytja nýtt kindakjöt frá ís-
sjer, og varð þá flokksforingi tom- landi til Énglands. Pað getur flutt
múnistinn Martin Tranmæl. 40.000 skrokka í e.inu og auk þess er
Jafnaðarmennirnir efndu til mot- þar sjerstök lest, sem tekur 500
spyrnu gegn þessari nýju stjórn, en hesta.
gengu þó ekki úr flokknum. En smátt Útbúnaður allnr á skipinu er eftir
og smátt varð stefna flokksins fyrir nýjustu tísku. Á stjórnpalli er alt,
áhrif rússneskra kommúnista, meir og seiu ag stjórn skipsins lýtur og þar er
meir byltingakendari og svæsnari, þar rafmagnsdýptarmælir, rafmagnshraða-
til loks, að flokkurinn samþykti 1921 rnælir (log) og miðunarstöðvartæki.
að ganga í 3 alþjóðabandalag kom- pag er mælt að það Iiafi einbverja
múnista, er sæti hefir í Moskva. hina sterkustu loftskeytastöð, sem er
petta varð jafnaðarmönnum í í nokkru skipi. Hafði skipið sambanl
flokknum ofraun, og gengu þeir úr við ísland meðan það var í Höfn og
Guðm. B. Vikafj
klæðskeri, Laugaveg 21.
1. fl. saumastofa. Nýkomíð
úrval af vor- og sumarfata'
efnum. — Komið sem fyrsL
00
Framköllun og Kopíering-
Lægst verð.
Sportvöruhús Reykjavíkuf-
(Einar Björnsson).
Reynið
ný-niðursoðnu fiskbollumar frá ok*
ur. Gæði þeirra standast erlenó®B
samanburð, en verðið miklu lægra-
Sláturfjelag Suðurlands.
honum, en foringi þeirra varð Magnus
Nielsen. Eftir 1921 varð því um tvo
flokka að ræða, jafnaðarmenn og
kommúnista.
Kommúnistaflokkurinn gekk í raun
og veru með sigur af hólmi. Hann
lifði á góðu og gömlu sbipulagi, hann
hjelt stærstu og víðlesnustu blöðun-
um, en það kom aftur til af því, að
flokkurinn er ekki myndaður af ein-
staklingum, heldur af ýmsurri verka-
eins þegar það fór fram hjá May
ísland. par er sterk móttökustöð
fyrir útvarp og geta farþegar skemt
sjer við að hlusta á útvarp frá pýska-
landi, Rússlandi, Englandi og hvað-
anæfa. Skipið fer fram og aftur milli
Kaupmannahafnar og Islands á hjer
um bil mánaðartíma.
V.Enshar hnítf
Fallegar

fyrir fullorðna med0
og drengi.